Uzatmali bayrami yaşarken

UZATMALI BAYRAMI YAŞARKEN

Veysi SEVİĞ

YMM

Türkiye, içinde bulunduğu ekonomik ve siyasal sorunlarla birlikte uzun bir bayram tatiline girmiş bulunmaktadır. Halkın bir bölümü Kurban Bayramı’nı dinlence olarak kabul ederken, bir bölümü ise sıkıntı ve sorunları ile yaşamaktadır.

Türkiye’nin yaşamakta bulunduğu sorunlar dikkate alındığında, böylesine uzun bir tatilin ne denli bir duyarsızlıkla yaşandığını düşünmek gerekmektedir. Nisan ayı enflasyon oranının düşük belirlenmesi ile kağıt üzerinde rahatlayanlar gelecek günlerde yaşanması muhtemel sorunları şimdiden düşünmek zorundadırlar.

Geçtiğimiz ay, 1996 yılı başından itibaren gümrük birliğine dahil edileceğimiz yönünde ortaya çıkan gelişmeler, bayram öncesinde yön değiştirmeye başlamıştır.
Türkiye’de son iki yıldır gelir bölüşümü daha da bozulmuş, halkın satın alma gücü düşmüştür. Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan rakamsal çalışmalardan anlaşılacağı üzere üretim ve tüketim hacmi düşmektedir.
Basının ekonomi sayfalarında bayram öncesi paranın bayram tatili süresince nasıl değerlendirileceği yönünde bazı öneriler yer almıştır. Ellerindeki tasarrufları değerlendirme arzusunda olanlar, bu değerlendirmelerden esinlenerek, bayram tatilinde paralarını birbirlerine emanet etmişler, bayramlarını çeşitli beklentilerle geçirmeye başlamışlardır.
Bayram tatilinde büyümesi muhtemel parasal birikimlerin yaratabileceği ekonomik sorunları burada irdelemekte yarar görmekteyiz.
Tatil süresince paranın ek gelir yaratması, başka kesimlerden, yine bu süre içerisinde alınacak payla mümkün olabilecektir. Çünkü ekonomide her artının ir eksisi vardır. Bir başka anlatımla, bir kesim kazanırken bir kesim kaybedecektir.
Üretimin durduğu zaman aralığında böyle bir durumun oluşması, konunun ciddiyetini daha da artırmaktadır.
Üretimi durmuş, ihracatı durma noktasına gelmiş bir ekonomide, faiz beklentisi önemli bir sorunun başlangıcıdır.
Türkiye’nin Mayıs 1995 ayında birçok sorunla karşı karşıya kaldığını görmekteyiz. Şöyle ki:

• 
  Avrupa gümrük birliğine katılmamız konusunda var olan duraksamalar artmıştır.
  
• 
  Ekonomideki durgunluk devam etmektedir.
  
• 
  Gelir bölüşümün deki dengesizlik giderek artmaktadır.
  
• 
  Sosyal güvenlik kuruluşlarının sorunları çözülemez hale gelmiştir.
  

Böyle bir ortamda Türkiye idari tatille bütünleşmiş bir kurban bayramı yaşamaktadır.

Milletin vekilleri ve Türkiye’nin yönetimini elinde bulunduranlar gönül rahatlığı ile tatili yaşamaya başlamışlardır.
Türkiye böyle bir tatili hak etmemiştir.
Türkiye’nin içinde bulunduğu sorunları aşabilmesi için daha çok çalışması gerekmektedir. Tasarruf sahiplerini para oyunlarından kurtararak yatırıma yöneltmek zorunlu hale gelmiştir.
Yatırım yapanları pişman etmeden yatırımlarını sürdürebilmesi için yönetimin istikrarlı olması gerekmektedir.
Devletin uygulayacağı yatırımları özendirme ilkeleri, hiçbir biçimde devlet kesesinden pay verme şeklinde olmamalıdır.
Türkiye ekonomisinin düzlüğe çıkması önceden hedefleri belirlenmiş bir programla olabilir. Bu programda kesimleri verilen görevler belirlenmiş olmalıdır.
Rastlantı (nedenleri çoğunlukla bilinmektedir) ile düşen enflasyon oranının bir iki puanlık farkı başarı sayılmamalıdır.
Belki bayram süresince bazı yetkililer gerçek durumu görebilirler ve bayram sonrası çözümleri içeren yeni bir programı uygulamaya koyabilirler.
Bu durum bizim için hayal olsa bile düşünülmesi güzel bir olgu olmaktadır.