108
edilməsindən imtina olunması barədə müraciət etmiş şəxsi dərhal
məlumatlandırır. Çatışmazlıqlar aradan qaldırıldıqdan sonra malların
daxili mallar gömrük statusunun təsdiq edilməsi barədə yenidən
müraciət oluna bilər. Şəhadətnamənin etibarlılıq müddəti 12 (on iki)
aydır. Şəhadətnamə sərbəst zonada olan hər bir mal partiyasına
ayrılıqda verilir. Daxili mallar sərbəst zonadan gömrük ərazisinin
digər hissəsinə gətirildikdə və ya başqa gömrük proseduru altında
yerləşdirildikdə, Şəhadətnamə gömrük orqanına təqdim edilir.
Müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru və onun əhatə dairəsi
- Təkrar ixrac üçün nəzərdə tutulmuş xarici mallar müvəqqəti idxal
proseduru altında yerləşdirilir. Bu mallardan Gömrük Məcəlləsinin
194-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq
gömrük rüsumlarından və vergilərdən tamamilə, yaxud qismən azad
olunmaqla, habelə ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük
ərazisində istifadə olunur. Mallar bu Məcəllənin 194.1-ci maddəsin-
də nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun olaraq gömrük rüsumlarından
tamamilə azad olunduğu halda, onlar həmçinin, əlavə dəyər vergi-
sindən və aksizlərdən də azad edilirlər. Müvəqqəti idxal xüsusi göm-
rük prosedurundan yalnız aşağıdakı şərtlər daxilində istifadə olunur:
1. müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdiril-
miş mallardan normal istifadə nəticəsində baş verən dəyişikliklər
istisna olmaqla, onların hər hansı başqa dəyişikliyə məruz qalması
nəzərdə tutulmadıqda;
2. müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında yer-
ləşdirilmiş mallar təkrar ixrac edildiyi zaman, onların eyniləşdi-
rilməsini təmin etmək mümkün olduqda;
3. gömrük qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallar istisna ol-
maqla, prosedur sahibi gömrük ərazisindən kənarda təsis edildikdə.
Malların müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəy-
yən edir. Həmin qaydalarda beynəlxalq müqavilələrin müddəaları,
malların xassələri və xüsusiyyətləri, onlardan istifadə şərtləri nəzərə
alınmalıdır.
Malların müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında
qalma müddəti- Müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında
109
yerləşdirilmiş malların təkrar ixracının və ya növbəti gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsinin müddətini gömrük orqanları
müəyyənləşdirirlər. Bu müddət müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
prosedurunun məqsədi üçün kifayət qədər olmalıdır. Malların eyni
məqsəd üçün və eyni şəxsin məsuliyyəti altında olmaqla, müvəqqəti
idxal proseduru altında yerləşdirilə biləcəyi maksimum müddət 24
(iyirmi dörd) ay təşkil edir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müxtə-
lif kateqoriyadan olan mallar üçün daha az və daha çox müvəqqəti
idxal müddətləri müəyyən edə bilər. Şəxs Gömrük Məcəlləsinin
193.2-ci maddəsində göstərilən müddət ərzində müvəqqəti idxal
xüsusi gömrük prosedurunun məqsədinə nail olmadıqda, gömrük
orqanları onun əsaslandırılmış müraciəti üzrə həmin müddəti
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada 12 (on
iki) aya qədər uzadır. Bu Məcəllənin 193.1-193.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulmuş müddət başa çatanadək, müvəqqəti idxal xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallar təkrar ixrac edilməli
və ya başqa gömrük proseduru altında yerləşdirilməlidir.
Müvəqqəti idxal zamanı gömrük rüsumlarından və vergilərdən
azadetmə- Gömrük rüsumlarından və vergilərdən qismən azad
edilməklə müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallara tətbiq olunan gömrük rüsumları və vergilər
üzrə aylıq ödənişlərin məbləği, onların müvəqqəti idxal proseduru
altında yerləşdirildiyi tarixdə sərbəst dövriyyəyə buraxılışı üçün
ödənilməli olan gömrük rüsumlarının və vergilərin məbləğinin 3
(üç) faizi miqdarında müəyyən edilir. Gömrük rüsumlarından,
vergilərdən qismən azad edilməklə müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş mallara görə alınan gömrük
rüsumlarının və vergilərin ümumi məbləği, onların müvəqqəti idxal
proseduru altında yerləşdirildiyi tarixdə sərbəst dövriyyəyə
buraxılışı üçün ödənilməli olan gömrük rüsumlarının, vergilərin
məbləğindən artıq olmamalıdır. Müvəqqəti idxal edilən malların
gömrük rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya qismən azad
edilməsi qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Son istifadə xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
mallar bu prosedurun məqsədinə uyğun olaraq gömrük
110
rüsumlarından və vergilərdən azad edilməklə sərbəst dövriyyəyə
buraxılır. Bu zaman həmin mallar gömrük nəzarəti altında qalır. Son
istifadə xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallar
üzərində gömrük nəzarəti aşağıdakı hallarda başa çatır: 1. mallar
gömrük rüsumlarından və vergilərdən azad edilmənin tətbiqi üçün
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş məqsədlərə istifadə olunduqda;
2. mallar ixrac və ya məhv edildikdə, yaxud onlardan dövlətin
xeyrinə imtina olunduqda;
3. mallardan gömrük rüsumlarından və vergilərdən azad
olunmanın məqsədləri üçün istifadə edilmədiyi aşkar olunduqda və
bununla əlaqədar qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş gömrük
rüsumları və vergilər tam ödənildikdə;
4. mallar gömrük idxal rüsumları, vergilər alınmadan və ticarət
siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük ərazisində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi yerlərdə (beynəlxalq hava və
dəniz limanlarında və başqa yerlərdə) və qaydada yaradılan və
fəaliyyət göstərən rüsumsuz ticarət mağazalarında gömrük nəzarəti
altında satıldıqda.
Malların son istifadə xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Hasilat norması - Gömrük orqanları emal xüsusi gömrük prose-
duru üzrə yerinə yetirilən əməliyyatların hasilat normasını və ya orta
hasilat normasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanının təsdiq etdiyi
qaydada müəyyənləşdirirlər. Hasilat norması və ya orta hasilat
norması emal əməliyyatlarının həyata keçirildiyi və ya həyata
keçirilməli olduğu faktiki şərait əsasında müəyyənləşdirilir.
Daxildə emal xüsusi gömrük proseduru və onun əhatə dairəsi-
Daxildə emal proseduru altında yerləşdirilən xarici mallar aşağıda
göstərilənlər tətbiq olunmadan gömrük ərazisində bir və ya bir neçə
emal əməliyyatında istifadə edilir:
1. idxal gömrük rüsumları;
2. malların idxalı üzrə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş əlavə
dəyər vergisi və aksizlər; 197.1.3. ticarət siyasəti tədbirləri.
Dostları ilə paylaş: |