0611 az Sual: Gömrük işi barədə ilk yazılı məlumatlar hansı əsrə aiddir? M.Ö. 4-cü əsr; M.Ö. 2-ci əsr

ə
saslandırırlarsa, malların gömrük dəyərinin beynəlxalq təcrübəyə əsasən 
müqayisələr yolu ilə müəyyən edilən qiyməti. 
 
Malın gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün gətirilən maldan fiziki 
xüsusiyyətlərinə, keyfiyyətinə, malın mənşə ölkəsinə və istehsalçısına görə 
fərqlənməyən digər malların sövdələşmə qiyməti əsas götürülür.  
 
 Malın gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün gətirilən mallarla bütün 
xüsusiyyətlərinə görə eyni olmasa da, qiymətləndirilən mallarla eyni vəzifələri 
yerinə yetirən və kommersiya baxımından bir-birini əvəz edə bilən digər malların 
sövdələşmə qiyməti əsas götürülür.  
 
Malın gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün Azərbaycan Respublikası 
ə
razisində qiymətləndirilən eyni və eynicinsli malların ən böyük partiyasınn mal 
vahidinin qiymətindən komisyon xərclərinin, idxal gömrük rüsumlarının, 
vergilərin, yığımların və digər ödənişlərin, Azərbaycan Respublikasında daşınma, 
yüklənmə, boşaldılma işlərinə, sığortaya sərf olunan xərclərin çıxılması ilə 
müəyyən olunur. 
 
Malın gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün malın istehsalçı 
tərəfindən qiymətləndirilən istehsal xərcləri və materiallarının dəyərinin, ixrac 
edənin əldə etdiyi mənfəətin, ixrac edən ölkədən eyni növlü malların Azərbaycan 
Respublikasına satışı üçün səciyyəvi olan ümumi xərclərin toplanması yolu ilə 
hesablanmış qiyməti. 
 
 
Sual: Malın mənşə ölkəsi nədir?  
 
Malın tamamilə həmin ölkədə istehsal olunduğu ölkə. 
 
“Gömrük tarifi haqqında”Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən 
olunan meyarlar əsasında kifayət qədər yenidən emala məruz qaldığı ölkə. 
 
Malın tamamilə həmin ölkədə istehsal olunduğu və ya yenidən emala 
məruz qaldığı ölkə. 
 
 Malın tamamilə həmin ölkədə istehsal olunduğu və ya “Gömrük tarifi 
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən olunan meyarlar 
ə
sasında kifayət qədər yenidən emala məruz qaldığı ölkə. 

---

 
Malın ixrac olunduğu ölkə. 
 
 
Sual: Müəyyən ölkədə tam istehsal olunmuş mallar hansılardır?  
 
1. Onun ərazisində və ya məhəlli sularında, yaxud qitə şelfində və dənizin 
təkində çıxarılan faydalı qazıntılar (əgər ölkənin bu dəniz təkini istismar etməyə 
müstəsna hüququ varsa); 2. Onun ərazisində becərilmiş və yığılmış bitkiçilik 
məhsulları; 3. Orada doğulub və bəslənilmiş heyvanlar. 
 
 1. Onun ərazisində və ya məhəlli sularında, yaxud qitə şelfində və dənizin 
təkində çıxarılan faydalı qazıntılar (əgər ölkənin bu dəniz təkini istismar etməyə 
müstəsna hüququ varsa); 2. Onun ərazisində becərilmiş və yığılmış bitkiçilik 
məhsulları; 3. Orada doğulub və bəslənilmiş heyvanlar; 4. Həmin ölkədə 
bəslənilmiş heyvanlardan alınmış məhsullar; 5. Orada istehsal edilmiş ovçuluq, 
balıqçılıq və dəniz vətəgəsi məhsulları. 
 
1. Onun ərazisində və ya məhəlli sularında, yaxud qitə şelfində və dənizin 
təkində çıxarılan faydalı qazıntılar (əgər ölkənin bu dəniz təkini istismar etməyə 
müstəsna hüququ varsa); 2. Onun ərazisində becərilmiş və yığılmış bitkiçilik 
məhsulları; 3. Orada doğulub və bəslənilmiş heyvanlar; 4. Həmin ölkədə 
bəslənilmiş heyvanlardan alınmış məhsullar; 5. Orada istehsal edilmiş ovçuluq, 
balıqçılıq və dəniz vətəgəsi məhsulları; 6. Dünya okeanında həmin ölkənin 
gəmiləri ilə və ya onun icarəyə (fraxta) götürdüyü gəmilərlə ovlanmış və istehsal 
edilmiş dəniz vətəgəsi məhsulları; 7. Həmin ölkədəki istehsalın və başqa 
ə
məliyyatların nəticəsi olan təkrar xammal və tullantılar. 
 
 1. Onun ərazisində və ya məhəlli sularında, yaxud qitə şelfində və 
dənizin təkində çıxarılan faydalı qazıntılar (əgər ölkənin bu dəniz təkini istismar 
etməyə müstəsna hüququ varsa); 2. Onun ərazisində becərilmiş və yığılmış 
bitkiçilik məhsulları; 3. Orada doğulub və bəslənilmiş heyvanlar; 4. Həmin 
ölkədə bəslənilmiş heyvanlardan alınmış məhsullar; 5. Orada istehsal edilmiş 
ovçuluq, balıqçılıq və dəniz vətəgəsi məhsulları; 6. Dünya okeanında həmin 
ölkənin gəmiləri ilə və ya onun icarəyə (fraxta) götürdüyü gəmilərlə ovlanmış 
və istehsal edilmiş dəniz vətəgəsi məhsulları; 7. Həmin ölkədəki istehsalın və 
başqa əməliyyatların nəticəsi olan təkrar xammal və tullantılar; 8. Həmin 
ölkəyə məxsus olan və ya onun icarəyə götürdüyü kosmik gəmilər vasitəsilə 

---

açıq kosmosda alınmış yüksək texnologiya məhsulları; 9. Müstəsna olaraq 
həmin ölkədə tam istehsal edilmiş məhsullarından istehsal edilmiş mallar. 
 
Onun ərazisində istehsal edilmiş məhsullar; 
 
 
Sual: Müəyyən bir ölkədə malların kifayət qədər emalının meyarları hansılardır? 
 
 
   Emal nəticəsində Əmtəə nomenklaturasında hər hansı birinci dörd rəqəm 
səviyyəsində mal mövqeyinin (malın təsnifat kodunun) dəyişməsi. 
 
Malın müəyyən ölkə mənşəli hesab olunması üçün kifayət edən və ya 
etməyən istehsal-texnoloji əməliyyatların yerinə yetirilməsi. 
 
 Advalor pay qaydası — istifadə olunmuş materialların dəyərinin və ya 
ə
lavə dəyərin göndərilən malın qiymətinin faizlə müəyyən edilmiş həddə 
çatması ilə əlaqədar malın dəyərinin dəyişməsi. 
 
1. Emal nəticəsində Əmtəə nomenklaturasında hər hansı birinci dörd 
rəqəm səviyyəsində mal mövqeyinin (malın təsnifat kodunun) dəyişməsi; 2. 
Malın müəyyən ölkə mənşəli hesab olunması üçün kifayət edən və ya etməyən 
istehsal-texnoloji əməliyyatların yerinə yetirilməsi; 
 
 1. Emal nəticəsində Əmtəə nomenklaturasında hər hansı birinci dörd 
rəqəm səviyyəsində mal mövqeyinin (malın təsnifat kodunun) dəyişməsi; 2. 
Malın müəyyən ölkə mənşəli hesab olunması üçün kifayət edən istehsal-
texnoloji əməliyyatların yerinə yetirilməsi; 3. Advalor pay qaydası — istifadə 
olunmuş materialların dəyərinin və ya əlavə dəyərin göndərilən malın 
qiymətinin faizlə müəyyən edilmiş həddə çatması ilə əlaqədar malın dəyərinin 
dəyişməsi. 
 
 
Sual: Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisindən mal çıxarılarkən malın 
mənşə sertifikatını kim və nə zaman verir?   

---