6.4.1 Cikli për përpunim të ashpër të jashtëm të zgjatur, G71
……………
130
6.4.2 Cikli për përpunim të lëmuar të jashtëm të zgjatur, G70
……………
133
6.4.3 Cikli për përpunim të ashpër të jashtëm të tërthortë, G72
……………
134
6.4.4 Cikli për gërryerjen gjatësore të kanalit - G74
……………
135
6.4.5 Cikli për gërryerje të kanalit me diametër të jashtëm, G75
……………
137
6.4.6 Cikli i profi luar - G73
……………
140
6.4.7 Cikli për gdhendje të vintit - G76
……………
141
6.4.8 Cikli për shpim të thellë - G83
……………
142
6.4.9 Cikli i gdhendjes së vintit - G84
……………
142
7.
PROGRAMIMI I BREJTËSIT INDUSTRIAL CNC
7.1 Temat kryesorë
……………
147
7.2 Pikat karakteristike të brejtësit CMC
……………
148
7.3 Sistemi koordinativ i brejtësit CNC
……………
149
7.4 Koordinimi i rrezes së brejtësit G41, G42, G40
……………
149
7.5 Kompensimi i gjatësisë së veglës G43, G44, G49
……………
150
7.6 Funksionet kryesore
……………
152
7.6.1 Pozicionimi G00
……………
151
7.6.2 Lëvizja punuese G01
……………
151
7.6.3 Interpolacioni rrethor - G02, G03
……………
152
7.6.4 Gdhendja e vintit - G33
……………
153
7.6.5 Kthimi automatik i veglës në pika referente
nëpërmjet pikës ndërmjetësuese - G28
……………
153
7.7 Ciklet e paraprogramuara të përpunimit
te gjetësi
CNC industrial
……………
154
7.7.1 Zgjedhja e rrafshit - G17, G18, G19
……………
155
7.7.2 Cikli i shpimit, G81
……………
155
7.7.3 Cikli i shpimit me ndërprerje kohore - G82
……………
156
7.7.4 Cikli për shpim të thellë me ndërprerje kohore - G83
……………
156
7.7.5 Cikli i gdhendjes së vintit G84
……………
157
7.7.6 Cikli i zgjerimit G85
……………
157
8.
GRUPET E URDHRAVE PËR NJËSITË UDHËHEQËSE
8.1 Grupet e urdhrave për njësitë udhëheqëse FANUC
……………
161
8.2 Grupet e urdhrave për njësitë udhëheqëse SIEMENS 810/840D
……………
163
9. PROGRAMIMI AUTOMATIK
9.1 CAD/CAM teknologjitë
……………
169
9.1.1 Zhvillimi historik
……………
160
9.1.2 CAD teknologjitë
……………
170
9.1.3 CAМ dhe CNC teknologjitë
……………
170
9.2 Shembulli programor për
programimin automatik me
shfrytëzim të CAD/CAM teknologjitë
……………
171
Literatura e shfrytëzuar
……………
199
PARATHËNIE
Libri “Udhëheqja dhe programimi automatik” është dedikuar për
nxënësit e vitit të katërt nga profi li arsimor teknik i makinerisë nga pro-
fesioni i makinerisë. Përmbajtjet mësimore të cilat janë prezantuar në
këtë libër, janë vazhdim logjik i lëndës mësimore “Udhëheqja
dhe pro-
gramimi automatik” të vitit të tretë, në të cilën mësohen bazat e CNC te-
knologjisë. Është bërë përpjekje që në këtë libër materiali maksimalisht
të afrohet deri te nxënësit në mënyrë të thjeshtë dhe të kuptueshme.
Libri është rezultat i punës shumëvjeçare të autorit në fushën e
CNC teknologjisë, si në aspektin teorik ashtu edhe në atë praktik. Në këtë
libër janë implementuar dituritë nga përcjellja e kontuinuar e trendeve
bashkëkohore në segmentin e udhëheqjes dhe programimit automatik.
Në atë janë përpunuar edhe CAD/CAM teknologjitë më bashkëkohore
si segment i pakalueshëm në fushën e programimit të CNC makinave
industriale.
Gjatë zgjedhjes së materialit është mbajtur llogari për pajisjen e
shkollave, si dhe për
standardet e caktuara, me qëllim që ky libër të jetë
i zbatueshëm në mësimin real.
Përmbajtjet e prezantuara në këtë libër do t’u ndihmojnë nxënës-
ve që ta kuptojnë parimin e udhëheqjes dhe programimit automatik
të CNC makinave industriale, si dhe zbatimin e CAD/CAM teknologjive
bashkëkohore nga kjo fushë shumë e rëndësishme e makinerisë.
E shfrytëzoj këtë rast që t’u falënderohem recensuesve për vërejt-
jet dhe sugjerimet e tyre.
Autori
Llojet
e regullimit automatik
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
1
1
LLOJET E REGULLIMIT AUTOMATIK
QËLLIMET
Nxënësi të:
Njohë llojet e rregullimit automatik në makinerinë prodhuese. Të
krahasojë bartësit numerik dhe jonumerik të programit. Të njohë dhe
të dallojë udhëheqjen e MAKINAVE NUMERIKE. Të identifi kojë dhe të
sqarojë elementet kryesore funksionale të një makine numerike. Të bëjë
përshkrimin e specifi kave të konstruksioneve. Të njohë përdorimin e
makinave numerike në industri, me përparësitë dhe mangësitë e tyre.
Të analizojë MAKINAT NUMERIKE industriale.
Llojet e regullimit automatik
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
3
1. LLOJET E RREGULLIMIT AUTOMATIK
1.1. Rregullimi automatik te makinat metalgdhendëse
Të gjitha lëvizjet e makinave metalgdhendëse mund të ndahen në
dy grupe:
- punuese
dhe
- ndihmëse.
Me lëvizjet punuese sigurohet përpunim i drejtpërdrejt i lëndës
punuese ku gjatë këtyre lëvizjeve të mjetit të punës janë në kontakt të
drejtpërdrejt.
Me lëvizjet ndihmëse bëhet pozicionimi i mjeteve apo lëndës pu-
nuese për fi llimin e përpunimit, ndërsa gjatë përpunimit lëvizjet ndihmë-
se e defi nojnë trajektoren e “kalimit”, gjegjësisht rrugëtimin e përpuni-
mit. Grupi i dytë i lëvizjeve ndihmëse i dedikohet funksioneve ndihmëse
të makinave si: shtrëngimi dhe lëshimi i lëndës punuese; ndërrimi i mje-
teve të punës gjatë ciklit të përpunimit; ndërrimi i regjimeve të caktuara
lëvizja kryesore
punuese
lëvizja ndihmëse
pozicionimi
pozicionimi
zhvendosja
lëvizja
kryesore
punuese