Urządzenia badawcze w fizyce jądrowej ifj pan I osiągniecia na przestrzeni 50 lat

URZĄDZENIA BADAWCZE W FIZYCE JĄDROWEJ IFJ PAN I OSIĄGNIECIA NA PRZESTRZENI 50 LAT

• Jan Styczeń

UKŁAD DO POMIARU ZABURZONYCH KORELACJI KIERUNKOWYCH

• Momenty magnetyczne stanów wzbudzonych

ZABURZONE KORELACJE KIERUNKOWE

Momenty magnetyczne stanów wzbudzonych

• Krzywa R(t)=(N+-N-)/(N++N-)

SPEKTROMETR BETA

• Bezrdzeniowy, toroidalny spektrometr elektronów

BADANIA WŁASNOŚCI STANÓW WZBUDZONYCH JĄDER ATOMOWYCH

• Źródła promieniotwórcze:

• ZIBJ Dubna (reakcje Ep=700MeV)
• Reaktor EWA (neutrony termiczne)
• Cyklotron U-120 (cz.alfa,proton,deuter)

SPEKTROMETRY „NA WIĄZCE” U-120

Skromne możliwości…

• Wiązka cząstek alfa…. 22 – 27 MeV

• Współpraca z ośrodkami zagranicznymi

• CRN(IReS), NBI, GSI, COSY, LNL, ZIBJ i in.

• Dostęp do akceleratorów i urządzeń nowej generacji,

• Budowa detektorów i układów badawczych w IFJ PAN

W BADANIACH SPEKTROSKOPOWYCH

Fizyka z RFD

• Badania struktury jądra w ekstremalnych warunkach;

• oddziaływań efektywnych; współistnienia kształtów

HECTOR

Obserwacja rozszczepienia Gigantycznego Rezonansu Dipolowego - GDR

Reakcje głeboko-nieelastyczne

• Wykorzystanie potężnego potencjału wielolicznikowych, wysokowydajnych układów detekcyjnych promieniowania gamma

• IDEA (R. Broda)

Reakcje głęboko-nieelastyczne

Osiągnięcia

• Badania jąder o zwiększonej liczbie neutronów

• Odkrycie nieznanych stanów izomerycznych

• Nowe liczby magiczne: N=32, N=40

DO BADAŃ MECHANIZMU RAKCJI JĄDROWYCH

• WIELE PIĘKNYCH URZĄDZEŃ

ARGUS

• Detektor wielolicznikowy z układem teleskopów Δ E-E

• Pełna kinematyka rozpadu —› energia wzbudzenia i temperatura-> ‘kalorymetria’ reakcji jądrowych

• Zderzenia ciężkojonowe w HMI – Berlin (Zachodni) (akcelerator VICKSI)

TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ

• Badania jąder i mechanizmu reakcji jądrowych w stanach ekstremalnych

Obecne projekty….

• RISING (Rare ISotope INvestigations)@GSI - Darmastadt

• Spektroskopia przy energiach relatywistycznych

• PRISMA&CLARA@LNL – Legnaro

• Reakcje głęboko-nieelastyczne do badań spektroskopowych

• PISA (Proton Induced SpAllation)@COSY – Jülich

• Mechanizm reakcji przy energiach GeV

PRZYSZŁE EKSPERYMENTY

• WIĄZKI radioaktywne

• SPIRAL II, GANIL, Caen, Francja
• rozszczepienie ->
• FAIR, GSI, Darmstadt, Niemcy
• fragmentacja ->

• WASA, COSY, Jülich, Niemcy

Projekt AGATA ‘WIELKA’ przyszłość spektroskopii jądrowej

AGATA

AGATA Detectory

Składowe -’trackingu’

Nowe wyzwania w badaniach struktury jądra

Nowe wyzwania w badaniach struktury jądra

PISA&WASA@COSY