2. Harotlar zararkunandalariga qarshi kurashning samarali biologik usuli

Manzarali oʻsimliklar, dekorativ oʻsimliklar — kishilarning estetik ehtiyojlarini qondirishda foydalaniladigan turli botanik oilalarga mansub madaniy va yovvoyi oʻsimliklar guruhi. Manzarali oʻsimliklar shahar va qishloqlarni koʻkalamzorlashtirish, istirohat bogʻlari, ijtimoiy, ishlab chiqarish binolari va turar joylarni bezatish, guldastalar yasash uchun oʻstiriladi. Chiroyi, barglari, gullari, mevalari rangi, tanasining gʻaroyib shakllari (shoxlari osilgan, soyabonsimon, us-tunsimon) bilan tavsiflanadi. Bir qator belgilariga, mas, hayot shakliga koʻra — daraxtlar, butalar, chala butalar, oʻt oʻsimliklarga, poyasi shakliga koʻra, tik oʻsadigan, ilashib oʻsadigan, pastak, yoyilib oʻsadigan, osilib oʻsadigan va boshqalarga boʻlinadi. Manzarali oʻsimiklar biologik xususiyatlari hamda agrotexnika talablariga qarab: daraxt va butalarga, koʻp yillik, ikki yillik, bir yillik, boshoqsosh (gʻallagulli), piyozli va boshqa oʻsimlik guruhlariga boʻlinadi. Manzarali daraxt va butalarga yaprokdi, igna bargli, doim yashil va barg toʻkuvchi oʻsimliklar kiradi. Xiyo-bon, koʻchalarga, hovuz va koʻl boʻylariga eman (dub), kashtan, chinor, akatsiya, oq qayin, majnuntol, terak, sarv, oq qaragʻay, shamshod, doʻlana, archa; shiy-pon va ayvon tevaragiga ilashib usuvchilar — tok, chirmoviq, butalardan atirgul, siren va boshqa ekiladi. Koʻp yillik Manzarali oʻsimliklar ga istirohat bogʻlari, xiyobonlarda oʻstiriladigan sergul, serbarg va manzarali mevali usimliklar kiradi. Iliq iqlimli mamlakatlarda koʻp iilliklarning qishda ochiq dalada qoladigan va koʻchirib olib, issikxonada saqlanadigan xillari bor. Baʼzi koʻp yilliklar iqlimi sovuq mintaqalarda bir yillik oʻsimlik sifatida oʻstiriladi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Yaxontov V. V., Oʻrta Osiyo qishloq xoʻjaligi oʻsimliklari hamda mahsulotlarining zararkunandalari va ularga qarshi kurash, T., 1962; Yaxontov V.V., Ekologiya nasekommx, M., 1964.
   

Sulton Alimuhamedov.

2. 
   Yaxontov V. V., Oʻrta Osiyo qishloq xoʻjaligi oʻsimliklari va mahsulotlari zararkunandalari va ularga qarshi kurash, T., 1953; Selskoxozyaystvennaya entomologiya, M., 1976; Pospelov S.M., Oʻsimliklarni himoya qilish, T., 1978; Oʻzbekiston Respublikasida ishlatish uchun ruxsat etilgan oʻsimliklarni himoya qilish vositalari roʻyxati, T, 2003.
   

3. 
   A.Sh.Xamrayev, B.A.Xasanov, B.A.Sulaymonov, A.G.KojevniKova. O'simliKlarni biologiK himoya qilish vositalari. - T.: «Fan va texnologiya», 2012, 508 bet
   

4. 
   Hamrayev A.Sh.. Bronshteyn U.G.. Matchanov N .M .• Sharafutdinov Sh.A. va b. G'o'za va boshqa qishloq xo'jalik ekinlari zararkunandalari hamda kasalliklarini kuzatish va ularga qarshi kurashga oid tavsiyalar. Samarqand, 1988. -116 b.
   

5. 
   Hamrayev A.Sh., Azimov J.A. Niyozov T.B. Sottiboyev Q.S. va b. Bog', tokzorlaming zararkunandalari, kasalliklari va ularga qarshi kurash tizimi. -T.: «Fan», 1995. -158 b.
   

6. 
   Hamrayev A.Sh .• Hasanov B.O.. Ochilov R.O .• Azimov J.A. va b. G'alla va sholini zararkunanda. kasalliklar va begona o'tlardan himoya qilish. -T.: 1999. -122 b.
   

7. 
   Hasanov B.O., Hamrayev A.Sh., Eshmatov O.T., Alimuhammedov S.N. va b. O'o'zani zararkunanda, kasalliklar va begona o'tlardan himoya qilish. -T.: 2002. - 379 b
   

8. 
   https://uz.wikipedia.org
   

9. 
   https://yuz.uz
   

10. 
    https://www.samdu.uz
    

11. 
    Alimuhamedov, Sulton. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil