|
1. Binar munosabat
|
səhifə | 3/5 | tarix | 27.12.2023 | ölçüsü | 28,41 Kb. | | #163325 |
| 1. Binar munosabatС = X x Y = {< x ,y > / x e X , y e Y}. Har bir p munosabat X X Y to'g'ri ko'paytmaning qism to'plami bo'ladi va X D p , Y 3 Rp .
6- t a ’ r i f . Agar p c z X x Y bo'lsa, и holda p shu X dan Y ga bo'lgan munosabat deb ataladi.
7- t a ’ r i f . Agar p с X x Y va Z ID X [ j Y bo ‘Isa, и holda p dan Z ga bo ‘Igan munosabat deb ataladi.
8- t a ’ r i f . Z dan Z ga bo'lgan munosabat Z iehidagi munosabat deb ataladi.
9- t a ’ r i f . X to'plam iehidagi X x X munosabat X iehidagi universal munosabat deb ataladi.
10- t a ’ r i f . {< x, x > / x e X } munosabat X iehidagi ayniyat munosabati deb ataladi va ix yoki i simvoli bilan belgilanadi. Ixtiyoriy X to'plamning x va у elementlari uchun xixy ifoda x = у bilan teng kuchlidir. {< x ,у > e R x R / у < x} shaklda ifodalash mumkin.
2. Ekvivalentlik munosabati. Munosabatlar turli xossalarga egabo'lishi mumkin. Matematikada quyidagi 12- ta’rifda ko‘rsatilgan uchta xossaga ega boigan munosabatlar ko‘p uchragani uchun ularga maxsusnom berilgan.
12-t a ’ r i f . X to'plamning ixtiyoriy x elementi uchun: agar x p x bo ‘Isa, и holda p munosabat X to ‘plamdagi refleksiv
munosabat; agar x p у dan у p x kelib chiqsa, и holda p munosabat simmetrik munosabat; agar x p у va у p z dan x p z kelib chiqsa, и holda p munosabat tranzitiv munosabat deb ataladi.
13- t a ’ r i f . Agar biror to'plamdagi munosabat refleksiv, simmetrik va tranzitivlik xossalariga ega bo'lsa, и holda bunday munosabat shu to ‘plamdagi ekvivalentlik munosabati deb ataladi. Agar p munosabat X to‘plamdagi ekvivalentlik munosabati bo'lsa, u holda Dp = X bo'lishi ravshandir. o'xshashlik munosabati.
3. Butun sonlar to'plamidagi n modul bo'yicha taqqoslash munosabati.
4. O'zbekiston Respublikasida yashovchi odamlar to'plamidagi “bir uyda yashovchilar” munosabati. Ekvivalentlik munosabati ushbu asosiy xususiyatga ega: u to'plamni kesishmaydigan qism to'plamlarga bo'ladi. Masalan, 7- misolning 4- bandidagi “bir uyda yashovchilar” munosabati O'zbekiston Respublikasida yashovchi odamlar to'plamini bir-biri bilan kesishmaydigan “bir uyda
yashovchilar” va “qolganlar” qism to'plamlariga bo'ladi. Bu aytilganlami quyidagicha umumlashtirish mumkin.
Dostları ilə paylaş: |
|
|