1
AZƏRBAYCAN RESPUBL KASI TƏHS L NAZ RL Y
AZƏ
RBAYCAN DÖVLƏ
T QT SAD UN VERS TET
«MAG STRATURA MƏ
RKƏ
Z »
Ə
lyazması hüququnda
Zeynalov Natiq Ə
hmə
d oğ
lu
« qtisadiyyatın real sektorunun inkişafında bank sekrotunun rolu və onun
yüksə
ldilmə
si istiqamə
tlə
ri » mövzusunda
MAG STR D SSERTAS YASI
stiqamətin şifri və adı:
M010000
Maliyyə
xtisasın şifri və adı:
M010003 Bank işi
Magistr proqramının rəhbəri: i.e.d. prof.R.M.Rzayev
Elmi rəhbər i.e.d. prof. M.M.Bağırov
Kafedra müdiri - i.e.d. prof. Z.F.Məmmədov
Bakı 2015
2
MÜNDƏR CAT:
Giriş
..........................................................................................................................3
I Fəsil. Bankın yaranması və təşkilinin nəzəri-metodoloji əsasları...................7
1.1.Bank anlayışı, onun təşkilinin nəzəri əsasları.....................................................7
1.2. qtisadiyyatın real sektoru,onun inkişafında bankların rolu və yeri...................12
1.3.Bank sistemi və onun fəaliyyətinin həyata keçirilmə istiqamətləri
...................17
II Fəsil. qtisadiyyatın inkişafında bankların rolunun təhlili............................28
2.1.Bank fəaliyyətinin hüquqi əsasları......................................................................28
2.2.Bankların real sektordakı fəaliyyətinin təhlili.....................................................33
III Fə
sil. Real sektorda bank fə
aliyyə
tinin tə
kmilləş
dirilmə
si.............................41
3.1.Bank fəaliyyətinin inkişaf strategiyası.................................................................41
3.2.Real sektorda bank fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri.......................47
3.3.Bank sektorunun beynalxalq maliyyə qurumları ilə əməkdaşlığının inkişaf
etdirilməsi...................................................................................................................53
Nə
ticə
və
tə
kliflə
r......................................................................................................68
Ə
dəbiyyat siyahısı.....................................................................................................73
3
Giriş
Mövzunun
aktuallığ
ı.
Azərbaycan
Respublikasıcıda
sağlam
milli
iqtisadiyyatın, onun real sektorunun formalaşdırılması və inkişafı xeyli dərəcədə
kredit münasibətlərinin mövcud potensialının, eləcə də güclü və etibarlı bank
sisteminin realaşdırılmasından asılıdır.Bununla əlaqədar olaraq ölkədə bazar
münasibətlərində bank sisteminin və infrastrukturunun formalaşması prosesi
gedir.Bununla yanaşı, transformasiya olunan iqtisadiyyatda, onun real sektorunda
həmin prosesi ləngidən amillər fəaliyyət göstərir ki, bu da milli iqtisadiyyata
yönəldilən kredit resursları həcminin azalmasına, real sektorun uzunmüddətli
kreditləşdirilməsinin xüsusi çəkisinin aşağı düşməsinə, borc kapitalının istehsal
sferasından tədavül sferasına axınına və s. gətirib çıxarır.Nəticədə, həm bazar
iqtisadiyyatının formalaşdırılması vasitalərindən, həm də onun sabitləşdirilməsini və
iqtisadi artımı təmin edən amillərdən biri kimi kredit özünün potensial imkanlarını
reallaşdıra bilmir.
Bank sisteminin təşkili makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsində,
iqtisadiyyatın və onun ayrı-ayrı sektorlarının, habelə bazar infrastrukturunun
inkişafında mühüm rol oynayır. Bank sisteminın inkişafı ənənəvi və alternativ
maliyyə vasitələrindən istifadə etməklə daxili yığımın mexanizmini fəallaşdırmağa
imkan verir. Bazar münasibətlərinə keçid bank sektoru tərəfindən ölkədə investisiya
prosesini fəallaşdırmağa,
ə
halinin əmanətlərinin iqtisadiyyatın real sektorlarına
transformasiyasına real zəmin yaratmaqdadır.
Ölkədə iqtisadiyyatın real sektorunun normal fəaliyyət göstərməsi üçün onun
ə
sasını təşkil edən bütün zəruri ünsürlərin, xüsusilə bank münasibətlərinin
formalaşdırılması və inkişafı zəruridir.
qtisadi inkişafın müasir səviyyəsinə uyğun bank sisteminin formalaşdırılması
və təkmilləşdirilməsi kredit mexanizminin milli iqtisadiyyatın real sektorunun
dirçəldilməsinə təsirinin müəyyən edilməsi, real sektorun maliyyə və bank-kredit
arasında normal qarşılıqlı fəaliyyətin təmin edilməsi ilə bağlı bir sıra problemlərin
mövcudluğu tədqiqat mövzusunun seçilməsinə əsas vermişdir. Bu problemlərin
tədqiq edilib öyrənilməsi ölkədə bankların kredit siyasətinin formalaşmasına uyğun