2017
Zagadnienia na egzamin z przedmiotu
FILOZOFIA CZŁOWIEKA
1.
Przedmiot, problematyka i główne stanowiska w filozofii człowieka
2.
Filozofia człowieka a różne koncepcje filozofii
3.
Główne stanowiska w sporze o istnienie ludzkiej natury
4.
Rozumienie ludzkiej natury a historyzm, rodzaje historyzmu
5.
Kartezjusz: problem psychofizyczny
6.
Struktura działania celowego. Działanie celowe a inne rodzaje teleologizmu
7.
Maxa Schelera typologia koncepcji antropologicznych
8.
Szczeble życia psychicznego według Maxa Schelera.
9.
Człowiek jako istota duchowa. Stanowiska Hegla, Schelera i Hartmanna.
10.
Wybrane koncepcje starożytne: Platon
11.
Dualizm w antropologii, charakterystyka stanowiska i przedstawiciele.
12.
Teoria resentymentu Fryderyka Nietzschego
13.
Człowiek jako byt ekscentryczny
14.
Antropologiczna rola wartości
15.
Typy dwudziestowiecznej „dehumanizacji”
16.
Człowiek masowy według Ortegi y Gasseta.
17.
Antropologia Helmuta Plessnera
18.
Pluralizm w antropologii, charakterystyka stanowiska i przedstawiciele
19.
Problem wolności: Epikur, Demokryt, stoicy, św. Augustyn, Luter.
20.
Typy człowieka według Pitirima Sorokina
21.
Koncepcja człowieka w poglądach św. Augustyna i św. Tomasz z Akwinu
22.
Antropologia filozofii życia: amoralizm Nietzschego
23.
Psychoanalityczna koncepcja człowieka - Z. Freud
24.
Ludzka natura: Hobbes, Locke, Kant.
25.
Problem wolności: Kant, Hartmann.
26.
Materialne i formalne rozumienie ludzkiej natury.
27.
Ewolucjonistyczna koncepcja człowieka w poglądach P. Teilharda de Chardin.
28.
Maxa Schelera koncepcja człowieka
29.
Nikołaja Bierdiajewa krytyka humanizmu
30.
Główne idee transhumanizmu
31.
Wolność jako problem filozoficzny, typy wolności
32.
Koncepcje egzystencjalistyczne: J. P. Sartre, K. Jaspers
33.
Odpowiedzialność – typy, warunki, koncepcje
34.
Człowiek jako istota społeczna i aspołeczna (Hobbes, Kant).
35.
Koncepcja człowieka legalnego i moralnego u Kanta
36.
Człowiek jako byt duchowy: Hegel
37.
Ucieczki od wolności – Fromm, Sartre
38.
Monizm w antropologii, charakterystyka stanowiska i przedstawiciele
39.
Dualizm Kartezjusza w rozumieniu człowieka
40.
Główne stanowiska w sporze o ludzką wolność; rodzaje i przykłady kompatybilizmu i
inkompatybilizmu
41.
Rozumienie człowieka w pismach Locke`a i Hobbesa
42.
Antynomie wolności N. Hartmanna
43.
Szczeble życia psychicznego i ich cechy – koncepcja M. Schelera
44.
Materialistyczne rozumienie człowieka u K. Marksa.
45.
Człowiek, nadczłowiek i ostatni człowiek u F. Nietzschego.
46.
Kauzalna i teleologiczna interpretacja teorii ewolucji
47.
Personalizm, istota i przedstawiciele
48.
Alienacja, jej definicja, rodzaje, różne teorie alienacji
49.
Antropologia filozoficzna i historyzm: Hegel i Ortega y Gasset
50.
Wybrane koncepcje starożytne: Arystoteles, Epikur.
51.
Omów dwie wybrane koncepcje ludzkiej wolności.
52.
Personalizm Mouniera a personalizm Maritaine`a
53.
Przykłady naturalistycznych koncepcji człowieka: Epikur, Hobbes, Freud.
54.
Rozumienie człowieka w XX-wiecznym katastrofizmie (Witkacy, Spengler).
55.
Rozumienie ludzkiej wolności w koncepcji H. Frankfurta
56.
Antropologia filozofii życia: racjowitalizm J. Ortegi y Gasseta
57.
Człowiek jako byt duchowy u N. Hartmanna.
LITERATURA
I. Bittner, Filozofia człowieka: zarys dziejów i przegląd stanowisk
W. Starzyńska-Kościuszko, Filozoficzne koncepcje człowieka
M. Scheler, Człowiek i historia, [w:] tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy
Teksty źródłowe i opracowania omawiane na konwersatorium
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
L. Kopciuch, Człowiek i historia u Nicolaia Hartmanna, Wyd UMCS, Lublin 2007.
L. Kopciuch, Wolność a wartości. Max Scheler, Nicolai Hartmann, Dietrich von
Hildebrand, Hans Reiner, Wyd. UMCS, Lublin 2010, rozdz. dotyczący antynomii
Hartmanna
L. Kopciuch, Kryzysy, kreatywność i wartości, Wyd. UMCS. Lublin 2015.
L. Kopciuch,
Idea wolności w perspektywie myśli J. Ortegi y Gasseta, [w:]
Studia nad ideą
wolności, pod red. Z. J. Czarneckiego, wyd. UMCS. Lublin 1998.
L. Kopciuch, Człowiek historyczny Immanuela Kanta, [w:] J. Miklaszewska, P. Spryszak (red.),
Natura ludzka w filozofii nowożytnej i współczesnej, Wyd. UJ, Kraków 2010.
L. Kopciuch, Thymos i pożądliwość. Stosunek Francisa Fukuyamy do antropologii Thomasa
Hobbesa i Johna Locke`a, [w:]
Inspiracje i kontynuacje problemów filozofii XVII wieku, red.
J. Żelazna, Wyd. Naukowe UMK, s. 199-212.
L. Kopciuch, Struktura przeżyć wolitywnych w kontekście problemu wolnej woli – H.G. Frankfurt,
D. von Hildebrand, [w:] Współczesne i historyczne konteksty wolności, red. L. Kopciuch,
Wyd. UMCS, Lublin 2013, s. 239-250.
L. Kopciuch,
Idea dehumanizacji w XX-wiecznych koncepcjach kryzysu kultury,[w:] W. Słomski
(red.), Friedrich Dürrenmatt – dehumanizacja człowieczeństwa, Wyd. Katedry Filozofii
WSFiZ, Warszawa 2008, s. 9-20.