2. Mustaqil ishlash uchun savollar.
1. Axoli soni va tarkibini statistik urganish.
2.Axolini jinsi, millati, oilaviy polati, ma’lumotli darajasi va boshkа belgilar buyicha urganish.
3. Axolini tabiiy va mexanik xarakati statistikasi.
4.Axoli tabiiy xarakatini ifodalovchi absolyut va nisbiy kursatkichlar: tugilishi, vafot etishi, tabiiy usishi.
Axoli migratsiyasi turlari. Axoli migratsiyasining absolyut va nisbiy kursatkichlari.
Nikoxdan utish va undan uchish kursatkichlari.
3. Masalalar.
14.1-Masala. Mamlakatda axoli soni 2011 yil 1- yanvar xolatiga 25153 ming kishi, 2003 yil 1- yanvarda 25410 ming kishi. Joriy yilda mamlakatda 430 mingta bola tugilgan, 135 ming kishi vafot etgan. 189 ming kishi nikox kurgan va 68 ming kishi ajrashgan.
Aniklang: Axolini tugilish, vafot etish, tabiiy usish> xayotiyliq nikox, kurish, va ajralish koeffitseitlarini.
14.2-Masala. SHaxar axolisining xarakati tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi xisobida).
1.Yil boshida: xakikdtda yashayotganlar – 920 shu jumladan: vaktincha yashovchilar - 60, vaktincha yuklar – 40
Joriy davrda: Tugilgan bolalar soni - 16,4 SHu jumladan: doimiy axolidan - 16,0,
Vafot etganlar soni - 5,8 SHu jumladan: Doimiy axolidan - 5,6
Doimiy yashash uchun kuchib kelganlar - 12,0
Doimiy yashash uchun kuchib ketganlar - 8,0
Vaktincha yuklardan kdytib kelganlar - 10
Aniqlang: Yil oxiriga shaxarda mavjud axoli sonini;Yil boshi va oxiriga doimiy axoli sonini;Doimiy axoli uchun tugilish, vafot etish, tabiiy usish koeffitseitlarini.
14.3-Masala. Berilgan ma’lumotlar asosida yil boshiga axoli soni darajasini analitik tekislang.2000 y - 24487,7 ming kishi; 2001y - 24813,1 ming kishi; 2002y -25115,8 ming kishi; 2003y - 25427,9 ming kishi; 2004 y-25707,4 ming kishi; 2005y-26021,4 ming kishi; 2006 y- 26312,7 ming kishi;2007 y - 26663,8 ming kishi; 2008 y - 27072,2 ming kishi
14.4-Masala. Mamlakat axolisining soni tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan. Mamlakat xududi -424,4 ming km.kv. (ming kishi xisobiga) Jadvaldagi noma’lum kursatkichlarni aniklang.
Yil-lar
|
Jam i
axoli soni
|
SHu jumladan
|
Axolining yillik urtacha yillik usish sur’ati (%)
|
Axolining 1 kv. km ga tugri keladigan axoli soni
|
SHaxar axolisi
|
Qishlok axoliey
|
Jam
i
axoli
|
SHu jumladan
|
soni
|
xissas i
|
soni
|
xissas i
|
SHaxar axolisi
|
Kishloq
axolisi
|
2006
|
20322
|
8282
|
|
|
|
|
|
|
|
2007
|
22256
|
|
|
12320
|
|
|
|
|
|
2008
|
23007
|
8831
|
|
|
|
|
|
|
|
2009
|
23444
|
|
|
12360
|
|
|
|
|
|
2010
|
23867
|
9059
|
|
|
|
|
|
|
|
14.5-Masala. Mamlakatda axoli soni 2009 yil 1- yanvar xolatiga 45678 ming kishi, 2010 yil 1- yanvarda 48906 ming kishi.Joriy yilda mamlakatda 1430 mingta bola tugilgan, 1135 ming kishi vafot etgan. 1189 ming kishi nikox, kurgan va 168 ming kishi ajrashgan.Aniklang: Ax,olini tugilish, vafot etish, tabiiy usish, xdyotiyliq nikox, kurish, va ajralish koeffitseitlarini.
14.6-Masala. Mamlakat axolisining soni tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan.
Jadvaldagi noma’lum kursatkichlarni aniklang. (ming kishi xisobiga) Uzbekistan Respublikasi axolisining asosiy yosh guruxlari tarkibining uzgarishlari. (ming kishi)
Yillar
|
Jami ax,oli
|
|
SHu jumladan asosiy yosh
|
guruxdari buyicha
|
|
|
|
Bolalar (0-15 yosh)
|
xissa-si,
%
|
Mex,nat yoshidagi
ax,oli (16-55 yosh ayollar) (16-60 yosh erkaklar)
|
xissasi
%
|
Kariyalar
(55+ yosh
ayollar)
(60+ yosh
erkaklar)
|
xissa-si,
%
|
2000
|
24487,7
|
9944,1
|
|
12740,1
|
|
|
|
2001
|
24813,1
|
9864,5
|
|
13142,9
|
|
|
|
2002
|
25115,8
|
9734,5
|
|
13563,8
|
|
|
|
2003
|
25427,9
|
9603,9
|
|
13991,3
|
|
|
|
2004
|
25707,4
|
9445,0
|
|
14433,6
|
|
|
|
2005
|
26021,4
|
9328,1
|
|
14859,3
|
|
|
|
2006
|
26312,7
|
9217,1
|
|
15241,4
|
|
|
|
2007
|
26663,8
|
9110,4
|
|
15664,0
|
|
|
|
2008
|
27072,2
|
9025,4
|
|
16101,9
|
|
|
|
14.7-Masala. Berilgan ma’lumotlar asosida yil boshiga shaxar axolisining soni darajasini analitik tekislang.2002y - 2448,7 ming kishi; 2003y - 2481,1 ming kishi; 2004y -2511,8 ming kishi; 2005y - 2542,9 ming kishi; 2006 y-2570,4 ming kishi; 2007y-2602,4 ming kishi; 2008 y- 2631,7 ming kishi; 2009Y -2666,8 ming kishi; 2010 y - 2707,2 ming kishi.
14.8-Masala. Kishloq axolisi tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi xisobida) 1.01.2010 y- 156,0 1.04.2010 y- 157,9 1.07.2010 y-158,8 1.10.2010Y- 159,7 1.01.2011Y - 160,9 X,isoblang. SHaxar axolisining urtacha yillik sonini.
14.9-Masala. Mamlakatda axoli soni 2006 yil 1- yanvar xolatiga 25153 ming kishi, 2007 yil 1- yanvarda 25410 ming kishi. Joriy yilda mamlakatda 430 mingta bola tugilgan, 135 ming kishi vafot etgan. 189 ming kishi nikox kurgan va 68 ming kishi ajrashgan.Aniklang: Axolini tugilish, vafot etish, tabiiy usish> xayotiyliq nikox kurish, va ajralish koeffitseitlarini.
14.10-Masala. Mamlakat axolisining soni tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan.
Jadvaldagi noma’lum kursatkichlarni aniklang. (ming kishi xisobiga)
yillar
|
Jami axoli soni
|
SHu jumladan
|
Axolining yillik urtacha yillik usish sur’ati (%)
|
Axolining 1 kv. km ga tugri keladigan axoli soni
|
SHaxar axolisi
|
Kishlok axolisi
|
Jami axoli
|
SHu jumladan
|
soni
|
xissasi
%
|
soni
|
xissasi
%
|
SHaxar
axolisi
|
Kishlok axolisi
|
2000
|
24487,7
|
|
|
|
62,6
|
|
|
|
54,55
|
2001
|
24813,1
|
|
37,2
|
|
|
|
|
|
|
2002
|
25115,8
|
9286,9
|
|
|
|
|
|
|
|
2003
|
25427,9
|
|
36,7
|
|
|
|
|
|
|
2004
|
25707,4
|
|
|
16326,2
|
|
|
|
|
|
2005
|
26021,4
|
|
|
16579,4
|
|
|
|
|
|
2006
|
26312,7
|
9495,1
|
|
|
|
|
|
|
|
2007
|
26663,8
|
|
|
|
64,0
|
|
|
|
|
2008
|
27072,2
|
9698,2
|
|
|
|
|
|
|
|
Izox: Uzbekistan Respublikasi xududi 448,9 ming km2
14.11-Masala. Mamlakat axolisinnng xarakati tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi xisobida). 1. Yil boshida: xakikatda yashayotganlar - 2920
shu jumladan: vaktincha yashovchilar – 160 vaktincha yuklar - 140
Joriy davrda:Tugilgan bolalar soni — 116,4; SHu jumladan: doimiy axolidan — 116,0 Vafot etganlar soni — 15,8 SHu jumladan: Doimiy axolidan — 15,6 Doimiy yashash uchun kuchib kelganlar — 112,0 Doimiy yashash uchun kuchib ketganlar — 18,0 Vaktincha yuklardan kaytib kelgailar — 110
Aniklang: 1. Yil oxiriga shaxarda mavjud axoli sonini; 2.Yil boshi va oxiriga doimiy axoli sonini; Z.Doimiy axoli uchun tugilish, vafot etish, tabiiy usish koeffitseitlarini
14.12-Masala. Mamlakat axolisining soni tugrisida kuyidagi ma’lumotlar berilgan.
Jadvaldagi noma’lum kursatkichlarni aniklang.
yillar
|
Jami
axoli
soni,
ming
kishi
|
|
SHu jumladan
|
Axolining urtacha yillik usish sur’ati (%)
|
1 kv. km ga tugri keladigan axoli soni
|
SHaxar axolisi
|
Kishlok axoliey
|
Jami axoli
|
SHu jumladan
|
Soni,
ming
kishi
|
xissasi
%
|
Soni,
ming
kishi
|
xissasi
%
|
SHaxar axolisi
|
Kishlok axolisi
|
2001
|
24834,1
|
9245,3
|
|
|
|
|
|
|
|
2002
|
|
9486,9
|
|
|
|
1,2
|
|
|
|
2003
|
25447,9
|
9440,8
|
|
|
|
|
|
|
|
2004
|
|
9341,4
|
|
|
|
1,2
|
|
|
|
2005
|
26421,4
|
|
|
|
63,7
|
|
|
|
|
2006
|
|
9495,1
|
|
|
|
1,3
|
|
|
|
2007
|
|
9544,6
|
|
17079,2
|
|
|
|
|
|
2008
|
27472,2
|
9648,2
|
|
|
|
|
|
|
|
Izox: Uzbekiston Respublikasi xududi 448,9 ming km2
14.13-masala. Quyidаgi shаrtli mа’lumоtlаr kеltirilgаn:
№
|
Ko‘rsаtkichlаr
|
miqdоri
|
1
|
O‘rtаchа yillik аhоli sоni, ming kishi
|
1460
|
2
|
Mеhnаt rеsurslаri sоni, ming kishi
|
740
|
3
|
Tug‘ilish kоeffitsiyеnti, %
|
19
|
4
|
O‘lim kоeffitsiyеnti, %
|
12
|
5
|
Mехаnik o‘sish kоeffitsiyеnti, %
|
-2
|
Аniqlаng:
1) Tаbiiy o‘sish vа sоf o‘sish sоnini;
2) Sоf o‘sish kоeffitsiyеntini;
3) 5 yildаn kеyingi аhоli sоnini ;
4) Mеhnаt rеsurslаrining jаmi аhоli sоnidаgi sаlmоg‘ini vа kеlgusi yildаgi sаlmоg‘i 0.05 punktgа оshsа vа аhоli sоni jоriy yildаgi kаbi o‘z-gаrsа, mеhnаt rеsurslаrining kеlgusi yildаgi sоnini аniqlаng.
14.14-masala. Аhоli sоni yil bоshidа 24200 ming kishi; 15-49 yoshdаgi аyollаr sаlmоg‘i jаmi аhоli sоnigа nisbаtаn yil bоshidа 35 %, yil охiridа 36 %. Yil dаvоmidа tug‘ilgаnlаr sоni 375 ming kishi, vаfоt etgаnlаr sоni 60 ming kishi, ko‘chib kеlgаnlаr sоni 120 ming kishi, ko‘chib kеtgаnlаr sоni 85 ming kishi. Shu mа’lumоtlаr аsоsidа o‘rtаchа yillik аhоli sоnini, o‘rtаchа yillik аyollаr sоnini, tаbiiy o‘sish, mехаnik o‘sish, tug‘ilish vа sоf o‘sish kоeffitsiyеntini hаmdа 5 yildаn kеyingi аhоli sоnini hisоblаng.
14.15-masala. Аhоlining o‘rtаchа yillik sоni 25200 ming kishi, yil dаvоmidа ko‘chib kеlgаnlаr sоni 440 ming kishi, ko‘chib kеtgаnlаr sоni 320 ming kishi bo‘lsа, umumiy migrаtsiya, migrаtsiya sаmаrаdоrligi vа migrаtsiоn оbоrоt intеnsivligi kоeffitsiyеntlаrini аniqlаng.
14.16-masala. Tug‘ilishning umumiy kоeffitsiyеnti 25.5‰ , 15-49 yoshdаgi аyollаrning jаmi аhоligа nisbаtаn sаlmоg‘i 27%, tug‘ilgаnlаr sоni 68 ming kishi bo‘lsа, tug‘ilish kоeffitsiyеntini, аhоli vа ulаrning o‘rtаchа yillik sоnini аniqlаng.
14.17-masala. 2006-yildа mахsus tug‘ilish kоeffitsiyеnti 28‰, 15-49 yoshdаgi аyollаrning jаmi аhоligа nisbаti sаlmоg‘i 30%, tug‘ilgаnlаr sоni 13 ming kishi bo‘lsа, tug‘ilishning umumiy kоeffitsiyеntini, аyollаr vа аhоlining o‘rtаchа yillik sоnini аniqlаng.
14.18-masala. Quyidаgi mа’lumоtlаr kеltirilgаn: tug‘ilishning mахsus kоeffitsiyеnti «А» tumаndа 12 %, «B» tumаn-dа esа 14 % ni tаshkil etgаn. Аhоlining o‘rtаchа yillik sоni «B» tumаn-dа «А» tumаndаgigа nisbаtаn 3 mаrtа ko‘p. Ikkаlа tumаn bo‘yichа tug‘ilishning umumiy kоeffitsiyеntini аniqlаng.
14.19-masala. Quyidаgi shаrtli mа’lumоtlаr kеltirilgаn. Аhоli sоni yil bоshidа 24200 ming kishi , yil охiridа 24600 ming kishi; 15-49 yoshdаgi аyollаr sоni yil bоshidа 9240 ming kishi, yil охiridа 9360 ming kishi. Yil dаvоmidа tug‘ilgаnlаr sоni 240 ming kishi, vаfоt etgаnlаr sоni 325 ming kishi, щundаn 1 yoshgаchа bo‘lgаn go‘dаklаr o‘limi 13 ming nаfаr. Shu mа’lumоtlаr аsоsidа tаbiiy o‘sish, mехаnik o‘sish, sоf o‘sish, mахsus tug‘ilish vа 1 yoshgаchа bоlаlаr o‘limi kоeffitsiyеntini, 5 yildаn kеyingi аhоli sоnini аniqlаng.
TAVSIYA QILINGAN ADABIYOTLAR
Nabiyev H.G.’,Nabiyev D.H. Iqtisodiy statistika. Darslik. T.: “Aloqachi”, 2008, 116-140 b.
Soatov N.M., Nabiev H.G’., Nabiev D.H.,Tillaxo`jayeva G.N. Statistika Darslik,T, 2011.349-363
Аbdullаyеv S., Tоshmаtоv Z.Х. Iqtisоdiy stаtistikаdаn prаktikum. – T. “IQTISOD-MOLIYA”, 2009, Хo‘jаqulоv Х., Muhrumbаyеvа M.S. 4-19 bеt.
Аюбжонов А.Ҳ., Маматқулов Б.Х., Сайфуллаев С.Н.. Статистика фанидан амалий машғулотларни ўтказиш учун ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2011. 106– 115 бет.
Статистика. Учебник / Н.Умаров, А.Абдуллаев, Р.Зулинова. –Т.: “Iqtisod-moliya”, 2009.137 – 145 с.
Статистика. Учебник. /Под ред. И.И. Елисеевой. – М.: Проспект, 2010. 195– 217 стр.
Социально-экономическая статистика. Учебник и практикум для академического бакалавриата Дудин М. Н., Лясников Н. В., Лезина М. Л. 2017 Юрайт
Dostları ilə paylaş: |