Microsoft Word girish-3 cap ucun 1-16
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
90 Dərs 27 / Mövzu: MƏTNDƏ SÖZLƏRİN ƏVƏZ OLUNMASI
Müəllim şagirdlərə müraciət edir: – Dərsliyinizdə “Mətnə şəklin əlavə edilməsi” mövzusunda “mətn” sözlərini sayın. Şagirdlər sayır. Müəllim: – Neçə dənə alındı? Bəzi şagirdlər səhv saya bilər. Sayı 11 olmalıdır. Müəllim: – Səhv saydığınızı biləndə nə etmək lazımdır? (yenidən saymaq) Əgər bütün dərslikdəki “mətn” sözlərini saymaq üçün nə qədər vaxt tələb olunar? Yəqin ki, daha çox. Tutaq ki, dərslikdə əvvəlki mövzudakı “mətn” sözlərini “text” sözü ilə əvəz etmək lazımdır. Bunun üçün nə etmək lazımdır? Şagirdlərin cavabları dinlənilir. Lövhədə tədqiqat sualı və şagirdlərin fərziyyələri yazılır. Tədqiqat sualı: Kompyuterdə eyni bir sözü bütün mətndə tapıb, başqa sözlə necə əvəz etmək olar?
Müəllim dərslikdən istifadə edərək, şagirdlərin fəal iştirakı ilə “Mətndə sözün tapılması”, “Mətndə sözün tapılıb yenisi ilə əvəzlənməsi” alqoritmlərini şərh edir. Bu zaman o, proyektordan istifadə etməklə mətndə Find və Replace komandaları vasitəsilə sözün tapılıb əvəz edilməsini nümayiş etdirir.
Tədqiqatı aparmaq üçün şagirdlər cütlüklərə ayrılır və kompyuterin qarşısında əyləşirlər. Müəllim şagirdlərlə kompyuterdə iş və texniki təhlükəsizlik qaydalarını təkrarlayır. Tədqiqat zamanı müəllim xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlərə həssaslıqla yanaşmalıdır. Şagirdlərin kompyuterdə azərbaycanca mətn yığa bilmələri üçün müəllim qabaqcadan klaviaturanı Azərbaycan əlifbasına keçirməlidir.
Şagirdlər kompyuterdə işi bitirdikdən sonra müəllimin göstərişi ilə İş dəftərinin axırınсı səhifəsində verilmiş “Gözlər üçün gimnastika” təmrinlərini yerinə yetirirlər.
DƏRSİN MƏQSƏDİ • mətndə müəyyən sözlərin tapılması • mətndə müəyyən sözləri tapıb, yenisi ilə əvəz etmək • mətn redaktorun əsas menyusunu tanımaq • Edit komandasının açılan siyahısının bəzi komandalarını bilmək • WordPad proqramında arayış menyusunun məqsədini izah etmək
Find komandası, Replace komandası, sözün əvəz edilməsi
Empirik (praktik)
İŞ FORMALARI
Bütün siniflə iş, cütlüklərlə iş İstifadə olunan ÜSULLAR
Müsahibə, mini mühazirə, kompyuterdə praktik iş Fənlərarası İNTEQRASİYA
A-d. – 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.5, H-b. – 4.2.1, X-d. – 4.1.1, 4.1.2 Təchizat Kompyuter otağı, noutbuk, proyektor, iş vərəqləri
WordPad mətn redaktoru
Dərslikdə “Mətndə sözün tapılıb yenisi ilə əvəzlənməsi” alqoritmi icra et. Kompyuterdə “Qatar” sənədini aç. Mətndə “tak” sözlərini “taq” sözləri ilə əvəz et.
91 MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ Müəllim tədqiqat zamanı şagirdlərin işlərinə baxış keçirir və işin sonunda suallar verir: – Mətn redaktorunun pəncərəsini necə açdınız? Mətndə “tak” sözlərini “taq” sözləri ilə başqa cür necə əvəz etmək olardı? (həmin sözlərdə “k” hərflərini “q” hərfləri ilə əvəz etməklə) Eyni sözü təkrar yığmamaq üçün nə etmək olar? (Copy-Paste komandalarından istifadə etməklə) “Tak” sözlərini “taq” sözləri ilə necə əvəz etdiniz?
Müəllim suallar verir: – Yazılmış mətndə nə zaman düzəlişlər etməyə ehtiyac olur? Vərəq üzərində edilən düzəlişlə müqayisədə, kompyuterdə edilən düzəlişin hansı üstünlükləri var? Kompyuterdə yazılmış mətndə eyni bir sözü tapıb, başqa sözlə necə əvəz etmək olar? Müəllim şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirib, onların fəal iştirakı ilə nəticələr çıxarır: – Çox vaxt yığılmış mətnlərdə bəzi sözləri digər sözlərlə əvəz etmək lazım gəlir. Bunun üçün kompyuterdə mətn redaktorunun Edit menyusundan Replace bəndi seçilir. Pəncərə açılır və pəncərəyə ilkin sözü daxil etmək, aşağıdakı sətirdə isə onu əvəz edəcək sözü daxil etmək lazımdır. Sağ tərəfdə Replace all düyməsini seçib, OK düyməsini basmaq lazımdır. Nəticədə qeyd olunmuş söz (və ya hərf) yeni sözlə (hərflə) əvəz olunacaq. Müəllim dərsin əvvəlində tədqiqat sualına aid irəli sürülən fərziyyələrə qayıdır və onları uşaqlarla birlikdə əldə edilən yeni biliklərlə müqayisə edir.
İş dəftərindəki 3 və 4-cü çalışmaların yerinə yetirilməsi. QİYMƏTLƏNDİRMƏ Müəllim müşahidəyə əsasən, aşağıdakı meyarlar üzrə, formativ qiymətləndirmə apara bilər. № Meyarlar Qiymət (+ və ya -) 1 Mətn redaktorunun menyusunun bəndlərini seçə bilir
2 Mətndə müəyyən sözlərin yerini təyin edir 3 Müəyyən sözləri yenisi ilə əvəz edir
4 Arayış menyusundan istifadə edir Ümumi:
Ev tapşırığı. İş dəftərindəki 1 və 2-ci çalışmaların yerinə yetirilməsi.
92 Dərs 28 / Mövzu: KOMPYUTERDƏ HESABLAMALARIN APARILMASI
Müəllim 2-ci sinifdə Kalkulyator proqramı ilə bağlı bəzi bacarıqları yada salır: – Hesablamaları daha tez aparmaq üçün hansı qurğudan istifadə etmək olar? – Kompyuterlə kalkulyatorun hansı oxşar və fərqli cəhətləri var? – Kompyuterdə işləyən zaman sadə hesablamaları aparmaq üçün hansı proqramdan istifadə etmək olar? Müəllim sadə riyazi ifadələrin vərəqdə və kalkulyatorda hesablama qaydalarını yada salır və belə sual verir: – Aşağıdakı ifadənin qiymətini vərəqdə və kalkulyatorda necə hesablamaq olar?
7·3=
Yuxarıda verilmiş ifadəni hesablamaq üçün kalkulyatorun yaddaşından istifadə etməyə ehtiyac yoxdur. Növbəti ifadənin qiymətini kalkulyatorda hesablanması üçün problemli situasiya yaradılır:
3· 5 + 4 · 2 = ifadəsini vərəqdə və kalkulyatorda necə hesablamaq olar?
Lövhədə tədqiqat sualı və şagirdlərin fərziyyələri yazılır. Tədqiqat sualı: Kalkulyator proqramında hesablamalar apararkən kompyuterin yaddaşından necə istifadə etmək olar?
Müəllim dərslikdən istifadə edərək, şagirdlərin fəal iştirakı ilə yeni alqoritmləri şərh edir. Mini mühazirə söyləyərkən müəllimin noutbukdan və proyektordan istifadə etməsi daha məqsədəuyğundur. Tədqiqatı aparmaq üçün şagirdlər cütlüklərə ayrılır və kompyuterin qarşısında əyləşirlər. Müəllim şagirdlərlə kompyuterdə iş və texniki təhlükəsizlik qaydalarını təkrarlayır. Tədqiqat zamanı müəllim xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlərə həssaslıqla yanaşmalıdır. Şagirdlərin kompyuterdə azərbaycanca mətn yığa bilmələri üçün, müəllim qabaqcadan klaviaturanı Azərbaycan əlifbasına keçirməlidir. Müəllim şagirdləri cütlüklərə ayırır və belə tapşırıq verir: Dərslikdəki alqoritmdən istifadə etməklə, 3 · 5 + 4 · 2= ifadəsini kalkulyator proqramı vasitəsilə hesablayın. Şagirdlər kompyuterdə işi bitirdikdən sonra müəllimin göstərişi ilə İş dəftərinin axırıncı səhifəsində verilmiş “Gözlər üçün gimnastika” təmrinlərini yerinə yetirirlər.
• başqa proqramda işləyərkən kalkulyator proqramını başlatmaq; • Kalkulyator proqramında sadə düymələrin təyinatını izah etmək; • Kalkulyator proqramında sadə hesablamalar aparmaq; • MR və MS düymələrinin təyinatını izah etmək; • sadə hesablamalarda yaddaş düymələrindən istifadə etmək.
Məsələ zolağı, Edit-Copy komandaları, Edit-Paste komandaları, Kalkulyator proqramı
Empirik (praktik)
İŞ FORMALARI
Bütün siniflə iş, cütlüklərlə iş İstifadə olunan ÜSULLAR
Müsahibə, mini mühazirə, kompyuterdə praktik iş Fənlərarası İNTEQRASİYA
Riy. – 1.2.2, 1.2.3, 1.2.4, 1.2.5, 2.1.1, H-b. – 4.2.1 Təchizat Kompyuter otağı, noutbuk, proyektor, iş vərəqləri
Kalkulyator proqramı və WordPad mətn redaktoru
93 MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ Müəllim tədqiqat zamanı şagirdlərin işlərinə baxış keçirir və işin sonunda suallar verir: – Kalkulyator proqramının pəncərəsini necə açdınız? Riyazi əməlləri hansı düymələrdən istifadə etməklə yığdınız? Yaddaş düymələrindən istifadə etmədən nəticəni necə hesablamaq olardı? (aralıq nəticəni, ya öz yaddaşında, ya da kağızda saxlamaq lazım olardı)
Müəllim sinfə suallar verir: – Riyaziyyat dərslərində hesablamalar apararkən əməlləri hansı ardıcıllıqla yerinə yetirirsiniz? Mötərizələr daxil olan ifadələri hesablayarkən aralıq ifadələri necə hesablamaq olar? (qaralamada, kənarda hesablayıb, cavabını bərabərlikdən sonra yazırsınız) Kompyuterin yaddaşından istifadə etməklə, mötərizəli ifadələri necə hesablamaq olar? Müəllim şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirib onların fəal iştirakı ilə nəticələr çıxarır: – Biz hər gün müxtəlif hesablamalar aparırıq. Kompyuterdə işləyən zaman lazım olan hesablamaları Kalkulyator proqramı vasitəsilə aparmaq olar. Bu proqram çoxlarınızın gördüyünüz adi kalkulyator kimidir. İş prinsi də elə eynidir. Bəzi mürəkkəb hesablamalar apararkən ədədləri yaddaşımızda saxlamaq çətin olur. Ona görə də kalkulyatorlarda MC, MS, MR düymələri nəzərdə tutulmuşdur. Burada: MS (memory save – yaddaşda saxla) düyməsi ekranda olan ədədi kompyuterin yaddaşına yazır; MR (memory read – yaddaşdan oxu) düyməsi yaddaşda olan ədədi ekrana çıxarır; MC (memory clear – yaddaşı təmizlə) düyməsi yaddaşda olan ədədi silir; M+ düyməsi ekranda olan ədədlə yaddaşda olan ədədi toplayıb, yaddaşa yazır. Kalkulyator proqramında hesablamaların nəticələrini mətn redaktorda yığılmış mətnlərə də salmaq olur. Onun üçün mətn redaktor proqramının pəncərəsini açıb, lazımi ifadəni yığmaq lazımdır. Sonra bu pəncərəni tapşırıqlar zolağına endirib, Kalkulyator proqramının pəncərəsini açın. Hesablamanı aparın. Ekranda alınan nəticəni kompyuterin yaddaşına salmaq üçün Edit menyusundan Copy komandasını verin və sonra mətn redaktorun pəncərəsinə qayıdıb (onu bərpa edin), bərabərlik işarəsindən sonra kursoru qoyun. Sonra Edit- Paste komandasını verin. Kalkulyatorda alınmış nəticə ekranda görünəcək. YARADICI TƏTBİQETMƏ İş dəftərindəki 1 – 2-ci çalışmaların yerinə yetirilməsi. QİYMƏTLƏNDİRMƏ Müəllim müşahidəyə əsasən aşağıdakı meyarlar üzrə formativ qiymətləndirmə apara bilər. № Meyarlar Qiymət (+ və ya –) 1 Kalkulyator proqramını aça bilir
2 Kalkulyator proqramında sadə düymələrinin təyinatını izah edir
3 Kalkulyator proqramında sadə hesablamalar aparır
4 MR və MS düymələrinin təyinatını izah edir
Kalkulyator proqramında MR və MS düymələrindən istifadə etməklə sadə hesablamalar aparır
5 Nəticəni mətn redaktora daxil edə bilir Ümumi:
Ev tapşırığı. İş dəftərindəki 4-cü çalışmanın yerinə yetirilməsi.
94
1. A. Əhmədov, Ə. Abbasov. Ümumtəhsil məktəblərinin I–IV sinifləri üçün fənn kurikulumları, 2008. 2. Bilişim Teknolojileri. Oğrenci calışma kitabı-3. MEB. DEVLET KİTABLARI. Promat-İstambul, 2007. 3. Z.A.Veysova. Fəal/İnteraktiv təlim: müəllimlər üçün vəsait. UNİCEF, Bakı, 2006. 4. С.Н.Тур, Т.П.Бокучава. Методическое пособие по информатике для учителей 2–4 классов общеобразовательных школ, БХВ-Петербург, Санкт-Петербург, 2007. 5. В.В.Горячев, Т.О.Волкова, К.И.Горина. Информатика в играх и задачах. 3 класс. Методические рекомендации для учителя. Баласс, Москва, 2003. 6. Н.В.Матвеева, Е.Н.Челак и др. Информатика и ИКТ, 3 класс, Москва, Бином, 2008. 7. Ю.А.Аверкин, Н.В.Матвеева, Т.А.Рудченко. Дидактические материалы для организации тематического контроля по информатике в начальной школе. Бином, Москва, 2004. 8. А.Л.Семенов, М.А.Посицельская. Математика и информатика, 3 класс, Просвещение, Москва, 2008. 9. Е.П. Бененсон, А.Г. Паутова. Информатика, 3 класс, Москва, Академкнига, 2007. 10. Т.П.Петухова, И.Н.Ващук. Информатика, 3 класс, Методические рекомендации для учителя, Оренбург, 2007. 11. А.В.Горячев, А.А.Меньшикова. Методика преподавания информатики в начальной школе (1
4 классы) на примере курса Информатика в играх и задачах, Лекции 5 – 8 , Москва, 2005. 12. Джени Стил, Керт Мередис, Чарльз Темпл. Основы развития критического мышления, Фонд Сорос-Кыргызстан, Бишкек, 1998. 13. В.В. Малеев. Общая методика преподавания информатики, Воронеж, 2005. 14. Е.В. Петрушинский. Игры для интенсивного обучения, Прометей, Москва, 1991. 15. Е.П.Коляда. Развитие логического и алгоритмического мышления учащихся второго класса // Информатика и образование, №1, 1996. 16. А.В.Хуторский, Г.А.Андрианова. Информатика и ИКТ. Рабочая тетрадь, 3 класс, Бином. Лаборатория знаний, Москва, 2007. 17. А.М.Горностаева. Информатика. 3 класс. Поурочные планы. Волгоград, 2009. 18. Е.К.Балафанов и др., Основы информационной культуры. Рабочая тетрадь для третьего класса. Алматы, Аруна Ltd., 2004. 19. А.А.Дуванов. Работаем с информацией. Книга для учителя. Санкт-Петербург, БХВ- Петербург, 2004. 20. Е.Я.Яковенко Компьютер для школьника. Москва, АСТ, 2007. 21. Большая детская энциклопедия в вопросах и ответах. Минск, Харвест, 2009. 22. PC CD-ROM/ İNFO-KO. 23. PC CD-ROM/ Супердетки. Новый диск. 24. PC CD-ROM/ Дракоша и занимательная информатика. Медиа, 2000. 25. PC CD-ROM/ Учимся анализировать. Новый диск.
95 26. PC CD-ROM/ Учимся мыслить логически. Новый диск. 27. PC CD-ROM/ Учимся думать. Новый диск. 28. PC CD-ROM Информатика для детей 1
4 классы, 2007. 29. http://kurikulum.az 30. http://www.pixart.ws/infoko 31. http://www.curriculumonline.gov.uk 32. http://www.curriculum.edu.au 33. http://www.curriculum.org 34. http://www.meb.gov.tr 35. http://pedsovet.intergu.ru/ 36. http://www.rusedu.info/index.php?module=CMpro&func=showmap&pageid=32 37. http://www.websib.ru/ 38. http://www.piter.com/project/informatika/ 39. http://festival.1september.ru/2005_2006/index.php?subject=11 40. http://lavina80.narod.ru/work.htm 41. http://256bit.ru/informat 42. http://education.alberta.ca/ 43. http://ergo.human.cornell.edu/ 44. http://www.informatika.ru 45. http://www.fome.ru 46. http://www.infojournal.ru/journal.htm 47. http://www.rusedu.info 48. http://www.ulady.ru 49. http://www.klyaksa.net 50. http://www.lbz.ru 51. http://www.pedsovet.org
96
Milli kurikulum əsasında hazırlanmışdır. Ümumtəhsil məktəblərinin 3-cü sinfi üçün “İnformatika” – dərslik komplektinə daxildir:
1. Dərslik 3. İş dəftəri
İ.Sadıqov, R.Mahmudzadə, N.İsayeva, B.Kərimova. — Bakı, “Bakınəşr”, 2010, 96 səh.
ISBN-978-9952-429-10-3 © Bakı nəşriyyatı, “TM group”, 2010.
Format 57 × 82 1 / 8 .
Ofset kağızı № 1. Fiziki çap vərəqi 12. Çapa imzalanmışdır: 04.08.2010. Tiraj 7 500, pulsuz. 2. Müəllim üçün metodik vəsait Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|