XroniKİ c viruslu hepatit xəSTƏLƏRİNİn müALİCƏSİNDƏ rekombinant alfa-interferon
Yüklə 263,4 Kb.
|
olaraq, ən azı 6) olan və müvafiq olaraq sağalmaya üçün şansları orta olan XCH-li xəstələr üçün istifadə edilir. Xəstələr daha az sayda kurabellik prediktorlarına malik olduğu və müvafiq olaraq gözlənilən terapevtik effektin alınması şansı daha az olan hallarda, daha yüksək dozada r-İFN preparatları (A) və ya daha tez-tez yeridilməsi (B) ilə fəqlənən standart VƏT proqramlarının “gücləndirilmiş” variantlarından istifadə edilə bilər. Belə VƏT proqramlarının mahiyyəti cədvəl 8-də əks olunmuşdur.
proqramlarının “gücləndirilmiş” variantları
Proqram- ların variant-
ları Dərman
preparat- ları
Gündəlik doza
Yeridilmə yolu
Yeridilmə rejimi
Müalicə müddəti
r-İFN ribavirin 6 mln BV 0,8-1,2 q * dəri altı per os
3 dəfə/həftə gündəlik 6 ay 6 ay
А r-İFN
ribavirin 6 mln BV 0,8-1,2 q * dəri altı per os 3 dəfə/həftə gündəlik 12 ay
12 ay r-İFN
ribavirin 3 mln BV 0,8-1,2 q * dəri altı per os 6 dəfə/həftə gündəlik 6 ay
6 ay В r-İFN ribavirin 3 mln BV 0,8-1,2 q * dəri altı per os 6 dəfə/həftə gündəlik 12 ay
12 ay
Nəhayət, VƏT-ə ilkin-rezistent xəstələri (əvvəllər VƏT almış, lakin sağalmamış) müalicə etmək lazım gəldikdə, standart proqramlardan fərqlənən “modifikasiya olunmuş” VƏT proqramlarından istifadə edilir. “Modifikasiya olunmuş” VƏT proqramları: a) r-İFN preparatlarının çox yüksək dozaları ilə, məs., 10-15 mln BV, b) r-İFN preparatlarının daha tez-tez yeridilməsi ilə və c) effektivliyin “yüksəldilmə vasitəsi” kimi proqrama daha bir preparatın daxil edilməsi ilə standart proqramlardan fərqlənirlər. VƏT proqramlarının terapevtik effektivliyinin gücləndirilməsinin mövcud olan imkanlarına toxunduqda, qeyd etməliyik ki, urxodezoksixol turşusu (UDXT) preparatının VƏT kursu ərzində gündəlik per oral qəbulunun, VƏT-in effektivliyini nəzərə çarpacaq dərəcədə artıra bildiyi hesab edilir. Bu, xolestaz sindromunun inkişafının qarşısını alır və xəstələr tərəfindən müalicənin keçirilməsini nəzərə çarpacaq dərəcədə yaxşılaşdıraraq, onun uzaq nəticələrinə pozitiv təsir göstərir. Həmin effektləri UDXT-da olan sitoprotektiv, antioksidant və antiapoptoz aktivliklər ilə əlaqələndirirlər. Bu preparatın daha məşhur kommersiya formalarına “ursofalk”, “xoludeksan”, “safra” və b. aiddir. Qeyd etmək lazımdır ki, hər bir konkret xəstədə bu və ya digər VƏT proqramının seçimi, orqanizmin həyat fəaliyyətinin vacib fizioloji sistemlərinin xüsusiyyəti, onun yaşı, cinsi, bədən kütləsi, həmçinin, onda kurabellik prediktorlarının varlığını nəzərə almaq şərtilə həyata keçirilməlidir. Belə seçim isə konkret xəstədə preparatların seçilmiş dozası ilə, bu preparatların əlavə təsirlərinin yaranmasının potensial riskinin qarşılaşdırılmasını tələb edir. Yaddan çıxmamalıdır ki, preparatın az dozası və gec-gec yeridilməsi müalicənin əsas məqsədinə çatmağa imkan vermir, yüksək doza və tez-tez yeridilmə isə həm yanaşı təsilərin güclənməsi riski ilə, həm də xəstədə VƏT-ə refrakterliyin formalaşmasının mümkünlüyü ilə müşayiət olunur. Məhz buna görə, mövcud müalicə proqramları istifadə edilən preparatların effektivliyi və yanaşı effektləri arasında bir növ kompromisdir.
VİRUS ƏLEYHİNƏ TERAPİYANIN EFFEKTİVLİYİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ
Aparılan müalicənin effektivlik kontrolu həm onun aparılması ərəfəsində, həm də onun bitməsindən sonra həyata keçirilməlidir. VƏT-in effektivliyinin qiymətləndirilməsinin və kontrolunun əsas metodu xəstədə “virus yükünün“ azalma faktının qeyd edilməsidir. Bu azalma, VƏT başlamazdan öncə təyin olunmuş virus RNT-sinin konsentrasiyasının son nəticə ilə müqayisədə minimum olaraq 100 dəfə (yəni iki onluq loqarifm) azalması şəklində olmalıdır. Bəllidir ki, bu qiymətləndirmə üçün müalicədən bilavasitə əvvəl virus yükünün miqdarı haqqında uyğun məlumatın olması vacibdir.
Qeyd edək ki, VƏT-dən sonra virus RNT-sinin yox olması faktı da virus yükünün azalması kimi qəbul edilir (müalicədən əvvəl virus RNT-sinin konsentrasiyasından asılı olmayaraq). Virus əleyhinə müalicənin effektivliyi adətən bir neçə dəfə qiymətləndirilir. Virus əleyhinə terapiya dövründə aparılmış (adətən müalicə başladıqdan sonra hər 2-3 aydan bir) qiymətləndirmə - cari, VƏT bitdikdən sonra müalicənin effektivliyinin qiymətləndirilməsi isə son (final) hesab edilir. VƏT başladıqda ilk 3 aydan sonra aparılan “erkən” kontrol müayinəsinə mühüm dəyər verilir. Müayinə belə aparılır: 1) VƏT effektivliyinin təsdiqi
üçün 2)
onun davam
etməsinin məqsədəuyğunluğunun təyini üçün. Əgər müayinədə virus yükünün dürüst azalması (100 dəfədən çox) və ya itməsi müəyyən edilərsə, başlanğıc terapiya effektiv hesab edilir. Bu isə xəstədə müalicənin davamlı virusoloji effektinin alınması şansını xeyli yüksəldir və həmin “erkən”cavablı xəstələrin müalicəsi davam edilməlidir. Əgər müayinədə qanda virus yükünün azalması və ya virus RNT-sinin yox olmasını aşkarlanmırsa, o zaman başlanğıc terapiya kifayət qədər effektiv hesab edilmir, müalicədən uzunmüddətli effektin alınması şübhəli sayılır. Belə hallarda virus əleyhinə terapiyanın davam etdirilməsi məqsədəuyğun sayılmır. VƏT başlanmasından əvvəl əsas qaraciyər fermentlərinin (AlAT və AsAT) aktivliyinin yüksəlməsi müəyyən edilmiş xəstələrdə VƏT- in effektivliyinin “erkən” qiymətləndirilməsi zamanı bu fermentlərin aktivliklərinin normallaşması faktı da nəzərə alınmalıdır. Eyni zamanda VƏT-in başlanğıc mərhələsinin effektiv olmasını qəbul etmək üçün virus yükünün minimum 10 dəfə azalması müəyyən edilməlidir. Yalnız bu halda virus əleyhinə müalicə davam etdirilə bilər.
Virus əleyhinə terapiyanın effektivliyinin final qiymətləndirilməsi iki kriteri əsasında həyata keçirilir: 1) müalicə bitən anda qiymətləndirilən bilavasitə nəticə, və 2) əldə edilmiş remissiyanın müddətinə görə təyin edilən uzaq nəticə. Müalicənin bilavasitə nəticəsi bir neçə göstərici ilə (biokimyəvi, morfoloji və s.) qiymətləndirilir ki, onların içərisində ən vacibi qanda virus RNT-sinin yoxluğu hesab edilir. Əgər VƏT bitdikdən sonra xəstənin qanında HCV-nin RNT-si aşkar edilirsə, onda Yüklə 263,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|