KREDİT İTTİFAQLARINA KREDİT VERİLMƏSİNƏ DAİR
KREDİT TƏLİMATI
İCRAÇI KREDİT AGENTLİYİ
Səhifə:
13
formaları
Girovun
qiymətləndirilməsi
RN və ya
müstəqil
qiymətləndirici
RN və ya
müstəqil
qiymətləndirici
RN və ya
müstəqil
qiymətləndirici
Hüquqşünas
Kredit təklifi
Kredit şöbəsi
Monitorinq və
Kredit
menecerləri
Monitorinq və
Kredit
menecerləri
Monitorinq və
Kredit şöbələri
İKA-Kİ arasında
Kredit və girov
müqavilələri
Kredit şöbəsi və
hüquqşünas
Kredit meneceri
və hüquqşünas
Kredit meneceri
və hüquqşünas
Baş direktor
İKA-nın
fəaliyyətinə daxili
nəzarət
Maliyyə şöbəsi
və daxili auditor
Maliyyə meneceri
və daxili auditor
Maliyyə
meneceri
Baş direktor
MİS
hesabatverməsi
Kredit, Maliyyə
və MİS şöbələri
Kredit, Maliyyə
və MİS
menecerləri
Kredit, Maliyyə
və MİS
menecerləri
Kredit, Maliyyə və
MİS menecerləri
AMB və digər
strukturlara
hesabatvermə
Kredit, Maliyyə,
Monitorinq və
MİS şöbələri
Kredit, Maliyyə,
Monitorinq və
MİS menecerləri
Kredit, Maliyyə,
Monitorinq və
MİS menecerləri
Baş direktor
Kreditin vaxtında
qaytarılmaması ilə
əlaqədar
proseduralar
RN, Monitorinq
şöbəsi və
Hüquqşünas
Monitorinq
şöbəsi və
Hüquqşünas
Monitorinq
meneceri və
Hüquqşünas
Baş direktor
Girovun azad
edilməsi
Hüquqşünas
Kredit və
Maliyyə şöbələri
Kredit, Maliyyə
menecerləri və
Hüquqşünas
Baş direktor
3. Kİ-lərin təsnifləşdirilməsi
İKA Kredit ittifaqlarının texniki baxış və qiymətləndirilməsini mütamadi olaraq öz üzərinə
götürəcəkdir.Hər bir Kİ üçün İKA aşağıdakıları qiymətləndirəcəkdir:
i.
onun əməliyyat və maliyyə dayanaqlığı da daxil olmaqla, maliyyə vəziyyəti və digər vacib
ciddi maliyyə fəaliyyətinin parametrləri/göstəricilərinin, və onların AMB-da nəzərdə
tutulmuş normalarda olduğu kimi, “beynəlxalq standartlar norması” /“ən yaxşı təcrübə” ilə
müqayisə edilə bilməsini;
ii.
onun portfel keyfiyyəti, o cümlədən, kredit tarixi daxil olmaqla, mümkün itkilərə qarşı kredit
ehtiyatı, kreditin təsdiqlənməsi prosesi, monitorinqi və s.
iii.
şəffaflıq da daxil olmala, idarə edilməsinin, Əməliyyat təlimatında göstərilmiş siyasət və
proseduralarının AMB-ın qayda və nizamnaməsində və hesabatlılığında müvafiq idarəetmə
strukturları, idarəetmə və işçi heyətinin bilik və bacarıqları, bütövlük və öhdəlikləri ilə
uyğunluq təşkil etməsini; İKA bu qiymətləndirmədə digər mənbələrdən istifadə etdiyi kimi
WOCCU beynəlxalq təşkilatıının "Kredit İttifaqları üçün İdarəetmə prinsipləri"ndən də
istifadə edəcəkdir;
iv.
özünün Daxili nəzarətinin sabitliyi, müvafiqliyi və tətbiqini;
v.
ciddi mühasibatlıq siyasəti, təcrübəsi və tam maliyyə idarəetməsini;
KREDİT İTTİFAQLARINA KREDİT VERİLMƏSİNƏ DAİR
KREDİT TƏLİMATI
İCRAÇI KREDİT AGENTLİYİ
Səhifə:
14
vi.
Kredit ittifaqlarına mühüm təsir göstərə biləcək həm maliyyə, həm də qeyri-maliyyə xarakterli
əsas risklərin monitorinqi, idarəedilməsi və qiymətləndirilməsinin müəyyənləşdirmək üçün
daxili və xarici sistemlər.
Qiymətləndirilməyə əsasən, bütün kredit ittifaqları A,B,C kateqoriyaları olmaqla əsas üç kateqoriyaya
bölünəcəkdir. Hər bir kateqoriyanın təsviri təsfilatı ilə aşağıda verilmişdir.
A kateqoriyasına aid edilən Kİ-lər yüksək fəaliyyət göstəricilərinə malik, B kateqoriyasına aid edilən
Kİ-lər yaxşı, qənaətbəxş və ya müvafiq fəaliyyət göstəricilərinə malik Kİ-lər, C kateqoriyasına malik
Kİ-lər isə qeyri-qənaətbəxş fəaliyyət göstəricilərinə malik Kİ-lər kimi təsnif ediləcək və İKA –dan
vəsait almaq imkanına malik olmayacaqlar. Kateqoriyalar özləri də alt-kateqoryalara bölünəcəkdir.
Bu təsnifat kredit risklərinin əsasını müəyyənləşdirməyə və spesifik Kİ-lərə kredit verilib-
verilməyəcəyini müəyyənləşdirir. Təsnifat ən yüksək riskə malik olan Kİ-lərin az riskli Kİ-lərdən daha
tez-tez monitorinq aparılması zamanı faydalı olacaqdır.
A kateqoriyasına daha üstün fəaliyyət göstəricilərinə malik, maliyyə cəhətdən güclü , dayanıqlı və
həyat fəaliyyətini davam etdirə bilən Kİ-lər daxildir. A kateqoriyasına təhlükəsiz və sabit
əməliyyatlara imkan yaradan güclü nəaliyyəti göstərir. Əsas nəaliyyət tədbirləri üçün tarixi meyllər və
perspektiv qiymətləndirmə ardıcıl olaraq müsbət olmuşdur. Bu qrup daxilində Kİ-lər xarici iqtisadi və
maliyyə problemlərinə qarşı yüksək müqavimət göstərmiş və aşağı kateqoriya daxil olan Kİ-lərlə
müqayisədə gözlənilməz hadisələrə dayanıqlıdır. Bu kateqoriya daxil olan Kİ-lər ciddi nəzarət tələb
etmir.
B+ kateqoriyası yaxşı fəaliyyət göstəricilərinə malik və fəaliyyətlərini davam etdirə bilən Kİ-lərdən
ibarətdir. B+ kateqoriyası təhlükəsiz və etibarlı əməliyyatları daima təmin edən yaxşı fəaliyyət
göstəricisini əks etdirir. Həm tarixi, həm də nəzərdə tutulmuş əsas nəaliyyət göstəricilərinin təhlükəsiz
və etibarlı olmayan əməliyyatlara birbaşa təsir göstərməyi istisna olmaqla, müsbət xarakterə malik ola
bilər. Bu qrupa aid edilən Kİ-lər sabit və biznesdə olan qeyri-stabilliyə qarşı tam davamlı ola
bilər;halbuki, burada elə bir zəif sahə ola bilər ki, doğurdan da ciddi problem yarada bilər. Nəzarət
cavabı elə dərəcədə məhdudlaşdırılır ki, cüzi düzəlişlər biznesin normal gedişində həll edilə bilsin.
B kateqoriyası tam fəaliyyət göstəriciləri qənaətbəxş olan və fəaliyyətlərini davam etdirə bilən Kİ-
lərdən ibarətdir. B kateqoriyası təhlükəsiz və etibarlı əməliyyatlar üçün təmin edilmiş müvafiq
fəaliyyət göstəricilərini əks etdirir. Həm tarixi, həm də proqnozlaşdırılmış əsas nəaliyyət göstəriciləri
öz sıralarını dəyişilməz vəziyyətdən ümumi müsbətə doğru dəyişirlər, lakin burada maliyyə və əməli
cəhətdən təkmilləşməyə ehtiyac var. Bu qrupa aid olan Kİ-lər sabitliyi ilə seçilir və onların biznes
qeyri-stabilliyinə davam gətirmək üçün kifayət qədər ehtiyatı olmur. Nəzarət fəaliyyəti mənfi meyllər
və dəyişikliklər nəzərə çarpmadığı təqdirdə, normal hesab edilir.
B kateqoriyası, potensial cəhətdən fəliyyətlərini davam etdirə bilən və İKA-nın kredit xəttində iştirak
etmək iqtidarında olan tam müvafiq nəaliyyət göstəricilərinə malik Kİ -lərdən ibarətdir.B kateqoriyası
elə bir nəaliyyət götəricisini əks etdirir ki, burada müəyyən dərəcədə nöqsanlar və ciddi maraq
doğuran məqamlar var.Həm tarixi, həm də proqnazlaşdırılan əsas fəaliyyət göstəriciləri tədbirləri
ümumi halda və müəyyən dərəcədə səthi və neqativ ola bilər ki, bu da təhlükəsiz və etibarlı
əməliyyatlara mənfi təsir göstərə bilər. Bu kateqoriyaya aid olan Kİ-lər yalnız qeyri-real şəkildə, əks
biznes şəraitinin başlanğıcına müqavimət göstərir və müəyyən zəiflik olan yerləri düzəltmək üçün
görülən tədbirlər səmərəli olmadıqda, asanlıqla pisləşir. Güc və maliyyə imkanlarının hamısı
uğursuzluğun başverməməsi üçün səfərbər edilir. Bu kateqoriyaya daxil edilən Kİ-lərdə nöqsanları
aradan qaldırmaq üçün normal haldakından daha çox nəzarətedici diqqət tələb olunur.