21 markazdan qochma nasoslar, ularning ishlash prinsipi turg’unova Laylo Ramil qizi

Maxsus markazdan qochma nasoslar Markazdan qochma ifloslangan suyuqliklar uchun
moslangan Ф (fekalniy), qum-suv aralashmasi uchun П (peskovoy), kul-suv aralashmasi uchun
Б (bagemiy), loyqa uchun Гру (gruntoviy), suvga cho‘ktiriladigan monoblok ЦМПВ, ГНОМ
turdagi bir g‘ildirakli nasoslami maxsus nasoslar deyiladi. Chunki ular maxsus suyuqliklar va
maxsus joylarda foydalanish uchun mo’ljallangan. Tuzilishi va ishlash tarzi bo‘yicha К turdagi
nasoslarga o'xshaydi. Lekin ish detallari uzatiladigan suyuqlikka mos ravishda tayyorlanadi.
Masalan, Ф turdagi nasoslarda ifloslanishini oldini olish maqsadida ishchi g‘ildiragi kanallari
keng va kuraklar soni kam holda tayyorlanadi. Bu esa FIKni kamayishiga sabab bo‘ladi. П, Б, Гру
turdagi nasoslarda ishchi gMldiragi va ichki oqim detallari yeyilishga chidamli materiallardan
tayyorlanadi.
1
Markazdan qochma quduq nasoslari ko‘p pog'onali markazdan qochma nasoslar turiga
mansub bo'lib, ularni ikki guruhga bo‘lish mumkin; transmission valli [6,27] va cho‘ktiriladigan
dvigateli [2,6]. Transmission valli quduq nasoslari asosan uch qismdan iborat agregatni tashkil
etadi.
2
Mаrkаzdаn qоchmа nаsоslаrdа suyuqlik, ish g’ildirаgi аylаnishidаn vujudgа kеlаdigаn
mаrkаzdаn qоchmа kuchlаr hisоbigа uzаtilаdi. Sо’rish quvuridаn ish g’ildirаgi mаrkаzigа

---

---

`

25 

uzаtilgаn suyuqlik, ish g’ildirаgi pаrrаklаri оrqаli оlib kеtilаdi. Olib kеtilgаn suyuqlik mаrkаzdаn
qоchmа kuch tа’siridа pаrrаklаr оrqаli оlib kеlish kаnаligа tushаdi. Bu yеrdа tеzlik kаmаyishi
hisоbigа bоsim оrtаdi vа suyuqlik bоsim quvurigа о’tаdi.
Markazdan qochma nasoslarning kamchliklari shundan iboratki, ular biroz qo’pol,birmuncha
murakkab,qimmatliligi va ifloslanish, tez ishdan chiqishi, mumkin.Ushbu kamchiliklarni bartaraf
qilish uchun nasoslarning hajmini ixchamlashtirish va tuzilish jihatidan soddaroq, tan narxini
arzonlashtirish,tez ishdan chiqishining oldini olish uchun esa nasos materillari sifatini yanada
oshirish kerak.