BAKI A V R A SIY A UNİVERSİTETİ
“ Sivilizasiya” jurnalı 2015.№ 9
Viisal SƏFİYEVA
A M E A FolkJor İnstitutu
j
vusal-s67@ m ail.ru
AKADEMİK HƏMİD ARASLININ ELMİ İRSİNDƏ
“KOROĞLU" DASTANI
К л ю ч е в ы е с л о в а :
Гамид Ариелы, фольклор, эпос. «Кероглы», наследие, не-
следован не, и здание
K eyw ords:
H am id Arosli, folklore, epos.
"Koroglu ”. heritage, investigation, pub
lication
“ K oroğlu" dastanının araşdınlm asında və nəşri işində Hamid A raslının xüsusi xid-
m ətb ri olmuşdıır. Lakin bu işo ilk imza atanlar rus və A vropa tadqiqatçıları olmuşlar.
Oliağa Caforov y a /ır ki, ‘*XIX osrin ovvəllərindən başlavaraq «Koroglıı» cposıı dünya
folklorşünaslığm ın diqqət m ərko/ində olm uşdur. Bu iş bilavasitə rııs va \v ro p a mət-
buatının köməyi ilə həyata keçirilmişdir.
Hcç kasə sirr deyildir ki. dastanınm toplanaraq yazıya ahnm ast, tərtib, tərcüm ə vn
nəşr edilm əsinin əhatə etdiyi dövr iki əsrdən arlıq bir zanıan kəsiyiııi ahatə cdir. XIX-
XX osrlərdo görülm üş nəhəng işin gözdən keçirilm əsi göslorir ki. sözügedən ədobi
abidənin a y n -ay n dctal vo fraqm entbri h ə b XIX əsrin 30-cu ilb rin d o n etibarən dorc
cdilınəyD başlam ış və naticəda ortaya zəngin material qoyulm uşdur. Bir çox türk vo
onlarla qonşuluqda yaşayan qeyri-türk xalqlar arasm da yayğm olan və sevilən dasta-
nın ən mükəmməl variantlan Azərbaycandan toplanm ışdır. (1 ,4 ). Elə bu səbobdən do
əksor tadqiqatçılar “ K oroğlıT dastanınm genezisinin bilavasitə Q afqaz, daha dəqiq
dcsək. Q uzey A zərbaycan odobi mühiti ilə bağlı olduğunu s ü y b m iş b r. Məsolən, M.
Vniizacb həm in dastam sırf “Zaqafqaziya (Ön Q afqaz) tatarlarm ın (tü rk b rin in ) təfək-
kür və təxoyyülttnün m əhsulu” hesab edir, Kornglıınu da “q u ld u r’ (razboynik) adlan-
dıraraq yazırdı: “Zaqafqaziya tatarları” özbriniıı yaratdıqları “ K o ro ğ lu ' nəğm əbrini
“ balalaykam n” (sazın) müşayioti i b çox şövqlə ifa e d irb r” (12, 112).
K oroğluşünaslıqda belə bir fıkir hakim dir ki, “ K.oroğlu” cposıınun ilk dafo clmo
nıəlum olm ası vaxtilə “ Erməni vilayoti”nin g əlirb ri vo hökuməı m ü lk b ri idarosi nin
rəisi vəzifəsindoçalışm ış (5, 82) 1. Şopcnin fəaliyyəti nnlicəsindo mtim kün olm uşdur"
(4). Onun G üney Azorbaycandan topladığı, daha dəqiq desək, A şıq Ö m əriıı dilindən
qeydo aldıgı epizod dastanın ən ınaraqlı varianılarından hcsab edilir (9, 12-25.). Hə-
m in variant 1840-cı ildə "M ayak" jurnalında İ. Şopenin q cy d b ri I b v*ap olunmuşdur.
“ Mətıı iki qoldaıı ibarətdir: “Alı kişi’* və " Ib m z ə n in Qıratı aparm ası (4). M ətnin
m əzm unu belədir: “Nəlıayat, igid qoçağın səfərb rin in sorağı konkyerə (xotkara) ge-
68
d ib yatır və onun q əzə b in ə sabəb olur. K onkyer əm r vcrir ki. K orogluııun ya ölüsünü,
ya d a dirisini tap ıb gntirm ok la /ım d ır. Q ərar beta o lu r, K oroğlunun atını oğurlam aq
lazım dır. X otkar tərəfin d ən buna gör.^ böyük ənam vəd olunur. X o tk an n adam t Çənli-
belə golir və atı o ğ u rlav ıb aparır. K oroglu əlinda agac, çiv n in d ə s a / səyyah kim i os-
m an ltlan n torpağına yollanır. O , aşıqlığı ilə cam aatı hcyran qoyur. S öhbət atdan ge-
dəndə K oroğlu su ltan a d ey ir ki. m ən sizin m chtərləri ö y rəd ə b ilərəm . B cləliklə, Ko
roglu v'ox u stalıqla ham ısını aldadır, aiın yanına gəlir. Q ırat onu tanıyır. K oroğlu aun
Ustflnə aşın la n d an sonra d ey ir ki, “ Sultan, ınən K o roğluyam ” . O radan Ç onlibelə yol
alır. K oroğlunun şöh rəti daha da artır. varlılar, ağalar onun əlin d ən zara gəlirtar. Q or-
xuya dü şən ağalar m in cün? firıldağa əl atır. K oroğlu ilə hətta ö z d o ğ m a qızlarm ın hə-
yatı bahasına q ohum o lm ağ ı, on dan am an ditam ovi öztarin ə xoşb.*>xtlik sayırlar. H ər
tərəfdən Ç ən lib elə hədiy y ələrta elçilər gəlir. qızıl. daş-qaş hcsabına əm in -am an lıq vo
m üdatiə nldo edirlər. Betalikta. K oroglu bö> ük b ir ö lk əyə sah ib o lm u şd u " (4 , 57).
A m m a fakt b u d u r ki. bu, “ KorogIu*‘nun ilk nəşri h esab ed ita biim əz. Ç ünki clm
aləm inə ondan əvvəlki tarix d ə gerçəkləşdirilm iş daha b ir naşr m əlum dur. Sühbət o n
dan 10 il ön cə T iflisd ə dərc olunan variantdan gcdir (14). Ə liaga C əfəro v yazır ki.
“ K oroglu” haqq ın da bıı ilk m ətbu yazı 1830-cu ita təsadO f cdir. “Т и ф л и сск и е ведо
мости*’ qəzetinin 6 8 -ci sav ın d a (23 avqust) iso nam əlum m üəllifın «Д еревня О груд-
жа: зам ок р азб о й н и ка У руш ана К ер-оглы , его история» m əqatasi ç a p olunm uşdur.
M əqalədə K oroğlu qalasın dan v ə d astanın bir qolundan bohs edilir. Rus ınətbuatında
dastan a dair ilk m əlu m at 1. Ş o pen ə m əxsusdur” (4, 76).
M araq h d ır ki. H om id A raslı özünün *‘X V II-X V III ə s r A zərbaycan ədəbiyyatı tari-
x ı '
kitabının “ Koroğlu** eposunun öy rən ilm ə tarix i" bölQ m ündə “Т и ф л и сски е вед о
м ости" qəzetinin 68-ci sayında (14) isə nam əlum mQəllifın «Д еревня О грудж а: за
м ок разб ойн ика У р у ш ан а К ер-оглы , его история» m əq atasin ə istinad etsə də, İ.
Ş open haqqtnda b ircə kəlm ə do söz avm ır. A lim yazır ki. “ İlk əvvəl aşıq larm hafızə-
sində yaşayan bu d a stan ın a y n -a y n nəğm ələri şeir. sənət m a ra q ltla n n ın xüsusi kitab
şəklin də dü zəltdikləri cünglərdo q ey d cdildi. Biz X V II, X V III və XIX əsrlərdə
A zərbay can Ja y azılan b ir ыга alyazm alarda K oroğlunun a y n -a y n q o şm a la n , xüstısən
qəhram anhq və m nhəbbətə həsr ed ilm iş nəğm ələrinə rast gəlirik " (3, 33).
l.Ş openin fbaliyyətindən s ö z a ç a n fsrafil A bbasov qeyd edir ki. “ to p lay ıcm ın qeyd-
tarindən bəlli o!ur ki, ifaçı-aşıq çunqurun m üşayiəti ita K oroglunun əfsanəvi qəhrə-
ınanlığını torənnüm etm iş və onun şücaoti banxlə həyəcanlı ııəğm ələr oxum uşdur. La-
kin İ.Şopen to plan ıış o lduğu bu m ətni” bir crm əm nin tərcQ m əsindən so n ra yazıya kö-
çürm iişdür. M ahz bu səbəbdən d ə o, m övcud m ətnin d əq iq olm ay acağ ın ı c tira f etm iş-
dir” (1, 5). M araqlıdır ki, lıəm in nıətnin bir erm ən in in rus d ilin ə tərcüm əsindan sonra
yazıya köyürülm osi sabobindən qüsurlu olduğunu İ. A bbasovdan d ah a ö n cə V. M. Jir-
m unski və X.
T.
Z ərifo v (16, 23-24), daha sonra isə М . II. T əh m asib (10, 11-12) do
qeyd etm işlər. Ə slind ə heç İ. Şopenin Özü də bunu gizlətm irdi və h ətta bunu e tira fd a
etm işdir (9; 6, 348).
Israfil A bbasov daha sonra yazır: “ I.Şopcn variantının m əzm un çalarları, bunıda
cərəyan edən hadisə v ə əhvalatiarın in k işa f dinam ikası beta bir q ən aət doğ u ru r ki,
an ışd m cıiarm g ö sto n n iş olduqları b ir çox qüsurlara baxm ayaraq bu to p lan ıa-təb d il i>i
*'Koroğlu*‘nıın süjet x əttin in əsas diiylln nöqtələrini qoruya bilm işd ir. D iqqatalayiq
69
cəhət iso onda öziinü göstərm işdir ki, İ. Şopcıı dastan qəhrəm am nın m ənşəyini bilava-
siiə lürk a b m i i b bağlam ışdır. Bıı isə eposun genezisi baxım ından xıisusi dəyərə ma-
lik təşəbbüs kim i qiym nrbndirilm nlidir" (1 ,5 ).
“K oroğlu” dastanının toplanm ası, tədqiqi və nəşri tarixindən söz açarkən, A lek
sandr X odzkonun da xüsusi rolunu qeyd etm ək lazım dır. Şopendan iki il sonra “dasta-
nı bütövlükdə azərbaycanlı A şıq Sadıgın ifasındun yazıya alaraq onu 1842-ei ildə
Londonda "Spcsim ens
o f
popular poetry o f Persia as
found
in the adventures and im
provisations
o f KujToghlu"
kitabında çap" ctdirən A. X odzkonun sayəsində, "Korog-
lu" dastani A vropada taninm aq və geniş yayılm aq im kanı əldo eım işdir (2). Sonrakı
ilb rd o həm in kitab S.Penn torəfındon rus dilino tərcüm ə edilm iş, öneə "Kavkaz" qa-
zelində, daha sonra isə ayriea kitab şəklində ııoşr edilm işdir (19; 208).
Kitab aşağıdakı b ö lm əb rd o n ibarntdir: **1. ö n söz; 2. "K or oğlu" dastanına giriş; 3.
Koroğlu igidükləri v ə im provizasiyalan (yəni aşıq şe y rb ri); 4. H əştərxan tatarlarımn
xalq m ahn ılan ; 5. Üv kalm ık malmısı; 6. Tiirkmən m ahnılan; 7. Iran tü rk b rin in
(azərbaycanlılann) m ahnıları; 8. Iran m ahnılan; 9. G ilanlılann m ahnıları; 10. Rudbar
dağlılannın m ahnılan; 11. T altş m ahnılan; 12. M azandaran m a h n ılan ; 13. M ətn nii-
m unəbri; 14. A ntoni Kontskiııin fortepiano arxasında aranjim am nda 9 A zərbaycan
mahnısı. Sonuncu bölm əyə ııotlar olavə olunub" (7).
Bu nəşr O. V olfun 1843-eü ildə işıq üzü göron alm an ııəşri (ivün əsas rolunu oyııa-
mış, “ 1853-cü ildə*’ iso “Jorj Sand və A d o lf Brelyenin tərcüm əsində fransız oxucula-
rına da çatdırılm ışdır" (1 ,5 ) .
İ. Şopeıı barədo heç bir nmlumat verm əyən H əm id Araslı A. X odzkonu da sadəcə
bir cüm lə ilə xatırlatm ışdır: “ XIX əsrin 40-cı ilb rin d o A. X odzko adlı bir nəfər Cənu-
bi A zərbaycan aştqlarından topiadığı dastam yazıya köçürüb, 1892-ci ildə ingilis di-
lindo nə$r etdirm işdir. B u əsər 1856-eı ildo S. Penn tərəfindən rus dilinə tərcüm ə o lu
nub T iflisdə çıxan “ K avkaz” qəzetinin 21. 24, 26, 27, 30, 34, 36.42-ei nöm rələrində
“ Ker-oqlu vostoçnıy poet-nayezdnik” sərlövhəsilə çap olunm uşdur” (3, 34).
D astanın rus dilinə torcüm ə vo çapıııdan danışarkən, bu i^dn əv əzsiz xidm otbri ol-
muş S. S. Pennin adım xüsusi çəkm ək laztm dır (19). O , kıtaba yazdığı ön sözdo gös-
tərm işdir ki, “ K orogluya moxsus im provizasiyalar Q afqazın yerli x alq nəğm əkarlan,
diyar-diyar gəzən el a şıq lan n ın ifasıııda tez-tez səsb n d irilm ək d əd ir. K itabda təqdim
cdilən im provizasiyalar m əşhur şərqşünas alim A leksandr X odzkonun Şərqdə keyirdi-
yi 13 il müddntindo “pers ‘ vo türk dilindo dərlədiyi vo hər biri ro ü xtəlif dövrlərə aid
olan yerli rəvayətlərdir’* (18).
S. S. Penn yazm ışdır: "K itabm ingilis dilindən tarcümosi T itlisd ə çıxaıı "K avkaz”
qəzetinin oxuculannı özü-özlüyündə oxşarsız bir osorlə tanış etmr*k istəyindən irəli
gəlir. Bu yöndə m ənim boyük m aragım onunla bağltdır ki, K oroğlunun im provizasi-
yaları yerli Q afqaz sazan darlan n ın (yaxud s a z a n d o b rin in j-e k b n -e b gəzən mügənııi-
b rin dilindən dUşmədiyi halda, bu güm dok bütövlükcb to p lanm anuş vn rus dilində
çap olunm am ışdır. Istisna kim i bir ncçə cılız hekayətəoxşar parçalan g ö su rm n k olar
ki, burada Şərq orijinallıgı, xalq dili və rııhu saxlanılm ayıb, itirilm işdir" (18).
İsrafıl A bbasovun fıkrineə, S. S. Penn “ K oroğlu" eposu i b yaxıııdan tanış idi. O,
1 iflis ədobi mühiti üçün adi hal sayılan aşıq-söz m əclisb rin in iştirakvısı olm uş, bura-
70
da xalq qəhrəm anının şənina qoşıılm uş dastan və nəğm ələrə d n fə lə rb qulaq asm ışdı
( 1, 6 ).
P. Ə fəndiyev v ə M . S adıqov A. X odzko nəşrinin rus dilinə tərcüm ə v ə çap ın d ar
söz açaraq yazırlar ki. “ bundan sonra dastanın bir sıra qol, epizod v ə n əğ m ab ri avn-
ay n peşə sahibləri tərəfindən toplanaraq m Qxtəlif m.Mbııal səhil'ələrindo dərc cdiliüiş.
həm in peşə sa h ib b ri içərisində m üəllim . tələbə, ctnoqraf. şərqşünas və b aşq aian da
olm uşlar (6; 19; 3. 5).
M araqhdır ki. S. Pcnn n əşriıu b n sonra "K oroğlu" gürcü d ilin ə ç c v rib rə k 3 dəfə
çap edilm iş, daha sonra S. D icli oııu daha iki dəfə nəşr e td in n işd ir (17: 11, 56-61). Bir
s ö z b , S. Pennin nəşri gürcü tədqiqatçılanna btfyük takan verm iş, S. D iclinin ardınca
David G ivişnili dastanı 1887. 1891. 1911 vo 1912-ci illr»rdo 4 kitab şək tin d ə dərc ei-
dirm işdir (3. 7).
Ə slində, gUrcikbr “ K o r o g h r ilo bundan daha əvvəl dn tanış id ib r . Ç ünki tıəmin
dövrdə A zorbaycan lürkcəsində qoşub yaradan çoxlu gürcü aşıgı fəalivyət göstərirdi
(13, 11-12). M a sə b n , X ristofor C əlalov bu m övzuya S. Pcnndən d aha əvvəl m ü racb t
etm işdi (15).
Hnmid A raslı A zərbaycanda “ K oroğlıT dastanının əsaslı sıırətdə toplanm ası. işlon-
məsi və nəşri işinin əsasən sovct dövründə, yəni XX əsrd ə başladıgm ı qeyd cdərək.
bu işdə E lın b r A kadcm iyasının N izam i adına Ə dobiyyai və l)il ln stitu tu n u n rolunıı
xüsusi diqqətə ç a td ın r vo y azır ki, ilk d əfə dastan H üm m ət Ə lizadə tərəfindən kilab
şa k liıu b çap edilm işdir. O . 1949-cu ildo tnstitutun əm əkdaşı М. H. T əhm asibin bu sa*
hədə gördüyü işi xüsusi qcyd cd ir (3, 34).
lb m id A raslınııı özü iso ilk d əfə “ K oroglu" barədə fık irb rin i sistem li şəkildo özü-
niln “ XV1I-XVIII Dsr A zərbaycan ədabiyyatı tarixi'* kitabında dərc etdirm işdir. Bura-
da alim tnkcə d astanm ö yrənilm ə tarixindən söz açm aqla, qurııluşu və qısa m əzm unu
haqqında üm um i m əlum at v e rm ə k b yctinm əm iş, K oroğlunun ö zü n ə v ə silalı yoldaş-
ianna, A şıq Ciinuna, dastandakı qadın surətlərinə, e b c ə do dQşmən tip b rin ə avrı-ayrı-
lıqda toxunaraq. o n la n tohli! sQzgəcindən kcçirm işdir.
Q ara N am azov y azır ki, “ K oroğlıT dastanının həm A zərbaycan vcrsiyası, həm də
dastanın b aşqa xalqlarda yayılm ış vcrsiya vo variantlan elm i şəkildə araşd ırılıb tədqiq
olunm uşdur. A zərbaycan folklorşünaslığında H əm id A rash , М . H. T əhm asib və M.
Seyidov dasıanın qavnaqları, yaranm ası və öyrənilm əsi m əsəlosini həm tarixi istiqa-
raətdə, hnm d ə ideya-səııətkarlıq baxım ından ardıcıl iz b m iş b r . Bu m iləllifb r, xüsusi-
b , XVI-X VH ə s rb rd ? Y axın Ş ərqdə baş verən siyasi m übarizələri.., bunun nr>ticasin-
də yaranan kəndli üsyanlarını, bu ü sy anlann “ K oroglu” dastanının nüvəsini taşkil et-
məsini zəngin m ə n b n b r və m a x ə z b r osasm da todqiq etm işlər” (8, 224).
Bu istiqam ətdə aparılan tədqiqatlar arasında, əlbottə. ilkin və əhəm iyyətli olm ası
baxım ından H om id A raslının araşdırm alan diqqətalayiqdir. A lim in lıəm in todqiqatları
zəngin folklorum uzun araşd ın lm ası istiqam otində g ö rtib n iş b r ə bir təkan verm iş,
özündən sonrakı m ərhələd ə aparılan tədqiqatlan ideya, m əzm un baxım ından daha da
zonginbşdirm işdir.
71
QAYNAQLAR
1.
A bbasov İ. A zarbaycan qohrəm anlıq eposu//K oroğlu. B.: “ l.id e r nəşriyyat” ,
2005. 552 s.
2.
A raslı H. Füzuli irsinin öyrənilm əsi tarixindən// “Ə dəbiyyat və incəsənət” ,
! 958. I m art
3.
A raslı H. X V II-X V H l nsr A zərbaycan ədəbiyyatı tarixi". В.: “АлэгЬаусап
U niversitcti”, 1956. 317 s.
4.
C əforov Ə . «K oroğlu» dastanının öyrənilm osində l. Şopen tocrübəsi.
(h ttp : static b su .a / \v8 l olklorw unasliq /2 0 1 ] % 20-% 209/76 -82.IXİQ.
5.
Ə fəndiycv P. A zərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı. B.: “ M a a r if ’, 1992. 478 s.
6.
Ə fondiyev P. “ Koroglu*’ dastanı rus mntbuatm daV “A zərbaycan SSR EA
XəbərİDrP. letim ai elm lər seriyası. 1958. № 1, s. 53-64
7.
İsazado Ə. A lek san d r X odzkonun «Koroglm, eposu (dastanı) haqqında
kitabır.da
A zərbaycan
xalq
m usiqisi
nüm unələri
(http://w \vw .m usigi-
dunva.a7/maga7-ine2/art i clcs/22/221 .lıım1)
8.
N am azov Q . ()/an -a $ ıq sənətinin tarixi. B.:
“Elm
və lə h sil”, 2013, 480 s.
9.
İvan Şopen. V ikipediya. (http://az.w ikipcdia.org/w iki/% C 4% B 0van _% C 5% 9
Eopcn.).
10. T əhm asib M. A zərbaycan xalq dastan lan (orta əsrlər), B.: “ E ln r'. 1972. 400 s.
11. А лиева Д . И * истории азербайдж анско-грузинских литературн ы х связей,
В.: «И здательство А Н А зербайдж анской ССР». 1958, 175 s.
12. В слнзаде М . П редание о разбойнике К ер-оглы //С М О М П К . IX. отд. II.
1890. с. 121-126
13. I ад ж и св В. Грузинские аш ы гн, творивш ие на азербайдж анском языке,
автореф. канд. д и сс. на соиск. учен, степени канд. ф илол.наук. Баку, 1984.
hııp: www.dslib.nctyTolklo r/u rı.
ashvgi-tvorivshie-na-a/c :
ıskorn-
iazvke.htm l
14. Д еревня О груд ж а, зам ок разбойника У руш ана-К сроглы . е ю история,
рассказ об эриванском С ардарс//*Т иф лисские ведом ости". 1830. X* 68
15. Д ж алалов X. К ср -о гл ы /л‘К авказ’\ 1847. Хе22
16. Ж и рм ун ский В.М . Тю ркский героический эпос. Л .: «Н аука», 1974, 727 с.
17. Знам ениты й аш ы г и им ениты й герой К ер-оглы, Гифлис, 1887, 1908
18. К ероглу, восточны й поэт-наездник. П олное собран ие его им провизаций
с присовокуплением его биограф ии. П еревод с ан гл и й ск о го С.С. Пенна.
Тиф лис, 1896
19. Пени
С .С .
О т
переводчика,
К ер-оглы -восточны й
поэт-иаездник,
//«К авказ», 1856, Х
у
2 1,
с
.1 -3
20. С ад ы го в М 3. «К ер-оглы » в русской прессе 1856-го года//«Д оклады АН
А зербайдж анской С С Р», 1959, т. XV, с. 973-975
21. C hodzko A. S pecim ens o f the popular, poetry o f Persia, as found in the
adventucres and im provisations o f K orroqlu, the bandit Strel o f Persia, ete London.
1842, 541 s.
72
Р езю м е
Имеются особ ы с заслуги Гам нда А раслы в исследовании и издании эп оса
«Кероглы». О н . впервы е, систем атически издал свои м ы сли об ш осе «К ероглы »
в своей книге пол названием «И стория азербай дж анской литературы XVII-
XVIII вв.». Г ам ил А раслы последовательно наблю дал за вопросом источников,
создания и изучения эпоса «К ероглы » как в историческом направлении, гак и с
м астерской точки зрения. У чены й не стал довольствоваться только сведением
об истории изучения, представлением общ ей инф орм ации о структуре и крат
ком содерж ании эпоса, провел анализ самого К ероглы и его соратн иков. Л ш ы га
Джюыуна, ж ен ских образов эпоса, а такж е враж еских типов, коснувш ись их по
отдельности.
T h e ep o s “ K o ro g lu ” in th e scien tific h e rita g e o f th e a c a d e m ic ia n IJain id
A rasli
Summary
In the investigation ami publication o f the epos “ K oroglu" H am id A rasli’s services
were very special. For the first tim e he published his thoughts about the epos
“ K oroglu" system atically in his book “The history o f the I7 ö’-18,h centuries o f
A zerbaijan literature” . H am id A rasli investigated problem o f the sources, form ation
and studying o f the epos ‘‘K oroglu” both in historical direction and in idea-m astership
form consistently. The scientist not only w rote about the investigation history, struc
ture and the short con ten t o f the epos, but also he w rote about K oroglu and his com -
panion-in-arm s, A shug Junun, the w om en and the enem y characters in the epos and
they w ere analyzed in details.
Эпос «К ероглы » н научном наследии Гам ила А раслы
73
Dostları ilə paylaş: |