Yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rüfət Göyüşov
- Müəllif I fəsil. Alqı-satqı müqaviləsi I
- Alqı-satqı müqaviləsinin beynəlxalq hüquqi tənzimlənməsi.
| Qanun Nəşriyyatı
ON SOZ Azərbaycan Respublikası Mülki hüququnun “Öhdəlik hüququ” yanmsahəsinin - “Müqavilələrdən əmələ gələn öhdəliklər”, “Hesablaşma öhdəlikləri”, “Müqavilədən kənar öhdəliklər” institutlarına və “Vərəsəlik hüququ” yarımsahəsinə həsr edilən bu kitab ali məktəblər üçün dərs vəsaitlərinə qoyulan tələblər əsasında yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı yer tutan və həyatın müxtəlif sahələrində geniş tətbiq edilən müqavilələrdən əmələ gələn əmlakın mülkiyyətə və ya istifadəyə verilməsi, işlər görülməsi və xidmətlər göstərilməsi üzrə münasibətləri tənzimləyən mülki hüquq normalarına aydınlıq gətirilmiş, həmin müqavilələrin mahiyyəti, onları təşkil edən ünsürlər açıqlanmışdır. Sahibkarlıq fəaliyyətində və sərbəst bazar iqtisadiyyatının inkişafında müstəsna əhəmiyyəti olan bu mülki hüquq normalarının düzgün dərk edilərək qanuna uyğun tətbiq edilməsinə yardım göstərmək üçün biz müxtəlif mənbələrə - milli və xarici qanunvericiliklərə, Roma hüququna, elƏLo də müxtəlif elmi ədəbiyyatlara müraciət etməklə göstərilən hüquq normalarının həm elmi anlayışını, həm də praktiki tətbiq qaydalarını işıqlandırmağa cəhd etmişik. Eyni zamanda göstərilənlərlə bərabər, bəzi hallarda Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsində yol verilmiş nöqsanların aradan qaldırılması, mülki-hüquqi normanın düzgün anlaşılması və vahid qaydada tətbiqi üçün bir sıra tövsiyələr vermişik. Rüfət Göyüşov Oxuculara təqdim etdiyimiz bu dərs vəsaitində dərslik, monoqrafiya, kommcntariya və nəzəri məsələlərin təhlili üslubuna riayət edildiyindən və bu məsələlər üzvi surətdə əlaqələndirildiyindən hesab edirik ki, bu kitab həm mülki hüquq sahəsində ixtisaslaşan mütəxəssislər üçün, həm də sahibkarlıq sahəsində çalışan şəxslər üçün dəyərli vəsait olacaqdır. Hazırladığımız dərs vəsaitinin ən mühüm məziyyətlərindən biri onun qısa, konkret və sadə dildə yazılmasıdır. Məhz göstərilən keyfiyyətləri sayəsində hesab edirik ki, oxuculara təqdim edilən bu dərs vəsaiti həm ali məktəblərin hüquq fakültələrinin müəllimləri, tələbələri, doktorantları üçün, həm də hüquq tətbiqi fəaliyyəti ilə məşğul olanlar, yeni iqtisadi münasibətlər şəraitində çalışan sahibkarlar və mülki hüquq münasibətlərinin iştirakçıları olan bütün fiziki və hüquqi şəxslər üçün faydalı olacaq və onların stolüstü kitabına çevriləcəkdir. Müəllif I fəsil. Alqı-satqı müqaviləsi I BOLMƏ. ƏMLAKIN MÜLKİYYƏTƏ VERİLMƏSİ İLƏ ƏLAQƏDAR OLAN MÜQAVİLƏLƏR I FƏSİL. Alqı-satqı müqaviləsi 1.1. Alqı-satqı müqaviləsinin anlayışı, əlamətləri və mülki qanunvericilikdə yeri Alqı-satqı müqaviləsinin tarixi aspektləri. Alqı-satqı müqaviləsi öhdəlik hüququ yarımsahəsinin ən geniş hüquqi tənzimləməyə məruz qalan müqavilələrindən biridir. Alqı-satqı müqaviləsindən irəli gələn münasibətlərin tənzimlənməsinin bizə məlum olan tarixi dörd min il əvvələ aiddir. Hələ klassik Roma hüququnda empitio-venditio kimi adlanan alqı-satqı müqaviləsinə görə, bir tərəf - satıcı (venditor) digər tərəfin alıcının mülkiyyətinə əşyanı, mah (merx) verməyi, digər tərəf - alıcı (empi- tio) isə satıcıya müəyyən pul məbləğini (premium) ödəməyi öhdəsinə götürür'. Hüquq sistemlərinin çox əsirlik inkişaf tarixi boyunca alqı- satqı müqaviləsi təbii seçim qaydasında təsadüfi normalardan təmizlənmiş və daha əsaslı, keyfiyyətli normalarla əvəz olunmaqla bugünkü inkişaf səviyyəsinə çatmışdır. Alqı-satqı müqaviləsi, ümumiyyətlə, müqavilələrdən yaranan öhdəliklər hüququ institutunun formalaşmasına və inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Bunun nəticəsi olaraq alqı-satqı müqaviləsini tənzimləyən hüquqi normalar digər bir çox hüquqi əqdlər üçün də ümumi xarakterli qaydalar şəklində tətbiq olunur. Tarixi as- '
M .: Римское частное право /Под ред. И.Б.Новицкого и И.С.Перетер- ского. М.: Юрист, 2002.
Rüfət Göyüşov pektdən yanaşsaq, demək olar ki, öhdəlik hüququnun xüsusi hissəsi məhz onun inkişafı sayəsində yaranıb'. Bu gün alqı-satqı müqaviləsi mülki dövriyyənin ən geniş yayılmış müqaviləsidir. Maddi nemətlərin əmtəə formasında dövriyyəsi hər bir öhdəliyin əsasını təşkil edir. Göstərilən əlamətlər ən açıq şəkildə alqı-satqı müqaviləsində əksini tapmaqla bu müqavilənin məzmununu formalaşdırır. Alqı-satqı müqaviləsinin beynəlxalq hüquqi tənzimlənməsi. Al- qı-satqı müqaviləsi beynəlxalq iqtisadi münasibətlərdə, ölkənin xarici ticarət əlaqələrində əhəmiyyətli rol oynayır. Bu müqavilə münasibətlərinin tənzimlənməsi üçün bir sıra beynəlxalq saziş və konvensiyalar qəbul olunmuşdur ki, onlarında arasında əsas yeri BMT-nin
"Əmtəələrin beynəlxalq alqı-satqısı müqavilələri haqqında" Konvensiyası tutur. Bu Konvensiya 1980-ci ildə BMT-nin xüsusi konfransında işlənib hazırlanmışdır. Konfrans Vyana şəhərində keçirildiyi üçün o. Vyana Konfransı adlandırılmışdır. Sabiq SSRİ həmin Konvensiyaya SSRİ Ali Sovetinin qərarı ilə 1990-cı ildə qoşulmuşdur. Qeyd olunan Konvensiya dünya miqyasında alqı-satqı proseslərinin unifikasiya olunmuş (vahid şəklə salınmış) qaydalarını nəzərdə tutur. Bu qaydalar müxtəlif ictimai, iqtisadi və hüquqi sistemlərə malik olan bir çox ölkələr üçün münasib olmaqla beynəlxalq ticarətdə hüquqi maneələri aradan götürə bilər. Vyana Konvensiyasının məqsədi beynəlxalq alqı-satqını tənzim edən milli qanunvericiliyin unifıkasiyasma (vahid şəklə salınmasına) kömək göstərməkdir. Konvensiya əsasən aşağıdakıları nəzərdə tutur: - mallar üzrə beynəlxalq alqı-satqı müqavilələrinin bağlanması və istifadə edilməsini eyni formada tənzimləyir; ' Гражданское право: Учебник / Под. ред. А.П.Сергеева, Ю.К.Толстого. Том 2. М.: Проспект, 2003, с.223. Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|