BODUR YAYIN (lctalurus melas)
Güneydoğu'daki akarsu ve göllerin
kumlu, çamurlu zeminlerinde yaşayan,
20-30, en çok 45 santimetre boy ve 100-
500 gram ağırlıkta olabilen bir yayın
türüdür. Oldukça obur bir bahktır.
Omurgasızlar, küçükbalıklar, balık
larvaları ve kurbağalar da dahil ne
bulursa yer. Suların ısı şartlarına göre
nisan-haziran arasında kumların içine
yuva yapan dişi, yumurtalarını dökerek
bunların oluşmasını bekler. Kılçıksız eti
çok lezzetlidir. Ancak ekonomik değeri
bölgeseldir.
BÜYÜKBAŞ KAYABALIĞI (Gobius
(Ponücola) kessleri)
Trakya ve Karadeniz Kıyılarına akan
nehirlerde yaygındır. Boyları 12-18, en
çok 22 santimetre olur. Acı suların taşlık
veya sert kumlu zeminlerinde dolaşıp,
nehirlerin içlerine girer. Yuva edindiği
bölgeye çok bağlıdır, buraya zorla gelen
balıklara saldırgan olur. Küçük
kabuklular, balıklar ve yumuşakçalarla
beslenir. Nisan-mayıs arası, dişiler
yumurtalarını ince ipliklerle kumsallara
yapıştırır.Erkekler de gözcülük eder. Eti
lezzetli ve sağlığa yararlıdır. Ekonomik
değeri bölgeseldir.
CAMGÖZ KÖPEKBALIĞI
(Galeorhinusgaleus)
Sıcak ve ılık denizlerin 100 metrenin
altındaki serin sularında tek başırıa
yaşayan, boylan 4-5 metreden 10-15
metreye ulaşan, omurgasızlar (mürekkep
balığı, ahtapot, medusalar) ve sürü
halindeki küçük balıklan yiyerek beslenen
bir köpek balığı türüdür. Sıcak yaz
günlerinde ağır hareketlerle su yüzeyinde
yüzer. Rahatsız edilmezse saldırgan
değildir. Açık denizlerde erkek tarafindan
döllenen dişiler, 8-14 arası canlı yavru
doğurur. Başka ülkelerde yenilmesine
rağmen yakalananlar, ülkemizde balık
unu üretiminde kullanılır.
ÇAÇA (Sprattus sprattus)
Sardalya-tirsi ailesindendir. Boyu 6-8
santimetre, Karadeniz'in batısında 13-15
santimetre olanlarına da rastlanır.
Besinleri planktonlar ve balık
yavrularıdır. Sürüler halinde yaşar.
Mayıs-haziran arasında üreme yapar. Eti
fazla lezzetli değildir. Bu nedenle özel
avcılığı yapılmaz. Buna karşın denizlerde
ekonomik değeri çök yüksek olan
uskumru, palamut, torik gibi bahklar için
yem değeri vardır. Kuzey Avmpa
Ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle
pazarlanır.
ÇAMUKA (Atherina hepsetus)
Gümüş türündendir. Fazla derin olmayan
sahillerin sıcak ve ılıman sulannda,
kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler
halinde ve balık yavruları, kabuklular ve
yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun
tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum
gösterir. Bu nedenle göllerde bile
yaşayabilir. Boyu 10-12, en çok 16-18
santimetre olabilir. Suların bölgesel
sıcaklığına göre nisan-eylül arasında
ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle
ekonomik değeri yüksektir.
ÇAPAK BALIĞI (Abramis brama)
Marmara ve Karadeniz'in akarsu ve
göllerinde, bazı türleri de Ankara ve
Kırşehir'de yaşar. Boyları ortalama 30-40
santimetreden 70 santimetre ve 3
kilogramdan 6 kilograma ulaşabilir.
Kurtlar, böcekler ve yosunlarla beslenir.
10 yıl yaşayabilir. mayıs-haziran arası
yaklaşık 100,000 yumurta ile üreme
yapar. 1 kilogramın üstündekilerin eti
lezzetlidir; küçükleri ise yem veya av
bahğı olarak değerlidir.
ÇĐPURA (Spanıs aurata)
Ege ve Akdeniz'in bu namlı balığı,
Marmara'da seyrek bulunur.
Ortalama 25-35 santimetre boy ve
0.5-3 kilogram ağırlıkta, en çok 60
santimetre ve 6 kilogramda olabilir.
Etçil bir balıktır. Kuvvetli çenesiyle
küçük kabukluları, balıkları ve diğer
hayvanları kolayca yer. Yaz
devresinde sığlarda, kış aylarında da
35-40 metre derinliklerde yaşar. Đki
yaşırı üstündekiler daha da derinlere
iner. Üremeleri ekim-aralık aylarında
olur; 100-150,000 yumurta doker.
Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim
kültürüne uygunluğu nedeniyle
ekonomik değeri çok yüksektir.
ÇĐTARĐ (Boops salpa)
Karagöz ailesinden bir balıktır. Sarpan
balığı da denir. Boyları 45 santimetre
olabilir. Görüntüsü çok güzel fakat eti
lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik
değer taşımaz. Marmara, Ege ve
Akdeniz'de bol, Karadeniz'de seyrek
rastlanır. Yaşam karakteri ve üremeleri,
karagöz cinsi balıklarda olduğu gibidir.
ÇĐZGĐLĐ MERCAN (Uthognathus
mormynıs)
Mırmır balığı da denir. Mercana göre
vücudu daha uzundur. Genellikle
Akdeniz'de bulunur ve en çok 30
santimetreye kadar büyür. Sığ suların
bitkilerle örtülü taşlık, kayalık, kumluk
bölgelerinde yaşar. Acı su bölgelerine de
girer. Biyolojik yaşamı karagöz-mercan
gibidir. Etinin lezzetli olmasına rağmen
az bulunan ve sadece taze tüketilen bir
balıktır.
ÇĐZGĐLĐ ORKĐNOS (Katsowonus
pelamis)
Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege'ye
kadar sularımızda rastlanan orkinos
türlerinden biridir. Boyu ortalama 60-100
santimetre olur. Yemlendiği balık
sürülerini önüne katarak Karadeniz'e
çıkar ve orada sular ısınınca üreme
yapar. Bu gidiş-gelişler Karadeniz ve
Marmara'daki yerli balıkların doğal
dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası
olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık
yönüyle aşırı tüketimi, hem orkinos
türünü hem de onunla akım sağlayan
diğer balık türlerini tehlikeli olarak
etkilemektedir.
DAĞ ALABALIĞI (Salmo trutta
macrosügma)
Çoruh, Ege ve Konya Ereğlisi
çevrelerinde dağ göllerinin soğuk, berrak
ve temiz sularında yaşar. Zaman zaman
nehirlere de girer. Bilimsel olarak
dünyanın son buzul çağında dağ
göllerinde kalıp, geliştiği teorisi vardır.
Boyu 40-60 santimetreden 1 metreye;
ağırlığı da 1-3 kilogramdan 14 kilograma
olabilir. 3-4 yaşırıda olgunlaşıp göllerin
buzla kaplandığı ekim-ocak aylarında
yumurtalarını çakıllara bırakır. Dişileri
yaklaşık 3,500 yumurta bırakır. Çok
lezzetli etinin yanısıra sertlik ve çevikliği
ile avcılığı da değerlidir.
DENĐZ ALASI (Salmo trutta Iabrax)
Karadeniz alabalığı, som balığı olarak da
tanınır. Somon balığı ile hem arkabalığı,
hem de benzerliği vardır. Bir türü de
Akdeniz'de yaşar. Genelde 50-80
santimetre boy ve 3-7 kilogram
ağırlıktan, en çok 100 santimetre ve 25
kilograma erişenlerine rastlanır.
Ömrünun bir kısmını denizde geçirdikten
sonra üremek için nehirlere girer.
Ağırlığına oranla 2,000-16,000 yumurta
döker. Kuvvetli çenesi olan yırtıcı bir
balıktır. Küçük balıklar ve kabuklularla
beslenir. Eti çok lezzetli olduğu gibi,
yumurtasından da kırmızı havyar elde
edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
Dostları ilə paylaş: |