Reja: Firibgarlik tushunchasi. Firibgarlik uchburchagi

Firibgarlikni keltirib chiqaradigan jiddiy buzilish xavfini aniqlash va baholash

Moliyaviy hisobot darajasida va shu kabi operatsiyalar guruhlari uchun moliyaviy hisobotni tasdiqlash darajasida jiddiy buzilishlar xavfini aniqlash va baholashda auditor firibgarlik natijasida yuzaga keladigan jiddiy buzilishlar xavfini aniqlashi va baholashi kerak. Firibgarlik tufayli jiddiy buzilishlarga olib kelishi mumkin bо‘lgan baholangan xatarlar muhim xavf hisoblanadi. Ushbu xatarlarga nisbatan auditor korxona tomonidan ishlab chiqilgan nazoratlarni, shu jumladan tegishli nazorat tadbirlarini baholashi va ular amalga oshirilganligini aniqlashi kerak.

Firibgarlik sababli jiddiy buzilishlar xavfini baholashda auditor professional fikrlardan foydalangan holda:

-xatarlarni baholash protseduralarini bajarish jarayonida olingan ma’lumotlarni kо‘rib chiqish va bir xil turdagi operatsiyalar guruhlari, hisobvaraqlardagi qoldiqlar va ochib berishni о‘rganish orqali firibgarlik xavfini aniqlaydi;

-firibgarlikning aniqlangan xatarlarini moliyaviy hisobotni tuzish bо‘yicha tasdiqlash darajasidagi og‘ishlar bilan о‘zaro bog‘laydi;

-yuzaga kelishi mumkin bо‘lgan buzib kо‘rsatmalarning ehtimoliy miqdorini, shu jumladan, xavfning bir necha bor notо‘g‘ri ma’lumotlarga olib kelishi mumkinligini va bunday tavakkalchilikning paydo bо‘lish ehtimolini kо‘rib chiqadi.

Auditor firibgarlikning oldini olish va aniqlash uchun qaysi boshqaruvni ishlab chiqayotganini va amalga oshirayotganligini tushunishi muhimdir, chunki ularni ishlab chiqishda va qо‘llashda menejment qо‘llanilishi uchun tanlangan nazoratning mohiyati va darajasi va yuzaga keladigan xatarlarning mohiyati va darajasi tо‘g‘risida ma’lumotli xulosalar chiqarishi mumkin. Ushbu ma’lumotlar auditor tomonidan moliyaviy hisobotda firibgarlik natijasida jiddiy buzilishlarni keltirib chiqarishi mumkin bо‘lgan xavfni baholashga ta’sir qilishi mumkin. Daromadni tan olishda firibgarlikning xatarlari Soxta moliyaviy hisobotdan kelib chiqadigan jiddiy buzilishlar kо‘pincha daromadni oshirib kо‘rsatishni tashkil etadi (masalan, daromadni erta tan olish yoki soxta daromadni tan olish sababli) yoki kam ma’lumot berish (masalan, daromadni kechiktirishni hisobga olgan holda). Shuning uchun auditor odatda daromadlarni tan olishda firibgarlik xatarlari mavjudligini qabul qiladi va daromadlar, operatsiyalar yoki tasdiqlarning qaysi turlari yuqori xavf ostida bо‘lishi mumkinligini kо‘rib chiqadi.