Mdb-nin qərb qrupu ölkələri

 

5

Ə

dəbiyyat: 1. II hissə 2-3-cü bəndlər (S. 218-243); 2. səh. 

589-628. 3. III-IV Fəsil (S. 68-165). 

 

 

 

8.  Azərbaycanın  MDB-də  yeri  və  əhəmiyyətinin 

iqtisadi coğrafiyası.                                        

      Sahəsi-86,6 min km

2

. Əhalisi-8,6 mln nəfər.     

 

Azərbaycanın əlverişli nəqliyyat-coğrafi mövqeyi, təbii 

ehtiyatlarla,  xüsusilə  neft-qazla  zənginliyinin  inteqrasiyaya 

müsbət  təsiri  əhalinin  demoqrafiyası,  miqrasiyası,  şəhərləri 

və kəndləri. Bakı aqlomerasiyasının rolu.  

 

Təsərrüfatının aparıcı sahələrinin coğrafiyası. MDB və 

GUAM  strukturlarında  fəal  iştirakı,  balanslaşdırılmış  xarici 

siyasət  yürütməsi  və  s.  ölkəmizin  sabitliyinə  və  iqtisadi 

inkişafına təminat yaradır.  

 

Xarici  iqtisadi  əlaqələrində  və  ticarətində  MDB  və 

GUAM ölkələrinin yeri.  

Mövzu ətrafında tələbə bilməlidir: 

1.

 

Azərbaycan-SSRi-MDB-də geosiyasi tarixini; 

2.

 

MDB və Azərbaycanda əhalinin demoqrafiyası, 

miqrasiyasını; 

3.

 

MDB-nin iqtisadi məkanında Azərbaycanın  iqtisadi 

yerini; 

4.

 

MDB-nin xarici iqtisadi əlaqələrində Azərbaycanın 

yeri; 

Ə

dəbiyyat:1. II hissə 5-ci bənd (S. 264); 2. VII Fəsil (S. 11-

23, 255-286). 

 

 

9. Gürcüstan və Ermənistanın iqtisadi-sosial coğrafiyası.  

             Gürcüstan                               Ermənistan 

            Sahəsi-69,7 min km

2

.                 Sahəsi-29,7 min km

2

. 

             Əhalisi-4,5 mln nəfər.                 Əhalisi-3 mln nəfər. 

 

Qonşuluq  münasibətləri.  Gürcüstanın  müasir  iqtisadi-

coğrafi  mövqeyinin  üstünlükləri  və  geosiyasi  şəraitindəki 

çətinliklər. 

Təbii 

şəraitinin 

kənd 

təsərrüfatı, 

əhali 

məskunlaşması,  rekreasiya-turizm  üçün  əlverişli  olması. 

Təbii  sərvətlərinin  azlığı.  Əhalisinin  demoqrafik  vəziyyəti, 

sıxlığı  amilləri,  milli  tərkibi,  ərazidə  paylanması.  Şəhər  və 

kənd  məskunlaşması.  Əmək  ehtiyatları  və  məşğulluğunun 

xüsusiyyətləri. Sosial vəziyyətindəki çətinlikləri.  

Təsərrüfatının  tərkibi,  əsas  sahələri  və  onların  yerləşməsi 

xüsusiyyətləri.Sənayenin  əsas  sahələri.    Subtropik  və 

üzümçülük-şərabçılıq  ən-ənəvi  sahələrinin  inkişafı  və 

rayonları.  Kurort-turizm  yerləri  və  inkişafının  müasir 

vəziyyəti.  Nəqliyyatı  və  iqtisadi  əlaqələri.  Azərbaycanın 

strateji  tərəfdaşı  olması  və  aralarındakı  iqtisadi  və  mədəni 

əlaqələri. Təsərrüfatının inkişaf istiqamətləri.  

 

Ermənistanın qapalı coğrafi mövqeyi, təcəvüzkar xarici 

siyasəti, monomilli tərkibi, təsərrüfat sahələri. 

Mövzu ətrafında tələbə bilməlidir: 

1. Gürcüstanın və Ermənistanın iqtisadi-coğrafi və geosiyasi 

mövqeyinin xüsusiyyətlərini; 

2. Təbii ehtiyatları və şəraitini coğrafiyasını; 

3. Əhalisi və demoqrafik vəziyyətini; 

4. Təsərrüfat sahələrinin müasir coğrafi vəziyyətini; 

5. Daxili rayon və şəhərlərini; 

Ə

dəbiyyat: 1. II hissə, 6-7-ci bəndlər (S. 276-281) ; 3. Fəsil  

V-VI (S. 187-254).  

Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir

---

 

6

         10. Qazaxıstan. 

             Sahəsi-2,7 mln km

2

.                 

             Əhalisi-15,5 mln nəfər.                

Ərazisinə  görə  Mərkəzi  Asiya  və  türk  dünyasının  ən  böyük 

ölkəsi  olması.  İqtisadi  coğrafi  mövqeyi  və  geosiyasi  şəraiti. 

Təbii şəraitinin az əlverişliliyi. Təbii sərvətlərinin zənginliyi, 

neft-qaz,  daş  kömür  və  qara  və  əlvan  metal  filizləri  ilə 

zənginliyi  və  əsas  mədənləri.  Əhalisinin  təbii  artımı,  milli 

tərkibi. 

Əmək 

ehtiyatlarının 

çatışmazlığı. 

Şəhərləri. 

Təsərrüfat 

sahələri 

və 

onların 

yerləşməsi. 

Kömür-

metallurgiya, 

neft-qaz-energetika 

və 

neft 

kimya 

komplekslərinin coğrafiyası. Kənd təsərrüfatının təbii zonalar 

və  qərbdən  şərqə  dəyişilməsi  xüsusiyyətləri.  Taxılçılıq  və 

heyvandarlıq sahələri. Nəqliyyatın əhəmiyyəti. Yeni  neft-qaz 

kəmərləri  və  neft  terminalları.  Xarici  iqtisadi  əlaqələrinin 

Azərbaycanla  intensiv  olması  səbəbləri  və  idxal  ixracatın 

tərkibi. Daxili fərqləri. İnkişaf istiqamətləri.  

Mövzu ətrafında tələbə bilməlidir: 

1. Qazaxıstanın geniş ərazisinin və coğrafi və geosiyasi 

mövqeyinin onun inkişafına təsirini; 

2. Təbii şəraitinin  müxtəlifliyi və ehtiyatlarının çox zəngin 

olması; 

3. Əhalisinin və demoqrafik vəziyyətinin təsərrüfata təsirini; 

4. Təsərrüfatının əsas sahələrinin ( xüsusilə neft-qaz və 

metallurgiya sənayesi) coğrafi yerləşməsini; 

5. Daxili iqtisadi rayonların səciyyəsini; 

Ə

dəbiyat: 1. II hissə 8-ci bənd (S. 285-301); 3. Fəsil 8. (S. 

287-333). 

 

 

11. Özbəkistan və Türkmənistan. 

              Özbəkistan                                 Türkmənistan. 

            Sahəsi-447,4 min km

2

.         Sahəsi- 488,1min km

2

. 

             Əhalisi-26,5 mln nəfər.            Əhalisi-5,4 mln nəfər. 

       Orta Asiyanın qonşu türk dövlətləridir.  

        Özbəkistanın    iqtisadi-coğrafi  mövqeyi  və  geosiyasi 

şəraiti.  İslahatların  keçirilməsi  vəziyyəti.  Təbii  şəraitinin 

müxtəlifliklərinin  təsərrüfata  və  məskunlaşmaya  təsiri. 

Vadilərinin  əhəmiyyəti.  Təbii  sərvətlərinin  yayılması,  su 

ehtiyatları.  Əhalisinin  sürətlə  artması,  miqrasiyası,  milli 

tərkibi, 

Qara-Qalpaq 

Muxtar 

Respublikası. 

Əhalinin 

yerləşməsi.  

 

Təsərrüfatı. 

Orta 

Asiyanın 

inkişaf 

etmiş 

respublikasıdır. Əsa təsərrüfat sahələrinin coğrafiyası. Sənaye 

sahələri:  neft-qaz  sənayesi,  kənd  təsərrüfat  maşınqayırması, 

əlvan  metallurgiyası,  mineral  qübrələr  sənayesi,  yüngül  və 

yeyinti  sənaye  sahələri.Pambıqçılıq  aqrar  sənaye  kompleksi. 

Nəqliyyatın  və  iqtisadi  əlaqələrin  coğrafiyası.  Azərbaycanla 

əlaqələri. İnkişaf istiqamətləri.  

 

Türkmənistan  Azərbaycanla  qonşu  ölkədir.  Su 

sərhədlərinin mübahisəli məsələləri var. Təbii şəraiti. Zəngin 

qaz və neft ehtiyatları. Əhalisi və əmək ehtiyatları.Şəhərləri. 

 

Təsərrüfat  sahələrinin  coğrafiyası.  Qaz  sənayesi  və 

onun  xaricə  ixracat  istiqamətlərinin  yeni  coğrafiyasının 

yaradılması.  Kənd  təsərrüfatı.  Nəqliyyat-iqtisadi  əlaqələri. 

Azərbaycanla  getdikcə  genişlənən  inteqrasiyası.  İnkişaf 

istiqamətləri.  

 

 

Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir

---