Nəsirova Aytən Vaqif qızının “Separatizm və şovinist millətçiliyin beynəlxalq münasibətlərə təsiri”
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.2. Şovinist millətçilik nədir, müasir dünyada şovinist millətçiliyin özünü göstərməsi
63
Putin söhbət zamanı diqqəti ona yönəldib ki, Krım əhalisinin iradəsi BMT nizamnaməsinə əsasən, beynəlxalq hüquq normalarına tam uyğun olaraq keçirilir. Rusiya prezidenti həmçinin vurğulayıb ki, Rusiya Krım sakinlərinin seçiminə hörmətlə yanaşacaq. “Rusiya prezidenti Kiyev hökumətinin səhlənkarlığı üzündən Ukraynanın şərq və cənub-şərq bölgələrində radikal qruplaşmalar tərəfindən gərginliyin yaranması ilə əlaqədar yenidən narahatlığını bildirib”, – Kremlin mətbuat xidməti xəbər verir. Bundan başqa, Putin Merkel ilə vəziyyətin monitorinqi üçün Ukraynaya ATƏT-in miqyaslı missiyasının göndərilməsinin mümkünlüyünü müzakirə edib. Almaniya kansleri həmçinin, Soçidə Paralimpiya Oyunlarının uğurlu keçirilməsi ilə əlaqədar Putini təbrik edib. Qeyd edək ki, Krımda referendumun nəticəsi bir gün sonra elan edilsə də, bir sıra mütəxəssislər onun nəticələrinin artıq müəyyən olduğunu düşünürdülər. “Euronews” kanalının məlumatına görə, yarımadada aparılan son sorğulara əsasən, yerli əhalinin 80 faizi Krımın Rusiyaya birləşməsinin tərəfdarı idi. Telekanalın məlumatında bu nəticənin xüsusən də son həftələrdə yüksəldiyi qeyd olundu. Xatırladaq ki, referendumda seçicilərə verilən bülletenlərdə sual iki bənddən ibarət olub. Birinci bənddə sual “Krımın Rusiyanın ərazisi olmasını istəyirsinizmi”, ikinci bənddə isə “1992-ci il Konstitusiyasına əsasən Krımın Ukrayna torpağı olmasını istəyirsinizmi” şəklində idi 116
. Ancaq müşahidəçilər artıq nəticələrin bəlli olduğunu, böyük çoxluğun Rusiya ilə birləşməyə dəstək verdiyi qənaətində idilər. Yarımadadakı siyasi proseslər həm də rus ordusunun yüksək hərbi hazırlığı ilə müşayiət olunurdu. Ukrayna hökuməti iddia edir ki, Ukrayna ordusu Xerson vilayəti ərazisinə Rusiya silahlı qüvvələrinin desant çıxarmasının qarşısını alıb. Bununla belə, Rusiyanın Krıma 4 batareya “S 300″ zenit
116
Конституція України | від 28.06.1996 № 254к/96-ВР (Сторінка 2 з 4) 64
raket kompleksi gətirdiyi xəbər verilirdi. Məlumata görə, seçki məntəqəsindən bir neçə metr aralıda yerləşən Ukraynanın ən böyük hərbi hissələrindən birini Rusiya qoşunları mühasirəyə alıblar. Yol kənarlarında hər 30 metrdən bir silahlı əsgərlər keşik çəkirmiş. Bu arada isə Rusiya ilə ABŞ-ın Ukrayna məsələsində ilkin razılığa gəlməsi haqda da xəbər yayılmışdı. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov və ABŞ-ın dövlət katibi Con Kerri konstitusiya islahatının köməyi ilə və ölkənin bütün regionlarının maraqlarına hörmət etməklə Ukraynada böhrandan çıxış yolu axtarmağa razılaşıblar 117 . Rusiya Xarici İşlər Nazirliyindən verilən açıqlamada bildirilir ki, Lavrov və Kerri arasında telefon danışığı zamanı Ukraynadakı vəziyyət və Krımda keçirilən referendum müzakirə olunub. Lakin anlaşmanın reallığa çevrilib- çevrilməyəcəyi bilinmir. Lakin bu problem dünyada yaşanan sonuncu separatizm prosesi deyil. Hələ İkinci Dünya müharibəsindən sonra dövlətlərin sərhədlərinin dəyişdirilməsini yasaqlayan beynəlxalq təşkilatlar, böyük dövlətlər çalışırlar ki, üçüncü böyük müharibəyə səbəb ola biləcək silsilə hərəkətlərə rəvac verməsinlər. Avropanın özündə bir-birinin tarixi əyalətlərinə sahib olan dövlətlər var. Əgər hər dövlət “öz əzəli torpağını özünə qaytararaq tarixi ədaləti bərpa etmək” təşəbbüsü göstərsə, Avropa böyük separatizm dalğası və yeni müharibələrlə üzləşər 118
. Gündən-günə qloballaşan, vahid valyuta tətbiq edən, sərhədləri götürən Avropa dövlətləri artıq böyük
Avropa dövlətində birləşmək istiqaməti götürdüklərindən qoca qitədə separatçılıq ocaqları öz-özünə sönmüş olub. Bununla belə, problem tam həll olunmayıb. Bir neçə il öncə az qala Belçika əvvəlcə iki, sonra üç hissəyə bölünəcəkdi. Bu ölkədəki separatçılar Belçikanı Flandriya, Valloniya və Brüsselə bölmək istəyirdilər. Ancaq bu ittifaq könüllülük əsasında baş tutduğu, heç kim bir-birini zorla bir arada tutmadığı üçün sağlam düşüncə qalib gəldi. Tərəflər
117
118
Michael Korda, Male Chauvinism! How It Works. New York: Random House, 1973 65
başa düşdülər ki, bu sayaq separatçılıq hər tərəfin zəifləməsinə gətirib çıxaracaq, arada cırtdan dövlətlərin sayını artıracaq.
göstərməsi Şovinist millətçilik deyə bir ifadənin olması ağla batan deyil, çünki şovinizm; yəhudi milliyyətçiliyinin digər adıdır. Bu məzmunda milliyyətçilik fikri bir az araşdırılsa, bu anlayış 6 fərqli alt başlıqda şərh ediləcək. Bunlar sırasıyla; 119
- Sosial mədəni millətçilik - Mədəni millətçilik - Etnik millətçilik - Siyasi millətçilik -antropolojik irqçilik. Eyni zamanda millətçilik cəmiyyətdə milli mədəniyyəti gücləndirmək və hakim qılmaq, mənsub olunan millətə aid, xüsusilə mənəvi dəyərlərin ucaldılmasını məqsəd bilmək, milli ideal və əməllərlə ənənələrə sahib çıxan və bənzərləri arasında onlara prioritet vermək, milli dəyərləri, idealları, ənənələri tamamilə milli mədəniyyəti xarici təsir və təxribatın, elə və ya belə, o və ya bu səbəblə meydana gələn pozulmalara qarşı qorumaq və müdafiə etmək,mənsub olunan millətin dövlətinə səmimi bir sədaqət hissi içində bağlı olmaq, millət və dövləti üçün hər cür fədakarlığı edə biləcək bir ruhiyyənin və əxlaqi yaşayış içində olmaq, millətinin tarixinə şüurla bağlanmaq, milli zəfərlərlə fəxr etmək və qürurlanmaq, milli fəlakət və iztirablara yanmaq və kədərlənmək, millətinin gələcəyi haqqında ümidli və optimist olmaq, dinamik bir inkişaf içində çətinlikləri məğlub edərək millətini millətlər cəmiyyətinin azad, bərabər, şərəfli və qüdrətli bir üzvü etmək, millətinin var
119 Newman, Gerald G. (1987). The Rise of English Nationalism: A Cultural History, 1740–1830. New York: St. Martin's
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|