14
TEMPERAMENTĠN PSIXOLOJĠ XARAKTERISTĠKASININ
MÜƏYYƏN OLUNMASI METODĠKASI
Hər bir suala ―hə‖ və yaxud ―yox‖ cavabı verərək, sualın sıra
nömrəsinin qarĢısında cavab yazmaq lazımdır. Sualların üstündə çox
düĢünmək lazım deyil. Ağlınıza gələn ilk cavabı verin. Heç bir sualı
nəzərdən qaçırmayaraq bütün sualları cavablandırın. Siz nə qədər səmimi
olmasanız, öz temperamentinizi bir o qədər dəqiq və düzgün öyrənə
bilərsiniz.
№
Sualın
məzmunu
Bəl
i
Xeyr
1.
Tez-tez kompaniyada olmağı sevirsinizmi?
2.
Siz gözəl olsa da etibatsız, möhkəm olmayan əĢyalara sahib
olmaqdan qaçırsınızmı?
3.
Sizin əhvali-ruhiyyənizin tez-tezmi dəyiĢir?
4.
Söhbət zamanı siz çox sürətlə danıĢırsınız?
5.
Gərginlik, güc və qabiliyyət tələb edən iĢ Sizin xoĢunuza
gəlirmi?
6.
Sizin heç Ģayiələri yayan vaxtınız olub ?
7.
Siz özünüzü çox Ģən və həyatsevər insan sayırsınızmı?
8.
Siz hər hansı bir müəyyən geyimə, onun rənginə, biçiminə
elə öyrəĢirsiniz ki, sonra onu həvəssiz baĢqasına dəyiĢirsiniz?
9.
Sizi baĢa düĢən, tərəfinizi saxlayan, dayaq olan insanlara
ehtiyacınızın olduğunu tez-tez hiss edirsiniz?
10.
Siz çox sürətlə yazırsınız?
11.
Ġstirahət etmək imkanı olduğu halda, Siz özünüz üçün iĢ,
məĢguliyyət axtarırsınızmı?
12.
Siz öz sözlərinizə əməl etmədiyiniz vaxtlar olurmu?
13.
Sizin yaxĢı dostlarınız çoxdurmu?
14.
Həvəslə bağlandığınız iĢdən baĢqa birisinə keçid almaq Sizin
üçün çətin deyil ki?
15.
Günah hissi Sizi tez-tezmi incidir?
16.
Tələsib-tələsmədiyinizdən asılı olmayaraq həmiĢə tez-tez
yeriyirsinizmi?
17.
Məktəbdə oxuyarkən çətin məsələləri həll edənə qədər
onların üzərində iĢləyirdinizmi?
18.
Adi hallarda olduğundan daha pis düĢünə bildiyiniz hallar
olurmu?
19.
Sizə tanıĢ olmayan insanlarla tez dil tapa bilirsinizmi?
20.
GörüĢ və ya söhbət zamanı özünüzü necə aparacağınızı tez-
16
45.
Sizi tez hirsləndirmək olurmu?
46.
Diskussiya zamanı siz adətən uyğun cavabı tez tapırsınızmı?
_
Siz hər hansı bir iĢlə yayınmadan, uzun müddət və
məhsuldar məĢul olmağa özünüzü məcbur edə bilirsinizmi?
48.
Ümumiyyətlə məlumatınız olmayan Ģeylər haqqında
danıĢırsınızmı?
“Temperamentin psixoloji xarakteristikası” metodikasının açarı
Temperament sorğusu onun aĢağıdakı qütb xüsusiyyətlərinə:
ekstraversiya – introversiya, rigidlik – plastiklik, emosional qıcıqlanma -
emosional müvazinətlilik, reaksiyanın tempi (tez – asta), aktivlik (yüksək –
aĢağı) və bundan baĢqa sınaqdan keçən insanın verdiyi cavabların
səmimiliyinə diaqnoz qoymaq imkanı verir. Temperamentin hər bir
xüsusiyyəti sorğu kodunun köməyi ilə qiymətləndirilir. Bu zaman
sətirbəsətir ―hə‖ cavablarını (kodda onların nömrələri göstərilmiĢdir)
toplamaq və alınan cəmi koeffisiyentə (3,2 və ya 1 bal) vurmaq, sonra isə
―yox‖ cavabları həmin qayda ilə iĢləmək lazımdır. Bundan sonra,
temperamentim konkret xüsusiyyətini xarakterizə edən balların ümumi
qiyməti hesablanır.
Sorğunun kodu
Temperamentin
xüsusiyyətləri
―Bəli‖ cavabları Bal
―Xeyr‖
cavabları
Bal
1. Ekstraversiya
1, 7, 23, 19,
25, 31, 37,
4, 43
3
2
2
1
2. Rigidlik
8, 26, 32,
2, 14, 20, 38,
44
3
2
37
13, 46
2
1
3.Emosional
qıcıqlanma
15, 21, 33,
39, 45,
3, 9,
27
3
2
1
4. Reaksiyaların
tempi
4, 16, 28,
10, 22, 34, 40,
46,
17, 29, 37
3
2
1
5.
Aktivlik
5, 11, 17, 23,