SAMİR BƏDƏLOV – 55 XATİRƏ YARIŞI, 2017 (etüdlər)
SAMIR BADALOV–55 MT, 2017 (studies)
İLKİN TƏLTİF / PROVISIONAL AWARD
Təşkilatçı / Organizers: Azərbaycan Şahmat Bəstəçiliyi Komissiyası və
http://ulvichess.az
/
Azerbaijan Chess Composition Commission and
http://ulvichess.az
(Ilgar (IM) and Ulvi Bajarani – GM).
Yarışın direktoru / Tournament director: Elmar Abdullayev (Şirvan, Azərbaycan).
Hakim / Judge: Muradkhan Muradov (Qobustan, Azərbaycan).
Təltifin dərci / Award publication:
http://ulvichess.az/chess-composition
Samir Bədəlov (13.02.1962- 25.08.2011) - güclü əməli şahmatçı,
ölkəmizin ən yaxşı şahmat məşqçilərindən biri olmaqla yanaşı, həm də
çox istedadlı etüd tərtibçisi olub. S.Bədəlovun 20 etüdü dərc olunub ki,
onlardan da bir çoxu yarışlarda uğur qazanıb. O etüdlərin tərtibi üzrə 9-
cu (2008) və 10-cu Azərbaycan çempionatlarının (2012) gümüş
medalçısı, 1-ci Azərbaycan kubokunun (2013) isə qalibidir.
Muradxan Muradov: İlk növbədə AŞF Bəstəçilik Komissiyasına,
beynəlxalq usta İlqar Bacarani və beynəlxalq qrossmeyster Ülvi
Bacaraniyə Samir Bədəlovun xatirə yarışının təşkilinə görə öz
minnətdarlığımı bildirirəm! Mənə hakimlik təklifi edildikdə böyük
həvəslə razılaşdım. Axı Samir əla məşqçi və etüdçü olmaqla yanaşı, həm
də gözəl insan idi. Həm də mən fəal tərtibdən uzaqlaşsam da, hakimlik
imkanı etüd bəstəçiliyində qalmağıma imkan yaradır.
Ənənəvi olaraq təşkilatçılardan etüdləri mənə müəlliflərin adları
göstərilmədən göndərilməsini xahiş etdim. Mənim fikrimcə yarışın
səviyyəsi yüksəkdir. Bunu həm təltifə daxil olan etüdlər, həm də
iştirakçıların siyahısı ilə sonrakı tanışlığım göstərdi. Bugün üçün
dünyanın əksər məşhur etüdçüləri bizim yarışda iştirak ediblər. Mən 33 etüddən 14-ün təltifə seçdim.
Yarışa 15 ölkədən 28 bəstəçidən 33 etüd göndərilmişdi / 33 studies from 28 authors 15 countries: Azərbaycan /
Azerbaijan (Ilham Aliev), ABŞ / USA (Richard Becker), Argentina (Mario Garcia), Almaniya / Germany (Martin
Minski, Rainer Staudte), Danimarka / Denmark (Steffen Slumstrup Nielsen), Fransa / France (Daniel Keith),
Gürcüstan / Georgia (David Gurgenidze, Iuri Akobia (+)), İtaliya / Italy (Marco Campioli), İspaniya / Spain (Luis
Miguel Gonzalez), Polşa / Poland (Andrzej Jasik), Rumıniya / Romania (Arpad Rusz), Rusiya / Russia (Valery
Kirillov, Vasilij Lebedev, Pavel Arestov, Valery Kalashnikov, Pavel Arestov, Oleg Pervakov , Mikhail Gromov, Anatoly
Skripnik, Alexey Sochnev), Slovakiya / Slovakia (Michal Hlinka, Lubos Kekely), Türkiyə / Turkey (Bosko Miloseski,
Askar Rzayev), Ukrayna / Ukraine (Vladislav Tarasiuk, Mikhail Zinar).
20. Ilham Aliev (Azerbaijan) 23. Mikhail Gromov and Oleg Pervakov 6. Valery Kirillov (Russia)
Samir Badalov–55 MT, 2017 Samir Badalov–55 MT, 2017 Samir Badalov–55 MT, 2017
1-ci mükafat / 1st prize 2-ci mükafat / 2nd prize 3-cü mükafat / 3rd prize
Win (+) 4+6 Win (+) 6+5 Win (+) 5+4
20. Ilham Aliev (Sumgayit, Azerbaijan) 1-ci mükafat / 1
st
prize.
1.b7! [1.ўf7? ¦g6 2.Јd2 ¦g7+ 3.ўe6 g2 4.Јd8+ ¦g8 5.Јxf6+ ¦g7=; 1.h5? g2 2.Јf2 ¦xh5 3.Јxf3
g1Ј 4.Јxh5 Јxb6=; 1.ўf8? ¦g6 2.h5 Ґxh5 3.b7 g2–+] 1...Ґxb7 2.ўf8 [2.h5? g2! 3.Јa1 Ґf3 4.ўe7
ўg7 5.Јd4 Ґxh5 6.Јd8 ўg6=] 2...¦g6 3.h5! və qara topun gedişindən asılı olaraq iki variant:
A)
3...¦g5 [əsas / main:
3...g2 4.hxg6 g1Ј 5.Јg8#] 4.Јf7 (Јe6) 4...h6 5.Јxf6+ ўh7 6.Јe7+ (Јf7+)
6...ўh8 7.Јe6! [7.Јd6? ¦g8+ 8.ўf7 ¦g7+=] 7...ўh7 8.Јd7+ ўh8 9.Јd4+ ўh7 10.Јd3+ ўh8 11.Јc3+
[11.Јg6?? ¦xg6 12.hxg6 Ґd5–+] 11...ўh7 12.Јc2+ ўh8 13.Јb2+ ўh7 14.Јxb7+ ўh8 15.Јb2+ ўh7
16.Јc2+ (Qb1+) [16.Јg2? ¦f5+ 17.ўe7 ¦g5=] 16...ўh8 17.Јg6!! [17.Јc3+ vaxt itkisi / loss of time]
17...¦xg6 [əsas / main:17...g2 18.Јxh6#] 18.hxg6 g2 19.g7+ uduş / wins.
B)
3...¦g7 4.h6 ¦g6 5.Јf7 g2 6.Јg7+! ¦xg7 7.hxg7#. Vəzirin iki variantda qurbanı ilə qravyura. İlk gediş və ağ
vəzirin pilləkənlə hərəkət etməsi çox maraqlıdır. Ağ vəzir və piyadanın mövqeyini nəzərə alsaq matları buqələmun
(klassik dilimizdə kəltə) əks-səda qurbanı (17.
Јg6!! və 6.Јg7+!) adlandırmaq olar. 4-cü və 16-cı gedişlərdəki kiçik
icazə verilən dual təəssüratı korlamır, çünki hər iki halda eyni gedişlərlə uduşa aparır.
23. Mikhail Gromov and Oleg Pervakov (Russia) 2-ci mükafat / 2
nd
prize.
1.Ґg5! [1.Ґf4? gedişindən sonra ağlar iki yararsız atla qalır 1…Јa3+ 2.ўxf7 ¦f3! 3.¦h2+ ¦h3 4.¦xb2 Јxb2
5.g7+ Јxg7+ 6.¤xg7 ¦f3!=; 1.¤e7?-dən sonra isə hətta uduzmaq mümkündür: 1…¦xg6! 2.¦h2? (2.Ґf4
¦g8+ 3.¤xg8 Ґa3+ 4.¤e7 Ґxe7+ 5.ўxe7 Јa3+=) 2...¦g8+! 3.¤xg8 Ґa3+–+; 1.g7+? ¦xg7=] 1...¦g2!
[Ağların hücum imkanlarını azaltmaq lazımdır. 1...Јa3+ 2.Ґe7! Јf3 3.¤f4! ¦g2 4.¦xg2 Јxf4 5.g7+ Ґxg7+
6.¦xg7 Јb8 7.¦xf7 Јd6!? 8.¦h7+!+-; 1...Јb3 2.¦h2+ ¦h3 3.¦xb2! Јxb2 4.Ґc1! Јe5 5.g7+ Јxg7+
6.¤xg7 ¦h1 7.Ґf4 ¦f1 8.¤f5 ўh7 9.¤h4+-] 2.¦xg2 Ґg7+! 3.¤xg7 Јxg2 4.¤e8! [Simmetrik 4.¤h5?
gedişi və qaraları
4...fxg6! 5.Ґf6+ ўh7 6.Ґg7? gxh5! xilas edir, –+; 4.¤e6? qələbəyə aparmır 4...fxg6! 5.Ґf6+
ўh7 6.¤g5+ ўh6 7.¤f7+ ўh7!=] və indi oyun şaxələnir:
A)
4...Јxg5 5.g7+ ўh7 [Troitski qaydasına görə sadə uduş: 5...Јxg7+ 6.¤xg7+-] 6.¤ef6+! [6.¤df6+? ўh6
7.¤e4 Јxg7+ 8.¤xg7 f5 və Troitski qaydası qaraların tərəfindədir, heç-heçə] 6...ўh6 7.g8¤+! [vəzirə çevrilmədə
pat yaranır:
7.g8Ј? Јxf6! 8.¤xf6 pat / stalemate] 7...ўg6 8.¤de7#. Üç atla mat!
B)
4...fxg6 5.Ґf6+ ўh7 6.Ґg7! g5 (əsas:
6...Јxd5 7.¤f6# - fəal bloklama ilə daha bir mat) 7.¤ef6+ ўg6
8.¤e7#! Bu matda “g8” atı “g7” fil, “g5”-dəki vəziri isə qara piyada əvəz etdi.
Qarşılıqlı qurbanlar, pat tələsinin zəif çevrilmə ilə qarşısının alınması və fəal bloklama ilə üç mat. Müəllif təhlildə mat
mövqelərində əks-sədanın olmasını göstərir, düzdür əks-səda etüddə var, ancaq müəllifin göstərdiyi yerdə yox. Əks-səda
eyni xanada baş vermir, müxtəlif eyni rəngli xanalarda baş verir, yəni əks-səda
7.¤f6# və
8.¤e7# gedişlərinə aiddir.
6. Valery Kirillov (Russia) 3-cü mükafat / 3
rd
prize.
1.¦f4! [1.¦h3? ўg4=; 1.¦e4? ¦xe4 2.Ґxe4 ¤h6=] 1...¤h6 [1...¦xe3 2.¦xf7] 2.¦d4! [2.¦a4? ¦xe3]
2...¤f5 [2...¤g4 3.e4; 2...¦xe3 3.¦d5+ ¤f5 4.¤d4 əsas oyunda olduğu kimi / see main line] 3.¦d5! ¦xe3
4.¤d4 ¦e7+ 5.ўg8 ¦e5 6.¤f3+ ўf6 [6...ўh5 7.¤xe5 ¤e7+ 8.ўg7 (8.ўh7) 8...¤xd5 9.Ґf3+ ўg5
(9...ўh4 10.¤g6+ ўg5 11.Ґxd5) 10.¤f7+ ўf5 11.Ґxd5] 7.¤xe5 ¤e7+ 8.ўf8 ¤xd5 9.¤d7+ ўe6
[9...ўf5 10.Ґxd5] 10.Ґh3#. Bütün daşların gözəl oyunu. Yenicə atını bağlamadan xilas etmiş qara şahın sevinci
ideal matla yarımçıq qalır.
32. S.S.Nielsen, A.Rusz, M.Minski 4. S. S.Nielsen and M.Minski
8. Andzrej Janish (Poland) (Denmark, Romania, Germany) (Denmark, Germany)
Samir Badalov-55 MT, 2017 Samir Badalov-55 MT, 2017 Samir Badalov-55 MT, 2017
Xüsusi mükafat / Special prize 1-ci fəxri rəy / 1st HM 2-ci fəxri rəy / 2nd HM
Win (+) 8+10 Win (+) 6+9 Draw (=) 7+5
8. Andzrej Janish (Poland) Xüsusi mükafat / Special prize.
1.Јh2!! [vəzir qurbanı ilə yayındırmada son xəttin zəifliyindən istifadə edilir.
1.¦xf2? ¤xe3; 1.Јxf2? ¤xf4]
1...¤h4! [1...¦b2+ 2.ўxb2 ¦e8 3.Јxh1 ¤xf4 4.exf4 c6 5.Јa1 Јb8 6.Јa5+ Јc7 7.¦g7; 1...¦e8 2.¦xf2
¤xe3 3.Јxh1 c6 4.Јc1] 2.Јxh4! (vəzirin daha bir qurbanı ilə yayındırma davam edir) 2...Ґe4+! 3.¦xe4 ¦ff8
[3...¦f1+ 4.ўb2 ¦e8 5.¦f6! c3+ 6.ўb3 ¦b1+ 7.ўc2 Јa8 8.Јh7 e5 9.¦f7 Јd5 10.¦xd7+ Јxd7
11.Јxd7+ ўxd7 12.ўxb1+-] 4.¦h6! [4.¦f4? ¦e8 5.¦h6 ¦xh6 6.Јxh6 d6] 4...¦xh6 [4...¦hg8 5.¦xe7!
Јa8 6.Јe4! Јxe4+ 7.¦xe4 c6 8.g6 ўc7 9.¦e7 ¦a8 10.g7 ¦xa6 11.ўb2 ¦a4 12.ўc3] 5.Јxh6 ¦e8
6.Јe6!! (vəzirin
Eyve sayağı 3-cü qurbanı. Əks-səda qurbanla tematik oyun keçmir
: 6.Јc6? dxc6 7.¦d4+ Јd7
8.a7 Јxd4 9.a8Ј+ ўd7 10.Јxe8+ ўxe8 11.exd4 ўf7=] 6...dxe6 [6...d6; 6...c6 7.Јxc4] 7.¦d4+ Јd7
8.a7 Јxd4 9.a8Ј+ ўd7 10.Јa4+! (aralıq şah) 10…ўd6 11.exd4 uduş / wins.
Vəzirin üç qurbanı ilə romantik etüd. Şahmat üzrə 5-ci dünya çempionu M.Eyvenin ikigedişli məsələsindən (M.Euwe,
Kikeriki 1927 (#2, 2kr4/K1pp4/8/8/8/8/7Q/3R4 - 1.Qd6!!)) ideyası götürülmüş 3-cü vəzir qurbani çox gözəldir. İdeyanın
həyata keçməsi üçün çoxlu texniki piyada tələb olunub.
32. Steffen Slumstrup Nielsen (Denmark), Arpad Rusz (Romania) and Martin Minski (Germany) 1-ci fəxri rəy /
1
st
honourable mention.
1.Јe6+ ¦f7 2.a7 h1Ј [2...d4 3.¤d5 Јa4 4.¤f6+ ўf8 5.Јd6+ ¦e7 6.¤xh7+ ўg8 7.Јg6+ ўh8 8.Јf6+
ўg8 9.Јf8+ ўxh7 10.Јxe7+ ўxh6 11.Јf6+ (11.Јe6+) 11...ўxh5 12.Јf5+ ўh4 13.Јxf4+ ўh3 14.Јf3+
ўh4 15.a8Ј+-; 2...Јb4 3.a8Ј c4 4.Јxf7+! ўxf7 5.Јxd5+ ўf6 6.¤e4++-] 3.a8Ј d4! 4.¤d5!! Јe2!
5.¤f6+ [5.Јxe2? Јh3+=] 5...ўh8 6.¤e4!! Јh3! 7.Јxh3 ¦f8+ 8.ўc7! ¦xa8 9.Јe6! [9.Јf5? ¦a7+
10.ўb8 ¦a8+! 11.ўc7 (11.ўxa8 Јa6+ 12.ўb8 Јb6+=) 11...¦a7+ daimi şah] 9...Јxh5 [9...¦a7+ 10.ўb8
¦a8+ 11.ўxa8+-] 10.Јf6+ ўg8 11.Јg7#. Yarışımızın daha bir romantik etüdü. Vəzirlərin qurbanı və vəzir
vuruşundan imtina ilə olan cəlbedici oyun. Ancaq yenə də oyunda çoxlu texniki piyada var, yəqin ki, onlarsız ideyanı
həyata keçirmək mümkün olmayıb.
4. Steffen Slumstrup Nielsen (Denmark) and Martin Minski (Germany) 2-ci fəxri rəy / 2nd honourable mention.
1.h8Ј+! [1.g7? ¦a2#] 1...¦xh8 2.¦h7+ ¦xh7 3.gxh7 ¦c4+! 4.ўa3! [4.ўa5? ўxh7 5.Ґg4 ¦xf4–+;
4.¦xc4? d1Ј+–+] 4...ўg7! [4...ўxh7 5.Ґg4! ¦xf4 (5...Ґxg4 6.¦xc4 d1Ј 7.¤xg4 Јd3+ 8.ўb4=)
6.Ґxh5 ¦f2 7.¤f3! d1Ј 8.¤g5+ ўh6 9.Ґxd1=] 5.¦f8! [tematik oyun: 5.h8Ј+? ўxh8 6.¦f8+ ўg7! 7.¦d8
d1Ј 8.¦xd1 Ґxd1–+ position X with bK on g7; 5.Ґg4? ¦xf4 6.Ґxh5 ¦f2!–+; 5.¦f1? ¦c3+! 6.ўb2 ¦xh3–
+] 5...ўxh7 [5...¦a4+ 6.ўb2!=] 6.¦d8 d1Ј 7.¦xd1 Ґxd1 (position X with bK on h7) 8.Ґd7! [8.¤f1? ¦c3+
9.ўb2 ¦xh3–+; 8.Ґf1? ¦h4–+] 8...Ґe2 [8...¦d4 9.Ґb5 ¦d2 10.¤f1=] 9.Ґb5 ¦e4 10.¤g4!! ўg6
[10...¦xg4 11.Ґxe2=; 10...Ґxb5 11.¤f6+=; 10...Ґxg4 11.Ґd3=] 11.¤f2!= [11.Ґxe2? ¦xe2–+]
.
Giriş
oyununda qara şahın məhz „h7” xanasına cəlb edilməsi ağ atın özünü qurban verərək küncdən çıxmasına səbəb olur: qara
şah başqa xanada olsaydı, ağ at çəngəl
(
10...Ґxb5 11.¤f6+
)
və bağlama
(
10...Ґxg4 11.Ґd3
)
ilə xilas ola
bilməyəcəkdi.
24. Oleg Pervakov (Russia) 14. D.Gurgenidze and M.Minski
Samir Badalov-55 MT, 2017 Samir Badalov-55 MT, 2017
3-cü fəxri rəy / 3
rd
HM 4-cü fəxri rəy / 4
th
HM
Win (+) 6+6 Win (+) 5+4
24. Oleg Pervakov (Russia) 3-cü fəxri rəy / 3rd HM.
1.Јd2! [Məntiqi yanlış iz 1.Јb2? Ґxf3! 2.exf3 ¦ed3+ 3.Јd2 ¦d4! 4.f4! ¦c5! 5.f5 ¦xd2+ 6.ўxd2+ ўf2
7.ўd3 ўf3! 8.¦f1+ ўg2! 9.¦e1 ўf2! 10.¦b1 ўf3 11.¦f1+ ўg2=; ў+¦ batareyası hələ ki səmərəsizdir:
1.Јxc3? ¦xc3 2.ўd2+ ўf2 3.ўxc3 ўxe2 4.¦b1 Ґxf3 5.¦b4 e4! 6.ўd4 Ґg2=; Вовсе проигрывает
1.Јb1? ¦xe2!–+] 1...Ґxf3! (fil qurbanı ilə “d3” xanası ələ keçir)
[1...ўg2 2.¦a2!+-] 2.exf3 ¦ed3 [2...¦cd3?
3.ўc2+] 3.¦b1! [ў+¦ batareyasını işlətmək hələ düz deyil: 3.Јxd3+? ¦xd3+ 4.ўc2+ ўe2=] 3...¦d4! [indi isə
o çox uğurla atəş açır:
3...¦xd2+ 4.ўxd2++-] 4.f4! (“d4” topun dayağı məhv edilir) 4...¦c5! 5.¦b4!! [Cəhd: 5.f5?
¦xd2+ 6.ўxd2+ ўf2 7.ўd3 ўf3! 8.¦f1+ ўg2! 9.¦e1 ўf2! 10.¦b1 ўf3 11.¦f1+ ўg2=; 5.fxe5? ¦xd2+
6.ўxd2+ ўf2 7.¦b4 ¦d5+! 8.ўc3 ¦xe5 9.¦xa4 ¦e3+! 10.ўb2 ¦e2+! 11.ўb3 ¦e3+=] 5...¦xd2+
6.ўxd2 ¦d5+ 7.ўe3! [7.ўc3?-dən sonra qaralar şahı fəallaşdıra bilir: 7...ўe2! 8.¦e4+ ўf3 9.¦xe5 ¦d8 10.f5
ўf4 11.¦a5 ўg5 12.ўc4 ¦e8=] 7...exf4+ 8.¦xf4+ ўe1! 9.¦xa4 ¦h5 10.¦e4! Yeni batareya ў+¦! [
10.ўd3? ¦h3+! 11.ўc2 ¦h2+! 12.ўb3 ¦h3+=] 10...¦h3+ [10...ўd1 11.ўd3 ¦h3+ 12.¦e3+-] 11.ўd4+
ўd2 12.a4 ўc2 13.ўc4! [13.a5? hələ çox tezdir: 13...¦a3 14.¦e2+ ўb1! 15.¦e5 ¦a4+ 16.ўc3 ўa2!
17.¦e2+ ўa3! 18.¦e1 ўa2 19.¦e2+ ўa3=; 13.ўc5? ўb3! 14.a5 ¦h5+ 15.ўb6 ¦h6+ 16.ўb7 ¦h7+
17.ўc6 ¦h6+ 18.ўd7 ¦a6=] uduş / wins. Məntiqi etüddə ilk gedişdə ağ vəzirlə xananın düzgün seçimi yanlş izdən
fərqli olaraq ağların topunu “b” xəttinə keçməsinə səbəb olur ki, bununla da onlar temp udaraq sonda
ў+¦ batareyasının
yardımı ilə qalib gəlirlər. Ancaq oyun tam olaraq təhlil üslubundadır, bu da onun yuxarı irəliləməsinə mane oldu,
həmçinin müəllifin həlldə göstərdiyi mövqeli heç-heçələr də maraq kəsb etmir.
14. David Gurgenidze (Georgia) and Martin Minski (Germany) 4-cü fəxri rəy / 4th honourable mention.
1.¤c7! [1.¤d6? Јc1+=; 1.¤e2? Јxe8=; 1.ўg1? Јxe8=] 1...f4! [1...Јxc7 2.¤xf5+ ўg5 3.Ґxc7+-]
2.¤e4! Јxc7 3.Ґxf4! Јc4+ [3...Јxf4 4.g3+, cəngəl / fork] 4.ўg1 Јxe4 5.g3+ ўg4 [5...ўh3 6.Ґd7+ Јf5
7.Ґxf5#] 6.f3+! (çəngəl / fork) 6...ўxf3 [main 6...Јxf3 7.Ґd7#, model mate with block on f3] 7.Ґxh5#. Gözəl
qurbanlarla olan maraqlı girişdən sonra şahın gedişinin fəal bloklanması ilə iki mat movqeyi (düzgün və ideal mat)
yaranır.
27. Luis Miguel Gonzalez (Spain) 10. P.Arestov and D.Keith
(Georgia, Germany) (Russia, France) 17. Valery Kalashnikov (Russia)
Samir Badalov-55 MT, 2017 Samir Badalov-55 MT, 2017 Samir Badalov-55 MT, 2017
1-ci tərifnamə / 1st comm. 2-ci tərifnamə / 2nd comm. 3-cü tərifnamə / 3rd comm.
Win (+) 7+4 Win (+) 7+5 Win (+) 4+3
27. Luis Miguel Gonzalez (Spain) 1-ci tərifnamə / 1st commendation.
1.0–0–0+! [1.¦a6+? ўd7! 2.¦h5 ¦f5! 3.¦h7+ ўe8 4.¦ah6 (4.¤f6+ ¦xf6 5.¦xf6 h1Ј+ 6.¦xh1 ¦b1+
7.ўe2 ¦xh1=) 4...¦f7 5.¦xh2 ¦xh2 6.¦xh2 ¦xa7=] 1...¦fd2! 2.¦xd2+ [2.Ґc5+? ўe6! 3.¦f6+ ўe5!
4.¦xd2 ¦xd2 5.¦h6 (5.¦f1 ¦a2 6.ўb1 ¦g2 7.¤e7 ўe4=) 5...¦g2 6.Ґd6+ ўd4!=] 2...¦xd2 3.¦f1
[3.¦h5? ¦g2!=] 3...¦g2 4.¤f6! [4.¤h6? ўe5 5.¤f7+ ўd5 6.¦d1+ ўe6 7.¤d8+ ўf5!=] 4...ўe5
5.¤d7+! [5.¤e8? ¦a2 6.Ґb8+ ўd4 7.¦d1+ ўc4! 8.Ґe5 ¦e2! 9.¤d6+ ўb3! 10.Ґh8 ¦c2+ 11.ўb1
¦d2=] 5...ўe4 6.¤c5+ ўe3! 7.¤e6+! [7.¤b3+? ўe2 8.¤d2 ¦g3! 9.¦f2+ ўe1 10.¦xh2 ¦c3+ 11.ўb2
¦c2+! 12.ўxc2 stalemate] 7...ўe2 8.¦d1! [8.¦h1? ўf3! 9.¤d4+ ўg4! 10.¤c2 ўh3 11.¤e1 ¦g8!
12.ўd2 ўg3! 13.Ґb6! ¦g7! 14.Ґc5! ¦g6! 15.¦f1 (15.Ґe3 ¦d6+ 16.ўe2 ¦f6!=) 15...¦f6! 16.¦xf6
h1Ј 17.¦g6+ ўf4=] 8...ўf3! 9.Ґb8! [9.¤d4+? ўg4 10.Ґb8 ўh3! 11.¤f3 ¦g8! 12.Ґxh2 ¦f8 13.¦d3
ўg2!=] 9...ўg4 10.Ґc7! ¦a2 11.ўb1 ¦e2 12.¤c5! [12.¤f4? ¦d2! 13.¦f1 ¦d7! 14.Ґe5 ¦h7! 15.¦h1
ўf3 16.ўc2 ¦e7! 17.¤d3 ¦xe5 18.¤xe5+ ўg2!=] 12...¦g2 [12...ўh3 13.¤b3! ¦g2 (13...ўg2 14.¤c1!
¦f2 15.¤d3 ¦f1 16.¦xf1 ўxf1 17.Ґxh2+-) 14.¤c1! ¦d2 15.¦h1! ¦g2 16.Ґf4 ¦f2 17.¤d3 ¦g2
18.¤e1 ¦f2 19.Ґc7+-] 13.¤d3! ¦d2 [13...¦g1 14.¤f2+ ўf3 15.Ґxh2 ¦g2 16.Ґg1!+-] 14.¤e5+ ўh3
15.¦h1 ўg2 16.¦xh2+! uduş / wins. Sonrakı gedişdə dual (16...ўxh2 17.¤f3+ və / or 17.¤c4+) olmasın deyə
oyunu burada saxlamaq lazımdır. Qalaqurma ilə girişdən sonra fiqurların maraqlı mübarizsəi başlayır ki, sonda ağlar
cəlbetmə və çəngəllə qara daşları tam olaraq məhv edirlər.
10. Pavel Arestov (Russia) and Daniel Keith ((France) 2-ci tərifnamə / 2nd commendation.
1.Ґa3 [1.Ґe3? ¦c2!=] 1...¦c3 [1...¦c2 2.Ґc8! e3 3.Ґd7+-] 2.Ґb4! [Cəhd: 2.c7? ¦xc7 3.Ґd5+ ўe8
4.g5 pos. X1 with white Ba3 4...e3! (4...¦xe7? 5.Ґc6+ see solution) 5.g6 (5.Ґxh1 e2 6.Ґb4 ¦c4=)
5...hxg6+ 6.ўg5 ¦xe7 7.Ґxe7 ўxe7 8.Ґc4 e2! 9.Ґxe2 ўf8 10.Ґc4 Ґe4! 11.ўf6 g5!=] 2...¦c4 3.c7!
[3.Ґa6? ¦xc6 4.Ґb5 e3! 5.g5 Ґe4=] 3...¦xc7 4.Ґd5+ ўe8 5.g5! pos. X with white Bb4 5...¦xe7 [5...e3
6.Ґxh1 e2 7.g6+-; 5...Ґf3+ 6.ўh4 e3 7.g6+-] 6.Ґc6+!! [Try: 6.Ґxe7!? ўxe7 7.g6 hxg6+ 8.ўg5 (8.ўxg6
e3 9.h7 Ґe4+!) 8...e3 9.h7 (9.Ґc4 e2 10.Ґxe2 ўf8 11.Ґc4 Ґe4 12.ўf6 g5=) 9...e2 10.h8Ј e1Ј pos. Y1
with white Bd5] 6...ўd8 7.Ґxe7+ ўxe7 8.g6 hxg6+ 9.ўg5! [9.ўxg6? e3! 10.h7! Ґe4+! 11.Ґxe4 e2
12.h8Ј e1Ј=] 9...ўf8! [9...e3 10.h7 e2 11.h8Ј e1Ј 12.Јf6# (Qe8+) pos. Y with white Bc6] 10.Ґd5
[10.ўf6? ўg8=] 10...e3! 11.ўf6! [11.Ґxh1?? e2–+] 11...e2 12.h7! Ґxd5 [12...e1Ј 13.h8Ј#] 13.h8Ј+ ,
wins.
Oyunun son hissəsi maraqli olmasa da, giriş və 6-cı gedişdə aralıq şahı diqqəti cəlb edir. Topun birbaşa
vurulmamasının səbəbi yalnız sonda məlum olur. Templə ağ filin yerinin dəyişdirilməsi qara şahı mat etməyə yardım
edir.
17. Valery Kalashnikov (Russia) 3-cü tərifnamə / 3rd commendation.
1.¦h7+ ўg4 2.¦g7+ ўh3 [2...ўf5 3.Ґe6+ ўe4 4.¦g1+-] 3.Ґg3 ¦c7+! [3...e1Ј+ 4.Ґxe1 ¦e2+
5.Ґe6+ +-] 4.Ґxc7 e1Ј+ 5.Ґe6+ ўh4 6.ўf7! Јe4 [6...Јf2+ 7.ўg8 Јf6 8.Ґg3+ ўh5 9.Ґf7+ ўh6
10.¦h7+ ўg5 11.Ґh4+ +-] 7.Ґd8+ ўh5 8.Ґg4+! Јxg4 [8...ўh6 9.Ґg5#] 9.¦h7#. “Quru” materialın
mübarizəsi sonda filin qurbanı və maraqlı matlarla bitir.
19. Richard Becker (USA) 13. Vladislav Tarasiuk (Ukraine) 7. Vasilij G. Lebedev (Russia)
Samir Badalov – 55 MT, 2017 Samir Badalov – 55 MT, 2017 Samir Badalov – 55 MT, 2017
4-cü tərifnamə / 4th comm. 5-ci tərifnamə / 5th comm. Xüsusi tərifnamə / Special comm.
Draw (=) 4+3 Win (+) 5+5 Draw (=) 4+4
19. Richard Becker (USA) 4-cü tərifnamə / 4th commendation.
1.¤b4! [1.ўe7? Јc6! 2.¤b4 Јc7+ 3.ўe8 Јf7+ 4.ўd8 ¤e6+ 5.ўc8 Јc7#] 1...Јd6 2.¤d3! [2.Јc8?
¤e6 3.Јc2+ ўg7–+; 2.Јh3? Јb8+ 3.ўe7 Јc7+] 2...Јxd3 [2...Јb8+ 3.ўe7 Јc7+ 4.ўe8 Јf7+ 5.ўd8
¤e6+ 6.Јxe6+! Јxe6 7.¤f4+=] 3.ўe7! [3.Јc8? Јd6! zz] 3...Јd5 [3...Јa6 4.Јh3=] 4.Јc8 Јe5+ 5.ўd8
və iki pat variantı:
A)
5…¤e6+ 6.ўd7 [6.ўe7? ¤d4+ 7.ўd7 Јe6+ 8.ўc7 (8.ўd8 Јd6+ 9.ўe8 ¤c6 (¤f5)–+) 8...¤b5+
9.ўb8 Јe5+ 10.ўa8 Јa1+–+] 6...Јd5+ 7.ўe7 [7.ўe8? ¤g7+ 8.ўe7 ¤f5+–+] 7...¤d4 8.Јe8+ ўxg5
9.ўf8! ¤e6+ 10.ўe7 ¤d4 11.ўf8 ¤f5 12.Јe6! Јxe6 pat / stalemate,
B)
5...Јd6+ 6.ўe8 zz 6...¤e6 7.Јc2+ ўg7 8.Јg6+! ўxg6 pat / stalemate.
Vəzirin əks-səda qurbanı, qarşılıqlı suqsvanqlar və 2 pat movqeyi olsa da, oyun darıxdırıcıdır, bu da klassik materialın
olması ilə özünü göstərir.
13. Vladislav Tarasiuk (Ukraine) 5-ci tərifnamə / 5th commendation.
1.¦f1+! [1.Ґxg5? Ґe5+! 2.ўd3 ¦xg4 3.Ґxd2+ ўb2=] 1...¤xf1 2.Ґxg5+ [2.¦xa4? Ґe5+ 3.ўd3 ¤e6
4.Ґf2 ¤f4+ 5.ўe4 ўxc2=] 2...Ґf4! [2...ўd1 3.¦xa4+-] 3.¦xf4 [Cəhd: 3.Ґxf4+? ўb1 4.ўd3 ўa2 5.¦h4
¦b4 6.c4 ўb3 7.Ґd6 (7.Ґc1 ¦b8 8.c5 ¤g3 9.¦h6 ¤f5=) 7...¦a4 8.¦h8 ¤d2 9.¦b8+ ўa2 10.c5
¤e4=] 3...¦xf4 4.Ґh6!! [Tematik oyun: 4.Ґxf4+? ўd1! 5.ўb3 (5.ўd3 ¤d2! 6.Ґxd2 – pat / stalemate)
5...ўe2 6.c4 ўf3 7.c5 ўxf4 8.c6 ¤d2+ 9.ўb4 ¤e4 10.c7 ¤d6=] 4...ўd1 5.Ґxf4 ўe2 6.ўd4 ўf3 7.ўe5
uduş / wins.
İlk qurban gedişindən sonrakı oyun kobud olsa da etüdün vuruşdan imtina ilə olan 4-cü zirvə gedişi
çox cəlbedicidir!
7. Vasilij G. Lebedev (Russia) Xüsusi tərifnamə / Special commendation.
1.¦h2+ [1.f6? g5–+; 1.d4? ¦d8+ 2.ўf7 ¦f8+ 3.ўe6 ¦f6+ 4.ўe5 Ґd6+ 5.ўe4 g5–+] 1...ўg5 2.¦g2+
ўf6! 3.¦g6+ ўxf5 4.¦xg7 ¦d8+ 5.ўh7 [5.ўf7? ¦f8#] 5...Ґc3 6.d4! [Gedişin mənası sonra aydın olacaq.
6.¦f7+? Ґf6–+; 6.¦c7? ¦h8#] 6...Ґxd4 [6...¦xd4 7.¦f7+!= (7.¦g3? ¦d7+ 8.ўg8 Ґe5–+) ] 7.¦g5+!
ўxg5 – pat / stalemate. “d3” piyadası pata mane olurdu, məhz buna görə ondan qurtulmaq lazım idi. Məlum pat
sonluğuna (İ.Akobia 1994 (8/K4b2/7P/1k6/8/8/1p3r2/3R4 w - - 0 1) maraqlı giriş verilib.
İradları 15.10.2017 tarixinə kimi aşağıdakı elektron ünvana göndərmək olar.
The award is open for - 15.10.2017. All claims to:
abdullaev-elmar@bk.ru
Dostları ilə paylaş: |