29
Sudan həmçinin istilik-texniki məqsədlər üçün – saxlanma şkaflarıhda və
sobalarda hava mühitinin nəmləndirilməsi üçün vacib olan buxar istehsalında
istifadə olunur.
Çörək zavodları texnoloji və təsərrüfat ehtiyacları üçün adətən, şəhərin
içməli su kəmərinin suyundan istifadə edirlər. Fasiləsiz su təhcizatı və daxili su
kəməri şəbəkəsində daimi təzyiqin yaradılması üçün soyuq və isti su çənləri
quraşdırırlar. Soyuq su ehtiyatı 8 saat, isti su ehtiyatı 5-6 saat ərzində müəssisənin
fasiləsiz işini təmin etməlidir.
3. Yeyinti xörək duzu
Yeyinti xörək duzunu təbii yataqlardan hasil edirlər. İstehsal və emal
üsuluna görə duzu aşagıdakı kimi qruplaşdırılar: üyüdülmüş daş duz, şoran duzu,
təbii şoran duzu, duzlu göllərin dibindən çıxarılan duz, suların buxarlandırılması
yolu ilə alınan xırda krisstalik duz, təbii şor suların buxarlanması nəticəsində
alınan duz.
Çörəkbişirmə sənayesində QOST 13830 standartına uyğun olan yeyinti
xörək duzundan istifadə edilir. O, dörd növə bölünür: ekstra, əla, birinci və ikinci.
30
Standarta uyğun olaraq yeyinti xörək duzunun təsnifatı aşağıda
göstərilmişdir.
Ekstra və əla sortlardan olan duz ağ rəngdə olmalıdır, birinci və ikinci sort
duzlar üçün isə mənşəyindən və istehsal üsulundan asılı olaraq bozumtul, sarımtıl
və açıq çəhrayı kimi rəng çalarlarının olmasına yol verilir. Duzda kənar gözlə
görünən mexaniki qatışıqlar, kənar qoxular olmamalıdır, o, kənar tamlar olmayan
duzlu dada malik olmalıdır.
Yeyinti xörək duzunun müxtəlif sortlarının keyfiyyətinin fiziki-kimyəvi
göstəriciləri cəd. 3.8.-də göstərilmişdir.
Cədvəl 3.8. Yeyinti xörək duzunun keyfiyyətinin fiziki-kimyəvi göstəriciləri
Göstəricilər
Sortlar üçün normalar
ekstra
əla
birinci
ikinci
Y
e
y
i
n
t
i
x
ö
r
ə
k
d
u
z
u
Qaynatma
Daş duz
Təbii şoran duzu
Şoran duzu
Əla
Birinci
İkinci
Əla
Birinci
İkinci
Ekstra
Əla
Birinci
Əlavələrlə (o cüml., profilaktiki)
Əlavəsiz
Birinci
İkinci
Əlavələrlə (o cüml, № 0 və1 ilə
üyüdülmüş əla və I sort profilak.)
Əlavələrlə (profilak. başqa)
Əlavəsiz
Əlavələrlə ( profilak. başqa)
Əlavəsiz
Əlavəsiz
Üyüdülmüş:
üyüdülmə № 0
üyüdülmə № 1
üyüdülmə № 2
üyüdülmə № 3
31
Kütlə payı, %-lə : 99,7 98,4 97,7
97,0
NaCl, ən az
uda həll olmayan maddələr,
ən çox 0,03 0,16 0,45
0,85
Suyun kütlə payı, %-lə, ən çox,
Duz üçün:
Qaynadılma yolu ilə 0,1 0,70 0,70
-
Daş duz - 0,35 0,35
0,35
Şoran duzu və təbii şoran duzu - 3,20 4,00
5,00
İriliyinə görə üyüdülmüş xörək duzu aşağıda göstərilən tələblərə uyğun
olmalıdır.
İrilik
Miqdar
Ekstra sortu:
≤
0,8
mm,
%,
ən
az
75,0
≥
0,8
mm
=1,2,
%,
ən
çox
25,0
Əla və birinci növ sortlar:
üyüdülmə № 0
≤
0,8
mm,
%,
ən
az
70,0
32
≥
1,2mm,
%,
ən
çox
10,0
üyüdülmə № 1
≤
1,2
mm,
%,
ən
az
85,0
≥
2,5
mm,
%,
ən
çox
3,0
üyüdülmə № 2
≤
2,5
mm,
%,
ən
az
90,0
≥
4,0
mm
=1,2,
%,
ən
çox
5,0
üyüdülmə № 3
≤
4,0,
%,
ən
az
85,0
≥
4,0
mm,
%,
ən
çox
15,0
İçməli suyun tərkibində yodun miqdarı kifayət qədər olmayan rayonlarda
endemik ur xəstəliyinin qarşısının alınması məqsədilə yodlaşdırılmış duz istehsal
edirlər. Əlavə kimi kalium-yodid və kalium-yodatdan istifadə olunur. Belə duzda
yodun kütlə payı (40±15) mkq/q təşkil edir ki, bu da (40±15) 10
-4
%-ə uyğundur.
Çörək zavodlarına xörək duzu kisələrdə, qalaq şəklində özüboşaldan
maşınlarda və ya vaqonlarda çatdırılır. Müəssisələrdə duzu xüsusi anbarlarda,
həlledici çənlərdə, ağzı qapaqlı yeşiklərdə saxlayırlar. İstehsala duz süzgəcdən
keçirilmiş şəkildə daxil olur.
3. 4. Çörəkçilik mayaları.
Dostları ilə paylaş: |