1 – Laboratoriya mashg`uloti: Xavoning namlik darajasini psixrometrik usulda aniqlash

 
2-mashq.ASPIRATSION PSIXROMETRNI O’RGANISH. 
 
 
(Assman psixrometri). Havo namligini ekspeditsiya sharo- itida va ekinlar orasida
aniqlashda aspiratsion psix- rometr juda qulay. Uning ishlash printsipi xuddi stantsion 
psixrometrni- kidek. Bu psixrometrda termometrlarning qabul qiluvchi qismlari yaqinida
sun’iy ventilyatsiya yordamida o’zgarmas tezlikdagi havo oqimi (2 m/sek) hosil qili- nadi. 
(CHizma-2) Aspiratsion psixrometr ikkita psixrometrik termo- metrlardan iborat bo’lib,
ular metall g’ilofga yonma-yon qilib joylashtiriladi. Ter- mometrlar rezervuarlari
tsilindrik shaklda shkalasi- dagi 1 ta bo’limining qiymati 0,20S. g’ilof, pastki qismidan 
ikkiga ajraluvchi trubka va yon tomonidan himoya qismida iborat trubkaning ustki qismi 

---

aspirator bilan tutashtirilgan. Aspirator ikki qavat qilib tayyorlangan trubkalar orqali tashqi 
havoni so’radi va bu trubkalar ichiga termometrlarning rezervuarlari joylashtirilgan bo’ladi. 
Aspiratorning prujinali mexanizmi kalit bilan buralib ishga tushiriladi. Bu turdagi
psixrometrda termometrlardan birining (o’ng tomondagi) rezervuarlariga batist o’rab 
qo’yiladi. quyosh nurlarini yaxshi qaytarish uchun asbobning metall qismi nikel qatlami bilan 
qoplanadi. Termometrlarning rezervuarlarini asbob korpusidan izolyatsiya qilinganligi, 
metall sirtining nikellashtirilganligi va o’zgarmas tezlikdagi havo oqimini hosil qilinganligi 
tufayli bu psixrometrni quyosh nurlaridan qo’shimcha himoya qilinmaydi. SHuning uchun 
ular ochiq havoda rnatiladi. Psixrometrni qishda kuzatishni boshlashdan 30 min oldin, yozda 
15 min oldin tashqariga olib chiqish kerak. Rezervuarga o’ralgan batistni pipetkali 
ichaksimon rezinka nok bilan qishda kuzatish muddatidan 30 min yozda esa 4 min oldin 
ho’llash kerak. Batistni ho’llagach, aspirator buraladi va u hisob vaqtida to’la ravishda 
ishlashi kerak. SHuning uchun qishda hisobni boshlashdan 4 min oldin ikkinchi marta 
buraladi.
2-rasm. Aspiratsion psixrometr: 1 va 2-quruq va ho’llangan termometrlar; 3-trubka; 4-
yon tomonlardagi himoya; 5 va 6- trubkalar; 7-aspirator; 8-kalit; 9-ichaksimon rezinka nok; 
10 va 11-termometrlar rezervu- arlari; 12-shamodan saqlagich; 13-tirqish.