Epidermisin bazal tabakasındaki melanositlerden kaynaklanır Epidermisin bazal tabakasındaki melanositlerden kaynaklanır Deri karsinomları içinde mortalitesi ve morbiditesi en kötü olan kanser Görülme sıklığı artmakta (%6 /yıl) Artış hızı tüm kanserler içinde en hızlı (en hızlı artış yaşlılarda) Tüm deri kanserlerinin % 5 ‘ i ancak tüm deri kanserlerinden ölümlerin % 75 ’ i Erken tanı ve tedavi önemli (sağkalım oranı artmakta) Prognoz ( 5 yıllık) Lokal hastalık > % 90 Lenf bezi tutulumu % 60 Uzak metastaz % 5
% 95’i deriden kaynaklanır % 95’i deriden kaynaklanır % 3 hastada bilinmeyen bir primer ve metastaz Göz, müköz membranlar gibi diğer bölgelerde Eskiden mevcut bir renkli lezyondan gelişebileceği gibi (% 20-25) daha sıklıkla “de-novo” gelişir
Atipik veya Displastik nevüs Atipik veya Displastik nevüs Konjenital nevüsler Lentigo maligna Selim edinsel nevüsler
Açık tenli ve sarışın veya kızıl saçlı kişiler Açık tenli ve sarışın veya kızıl saçlı kişiler Güneşte zor bronzlaşan ve kolaylıkla güneş yanığı olan Güneşe fazla maruz kalınan işlerde ve bölgelerdeki kişiler Çocukluk çağında kısa süreli güneşlenme ile 2. ° yanık 100’ den fazla displastik nevüs – Displastik nevüs sendromu (% 10-15 daha fazla) Büyük konjenital nevüs ( % 5-40) Birinci derece akrabada MM ( % 3-10) Daha önceden malign melanomu olan hastalar (% 3-6 ikinci MM gelişme riski)
Kaşıntı ( en erken bulgulardan) Kaşıntı ( en erken bulgulardan) A,B,C,D,E bulguları - A: Asimetri
- B: Border irregularity (Kenar Düzensizliği)
- C: Color variagation (Renk Farklılıkları)
- D: Diameter – Çap (> 6 mm)
- E: Elevation (Kabarıklık)
Kanama ve ülserasyon geç bulgulardır
Tüm şüpheli lezyonlarda biopsi yapılmalıdır Tüm şüpheli lezyonlarda biopsi yapılmalıdır
Eksizyonal biopsi ( Altın standart) Eksizyonal biopsi ( Altın standart) *İnsizyonal biopsi *Punch biopsi Kısmi kalınlıklı veya traşlama şeklinde yapılan biopsiler kontrendikedir *Tüm dermis katlarını ve az miktarda ciltaltı yağ dokusu alınacak şekilde yapılmalıdır
Level I : Tm sadece epidermis içinde Level I : Tm sadece epidermis içinde Level II : Tm papiller dermisi infiltre etmiş Level III : Tm papiller dermisi doldurmuş, retiküler dermise uzantılar gönderiyor Level IV : Tm. Retiküler dermisi infiltre etmiş Level V : Tm subkutan yağ dokusunu infiltre etmiş
Tümörün yüzeyinden dermis içindeki en derin noktası arasındaki oküler mikrometre ile yapılan ölçüm Tümörün yüzeyinden dermis içindeki en derin noktası arasındaki oküler mikrometre ile yapılan ölçüm Tümör kalınlığı ile prognoz arasında ters orantı mevcut
Breslow kalınlığı Breslow kalınlığı Clark invazyon derinliği Ülserasyon mevcudiyeti Yaş, Cins, Yerleşim Tümörün boyutu ve cerrahi sınırlar Diğerleri (Mitotik index, büyüme fazı, regresyon mevcudiyeti...)
Evre I : Hastalık deriye lokalize Evre I : Hastalık deriye lokalize (Lokal hastalık) Evre II : Hastalık bölgesel lenf bezine ulaşmış (Bölgesel hastalık) Evre III: Uzak metastaz gelişmiş (Sistemik hastalık)
T Sınıflandırması: Primer tümörün kalınlığı T Sınıflandırması: Primer tümörün kalınlığı T x : Tümör epidermiste T1 : = 1 mm a) ülserasyon yok, mitoz < 1mm2 b) ülserasyon var, mitoz > 1mm2 T2 : 1-2 mm a) ülserasyon yok T3 : 2,01-4 mm a) ülserasyon yok b) ülserasyon var T4 : >4 mm a) ülserasyon yok b) ülserasyon var
M Sınıflandırması: Uzak metastaz mevcudiyeti M Sınıflandırması: Uzak metastaz mevcudiyeti M0 : Uz M1 : Uzak deri, ciltaltı veya lenf bezi metastazı Normal LDH M2 :Akciğer metastazı Normal LDH M3 : İç organ ve diğer uzak metastazlar Normal LDH Yüksek LDH
Evre I : T1, T2, N0, M0 Evre I : T1, T2, N0, M0 Evre II : T3, N0, M0 Evre III : T4, N0, M0 veya Lenf bezi tutulumu Evre IV : Uzak metastaz mevcut
Yüzeysel yayılan malign melanom Yüzeysel yayılan malign melanom Nodüler malign melanom Akral malign melanom Lentigo malign melanom
En sık görülen tip ( % 70) En sık görülen tip ( % 70) Genellikle sırtta (hem E hem K) ve alt ekstremitelerde (kadınlarda) sık görülür Düzensiz sınırlı, asimetrik ve değişik renklerde görünüm vardır Çapı genellikle 6-8 mm.den daha fazladır
Görülme sıklığında ikinci sırada ( %15-30) Görülme sıklığında ikinci sırada ( %15-30) Sırt, alt ekstremite ve baş-boyunda daha sık Hızlı seyirli Radyal fazdan hızla vertikal büyüme fazına geçer Deriden kabarık, koyu kahverengi veya siyah nodül şeklindedir. Ülserasyon ve kanama da görülebilir Prognozu iyi değildir
Tüm olguların % 4 -10’u Tüm olguların % 4 -10’u Etyolojide UV ışınları rol oynar Genellikle 70’li yaşlardaki hastaların baş/boyun bölgesinde görülür Öncesinde Lentigo Maligna bulunur. 10-15 yıllık latent dönem vardır Güneş yanığı veya kahverengi bir makül şeklinde lezyon üzerinde nodüler gelişme
En az görülen tip (% 2-8) En az görülen tip (% 2-8) Tipik olarak avuç içi veya ayak tabanlarında veya tırnak yatağında yerleşim gösterir Genellikle düzensiz pigmentasyonlu ve 3 cm.den daha büyük bir boyuta sahiptir Koyu tenlilerde daha sık
Ayırıcı tanı önemli Ayırıcı tanı önemli - Selim junctional nevüs
- Piyojenik granülom
- Subungual hematom
Tırnakta hızlı bir renk değişikliğini takiben longitidunal bir bant ortaya çıkar Proksimal ve lateral tırnak oluklarında ilave pigment görülmesi (Hutchinson işareti)karekteristiktir
Deri Deri Uzak lenf bezleri Akciğer Karaciğer Beyin Kemik İnce bağırsak
Fizik Muayene Fizik Muayene Karaciğer Fonksiyon Testleri Bilgisayarlı Tomografi MRI ( yumuşak doku invazyonunu değerlendirmek için) PET (vital organlarda tm tutulumunu değerlendirmek için)
Biyopsi Biyopsi Geniş Eksizyon Sentinel Lenf bezi biyopsisi ile evreleme Tedavi edici bölgesel lenf bezi diseksiyonu Metastazların cerrahi tedavisi
Önerilen cerrahi eksizyon sınırları : Önerilen cerrahi eksizyon sınırları : (tümörün kalınlığına göre) - In-situ MM 0,5-1 cm
- Breslow kalınlığı < 1mm : 1 cm
- Breslow kalınlığı 1-4 mm: 2 cm
- Breslow kalınlığı >4 mm: > 3 cm
Bekle ve gör Bekle ve gör Elektif lenf lezi diseksiyonu Sentinel Lenfadenektomi
Klinik olarak ele gelen lenf bezi olmayan durumlarda önlem için bölgesel lenf bezlerinin çıkartılması işlemidir Klinik olarak ele gelen lenf bezi olmayan durumlarda önlem için bölgesel lenf bezlerinin çıkartılması işlemidir Elektif Lenf Bezi Diseksiyonunun (ELND) sağkalım üzerinde olumlu etkisi olduğu konusunda görüş birliği yok Retrospektif çalışmalar sağkalım üzerinde olumlu etki bildirmiş olmasına karşın prospektif çalışmalarda bu yarar gösterilememiş
İlk olarak 1992 yılında Morton tarafından MM Evre I hastalarda tarif edilmiştir İlk olarak 1992 yılında Morton tarafından MM Evre I hastalarda tarif edilmiştir Lenfatik haritalama için vital mavi boyalar lezyon etrafına intradermal enjeksiyon Bir cilt bölgesindeki lenfatik akımın spesifik drenaj bölgesinde ilk olarak belli bir sentinel lenf bezine drene olduğu tezine dayanır. Bu tez hayvan çalışmaları ve klinik çalışmalarla doğrulanmıştır
Klinik olarak ele gelmeyen Evre I ve II malign melanom olguları Klinik olarak ele gelmeyen Evre I ve II malign melanom olguları - Breslow kalınlığı > 1 mm
- Breslow kalınlığı < 1 mm ise
- Ülserasyon
- Clark level IV veya üstü
Nükleer Tıp Nükleer Tıp Plastik Cerrahi Patoloji
Ameliyattan 2-4 saat önce (ameliyat sabahı erkenden) hasta nükleer tıp departmanına gider Ameliyattan 2-4 saat önce (ameliyat sabahı erkenden) hasta nükleer tıp departmanına gider Primer lezyonun çevresine 1 miliküri teknesyum ile işaretli sülfür kolloid intradermal olarak 4 noktadan yapılır Enjeksiyondan 5-10 dak. sonra dinamik görüntüler alınır ve sentinel lenf bezinin yeri lenf bölgesi üzerinde işaretlenir
Ameliyathanede lezyon etrafına 2-3 cc intradermal olarak metilen mavisi verilir Primer lezyon çıkartılır ve yara kapatılır Daha önce işaretlenmiş bölge üzerine yapılan küçük bir insizyonla maviye boyanmış ve el gama probu ile yüksek sayım veren sentinel lenf bezleri bulunur ve çıkartılır
Çıkartılan sentinel lenf bezi kalıcı kesitler için gönderilir Çıkartılan sentinel lenf bezi kalıcı kesitler için gönderilir Örnekler alındıktan sonra seri kesitler alınır ve HE boyası ile boyanır S 100 ve HMB 45 gibi spesifik immunohistokimyasal boyalarla da boyanarak lenf bezi incelenir
Adjuvan tedaviye aday olacak hastaların belirlenmesi Adjuvan tedaviye aday olacak hastaların belirlenmesi Klinik çalışmalara girebilecek hastalar için homojen bir hasta popülasyonu belirlenmesi
Derideki ve uzak lenf bezlerindeki soliter lezyonlar cerrahi olarak çıkartılabilir Derideki ve uzak lenf bezlerindeki soliter lezyonlar cerrahi olarak çıkartılabilir İzole akciğer lezyonları da seçilmiş hastalarda çıkartılabilir Beyindeki ve Gİ sistemdeki metastazlar genellikle palyatif amaçla çıkartılır
Evre IV MM günümüzdeki tedavi metodları ile tedavi edilemez olarak kabul edilmektedir Evre IV MM günümüzdeki tedavi metodları ile tedavi edilemez olarak kabul edilmektedir Ortalama yaşam süresi 6-9 ay olarak bildirilmiştir En gerçekçi yaklaşım palyasyon sağlamak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır Seçilmiş hastalarda radyoterapi faydalı olabilir Bu hastalarda bazı ilaç çalışmaları ilk tedavi yöntemi olarak kullanılabilir
Şüpheli lezyonla başvuran hasta Dermatoloji kliniğinde muayeneye gönderilir (dermatoskop) Şüpheli lezyonla başvuran hasta Dermatoloji kliniğinde muayeneye gönderilir (dermatoskop) MM tanısı konabilmişse ilk ameliyatta geniş cerrahi eksizyon ve SLN biyopsi ile evreleme yapılır MM tanısı şüpheli ise biyopsi alınır, daha sonra SLN yapılır SLN biyopsi sonucu pozitif gelmişse drenaj bölgesindeki radikal lenf bezi diseksiyonu tamamlanır Hasta onkoloji kliniğine ilave tedavi için gönderilir Hasta takipleri ilk 2 sene için 6 ay ara ile, daha sonra yılda 1 kez yapılır
Dostları ilə paylaş: |