31
əlahəzrət faktlardır. Faktlara söykənən ədəbiyyatda isə ilk olaraq
yansıyan orijinallıq, təbiilik, özünəməxsusluq olur...
Modern şeirdə Şarl Bodlerin və Nazim Hikmətin açdığı cığırı yeni
s
əpkili şeirləri ilə genişləndirən Ramin Cahangirzadənin ötən il ünvanıma
gönd
ərdiyi ömürlük-tərcümeyi-hal da məhz orijinallığı, yeni çalarları ilə
diqq
ətimi çəkdi və bu nümunənin ömürlük yazma ənənəsində bir yenilik,
ilk old
uğu yansıyır. Əminəm ki, postmodernist şairi oxucuya daha
yaxından tanıdan, onun iç dünyasını, xarakterini açan bu misralardan
daha göz
əl vasitə ola bilməz. Bu bir şeir parçasıdır, amma bu parçada
“anasının iztırablarından boy atıb boylanan, Günəşdən çörəyi çıxan, bir
əkinçi balası”nın-Ramin Cahangirzadənin kimliyi yansıyır:
“Yek
ə - yekə cırmağıma baxmayın,
Çox da yek
ə deyiləm:
Boyum 165 sm, ç
əkim 60 kq,
Adım "Günəş tanrısının oğlu" anlamını daşısa da,
Gün
əş tanrısının oğlu deyiləm...
Sad
əcə anamın iztırablarından boy atıb boylanan,
31
32
Gün
əşdən çörəyi çıxan, bir əkinçinin balasıyam.
Ayaqyalın bir uşaq idım.
Böyüyüb, böyüyüb,
Yek
əlib, bu günə düşmüşəm…
İlan ilində dünyaya ayaq basdığım üçün
Dilimd
ən zəhər tökülür...
H
ərdən sürətlə gedib Özümdən çıxsam da,
Çox da uzağa gedən deyiləm...
Tez qayıdıram özümə... (16)
Modern v
ə postmodern üslubda yazdığı maraqlı şeirləri ilə
oxucuların diqqətini çəkməyi bacaran Ramin Cahangirzadənin
“Qarpızlanma” adlı yeni şeiri də 2013-cü ilin poeziya məhsuludur. Gənc
şair bu şeiri ilin sonunda-dekabr (Aralıq) ayının 28-də FB səhifəsində
payla
şmış, həm də bu şeirlə Azərbaycan xalqının Çillə bayramını da
qutlamışdır... Haqqında bir az geniş bəhs açacağım əsərdə, göründüyü
kimi, motiv
ənənəvidir, amma ənənəviyə yanaşma metodu tamamilə
yenidir. Yeni t
əfəkkürlü modernist şair “Qarpızlanma” şerini məhz Çillə
32
33
gec
əsində hər bir türkün evinə sevinc gətirən Çillə qarpızlarına, eyni
zamanda bu uzun gec
ədə kimsəsiz, yalqız və yuvasız qusları, eləcə də
yurdsuz, evsiz-
eşiksiz qarındaşlarını da unutmayıb və bu orijinal əsəri
onlara da h
əsr edib... Lakin şairin əsas hadisəyə münasibəti elə birinci
b
ənddəcə, bıçağı çəkən kimi Çillə qarpızının cırhacırla kəsilməsi, rəngi
qara
olan qarpızlardan çıxan qırmızı suyun ürəkdən axan qana
b
ənzədilməsilə bitir, sonra isə yaşadığı həyatın reallıqlarına söykənən
f
ərdi düşüncə və yozumları sıralanır:
Pıçaq çək! Cırhacır düşəcək!
Bax! Qara qarpızların da ürəyindən
Qan süzül
əcək!..(16)
Şair növbəti beytdə yaşadığı cəmiyyətdə mövcud olan naqisliklərə,
“ağıllı”, işgüzar, iş bilən adam təsiri oyatmağı və bu yolla üzdə olmağı
bacaran l
əyaqətsiz insanlarda müşahidə etdiyi mənəviyyatsızlığa
postmodernist münasib
ət bildirir və düzgün, açıq mövqe sərgiləyir:
Qoltuqlarında qarpız gəzdirənlər
Dünyanı qarpızla almaq istəyirlər...(16)
33
34
Göründüyü kimi, misralarda h
ədsiz lovğalanan yalançı işbazlar
n
əzərdə tutulur. Belə adamlar fərsiz, simasız, yaltaq insanlar tərəfindən o
q
ədər tərif yağışına tutulur, “qoltuqlarına qarpız verilir” ki, onlar sanki
qarpız kimi şişir və dünyanın ayaqlarının altında olduğunu sanırlar və hər
şeyə yalan-palanla, küy-kələklə nail ola biləcəklərini düşünürlər. “Bir
əldə iki qarpız tutmaq olmaz” ata sözünü yaxşı bilsə də, Ramin, əsl
postmodernist-yenilikçi v
ə əskici-klassik tərzlərin hər ikisini bir əldə
tutmağı bacarır. Ancaq bu iki cəhətin vəhdətindən yeni təfəkkürün
işığında yaranan fikrin mahiyyətinə varmaq o qədər də asan olmur.
Görünür məhz bu səbəbdən Klement Qrinberq yazırdı ki, “Yüksək sənət
yaratmaq adətən çətin və üzücü bir işdir, amma modernizmdə yüksək
sənəti anlamaq yaratmaqdan da çətindir.”
Qarpızlanmağızı dilimləyib yedim
Keç
əl olmaqdan qorxub
Qabığını yeməkdən çəkindim...(16)
Valter Benyaminin söyl
ədiyi “Hər bir şəxs, hər bir şey, hər bir əlaqə
mütl
əq şəkildə istənilən başqa bir şeyi mənalandıra bilər (14).” Ramin
34
35
qarpızları müxtəlif yöndən mənalandıraraq demək istədiyi mətləbləri
uğurlu ifadə etməyi bacarmışdır. O, “Qarpız satırsız…Qarpız alırsız…
Heç bilirsizmi, alıb satdığınız qarpızlar öz içlərini yeyirlər?! - dediyində
d
ə haqlıdır, çünki bəzən qarpızları kəsərkən içinin boşalıb tumlarının
töküldüyün
ə təsadüf edilir və bu bir qarpız-məhsul ömrüdür, kəsilmə
vaxtı keçincə xarab olur. Amma bu sualla Ramin şeirin alt qatındakı
m
əna haqqında fəhmlə düşünməyə yönləndirir oxucusunu: “Ey qoltuğu
qarpızlılar, yalançı qəhrəmanlar, içi və başı boş siyasətçilər, qrafomanlar
insanları, xalqı həmin boşluğa-heçliyə-bədbəxtliyə sürükləyirsiniz,
ç
əkilin mənasız mövqeyinizdən!!!
“Müasir
şeirdə miflə bu günün mistik möcüzələri, irreallıqla ən real
h
əyat görüntüləri, zaman və zamansızlıq bir araya gəlir. Dünyanın obrazı
yaranır və bu dünya obrazında Yer vətəndaşı şairin öz dünyasını seyr
edirs
ən (diasportv.com).” Doğru fikirdir, Ramin son bənddə yenə də
xalqının mifoloji görüşlərinə baş vurur, Qurban bayramı ilə bağlı səhnəyə
Çill
ə qarpızlarını gətirir və onları qurban kəsib öz dünyasının sətiraltı
35
Dostları ilə paylaş: |