Sosial psixologiyanın predmeti, və
zifə
lə
ri və
metodları.
Sosial psixologiyanın predmeti. Sosial psixologiya psixologiya elminin
sahələrindən biri kimi. Sosial psixologiyanın əmələ gəlməsi və inkişafı.
Azərbaycanda sosial-psixoloji ideyaların formalaşması tarixi.
Sosial-psixoloji informasiyanın xüsusiyyətləri, onların təhlilinin metodoloji
səviyyələri: ümumi metodologiya, xüsusi metodologiya, konkret tədqiqat
metodikaları haqqında anlayış. Sosial-psixoloji tədqiqatın əsas metodları, onların
təsnifatı və xüsusiyyətləri. Müşahidə metodu. Sosial-psixoloji eksperiment.
Psixodiaqnostik metodlar: obyektiv, proyektiv, standartlaşdırılmış özünə hesabat
və s. Sorğu üsulu: müsahibə, intervyu, anket, bioqrafik metod. Kontent analiz
sənədlərin keyfiyyətcə analizində istifadə olunan metod kimi.
Şə
xsiyyətin sosial psixologiyası.
Sosial psixologiyada şəxsiyyət problemi. Şəxsiyyətin sosial–psixoloji
nəzəriyyələri. Mak-Dauqollun “Sosial instinktlər nəzəriyyəsi”; neobiheviorizm
(А.Bandura, N.Miller, D.Dollard); neofreydizm (E.Fromm, Salliven, V.Şults,);
interaksionizm (Q.Мid), koqnitiv nəzəriyyələr (Xayder, T.Nyukom, L.Festinger).
Şə
xsiyyətin sosial-psixoloji tipologiyaları. Şəxsiyyətin sosializasiyası anlayışı.
Şə
xsiyyətin sosial yönəlişi. Şəxsiyyətin sərvət meylləri və onların formalaşması.
Qrupun sosial psixologiyası.
Sosial psixologiyada qrup anlayışı. Sosial qrupların tədqiqi ilə bağlı əsas
istiqamətlər. Qrupun əsas xarakteristikası. Qrupların təsnifatı. Formal və qeyri-
formal qruplar. Qrup və kollektiv. Kiçik qrupun dinamik prosesləri: qrup təzyiqi
fenomeni, konformluq və konformizm; M.Şerif və S.Aşın tədqiqatları. Qrup birliyi
fenomeni (L.Festinqer,T.Nyukom). Kiçik qruplarda liderlik və rəhbərlik. Liderlik
nəzəriyyələri. Liderlik üslubları. Qrup qərarının qəbulu. Grup gütbləşməsi effekti.
Qrup münasibətlərinin öyrənilmə metodları. Sosiometriya. Referentometriya.
Şə
xsiyyətin qrupda sosiometrik statusu. Şəxsiyyətin sosiometrik statusunun onun
şə
xsi keyfiyyətlərindən asılılığı. Böyük qrupların psixoloji xarakteristikaları.
Mədəniyyət və etnos. Etnik stereotiplər. Etnosentrizm.
Ünsiyyətin sosial psixologiyası.
Ünsiyyətin tərifi. Ünsiyyət və fəaliyyət. Ünsiyyətin strukturu. Ünsiyyət
informasiya mübadiləsi kimi. Ünsiyyət qarşılıqlı təsir kimi. Qarşılıqlı təsir birgə
fəaliyyətin təşkili kimi. Sosial persepsiya anlayışı. Ünsiyyət prosesində qarşılıqlı
anlama mexanizmləri: identifikasiya, refleksiya, empatiya. Atribusiya nəzəriyyəsi.
Qarşılıqlı anlama effektləri. Şəxsiyyətlərarası attraksiya. Sosial-psixoloji treninq;
treninqin xüsusiyyətləri və növləri. Sosial və şəxsiyyətlərarası münasibətlər. Fərdi
ş
üurun formalaşmasında sosial münasibətlərin rolu. Sosial münasibətlərin strukturu
və sosial rol anlayışı. Şəxsiyyətlərası münasibətlərin emosional əsasları. Aqressiya.
Aqressiyanın bioloji və sosial amilləri. Aqressiya nəzəriyyələri. Affiliasiya və
sosial kontaktlarda tələbat. Altruizm, eqoizm və empatiya. Altruizm nəzəriyyələri.
Ailə qarşılıqlı münasibətlərinin sosial psixologiyası. Ailənin sosial-
psixoloji xüsusiyyətləri. Əsas funksiyaları. Müasir ailənin nuklearlaşması və onun
sosial-psixoloji tədqiqatları. Valideynlərin şəxsiyyətlərinin xüsusiyyətləri. Onların
ailədə bir-birinə və uşaqlara münasibəti. Ananın qız və oğlan övladları ilə qarşılıqlı
münasibətləri. Müxtəlif yaş dövrlərində valideyn-övlad münasibətlərinin inkişafı.
Valideyn-övlad münasibətlərində ixtilafların əmələ gəlməsi və onların sosial-
psixoloji xarakteristikası. Natamam və uğursuz ailələrdə qarşılıqlı münasibətlərin
xüsusiyyətləri.
Ə
DƏ
B YYAT
1. Bayramov Ə.S. Şəxsiyyətin aktual psixoloji məsələləri. Bakı, 1981.
2. Bayramov Ə.S., Əlizadə Ə.Ə. Sosial psixologiya. Bakı, 2003.
3. Андреева Г.М. Социальная психология. М., 1988.
4. Шихирев П.Н. Современная социальная психологии в Западной Европе.
М
., 1985.
5. Перспективы социальной психологии (Под. редакции М. Хьюстон). М.,
2001.
6. Социальная психология (Под. редакции А.М. Столяренко). М., 2001.
Sosial və
pedaqoji psixologiya
kafedrasının müdiri:
prof.K.R.Ə
liyeva