2. Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar xisobi

2.Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar xisobi. 
Debitorlar va kreditorlarni hisobda aks ettirish uchun schyotlar rejasida quyidagi schyotlar 
belgilangan: 
15 “Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar”; 
16 “Byudjet va byudjetdan tashqari jamg‘armalar bilan hisob-kitoblar”; 
17 “Xodimlar va stipendiya oluvchilar bilan hisob-kitoblar”; 
18 “Boshqa hisob-kitoblar”. 
Bu schyotlar aktiv-passiv schyotlar hisoblanib debet tomonidagi qoldiq summa debitorlik 
qarzni, kredit tomonidagi qoldiq summa kreditorlik qarzdorlikni bildiradi.
Byudjet tashkilotlarida turli debitor va kreditorlar bilan hisoblashuvlarda mol yetkazib 
beruvchilar va pudratchilar bilan maxsulot (ish va hizmatlar) yetkazib berish bo‘yicha, Xaridor va 
buyurtmachilar bilan mahsulot (ish va hizmatlar)ni sotish bo‘yicha, sug‘urta tashkilotlari bilan 
majburiy yoki ihtiyoriy sug‘urta to‘lovlari bo‘yicha, jismoniy va yuridik shahslar bilan 
tashkilotning ixtiyoriga vaqtinchalik tushgan va ma’lum shartlar bajarilgandan keyin qaytarilishi 
lozim bo‘lgan summalar bo‘yicha, to‘lovlarning maxsus turlari bo‘yicha hisoblashishlar aks 
ettiriladi.
Buxgalteriya hisobida turli debitor va kreditorlar bilan hisoblashuvlar hisobi tegishli 
buxgalteriya dastlabki xujjatlari(yuk hati, bajarilgan ishlarni topshirish qabul qilish 
dalolatnomalari, buxgalteriya ma’lumotnomalari, to‘lov topshiqnomasi va boshqalar)ga asosan 
yig‘ma qaydnomalar, 6-memorial order – turli tashkilotlar va muassasalar bilan olib boriladigan 
hisob-kitoblar bo‘yicha jamlanma qaydnoma 408-son shakl, 292-son shakldagi joriy hisoblar va 
hisob-kitoblar daftari , 308-son shakldagi bosh jurnal kitobi va hisobot rasmiylashtiriladi. 
Buxgalteriya hisobida turli debitor va kreditorlar bilan hisoblashuvlarhisobi
15 “Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar” schyoti quyidagi subschyotlarga