Uot 004. 04 Alıyev E. M
Yüklə 126,84 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- UOT 004.04 Alıyev E.M.
- Açar sözlər
- УДК 004.04 Алыев Эльвин М.
- Ключевые слова
- The issues of research of real estate dynamics using remote sensing data and geographic information systems
| İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
www.jpit.az 61
Alıyev E.M. MAKA-nın T.K.İsmayılov adına Təbii Ehtiyatların Kosmik Tədqiqi İnstitutu, Bakı, Azərbaycan elvin.aliyev.m@gmail.com
Ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra bazar münasibətlərinin inkişafını təmin etmək məqsədi ilə həyata keçirilən islahatlar respublikamızda sivil əmlak bazarının formalaşmasına və genişlənməsinə zəmin yaratmışdır. Respublikamızda böhran ili kimi səciyyələnən 2009-cu ildə daşınmaz əmlak bazarında tikinti tempinin azalması ilə paralel olaraq alıcılıq qabiliyyətinin də aşağı düşməsi müşahidə edilmişdir.Azərbaycanda qlobal iqtisadi böhranın təsirləri 2008-ci ilin sentyabr ayından müşahidə olunmağa başladığı üçün dinamikanın düşmə tendensiyası məhz bu dövrə təsadüf etmişdir. Ümumilikdə isə daşınmaz əmlak bazarında təkrar mənzil və qeyri-yaşayış seqmentləri istisna olmaqla, digər əmlak növlərinin likvidlik göstəriciləri bazardakı dinamikaya müvafiq olaraq azalan tendensiya ilə səciyyələnmişdir. Yeni tikililərin hesabına bazarda artan təklifin fonunda tələbin kəskin azalması tələb və təklifin strukturunu qeyri-mütənasib formada dəyişmişdir [1]. Qeyd etmək lazımdır ki, 2011-ci ilin I yarısında Azərbaycanda daşınmaz əmlak əməliyyatları 47,4% artmışdır. Ümumilikdə 2010-cu ildə respublika üzrə 94,7 min, 2011-ci il üçün 147370,2012-ci ilin ilk üç ayında 32500-ə yaxın daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqları qeydiyyata alınmışdır [2]. Son dövrlərdə antropogen, endogen və ekzogen proseslərin Yerə dinamik təsiri planetimizin ənənəvi metodlarla öyrənilməsi və nəzarət edilməsi məsələlərində tam effektiv nəticə vermir. Obyekt və hadisələrin təhlili, antropogen təsirlərin dinamikasının elektron xəritələşdirilməsi və digər müxtəlif tematikaya uyğun kartoqrafik məhsulların hazırlanması və nəticə etibarı ilə planetimizin hərtərəfli öyrənilməsi məsafədən zondlamanın (MZ) və coğrafi informasiya texnologiyalarının tətbiqini zəruri edir [3]. Əmlakların idarəçiliyi MZ verilənlərinin və coğrafi informasiya texnologiyalarının tətbiqini tələb edir ki, bu da qeydiyyat dinamikasının öyrənilməsində, məkan məlumatlarının emal edilməsində, daşınmaz əmlak bazarının tədqiq olunmasında öz həllini gözləyən aktual məsələlərdəndir. Coğrafi informasiya sistemləri (CİS) geoinformatika sahəsində dövlət siyasətinin formalaşmasında, məlumatların toplanılmasında, yayılmasında və s. təşkili məsələlərin həllində mühüm əhəmiyyət kəsb edir [4]. Coğrafi informasiya məkanda obyekt və
İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
62 www.jpit.az hadisələrə aid istənilən növ məlumatları cəmləyərək onların lokal olaraq istifadəsinə zəmin yaradır [5]. Bildiyimiz kimi, xəritələrin tərtibi və coğrafi analizi tamamilə yeni deyildir. Ancaq CİS mövcud problemlərin analizində və bütövlükdə bəşəriyyətin qarşısında duran məsələlərin həllində daha effektiv, rahat və operativ yanaşma, optimal üsullara əsaslanan dəyərli imkanlara malikdir. Bundan başqa, CİS analiz və proqnozlaşdırma kimi prosesləri avtomatlaşdırmaqla səciyyələnməkdədir [6]. Daşınmaz əmlakın (torpaq, bağ evləri və s.) qeydiyyatında olduğu kimi digər sahələrdə də analizin sadə və mürəkkəb növlərinin aparılmasında böyük potensial imkanlara malik CİS texnologiyalarından istifadə mühüm əhəmiyyət kəsb edir [7]. Qeyd etmək lazımdır ki, vahid informasiya sisteminin yaradılması və bundan irəli gələrək, daşınmaz əmlaklarla bağlı müxtəlif növ təhlillərin aparılması, növlərinə görə daşınmaz əmlakların təsnifatlaşdırılması, mülkiyyətinə və digər əlamətlərinə görə müxtəlif tematikalı xəritələrin tərtib edilməsi və s. məsələlər hələ də öz həllini tapmamış və aktuallığını saxlamaqdadır. Bu baxımdan CİS-in tətbiqi ilə daşınmaz əmlakları əks etdirən, onların məkan məlumatları şəklində sistematik yeniləşdirilməsini və üzərində müxtəlif geoinformasion analizlərin aparılmasını təmin edən daşınmaz əmlak tematikalı coğrafi məlumat bazasının (CMB) yaradılmasına ehtiyac vardır. Məsələnin qoyuluşu Təqdim edilən iş 2000-2010-cu illər üzrə MZ verilənləri əsasında CMB-nin yaradılmasından, aerokosmik metodlara əsasən daşınmaz əmlakların bu illər üzrə tədqiqindən, daşınmaz əmlak bazarında aktiv olan sahələrin təyin edilməsindən, o cümlədən, daşınmaz əmlakların illik göstəriciləri ilə digər qiymətlər arasında korrelyasiya əmsallarının hesablanmasından, dinamika sıraları əsasında mütləq artımın müəyyən edilməsindən ibarətdir. Məqalədə, CMB əsasında üçölçülü modelin hazırlanması, dinamika sıralarının mütləq artım göstəricilərinə əsasən və nöqtələr üsulunun tətbiq edilməsi ilə “daşınmaz əmlak bazarında dinamika xəritəsi”nin tərtib olunması və onun alqoritmik strukturunun hazırlanması mərhələləri öz əksini tapmışdır. Metodiki olaraq kartoqrafik və digər məhsulların hazırlanmasında ArcGIS proqram təminatından, Spatial Analyst, 3D Analyst təhlil modullarından istifadə edilmişdir.
Tədqiqat işində, ilk dəfə olaraq 2000-2010-cu illər üzrə daşınmaz əmlak obyektlərinin artımının tədqiq edilməsi və bundan irəli gələrək, daşınmaz əmlak bazarının dinamikasının öyrənilməsi məqsədi ilə aerokosmik monitorinq aparılmışdır. Aerokosmik monitorinqin aparılmasında MZ verilənlərinin (ortofotoxəritələr və GeoEye peykinin çəkilişləri) istifadə olunması məqsədəuyğun hesab edilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, müxtəlif illərə aid kosmik şəkillər ərazidə tədqiq olunan obyekt və hadisələrin dinamikasının öyrənilməsini təmin etməklə səciyyələnir [8]. Aerokosmik monitorinq ətraf mühitin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq əks olunmuş Günəş şüasının, Yerin məxsusi istilik şüalanmasının və aktiv radiolokasiya sistemlərinin şüalandırdığı, ətraf mühitdən əks olunan elektromaqnit dalğasının qeydə alınmasıdır. Aerokosmik monitorinqin əsas məğzi aerokosmik ölçmələr nəticəsində alınmış informasiyanın interpretasiyasıdır. İnterpretasiya obyekti aero və kosmik şəkillər, skaner təsvirlər, təbii mühiti təşkil edən elementlərin spektral xarakteristikaları, müxtəlif fiziki parametrlərin ölçü nəticələri və vizual nəzarət zamanı əldə olunan informasiyası hesab olunur [9]. MZ verilənləri vasitəsi ilə surətlərin tanınması, daşınmaz əmlakların sərhədlərinin (torpaq sahələri, fərdi evlər, qeyri-yaşayış binaları və s.) konturlar üzrə ayrılması (deşifrəetmə əməliyyatı) proseduraları daşınmaz əmlak bazarının dinamikasının öyrənilməsində və daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatının təkmilləşdirilməsində öz həllini gözləyən vacib məsələlərdəndir. İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
www.jpit.az 63
Aerokosmik monitorinqin aparılmasının nəticəsi olaraq müəyyən edilmişdir ki, ərazidə daşınmaz əmlak artımı qəsəbənin cənub-qərb hissəsində (şəkil 1), Hövsan kəndinin şərq massivində və Hövsan bağları (şəkil 2) ərazisində müşahidə olunmuşdur. Hövsan kəndinin qərb, şimal və cənub ərazilərində daşınmaz əmlakın dinamikası zəif müşahidə edilmişdir. MZ verilənləri tətbiq olunmaqla obyektlərin illər üzrə tədqiqi prosedurası ərazinin poliqonlara bölünməsi ilə öz həllini tapmışdır. Yaradılmış 76 ədəd poliqon əsasında daşınmaz əmlak obyektlərinin illər üzrə tədqiq edilməsinə və dinamika sıralarının müəyyənləşdirilməsinə nail olunmuşdur.
Şəkil 1. Hövsan qəsəbəsinin cənub-qərb hissəsinin MZ verilənləri a) 2000-ci il üçün; b) 2010-cu il üçün Cədvəl 1 2000-2010-cu illər üçün Hövsan qəsəbəsində daşınmaz əmlakların artımı
İllər 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Torpaq
sahələri
2800 3132
3455
3872
4252
5200
6080
7800
9200
10500
11009
Fərdi
evlər
1200 1563
1850
2100
2800
3200
3600
3900
5300
6030
7771
İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
64 www.jpit.az Cədvəl 2 2000-2010-cu illər üçün Hövsan qəsəbəsində əhalinin sayı 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
31897
32399
32884
33354
33860
34404
35016
35740
36450
37193
37695
Bir sıra göstəricilər arasında sıx əlaqə mövcuddur. Bu elə asılılıqdır ki, bir dəyişənin hər bir qiymətinə digər bir dəyişənin hansısa müəyyən deyil, çoxlu sayda mümkün qiymətləri uyğun gəlir. Belə asılılıqlar statistik, stoxastik və ya ehtimallı asılılıqlar adını almışdır. Korrelyasiya təhlilinin əsas məsələsi isə təsadüfi dəyişənlər arasındakı əlaqənin üzə çıxarılması və onun əlaqə sıxlığının qiymətləndirilməsindən ibarətdir [10]. Təqdim edilən işdə torpaq sahələri və fərdi evlərin artım göstəriciləri ilə illərin dinamika sıraları arasında korrelyasiya əmsalları hesablanmışdır. Metodiki olaraq, x və y qiymətləri arasında korrelyasiya əmsalı aşağıdakı düsturla hesablanır:
( ) ∑
- ∑
∑
√* ∑
- * ∑
+
+ * ∑
-
* ∑
+ +
; -1≤ r(x,y)≤1
(1)
(1) ifadəsindən istifadə edərək 2000-2010-cu illər intervalında daşınmaz əmlakların artım göstəriciləri arasında korrelyasiya əmsalını hesablaya bilərik. İlk növbədə torpaq sahələrinin və fərdi evlərin artım göstəriciləri ilə illərin dinamika sıraları arasında korrelyasiya əmsalları hesablanmışdır. Nəticə etibarı ilə hər iki halda əlaqənin sıx olması müşahidə edilmişdir. ∑
1294339370 ∑ ∑
= 1293547500 ∑
∑ ∑
= 791860 {n ∑
{∑ +
} {∑
{∑
} } = 811020,6523 r (x-illər,y- torpaq sahələri)=
= 0,97638697 ∑
764900430 ∑ ∑
= 764376270 ∑
∑ ∑
= 524160 {n ∑
{∑ +
} {∑
{∑
} } = 545711,6096 r (x-illər,y- fərdi evlər) =
= 0,96050733
Şəkil 3. 2000-2010-cu illər üzrə torpaq sahələrinin və fərdi evlərin artım göstəriciləri arasında əlaqə Torpaq sahələri R = 0,976 Fərdi evlər R = 0,960 0 2000 4000 6000
8000 10000
12000 1995
2000 2005
2010 2015
To rp aq sah ə lə ri və fər d i e vl ə r İllər İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
www.jpit.az 65
Daha sonra illik göstəricilər əsasında daşınmaz əmlak bazarında aktiv olan sahələr təyin edilmişdir (cədvəl 3). Müəyyən edilmişdir ki, daşınmaz əmlak bazarında ən aktiv müşahidə edilən sahə Hövsan kəndi ərazisi hesab olunur. Ərazidə, torpaq sahələri 2000-2010-cu illər intervalındakı hesablamalara əsasən 3019 təşkil edir. Nəticədə isə Hövsan qəsəbəsi üzrə 8209 ədəd yeni torpaq sahələrinin formalaşması müşahidə edilmişdir. Cədvəl 3 Torpaq sahələrinin 2000-2010-cu illər üzrə artım fərqi
İllər
Torpaq sahələri (Suraxanı rayonu Hövsan qəsəbəsi) Cəm
Cənubi-qərb Cənub
Hövsan bağları Hövsan kəndi 2000 660
410 610
1120 2800
2010 2451
1925 2494
4139 11009
Fərq 1791
1515 1884
3019 8209
Statistikanın mühüm vəzifələrindən biri tədqiq edilən göstəricilərin zaman etibarı ilə dəyişilməsini öyrənməkdən ibarətdir. Dinamika sırasının ilk səviyyəsini Y 1 , son səviyyəsini Yn, sıranın cari səviyyəsini Y i , özündən əvvəlki səviyyəni Y i-1 , mütləq artımı isə Δ ilə işarə etsək, onda mütləq artımı aşağıdakı düsturlarla hesablamaq olar [11]: Δ ə =Y i -Y 1 (əsas qayda); (2) Δ s
i -Y i-1 (silsiləvi qayda). (3) Cədvəl 4 2000-2010-cu illər intervalında torpaq sahələrinin dinamikası üzrə mütləq artım Təqdim edilən işdə, məkan məlumatları üzərində müxtəlif geoinformasion analizlərin aparılmasını və xəritələşdirilməsini təmin etmək məqsədi ilə CMB-nin yaradılmasına zərurət yaranmışdır. Yaradılmış CMB-də daşınmaz əmlaklar (torpaq sahələri, fərdi evlər, qeyri-yaşayış və yaşayış binaları) növlərinə görə təsnif edilmişdir (şəkil 4).
Şəkil 4. MZ verilənləri əsasında yaradılmış coğrafi məlumat bazasından fraqment İllər 2000
2001 2002
2003 2004
2005 2006 2007
2008 2009
2010 Torpaq sahələri 2800 3132
3455 3872
4252 5200
6080 7800
9200 10500
11009 Δ ə =Y i -Y 1
- 332 655
1072 1452
2400 3280
5000 6400
7700 8209
Δ s =Y i -Y i-1 - 332 323 417
380 948
880 1720
1400 1300
509 İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
66 www.jpit.az İlkin verilənlər əsasında CMB platformasında ərazinin üçölçülü modeli hazırlanmışdır (şəkil 5). Modelin hazırlanması proseduralarında poliqon növünə aid torpaq sahələri
torpaq sahələri layına yüksəklik göstəricilərinin tətbiqi təmin olunmuşdur.
Şəkil 5. Hövsan qəsəbəsinin cənub-qərb ərazisinin üçölçülü modeli Təqdim edilən işdə, mütləq artım göstəricilərindən, MZ verilənlərindən və nöqtələr üsulundan istifadə etməklə tədqiqat ərazisinin “daşınmaz əmlak bazarında dinamika” xəritəsi tərtib edilmişdir.Növbəti mərhələdə əhalinin sayı ilə fərdi evlərin dinamik artım göstəriciləri arasında korrelyasiya əmsalı hesablanmışdır (şəkil 6).
Şəkil 6. Əhalinin sayı ilə fərdi evlərin artım göstəriciləri arasında əlaqə Daha sonra, tədqiqat ərazisində 2000-2010-cu illər intervalında fərdi evlərin dinamikası üzrə mütləq artım hesablanmışdır. Cədvəl 5 Ərazidə 2000-2010-cu illər intervalında fərdi evlərin dinamikası üzrə mütləq artım İllər 2000
2001 2002
2003 2004
2005 2006
2007 2008
2009 2010
Fərdi evlər 1200
1563 1850
2100 2800
3200 3600
3900 5300
6030 7771
Δ ə =Y i -Y 1 - 363 650 900
1600 2000
2400 2700
4100 4830
6571 Δ s =Y i -Y i-1
- 363 287
250 700
400 400
300 1400
730 1741
y = 0,927x + 31313 R² = 0,946 R=0,972 0 5000 10000 15000
20000 25000
30000 35000
40000 45000
0 2000
4000 6000
8000 10000
İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
www.jpit.az 67
60-cı illərin sonu 70-ci illərin əvvəllərində kompüter texnologiyalarının əsas istiqaməti məlumatların emalı və xüsusi ilə alqoritmik metodların təkmilləşdirilməsi olmuşdur. Əsas etibarı ilə məlumatların emal edilməsinə xüsusi önəm verilirdi [12]. Təqdim edilən işdə “daşınmaz əmlak bazarında dinamika xəritəsi”nin tərtibinin blok sxemi hazırlanmışdır (şəkil 7).
Şəkil 7. “Daşınmaz əmlak bazarında dinamika xəritəsi”nin tərtib edilməsinin blok sxemi Ötən illərlə müqayisədə ölkəmizin daşınmaz əmlak bazarında 2009-cu ili böhran ili kimi səciyyələndirmək mümkündür. Təkcə tikintinin tempinin aşağı düşməsi bu iddianın üzərində dayanmağa əsas verir. Ümumilikdə isə Azərbaycanda iqtisadi böhranın təsirləri 2008-ci ilin sentyabr ayından müşahidə olunmağa başlayıb. 2009-cu ildə ilkin mənzil bazarında qiymətlər 17,5%, böhrandan sonrakı dövrdə 23,6%, təkrar mənzil bazarında 14,2%, böhrandan sonrakı dövrdə 27,1%, torpaq bazarında 14,5%, böhrandan sonrakı dövrdə 40,2%, qeyri-yaşayış sahələri bazarındakı satış qiymətlərində 10,8%, icarə qiymətlərində 11,5%, böhrandan sonrakı dövrdə satış qiymətlərində 18,3%, icarədə 18,4% qiymət azalması qeydə alınıb. Tikinti materialları bazarında 2009-cu ilin əvvəlində qeydə alınmış nəticədən 21,1% artım, böhrandan sonrakı dövrdə isə 30,3% qiymət azalması müşahidə olunub. Ümumi bazar üzrə 2009-cu ildə 15,2%, böhrandan sonrakı dövrdə 26,1% qiymət azalması olub [13]. Beləliklə, əmlakların idarə edilməsində, müxtəlif geoinformasion analizlərin aparılmasında, daşınmaz əmlak bazarının Respublika üzrə dinamikasının təhlili məsələlərində CMB-nin yaradılması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Daşınmaz əmlak sahəsində MZ verilənləri əsasında vahid informasiya bazasının yaradılması vacib məsələlərdəndir. Bu zaman MZ verilənlərindən istifadə etməklə dinamikanın hansı istiqamətdə yayılmasını, hansı sahələrin daha aktiv olmasını müəyyəm etmək mümkün olacaq və müqayisəli analizlərin aparılmasına şərait yaradılacaqdır. Bu da öz növbəsində daşınmaz əmlak bazarı üzrə mütəxəssislərin, ekspertlərin, təşkilatların və s. mütəmadi olaraq zəruri informasiya ilə təmin olunmasına zəmin yaradır.
İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
68 www.jpit.az Nəticə Təqdim olunan işdə 2000-2010-cu illər intervalında daşınmaz əmlakların artım göstəricilərinin təyin edilməsində, daşınmaz əmlak bazarında aktivliyin müəyyənləşdirilməsində, məkan məlumatlarının kütləvi olaraq idarə edilməsində MZ verilənlərinin və CİS-in optimal olaraq tətbiqi imkanları araşdırılmışdır. Nəticə etibarı ilə Hövsan qəsəbəsi ərazisinin daşınmaz əmlak tematikalı CMB-si hazırlanmış və baza əsasında 3D Analyst, Spatial Analyst təhlil modullarından istifadə etməklə üçölçülü modelin yaradılmasına nail olunmuşdur. Modelin hazırlanması proseduralarında poliqon növünə aid torpaq sahələrinin ET GeoWizards köməkçi modul vasitəsi ilə xətti obyektlərə konvertasiya edilməsi realizə edilmişdir. Bundan başqa,
konvertasiya olunaraq məlumatların CMB-yə gətirilməsi reallaşdırılmışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, məhsulun qısa bir vaxt ərzində realizə edilməsi üçün sistemin tam olaraq avtomatlaşdırılması təmin edilmişdir. Dinamika sıralarının mütləq artım göstəriciləri və kartoqrafiya sahəsində geniş yayılmış nöqtələr üsulu tətbiq olunmaqla “daşınmaz əmlak bazarının dinamikası xəritəsi” tərtib edilmişdir. Nöqtələr üsulu obyektin həm coğrafi yayılmasını, həm də onun kəmiyyət xüsusiyyətlərini verə bilir. Nöqtələr obyektin coğrafi yerləşməsini, onların sayı isə həmin obyektin kəmiyyət xüsusiyyətlərini müəyyən etməyə imkan verir [14]. Bu baxımdan xəritənin tərtibi məqsədi ilə CİS tətbiq olunmaqla proseduralar avtomatlaşdırılmışdır. Nöqtələrin obyektlərin mərkəz sahələrinə paylanması prosedurası konvertasiya (polyqon to point) əməliyyatı ilə öz həllini tapmışdır. Nöqtələrin avtomatik paylanmasından sonra daşınmaz əmlakla bağlı sıxlıq, dinamika və s. xəritələr tərtib oluna bilər.
1.
http://www.mediaforum.az/az/daşınmaz əmlak bazarı 2009-cu ildə. 2.
http://contact.az/docs/2011/Economics&Finance . 3. Alıyev E.M. Məsafədən Zondlama verilənlərinin müxtəlif genişlənmələrdə saxlanılması, emal edilməsi və kompressiyası məsələləri / Azərbaycanda Geodeziya və Kartoqrafiyanın inkişaf perspektivləri mövzusunda III elmi-praktik konfransın materialları. Bakı: Ulu, 2011, s. 191-199. 4.
Babayev X.Y., Bağırova S.A. Azərbaycanın Lənkəran zonasında eroziyaya uğramış torpaqların qiymətləndirilməsi məsələlərində coğrafi məlumat sistemləri texnologiyalarından istifadə imkanları // Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyinin Xəbərləri, Bakı, 2010, № 2-3 (13), s. 50-56. 5.
геоинформатике. М.: Физматлит, 2004, 256 с. 6.
Bağmanov Z.A. CİS texnologiyası əsasında xəritə tərtibi prosesinin avtomatlaşdırılması / Azərbaycanda Geodeziya və Kartoqrafiyanın inkişaf perspektivləri mövzusunda III elmi- praktik konfransın materialları. Bakı: Ulu, 2011, s. 170-178. 7.
Лопандя А.В., Немтинов В.А. Основы ГИС и цифрового тематического картографирования. Тамбов, 2007, 71 с. 8.
Книжников Ю.Ф., Кравцова В.И., Тутубалина О.В. Аэрокосмическое методы географических исследований, М: Издательский центр «Академия», 2004. 9.
10.
http://ekonometriks.wordpress.com 11.
Ömərov S.Ö., Cavadov N.Ə. Riyazi və tətbiqi statistika. Bakı: Azərnəşr, 2007. 12.
13.
http://gundelik-baku.com 14.
Piriyev R. Kartoqrafiya. Bakı: Azərbaycan Dövlət Tədris Pedaqoji Ədəbiyyatı Nəşriyyatı, Bakı, 1964.
İnformasiya texnologiyaları problemləri, №1(5), 2012, 61-69
www.jpit.az 69
Алыев Эльвин М. Институт Космических Исследований Природных Ресурсов НАКА, Баку, Азербайджан elvin.aliyev.m@gmail.com
Изучение динамики рынка недвижимости, проведение сравнительных анализов, автоматизация управления объектами недвижимости, создание различных тематических карт, изучение показателей роста и т.п. являются важными вопросами, требующими решения. В статье исследованы возможности применения геоинформационных систем и данных дистанционного зондирования (ДЗ), отражены пути изучения динамики роста объектов недвижимости в период 2000-2010 годов посредством проведения аэрокосмического мониторинга. Основными целями исследовательской работы являются создание базы географических данных (БГД) на основе данных ДЗ (2000-2010 годы), определение активных территорий на рынке недвижимости, расчет корреляционных коэффициентов между их годовыми показателями и другими цифрами, определение абсолютного роста. В статье также отражены вопросы построения трехмерной модели на базе БГД, создания «карты динамики рынка недвижимости» и ее алгоритмической структуры путем применения точечного метода и показателей абсолютного роста. Ключевые слова: геоинформационные системы, дистанционное зондирование, база географических данных, программное обеспечение ArcGIS. Elvin M. Aliyev NASA Institute for Spase Research of Natural Resources, Baku, Azerbaijan
elvin.aliyev.m@gmail.com The issues of research of real estate dynamics using remote sensing data and geographic information systems Studying of dynamics of real estate market carrying out of comparative analyses, automation of management of real estate objects, creation of various thematic cards, studying of indicators of growth etc. are the important questions demanding solution. In the article the possibilities of application of geo information systems and remote sensing (RS) data are investigated, ways of studying of growth dynamics of real estate objects between 2000 and 2010 by means of implementation of space monitoring are reflected. Creation of geographical database (GDB) on the basis of RS data (between 2000 and 2010), definition of active territories in real estate market, calculation of correlation factors between their annual indicators and other figures, definition of absolute growth are the main objectives of conducted research work. In the article the issues of construction of three-dimensional model on the basis of GDB, creation of “map of dynamics of real estate market” and its algorithmic structure by application of a dot method and indicators of absolute growth are also reflected.
Yüklə 126,84 Kb. Dostları ilə paylaş:
|