1, 2-laboratoriya ishi shuntlash metodi bilan galvanometrning qarshiligini aniqlash

ISHNING TAFSILOTI

Qurilmaning asosiy qismi stolga maxkamlangan 2 ta qarshiliklar magazini va bitta doimiy qarshilik (9,9kOm) kalit, galvanometr, doimiy tok manbai va o’tkazgich simlardan iborat.

ISHNI BAJARISH TARTIBI.

1. Sxemada ko’rsatilganidek zanjir tuzing. (Sxemani to’g’riligini o’qituvchiga ko’rsatgandan keyin, keyingi punktlarni bajaring).

2. Qarshilik magazini R₁-dan 7000-10000 Om qarshilik tanlab oling.
3. Korrektor yordamida galvanometrning strelkasi "0" xolatga keltiriladi.
4. Qarshilik magazini R₂ dan 1 dan 10 Om gacha qarshilik tanlanib, galvanometr strelkasi n=1, 2, 3...10 bo’limlarga og’ishiga erishiladi.
5. Olingan natijalar (4) formulaga qo’yib xisoblanadi.
6. Galvanometr shkalasining har bir bo’linmasining qiymati C=I_g/n formuladan topiladi.
7. Barcha ulangan natijalar quyidagi tablicaga yoziladi. O’lchashlar kamida uch marta takrorlanadi.

NAZORAT SAVOLLAR

1. Omning birinchi va ikkinchi qonunlarini tushuntiring?

   
   

2. Kirxgofning birinchi va ikkinchi qonunlarini ayting?

   
   

3. Qarshiliklar va uning birligi?

   
   

4. Ishchi formulani keltirib chiqarilishini tushuntiring?

   
   

5. Ishni bajarish tartibini tushuntirib bering?

   
   

Javoblar:
1-savolga javob:Om qonuni. O’tkazgichga tushgan kuchlanishni voltmetr, tok kuchini esa A-Ampermetr yordamida o’lchanadi. Tajribaning ko’rsatishicha, o’tkazgichdan o’tayotgan tok kuchi shu o’tkazgich uchlariga qo’yilgan kuchlanishga to’g’ri, o’tkazgich qarshiligiga esa teskari proportsional ekan. Bu qonun Om qonuni deb ataladi.
I=U/R
Butun zanjir uchun Om qonuni. Bеrk zanjirda , -tok manbaining ichki qarshiligi Bu еrdan:
R-tashqi qarshilik.
2-savolga javob:Kirxgofning 1-qonuni:
Uchtadan kam bo’lmagan o’tkazgichlarning uchrashgan nuqtasi uchun qo’llaniladi.
Bunday nuqtalar zanjir tuguni deyiladi. Barqaror rejimda tugunga keluvchi tok kuchlarining yig’indisi tugundan chiquvchi tok kuchlarning yig’indisiga teng, tugunga keluvchi tok musbat, tugundan chiquvchi toklarni manfiy deb hisoblaganda Kirxgofning 1-qonunini quyidagicha ta’riflash mumkin:
Zanjir tugunuda tok kuchlarning algebraik yig’indisi nolga teng, ya`ni l1, l2, l3=0