“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC Azərbaycan Xəzər Dəniz Akademiyası
“TƏSDİQ EDİRƏM”
Elmi işlər və beynəlxalq əlaqələr üzrə
prorektor
____________ dosent V.B.Sadıqov
“__”_____________2023-cı il
“HİDROMEXANİKA ” fənni üzrə
işci tədris proqramı
(SİLLABUS)
İxtisas:050609 Gəmi energetik qurğularının istismarı mühəndisliyi
Kurs: III
Semestr: VI
Qrup: 090 A1, 090 A2 ,090A3
Fənnə ayrılmış
saatların cəmi 180 saat
onlardan:
Mühazirə 45saat
Laboratoriya 15 saat
Tələbənin sərbəst işi (TSİ): 120 saat
Kredit sayı: 6 kredit
Müəllim: Dadaş-zadə Mirzə Əhməd oğlu
BAKİ-2023
I. Fənn üzrə mühazirələrin mövzuları
№
|
Tarix
|
Mövzunun adı, ədəbiyyatın şifri
|
Auditor saatlar
|
TSİ*(saat)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
|
Мövzu №01. Giriş [1,2,3,5]
Ümümi məlumatlar. “Hidrомехана” fənninin predmeti, əhəmiyyəti, başqa elmlərlə əlaqəsi və inkişaf tarixi
|
2
|
4
|
2
|
|
Мövzu №02. mayelərin fiziki xassələri [1,2,3,5,6]
Çəki, kütlə, sıxlıq, xüsusi çəki, xüsusi həcm, damcılı mayenin gərilməsi, kapilyarlıq.
|
2
|
4
|
3
|
|
Мövzu №03. Hidravliki elementlər(kəmiyyətlər) [1,2,3,5,6]
Özlülük , dinamiki və kinematik özlülük. Anomal mayelər haqqında məlumat.
|
2
|
4
|
4
|
|
Mövzu №04. Hidrostatika[2,3]
Sükunətdə olan mayelərdə təzyiq. Hidrostatikanın əsas tənliyi.
|
2
|
4
|
5
|
|
Мövzu №05. Birləşmiş qablar [3,4]
Birləşmiş qablar qanunu. Paskal qanunu. Hidrostatikanın əsas differensial qanunu.
|
2
|
4
|
6
|
|
Мövzu №06. Divara düşən təzyiq. [4,5]
Müstəvi divara düşən təzyiq. Ağırlıq mərkəzi. Hidrostatik paradoks. Əyri səthli divara düşən təzyiq qüvvəsi.
|
2
|
4
|
7
|
|
Мövzu №07. Cismin üzmə şərtləri [5]
Cismin üzmə şərti. Arximed qanunu. Sututumu. Sututumu mərkəzi.
|
2
|
4
|
8
|
|
Мövzu №08. Hidrodinamika [1,2]
Hərəkətin klassifikasiyası. Axının hidravliki modeli. Burulğanlı və burulğansız hərəkət.
|
2
|
4
|
9
|
|
Мövzu №09. Axımın növləri. [1,2,3,4]
Axının xarakteristikası. Orta sürət. Hidravliki radius. Kütlə, çəki və həcmi sərf.
|
2
|
4
|
10
|
|
Мövzu №10. Bernulli tənliyi [2, 4]
Bernulli tənliyi. Bernulli tənliyinin həndəsi və enerji mənası. Basqı anlayışı.
|
2
|
4
|
11
|
|
Мövzu №11. Real maye [5]
Real maye üçün Bernulli tənliyi. Itirilmiş enerji. Real maye şırnağı üçün Bernulli tənliyi.
|
2
|
4
|
12
|
|
Мövzu №12.Rejimlər [1,2]
Hərəkət rejimləri. Reynolds təcrübəsi. Reynolds ədədi. Böhran qiyməti.
|
2
|
4
|
13
|
|
Мövzu №13. Hidrodinamiki qanunlar [1,2,3]
Mayenin differensial tənliyi . Özlü mayenin hərəkət tənliyi.
|
2
|
4
|
14
|
|
Мövzu №14. Laminar rejim [3,4,5]
Laminar rejimdə sürətin paylanması. Stoks qanunu. Puazeyl qanunu.
|
2
|
4
|
15
|
|
Мüvzu №15. Turbulent rejim. [5, 6]
Mayenin turbulent rejimdə hərəkəti. Laminar təbəqənin qalınlığı. Turbulent rejimdə sürətin paylanması.
|
2
|
4
|
16
|
|
Mövzu №16 yol boyu itkilər [6,7,8]
Yol boyu turbulent rejimdə basqı itkisi. Mütləq və nisbi kələkötürlük. Darsi-Veysbarx tənliyi.
|
2
|
4
|
17
|
|
Мövzu №17. Yerli müqavimətlər. [8]
Yerli müqavimətlər, onların təsnifatı. Veysbax tənliyi. Axımın birdən və tədricən genişlənməsi.
|
2
|
4
|
18
|
|
Мövzu №18. Sistemlər. [1,2,3,4,5]
Sistemin müqavimət əmsalı. Axımın dönməsi. Axımın sıxılması.
|
2
|
4
|
19
|
|
Мövzu №19.Boru kəmərləri [6,7]
Qısa və uzun boru kəmərləri. Boru kəmərlərini hesablamaq üçün əsas tənliklər. Şezi əmsalı.
|
2
|
4
|
20
|
|
Мövzu №20. Kəmərlərin hesabatı. [8,9]
Sadə boru kəmərinin hesabatı. Boru kəmərinin işçi xarakteristikası. Pilləli boru kəmərinin hesabatı.
|
2
|
4
|
21
|
|
Мövzu №21. Sifon [7,8,14,15]
Sifonun hesabatı. Mayenin dəlikdən və lüləkdən axması. Dəyişən basqılı axım.
|
2
|
4
|
22
|
|
Мövzu №22. Su aşıranlar[8,9,10,11]
Su aşıranlar haqqında məlumat və onların hesabatı. Hidravliki zərbə. Onunla mübarizə üsulları.
|
2
|
4
|
23
|
|
Мövzu №23. Hidro ötürücülər. [1,3,5]
Həcmi hidravliki mühərrik. Hidropnevmatik qurğular. Hidromühərrikin hesabatı.
|
1
|
7
|
|
|
C Ə M İ
|
45
|
95
|
*TSİ – Tələbənin sərbəst işləməsi üçün tövsiyə olunan saatlar
II. Laboratoriya (məşğələ) dərslərinin mövzuları və həcmi
№
|
Tarix
|
Mövzunun adı
|
Laborat.
(məşğələ)
saatları
|
TSİ (məşğələlərə hazırlıq)
|
1
|
|
Laboratoriya işləri ilə tanışlıq
|
2
|
2
|
2
|
|
Gəmi sistemlərində tətbiq olunan maddələrin özlülüyünün təyini
|
2
|
2
|
3
|
|
Üzən qurğularda tətbiq olunan təzyiq ölçən cihazlar
|
2
|
2
|
4
|
|
Gəmilərin, dəniz platformalarının, barjların üzmə şərtləri
|
2
|
2
|
|
|
Bernulli tənliyinin təcrübi tətbiqi
|
2
|
2
|
5
|
|
Gəmi və digər üzən qurğularda boru sistemlərində mayenin hərəkət rejimləri
|
2
|
2
|
|
|
Maye axınında hidravliki müqavimət əmsalının təyini
|
3
|
3
|
|
|
Fənn üzrə cəmi
|
15
|
15
|
III. Sərbəst işlərin mövzuları və hazırlanma qaydaları
Sıra
№
|
Təhvil verilmə vaxtı
|
Mövzunun adı və ədəbiyyatın şifri
|
TŞİ
(saat)
|
1
|
|
Hidrostatik basqı.
|
|
2
|
|
Orta sürət və mayenin sərfi
|
|
3
|
|
Hərəkət rejimləri
|
|
4
|
|
Reynolds əmsalının təyini
|
|
5
|
|
Böhran Reynolds əmsalının hesablanması
|
|
6
|
|
Axında yaranan ümumi itkilər
|
|
7
|
|
Təzyiq mərkəzi
|
|
8
|
|
Müstəvi divara düşən təzyiq
|
|
9
|
|
Mayelərin nisbi müvazinəti
|
|
10
|
|
Hidropnevmatik ötürücü
|
|
11
|
|
Kəsilməzlik tənliyi
|
|
12
|
|
Bernulli tənliyinin həndəsi və enerji mənası
|
|
13
|
|
Real maye şırnağı üçün Bernulli tənliyi
|
|
14
|
|
Real maye axını üçün Bernulli tənliyi
|
|
15
|
|
Bernulli tənliyinin praktiki tətbiqi
|
|
16
|
|
Hidravliki müqavimətlər
|
|
17
|
|
Stoks tənliyi
|
|
18
|
|
Puazeyl tənliyi
|
|
19
|
|
Laminar rejimdə sürətin paylanması
|
|
20
|
|
Turbulent rejim
|
|
21
|
|
Darsi-Veysbax tənliyi
|
|
22
|
|
Turbulent rejimdə basqı itkisinin təyini
|
|
23
|
|
Hidravliki müqavimət əmsalının hesablanması
|
|
24
|
|
Borda tənliyinin təyini
|
|
25
|
|
Nikuradze təcrübələri
|
|
26
|
|
Konfuzorun hesabatı
|
|
27
|
|
Diffuzorun hesabatı
|
|
28
|
|
Yerli müqavimətlərdə ekvivalent uzunluq
|
|
29
|
|
Lüləklərin hesabatı
|
|
30
|
|
Dəyişən basqıda dəlikdən mayenin axması
|
|
31
|
|
Sərbəst şırnaq haqqında məlumat
|
|
32
|
|
Sifonun hesabatı
|
|
33
|
|
Boru kəmərləri və onların təsnifatı
|
|
34
|
|
Sadə boru kəmərinin hesabatı
|
|
35
|
|
Mürəkkəb boru kəmərinin hesabatı
|
|
36
|
|
Paralel boru kəmərinin hesabatı
|
|
37
|
|
Ardıcıl boru kəmərinin hesabatı
|
|
38
|
|
Boru kəmərlərinin iqtisadi hesabatı
|
|
40
|
|
Hidravliki zərbə
|
|
41
|
|
Jukovski tənliyi
|
|
|
|
Cəmi
|
10
|
Sərbəst işlərin hər bir mövzusu 2-4 vərəq həcmində (şrift Times New Roman 14, interval 1,5)referat şəklində hazırlanır və nəzəri materiallar daxil edilir.
Sərbəst işlər üzrə məqbullar fənni tədris edən müəllim tərəfindən auditor saatlardan kənar saatlarda keçirilir.
Sərbəst işlərin sayı hər bir tələbə üçün 10 mövzudan ibarətdir. Hər bir sərbəst iş 1 balla qiymətləndirilir.
Dostları ilə paylaş: |