Teorema. Birgalikda bo‘lmagan ikkita hodisadan qaysinisi bo‘lsa ham, birining ro‘y berish extimoli shu hodisalar extimollari yig‘indisiga teng:
Isbot. Quyidagi belgilashlarni kiritamiz:
– sinashning mumkin bo‘lgan elementar natijalari jami soni;
hodisaga qulaylik tug‘diradigan natijalar soni:
hodisaga qulaylik tug‘diradigan natijalar soni:
YO hodisa, yoqi hodisa ro‘y berishiga qulaylik tug‘diradigan natijalar soni ga teng. Demak,
va ligini nazarda tutib, uzil – kesil
munosabatni hosil qilamiz.
Natija. Har ikkitasi birgalikda bo‘lmagan bir nechta hodisalardan qaysinisi bo‘lsa ham, birining ro‘y berish extimoli shu hodisalar extimollari yig‘indisiga teng:
Isbot. Uchta hodisa: va ni qaraylik. Qaralayotgan hodisalarning har ikkitasi birgalikda bo‘lmaganligi uchun uchta hodisa: va ni birining ro‘y berishi va hodisalardan birining ro‘y berishi bilan teng kuchli, shuning uchun yuqoridagi teoremaga asosan
Har ikkitasi birgalikda bo‘lmagan ixtiyoriy sondagi hodisalar uchun isbot matematik induqsiya metodi bilan o‘tkaziladi.
1- misol. YAshikda 30 ta shar bor, ulardan 10 tasi qizil, 5 tasi ko‘k va 15 tasi oq rangli shar chiqish extimolini toping.
Echish. Rangli shar chiqishi yoqi qizil shar, yoqi ko‘k shar chiqishini bildiradi.
Qizil shar chiqish ( hodisa) extimoli:
Ko‘k shar chiqish ( hodisa) extimoli:
va hodisalar birgalikda emas (bir rangli shar chiqishi boshqa rangli shar chiqishini yo‘qqa chiqaradi), shuning uchun qo‘shish teoremasini qo‘llash mumkin.
Izlanayotgan extimol quyidagiga teng:
Dostları ilə paylaş: |