Undp 20years brochure inside layers preview pdf
BMTTDning O‘zbekistondagi Vakolatxonasining yillik byudjeti
Yüklə 2,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
BMTTDning O‘zbekistondagi Vakolatxonasining yillik byudjeti
2000
2013 2012
2011 2010
2009 2008
2007 2006
2005 2004
2003 2002
2001
P O‘zbekistonda kichik va o‘rta tadbirkorli- kni rivojlantirish
P
mog‘ini rivojlantirish
P Xladogenlarni qayta tiklash va resirku- lyatsiyasi bo‘yicha milliy dasturni amal- ga oshirish
P O‘zgarishlarni boshqarish: Bilim va ko‘- nik ma lar ni tezkor shakllantirib tarqat- ish- 3-bosqich
P Suv ta’minoti, sanitariya va sog‘liqni saq- lash loyihasi
P
likni yaxshilashga qaratilgan loyihalarni ishlab chiqishga yordamlashish bo‘yicha xizmatlar
P O‘zbekistondagi ekologiya sohasidagi loyi halarni klaster usulida baholash va shu so hada mavjud ehtiyojlarni aniqlash
P Xalqaro taraqqiyot va qayta tiklanish ban- kining №.4216-UZ zaymi hisobidan amal- ga oshiriladigan loyihalarni ishlab chiqish- dagi milliy salohiyatni mustahkamlash
P
moliyalashtiriladigan loyihalarni amal- ga oshirish sohasidagi milliy salohiyatni kuchaytirish /Suv ta’minoti, sanitariya va sog‘liqni saqlash 17 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR KELAJAKDAGI ISHLAR REJASI Keyingi yigirma yillik davr ichida O‘zbekiston o‘z tanlagan ning taraqqiyot yo‘lidagi katta qiyinchiliklarni yengib o‘tishga muvaffaq bo‘ldi, va hozirda dunyoning eng rivojlangan davlatlari qatoridan joy egallash arafasidadir. Oldingi yillarda BMTTDning O‘zbekistond- agi faoliyatida pirovard vazifasi ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlarni ilgari surish bo‘lsa, hozirgi paytda u erishilgan o‘zgarishlarning barqarorligi, turg‘unligini ta’minlashdan iboratdir. Davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirish borasida BMTTD O‘zbek- iston Hukumatining davlat moliyalari tizimining samaradorligi va oshkoraligini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarini qo‘llab-quv- vatlashda davom etadi. Ushbu maqsadda asosiy e’tibor mamlakat- ning byudjet tartib-taomillari va davlat xaridlari tizimini isloh qilishga qaratiladi. “Yagona oyna markazlari”ni tashkil etish borasidagi tash- abbuslarning ko‘lami ham yanada kengaytirlishi ko‘zda tutilgan. Bun- dan tashqari, davlat tomonidan aholiga ko‘rsatiladigan xizmatlarning “elektron billingi” tizimining konsepsiyasi ham Hukumatga taqdim etilib, respublikaning sud tizimida “elektron boshqaruv” vositalarini mustahkamlashga qaratilgan chora-tadbirlar ham rejaga kiritilgan. OIV/OITSga qarshi kurash BMTTDning O‘zbekistondagi faoliyati- da ustuvor vazifalaridan biri bo‘lib qoladi. Xususan, OIVga qarshi kurash sohasida majmuaviy qonun hujjatlarini ishlab chiqish ham- da Toshkent shahrida maxsus OIV telefon liniyasini tajriba ravishda joriy etish bo‘yicha ishlarga alohida e’tibor qaratiladi. Shuningdek, BMTTD ijtimoiy tenglik va hamnafaslik hamda O‘zbekistonning ijti- moiy-iqtisodiy rivojlanishida fuqarolarning yanada faolroq ishtirokini ilgari surishga, aholi bandligini ta’minlash davlat dasturiga yordam ko‘rsatishga hamda nodavlat-notijorat tashkilotlarini ijtimoiy xizmatlar sohasiga yanada ko‘proq jalb etishga qaratilgan faoliyatini davom ettiradi. BMTTD hamkorlarni muqobil energiya manbailarini rivojlantirish va ulardan foydalanish sohasida qo‘llab-quvvatlaydi. BMTTD uchun yer va suv resurslarini boshqarish tizimini takomillashtirish masalalari ilgarigidek katta ahamiyatga ega bo‘lib, BMTTD o‘z faoliyati doirasida mazkur resurslardan aholining ijtimoiy himiyaga muhtoj qatlamlari foydalana olishini ta’minlashga alohida e’tibor qaratadi. Qishloq ahol- isining tabiiy ofatlarga tayyorgarligini ta’minlashga oid masalalar ham BMTTDning e’tibor markazida bo‘ladi. Davlat miqyosida BMTTD O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining iqtisodiy diplomatiya konsepsiyasini institutlashtirish bilan birga xalqaro maydonda mamlakatning iqtisodiy mavqeini yaxshilashga qaratilgan intilishlarini qo‘llab-quvvatlashda davom etadi. Shun- ingdek, BMTTD O‘zbekiston Butunjahon savdo tashkilotiga qo‘shil- ish yo‘lidagi sa’y-harakatlariga ko‘rsatayotgan yordamini kelajakda ham davom ettirishni rejalashtirgan. Ushbu tadbirlar O‘zbekistonning iqtisodiyotini yanada mustahkamlab, mamlakat aholisining turmush- iga bevosita ijobiy ta’sir ko‘rsatishi aniq. BMTTD kelgusi yillarda ham o‘z loyihalarida inson rivojlanishi konsepsiyasini aks ettiribgina qol- may, mamlakat yoshlari, mutaxassislari va boshqaruvchilari ham o‘z
P
lab chiqish jarayonida hosil bo‘ladigan xlorftoruglerodni yo‘qotish
P
ekommunikatsiya tarmog‘ini rivojlanti- rishga qaratilgan loyihalarni ishlab chiqish
P
giya menejmenti sohasida milliy salohiyat- ni mustahkamlash
P
ni rivojlantirish va tarqatish sohasidagi mam lakat salohiyatini oshirish 2000
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
faoliyatida ushbu konsepsiyaga rioya etishiga yordam berib keladi. Bundan tashqari, inson rivojlanishi konsepsiyasi maxsus oliy ta’lim hamda yozgi maktab kurslari orqali ham tarqatilishi davom etadi. O‘zbekistonning xususiy tadbirkorlari, hukumat vakillari va jamoat tashkilotlariga mo‘ljallangan bosma material va hisobotlar ham nashr etilishi ko‘zda tutilgan. Kelgusida BMTTD O‘zbekistondagi faoliyatida o‘zining doimiy ham- korlari bilan ikki tomonlama foydali munosabatlarni qo‘llab, O‘zbek- iston aholisi va loyiha benefitsiarlarida amalga oshirilayotgan tash- abbuslarga nisbatan jonkuyarlik, yanada kuchliroq mas’uliyat hisini uyg‘otishga intilaveradi. Shu bilan birga, ayni paytda amalga oshirilay- otgan va kelgusi loyihalar natijalarining barqarorligini, dolzarb muam- molarning yangicha yechimlarini ta’minlash maqsadida BMTTD milliy va xalqaro donor tashkilotlari bilan uzoq istiqbollarga mo‘ljallangan hamkorlik aloqalarini mustahkamlashda davom etadi. O‘tgan yillar mobaynida erishilgan yutuq va natijalar kelgusida amal- ga oshiriladigan tashabbus va loyihalar uchun mustahkam zamin bo‘lgani holda BMTTDning O‘zbekistondagi faoliyatida kelgusida yangi muvaffaqiyatlar, yutuqlarga erishishiga asos bo‘lib xizmat qiladi. Kelgusi loyihalar doirasida samarador tajribaviy tashabbuslar ko‘lamini kengaytirib, ularni butun mamlakat miqyosida amalga oshirish hamda O‘zbekistonda modernizatsiya jarayonlarini davom ettirib, mamlakatning har bir fuqarosi to‘laqonli, sermazmun hayot kechirishiga yordam berish eng asosiy maqsad bo‘lib qoladi.
P
chora-tadbirlarni tezlashtirilgan ravishda moliyalashtirish (I)
P
ini yaratish
P O‘zbekistonda qurg‘oqchilik oqibatlari- ni bartaraf etishga qaratilgan chora-tad- bir lar
P Tayyorgarlik bosqichidagi yordam: «Bar- qa ror daromad manbaini shakllantirish dasturi»
YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR TASHABBUSLAR
P
hayotga tadbiq qilish maqsadida inson resurslarini rivojlantirish
P
hasidagi salohiyatini oshirish
P Kam ta’minlangan oilalarning adliya tizi- midan foydalanaolish imkoniyatlarini ken gay tirish borasidagi nodavlat-notijo- rat tashkilotlarnining salohiyatini oshirish
P
ish loyihalari borasidagi salohiyatini oshirish dasturi
P
O‘zbekistonda bioxilmaxillikni saqlash modeli sifatida barpo etish 2001
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Orol dengizi hududining janubiy qismida- gi qayirlarida o‘sayotgan to‘qay o‘rmonlar- ini saqlab qolish
P
YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR AXBOROT TEXNOLOGIYALARI — BOSHQARUV TIZIMIDA Eng muhim yangiliklardan biri viloyat hokimiyatlari qoshida “E-Hujjat” nomli elektron hujjat almashish tizimining joriy etilishi bo‘ldi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Jizzax viloyati hokimligida katta mutaxassis bo‘lib ishlayotgan Furqat Sanginov uchun bu tizimn- ing joriy etilishi hech qanday samarasiz bo‘lgan “qog‘ozbozlik”ning o‘rniga qulay va mamlakat bo‘ylab barcha aholiga ochiq bo‘lgan ma’lumotlarning yagona elektron bazasidan foydalanish imkoni- yatini yaratdi. “Oldinlari bir nеcha soatlarga cho‘zilgan oddiy bir jarayon endilik- da bir nеcha daqiqa ichida amalga oshirilmoqda, — dеydi Furqat Sanginov, ilgarilari qog‘oz uyumlariga to‘la bo‘lgan, endilikda esa bir nеchtagina papkalar va kompyutеr turgan stolida o‘tirar ekan. — Bizda axborotlarni qayta ishlash va aholining ehtiyojlarini qondi- rishda bunchalik tеzkorlik hеch qachon kuzatilmagan edi”. BMTTD 30 ta mahalliy hokimliklarga “E-Hujjat” elеktron hujjat almashish tizimini o‘rnatdi. Ushbu tizim hujjatlarni nafaqat bir idoradan boshqasiga, balki bir idoraning bir bo‘limidan ikkinchi bo‘limiga tеzlikda jo‘natish imkonini bеradi. Kеlajakda elеktron hujjat almashish tizimini takomillashtirish maq- sadida zarur bo‘lgan axborot tеxnologiyalari jihozlari, shu jumladan, ko‘p funktsiyali printеrlar, skanеrlar va lokal tizimlar elеmеntlari kеl- tirildi. Shuningdek, elektron hujjat almashish tizimi platformasining operativ mosligini takomillashtirish jarayonida ham BMTTD o‘zining ekspertlik tavsiyalarini taqdim etdi. Yangi dasturiy ta’minotdan foy- dalanish bo‘yicha 200 nafardan ziyod davlat xizmatchisi, jumladan, Furqat Sanginov ham o‘qitildi. Axborot tizimining joriy etilishi Jizzax viloyati hokimligiga nihoyatda foydali bo‘ldi, chunki u hujjatlar yuzasidan yanada qattiqroq nazorat o‘rnatish hamda hokimliklararo va hokimlik bo‘limlari o‘rtasidagi aloqalarning samarasini yanada oshiribgina qolmay, hokimiyat organlarining oshkoraligi va hisobdorligini oshirish, qaror qabul qilish jarayonini tartibga solish va qog‘ozga sarflanadigan xarajat- larni sezilarli darajada qisqartirish imkonini yaratdi. “2012 yilning o‘zida qog‘ozga bo‘lgan ehtiyoj 2-3 barobar qisqardi, - dеydi Jizzax viloyati Ma’muriy bo‘limi boshlig‘i Vahob Alimqulov. - Biz tеjalgan mablag‘lardan byudjеtning boshqa moddalari, masalan, suv ta’minoti, quvurlarni montaj qilish, shahar obodonchiligi va boshqa dolzarb masalalarni hal etish uchun foydalanish imkoniga ega bo‘ldik”.
P
bo‘yicha O‘zbekiston Hukumatiga masla- hat berish
P
manbalari va ish joylarini yaratish maqsa- dida mikrokreditlash tizimini rivojlantirish
P
min lashga qaratilgan muvofiqlashgan pre- ventiv rivojlanish strategiyasi 2002
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Raqamli texnologiyalarini rivojlanti- rish dasturi 23 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR DAVLAT VA XUSUSIY SEKTOR O‘RTASIDAGI HAMKORLIK “Korxonamizni tashkil etishdan asosiy maqsad yosh xotin-qizlarimizga hunarmandchilik asoslarini o‘rgatib, ularni bir-biri bilan muloqot qil- ishiga va jamiyatimizning hayotida faol ishtirok etishiga da’vat qilish, rag‘batlantirishdan iborat, — dedi “Urganch milliy tikuvchilik” korx- onasining rahbari Farog‘at Sa’dullayeva BMTTDning O‘zbekistondagi Vakolatxonasiga. — Bizning sa’y-harakatlarimiz ularga xususiy tad- birkorlik faoliyatini boshlashga va shu orqali ishsizlik muammosini yechishga yordam beradi deb umid qilamiz”. Farog‘at Sa’dullayevaning ijtimoiy korxonasi oldin ishsiz bo‘lgan va jamiyatdan uzoqlashib qolgan 45 nafar ayolni qo‘llab-quvvatlaydi, ularga an’anaviy tikish-bichish san’atining sir-sinaotlarini o‘rgatadi hamda ularni ish bilan ta’minlab, doimiy daromad topish imkoni- yatini yaratadi va jamiyat hayotida faol qatnashib, o‘z o‘rnini topib ketishiga yordam beradi. Qo‘shimcha moliyaviy yordam evaziga Far- og‘at Sa’dullayeva o‘z korxonasini kengaytirib, Urganchdagi eshitish qobiliyati sust bo‘lgan bolalar maktab-internati o‘quvchilarini ham qamrab olishni rejalashtirib qo‘ygan. Davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi hamkorlik doirasida BMTTD qish- loq aholisining turmushi, farovonligini oshirishga qaratilgan bir qator tashabbuslarni amalga oshirib kelmoqda. “Chashmai safed” fermasi qoshidagi sut yig‘ish punkti Kosonsoy tumani qishloqlarida bir nech- ta sigir saqlayotgan kichik uy xo‘jaliklarining iqtisodiy farovonligini oshirishga o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. Har kuni sut yig‘ish punkti yaqin atrofda joylashgan 200 ta uy xo‘jaliklaridan belgilangan narxda 4000 litr sut xarid qilib, har kuni mahalliy aholiga jami 2000 AQSh dollari miqdorida pul to‘lab kelmoqda. Keyin xarid qilingan sut turli sutni qayta ishlab chiqaruvchilariga, yoki mahalliy bozorlarda yana qishloq aholisining o‘ziga, maktab, bolalar bog‘chasi va shifoxon- alarga sotiladi. Bunday sut yig‘ish punktini tashkil qilish natijasida biznesning yangi modeli vujudga kelib, xuddi shu model bo‘yicha Toshkent viloyatining Yangiyo‘l tumanida yana bir sut yig‘ish punktini yaratilish rejalashtirilgan. “Sut yig‘ish punkti aholidan sutni yig‘ib olish jarayonini nihoyatda yengillashtirdi: hozirda biz qo‘shni qishloqlardan har kuni o‘rtacha 4,5 tonna sut sotib olamiz, bundan tashqari, o‘zimizning fermada ham har kuni 3,5 tonna sut ishlab chiqiladi. Bu esa bizda kuniga 8 tonna sutni qayta ishlash quvvatiga ega bo‘lgan sexni to‘liq ishga solishimiz- ga imkoniyat yaratayapti. Mazkur punktning yanada bir afzalligi — u yetkazib berayotgan sutning sifatini tekshirib, tahlil qilish imkonini beradi, — deb ta’kidladi ferma mulkdori Homidxon Moiddinxo‘jayev. — Ammo eng muhimi, biz hozir aholining turmushini yaxshilashga o‘z hissamizni qo‘sha olishimizdir”. Yuqoridagi uchta “inklyuziv korxonalar”ning muvaffaqiyatli faoliyat yuritishi BMTTD va uning milliy hamkorlariga bir narsani yaqqol namoyon qildi, u ham bo‘lsa davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi ham- korlik qishloq aholisining barqaror rivojlanishga erishishning samarali vositasi bo‘lib xizmat qilishi va bu vositadan keyinlikda butun O‘zbek- iston miqyosida foydalanish maqsadga muvofiqligidir.
P Qoraqalpog‘istonning qishloq aholisi uchun toza energiya
P
ining noqonuniy aylanishi bo‘yicha milliy ma’lumot tarmoq’i 2003
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Suv isitish uchun quyosh energyiasi pan- ellarini mahalliy sharoitlarda ishlab chiqa- rish texnologiyalari transferti
P
kuchlarida OIV/OITS profilaktikasi das- turini ishlab chiqish
P
arni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan alo- qa va ma’lumot texnologiyalarning hayot- ga tadbiq etilishiga yordam berish
P Inson huquqlarini ilgari surish va muho- faza qilish bo‘yicha majmuaviy loyiha 25 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR DAVLAT BYUDJETINI TUZISHDAGI YANGICHA YONDASHUV Moliya vazirligining Jizzah viloyati G‘aznachiligi bo‘lim boshlig‘i Botir Pardayevdan natijaga yo‘naltirilgan byudjetlashtirish nima deb so‘ras- angiz, u sizga bu byudjetni rejalashtirish va bajarishda qo‘llanadigan yangicha yondashuv, bu yondashuvda asosiy maqsad mablag‘larni faqatgina sarflash emas, balki oldindan belgilangan natijalarga erish- ish ko‘zda tutiladi, deb javob beradi. Mazkur usulning afzalligi shundaki, byudjеt mablag‘larini rеjalasht- irish va taqsimlash xarajatlar turlari bo‘yicha emas, balki dasturlar bo‘yicha amalga oshiriladi, ularning har birl maqsad, vazifa hamda baholashga mos son va sifat ko‘rsatkichlaridan iborat. O‘zbekis- tonda natijaga yo‘naltirilgan byudjetlashtirish usuli davlat byudjeti mablag‘larini faqatgina eng samarador davlat dasturlarini amalgam oshirishga sarflanishini ta’minlaydi. Natijaga yo‘naltirilgan byudjetlashtirish konsepsiyasini joriy etilishda Byudjet Kodeksida asossolingan. O’z o’rnida Byudjet Kodeksi davlat byudjetining vazifa va maqsadlari, uning shakillanish va bajarilishin- ing tartib-taomillarini belgilovchi hamda byudjet munosabatlarini boshqaruvchi me’yoriy-huquqiy asos bo‘lib xizmat qiladi. Natijaga yo‘naltirilgan byudjetlashni joriy etishdan tashqari, Byudjet Kodeksini amaliyotda qollash davomida turli aholi guruh va qatlam- larining ehtiyojlarini inobatga olish alohida o‘rin egallagan. 2014 yilda tasdiqlangan Byudjet Kodeksining 2 yil davomida tajriba tariqasida qo‘llanilishi milliy qonunchilik sohasida amalga oshiril- gan tashabbuslar har bir fuqaroning hayoti, turmushiga bevosita ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligining yaqqol misoli bo‘ladi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
P Turmush darajasini yaxshilash
P Global atrof-muhit boshqaruvi tashkiloti uchun milliy salohiyatni oshirish borasida- gi ehtiyojlarni baholash
P Fuqarolik jamiyat guruhlari salohiyatini kuchaytirish
P
tirish
P Orol dengizining qurib qolgan tubi va Qi- zil qumda ekotizimlarning turg‘unligiga erishish. O‘zbekiston — tayyorgarlik ko‘- rish bosqichi
P
huquq va imkoniyatlarini kengaytirish
P O‘zbekistonda atrof-muhit holatini moni- toring qilish uchun ekologik ko‘rsatkichlar
P
ni ishlab chiqish 2000–2004/2005–2009 2004
26 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Havoga uchayotga «issiqxona» gazlarini kamaytirish bo‘yicha ko‘rgazma loyihalari
P O‘zbekistonda Kugitang tog‘lari bioxil- maxilligini saqlab qolish
P
qo‘llab-quvvatlash 27 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR BUGUNGI ISH HAQI ERTANGI FAROVONLIK KAFOLATIDIR Jamshid Sa’dullayеv uchun yuqori sifatli poyabzal tayyorlash va ko‘nchilikdagi mahoratini sayqallash barqaror daromadni ta’minlab- gina qolmay, o‘ziga bo‘lgan ishonch va g‘urur tuyg‘usini uyg‘otadi, turmush darajasini oshirish va jamiyatda munosib o‘rin egallashini ta’minlaydi. Jamshid Sa’dullayеv Samarqanddagi imkoniyati chеklangan insonlar uchun mo‘ljallangan kollеj qoshida asos solingan “Top Men Shoes” ijtimoiy korxonasining o‘nlab oddiy xodimlaridan biri sanaladi. Korxona asosiy qismini nogironlar tashkil etuvchi xodimlariga yangi ko‘nikmalarni o‘zlashtirish, doimiy daromad olish va kеlajakka oid rеjalar qurish uchun sharoit yaratib bеradi. “Top Men Shoes” korxonasi BMTTD ko‘magida O‘zbеkistonda tashkil etilgan 10 ta shunday korxonalarning biri sanaladi va 22 nafar xodim hamda 30 nafar talaba-ish o‘rganuvchini doimiy va vaqtincha ish bilan ta’minlaydi. Korxona rahbari Ibrohim Jo‘rayеvning ta’kidlashicha, “Top Men Shoes”ni iqtisodiy barqaror korxonaga aylantirishga erishildi, uning asosiy maqsadlaridan biri — o‘z xodimlari uchun yaxshi hayot shar- oitlarini yaratib bеrishdan iboratdir. “Bizning ijtimoiy korxonamiz imkoniyati chеklangan insonlar ishlashni bilishi va jamiyatda faol rol o‘ynay olishi mumkinligini ko‘rsatdi”, dеydi Ibrohim Jo‘rayеv. “Bir qator sobiq talabalar turli kollеjlar va bizning korxonamizda faoli- yat yuritishmoqda, oldinlari bizning tashkilotimizda faoliyat yurit- gan ayrim bitiruvchilar esa bugungi kunda mustaqil ravishda o‘z biznеslarini boshlash arafasida turibdi”. Ushbu tashabbus doirasida olingan saboq va chiqarilgan xulosalar siyosiy darajada ijtimoiy moslashuvning milliy modеlini ishlab chi- qish sohasida tavsiyalarni tayyorlash hamda ushbu sohadagi mavjud qonunchilikni takomillashtirish yoki yangi qonunlarni ishlab chiqish taklifini kun tartibiga qo‘yadi. 2005
P BMTning Mingyillik maqsadlariga erishish- ga qaratilgan chora-tadbirlarini va BMTTD Ish rejasini amalga oshirish sohasidagi mamlakat salohiyatini kuchaytirish
P Qoraqalpog‘istonda TDK loyihasi
P Farg‘ona vodiysidagi TDK loyihasi
P O‘zbekistonda OIV/OITS bilan yasho‘vchi shaxslar qaror qabul qilish jarayonida faol ishtirogini ta’minlash maqsadida ularn- ing huquq va imkoniyatlarini kengaytirish. O‘zbekistonda OIV/OITS bilan yasho‘vchi shaxslar tarmog‘ini tuzish
P
illik bo‘yicha ish rejasi hamda vositachilik mexanizmi tuzilmalarini ishlab chiqishda- gi ehtiyojlarni baholash va bu borada sa- lohiyatni oshirish
P
sining yangi matnini ishlab chiqish
P «Atrof-muhit va energiya» komponen- ti tadbirlarini amalga oshirishga yordam ko‘rsatish
P Inson huquqlari sohasida davlat va fuqa- rolik jamiyati o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlash
P Xotin-qizlar qo‘mitasining salohiyati- ni oshirish
P
Qi zilqumda ekotizimlarning turg‘unligi- ga erishish
P
sa la larda Xalqaro iqtisodiyot va dip lo ma- tiya universitetining malakasini oshirish
P
lar bo‘yicha institutlarning salohiyatini ku- chay tirish va mustahkamlash
P
ridagi Davlat va jamoat qurilishi akade- miya sining o‘quv va tadqiqot salohiyati- ni oshirish orqali davlat sektoridagi bosh- qaruv malakasini oshirish
P
ridagi Davlat va jamoat qurilishi akadem- iyasi qoshidagi Oliy biznes maktabining o‘quv va tadqiqot salohiyatini oshirish or qali davlat sektoridagi boshqaruv ma- la kasini oshirish
P Maslahat berish xizmatlari orqali BMTning Mingyillik maqsadlariga erishish 28 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Nuratou-Qizilqum biosfera rezervati hu- du di da yasho‘vchi aholining hayot fao liya- tii rivojlantirish
P
otgan xalqaro va milliy chora-tadbirlarni baholash
P OIV/OITSga qarshi kurashga qaratilgan milliy chora-tadbirlarni monitoring qi- lish va baholash tizimini yaratish
P
imkoniyatlarini kuchaytirish
P OIV/OITS masalalari bo‘yicha tibbiyot mutaxassislarini tayyorlash, bu kasallik bilan bog‘liq tamg‘a va kamsitishlarga barham bersh orqali OIV/OITS bilan yas- ho‘vchi shaxslarning jamiyat hayotidagi faol ishtirokini qo‘llab-quvvatlash
P
agi to‘qay o‘rmonlarini saqlab qolish va qo‘riqlanuvchi tabiiy hududlar tizimini mustahkamlash
P Islohotlar jarayonini qo‘llab-quvvatlash
P O‘zbekiston biznes-forumi
P O‘zbekistonda soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish
P
ga oshirilayotga milliy chora-tadbirlarni qo‘llab-quvvatlash sohsida BMTning OIV/ OITS bo‘yicha guruhining salohiyatini ku- chay tirish
P
uchun toza energiya (II)
P O‘zbekiston Hukumatiga rivojlanish maq- sa di da aloqa va ma’lumot texnologiyalari- ni hayotga tadbiq etishga yordam ko‘r sa- tish
P Tashqi ishlar vazirligi yangi mingyillik ma- salalariga oqilona yondashish bo ra si da gi salohiyatini kuchaytirish 29 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR QISHLOQNING BARQAROR RIVOJLANISHI “Mana bu ajoyib sopol tuvakchalarga bir qarang, qo‘l ishi bu, juda noyob”, — deydi farg‘onalik kulol Ibrohim. Qoraqalpog‘istonda esa Suleyma gaz plita ustida bir qozon osh damlab qo‘ygan. Ushbu ikki fuqaro bir-biri bilan hech qachon ko‘rishmasligi mumkin, ammo ular birgalikda bugungi kundagi atrof-muhitni muhofaza qilishga hamda ertangi avlodlarning farovonligiga o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. Biz Ibrohim va Suleyma kabi O‘zbekistonning oddiy fuqarolari, aniqrog‘i respublikaning 300 ta aholi punktida yashovchi 2 000 000 nafar kishi bilan birgalikda amalga oshirgan loyihamiz qishloq aholisi suv resurslari, tabiiy gaz va elektr quvvatidan foydalanish imkoniyat- larini yaratishga hamda maktab, bolalar bog‘chasi va qishloq tibbiyot punktlari kabi ijtimoiy infratuzilmaning asosiy bo‘g‘inlarini ta’mirlash- ga qaratilgan edi. Ilgari O‘zbekistonning turli hududlarida joylashgan qishloq va sha- harlarida yashovchi fuqarolar tabiiy gazdan foydalanish imkoniyati bo‘lmagani tufayli o‘z uylarini isitish va ovqat pishirish uchun darax- tlarni chopib, ularni o‘tinga ishlatishga majbur bo‘lgan. Qishloq uylarining gaz ta’minoti tizimiga ulanishi qishloq aholisi issiqxona qurish, yoki Ibrohimga o‘xshab sopol idishlarni ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish va kichik tadbirkorlik faoliyatining boshqa turlari bilan shug‘ullanish orqali daromadlarini oshirishga hamda atrof-muhitni muhofaza qilishga o‘z hissasini qo‘shishga imkon yaratdi. Dastur doirasida ijtimoiy-iqtisodiy xizmatlarning asosiy turlaridan foydalanish imkoniyatlari kengayganidan so‘ng benefitsiarlarning turmushi tubdan o‘zgarib ketdi. Loyihalar doirasida har bir aholi gurhining salohiyati alohida baholanib, ularning turmushini yax- shilash va shu bilan birga ular tabiiy resurslardan tejamkorlik bilan foydalanishini ta’minlash yo‘llari sinchkovlik bilan belgilandi. Qishloq aholisi tashabbuslarni rejalashtirish va amalga oshirish jaray- onida eng asosiy rol o‘ynab, bu tashabbuslarni amalga oshirish bilan bog‘liq xarajatlarning bir qismini o‘z zimmasiga olishga rozi bo‘ldi, qolaversa, kim o‘zining mehnati, kim moliyaviy yordami, kim esa o‘z bilim va tajribasi bilan bu tashabbuslarning muvaffaqiyatli amalga oshishiga o‘z hissasini qo‘shdi. Bunday yondashuv qishloq aholisida amalga oshirilayotgan tashabbuslar uchun jonkuyarlik hissini yug‘otdi, har kim o‘z salohiyatini anglab, o‘z kuchiga ishonishiga yordam berdi. Dastur Ibrohim va Suleymaga yordam berganidan beri bir yildan ortiq vaqt o‘tgan bo‘lsada, ularning ishlari hanuz a’lo darajada. Das- tur Ibrohimga gaz ta’minoti tizimiga ulanishga yordam berganidan beri u o‘zining tadbirkorlik faoliyatini ancha kengaytirishga muvaf- faq bo‘ldi. Suleymaning esa uy-ro‘zg‘or tutishi ancha osonlashib, oila a’zolarini quvontirib yuribti. Dasturning ushbu yutuqlari ko‘p yillarga saqlanib qolishi aniq.
P O‘zbekistonda inson huquqlari bo‘yicha milliy institutlarning salohiyatini rivo- jlantirish
P Institutsional zamin, indoralararo aloqa ba- zasini maqsadli ravishda mustahkam lash va kasbiy rivojlantirish orqali Rio Kon ven- tsiya sini hayotga tadbiq etish uchun zarur bo‘lgan milliy salohiyatni ku chay ti rish
P O‘zbekiston aholisining farovonligini oshi- rish strategiyasini ishlab chiqishda yor dam- lashish
P O‘zbekistonda biogaz texnologiyalarining rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash
P
koniyatlarini kengaytirish maqsadida unga huquqiy yordam ko‘rsatish va huquqiy sa- vodxonligini oshirish
P Qoraqalpog‘iston va Farg‘ona vodiysida TDK loyihasi
P
va erkaklar teng huquqliligi va rivojlanish
P BMTning Mingyillik maqsadlarini moni- toring qilish va hisobdorlikni ta’minlash maqsadida statistik salohiyatni oshirish
P O‘zbekistonda atrof-muhit holatini mon- itoring qilish uchun Geografik ma’lumot tizimini qo‘llash yordamida ekologik in- dikatorlar bazasini yaxshilash
P
ba lari sektorini rivojlantirishga ko‘ mak- la shish
P Hududlarni majmuaviy ravishda rivojlan- tirish dasturi
P Iqtisodiyot vazirligining samaradorligini oshirish maqsadida uning qaror qabul qil- ish jarayonlarini takomillashtirish
P Farg‘ona viloyatida TDK loyihasi 2006
30 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P O‘zbekiston biznes-forumi P Milliy rivojlanish maqsadlariga ajratil- gan sarmoyalarni jalb etish jarayonini qo‘llab-quvvatlash
P
nasi xodimlarining gender masalalari bi- lan bog‘liq dastur va tashabbuslarni ishlab chiqish sohasidagi salohiyatini osh
P O‘zbekiston bojxona ma’muriyatchiligini takomillashtirish
P
halliy davlat boshqruvi va fuqarolik jami- yati o‘rtasida OIV/OITSga qarshi umumiy kurashdga qaratilgan hamkorlikni OIV bi- lan yasho‘vchi shaxslarni jalb qilgan rav- ishda mustahkamlash
YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR BEMORLAR HAM MAMNUN, ATROF-MUHIT HAM TOZAROQ O‘zbekistonning qishloq vrachlik punktlarida ko‘rsatilayotgan xizmatlarning sifati muntazam energiya ta’minotiga bevosita bog‘liqligini anglab, BMTTD to‘rtta klinikaning energiya ta’mino- ti tizimini yaxshilash orqali ularga elektr quvvati va gaz ta’minoti tanqisligi bilan bog‘liq muammolarni yechishga yordam berdi. Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi bitta va Toshkent viloyatidagi uchta qishloq vrachlik punktlarida ular hattoki energiya tanqisligi sharoitida ham to‘xtovsiz ishlashini ta’minlashga qaratilgan keng ko‘lamli chora-tadbirlar amalga oshirildi. Bunda asosiy a’tibor yan- gilanuvchi va avtonom quvvat manbalarini qo‘llashga qaratildi. Ushbu chora-tadbirlarning misoli tariqasida qishloq vrachlik punktlarida quyosh energiyasi panellari hamda yordamchi quv- vat ta’minoti tizimlarining o‘rnatilishini keltirish mumkin. Bunday yechimlar hattoki uzoq vaqtgaha cho‘zilib ketadigan elektr quv- vatining o‘chib qolishi hollarida ham asosiy va yordamchi tibbiy uskunalar to‘xtovsiz ravishda ishlab turishi, tibbiy tahlillar tinim- siz amalga oshirilishi, maxsus uskunalarni sterelizatsiya qilinishi, dori-darmon va katsinalar kerakli haroratda saqlanishini ta’min- lashga yordam beradi. BMT TD yechishga harakat qilayotgan yana bir muammo barqaror bo‘lmagan gaz ta’minotidir, ayniqsa qish oylarida. Quyosh energiyasida ishlo‘vchi suv isitish tizimlarini o‘rnatish orqali klinikalarning markazlashgan gaz ta’minoti tizimi- ga qaramligini kamaytirilib, tabiiy gazdan foydalanish amaliyoti yondirgich uskunalarni mukammallashtirish orqali yaxshilandi. Bunday yechim gaz ta’minotining sifatini yaxshilabgina qolmay, klinikalarning an’anaviy yoqilg‘ilarga qaramligini kamaytirish evaziga ularning mablag‘ini iqtisod qilishga ham yordam beradi. BMTTDning O‘zbekistondagi faoliyati doirasida yechilgan yana bir masala binolar ichidagi doimiy haroratni saqlab turish masalasidir, ayniqsa energiya ta’minotidagi mavsumiy o‘zgarishlardan aziyat chekayotgan qishloq joylarida. Boshqa qishloq vrachlik punktlari kabi Toshkent viloyatida joylashgan “Boymuxamedov” klinikasi binosini takomillashtirish jarayonida klinika eshiklari, oynalari va shiftlarining issiqlik izolyatsiyasi yaxshilanib, asosiy kirish qismi rekonstruksiya qilindi. Ko‘pchilikka ma’lumki, O‘zbekistondagi ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan inshootlar, shu jumladan qish- loq vrachlik punktlari ham ichki haroratni saqlab turish uchun zarur bo‘lgan energiya hajmidan 20 dan to 40 foizgacha ko‘proq energiya iste’mol qiladi. “Boymuxamedov” klinikasining issiqlik izolyatsiyasini yaxshilashga qaratilgan chora-tadbirlar bunday nomutanosiblikni qisqartirishga yordam beradi. BMTTD o‘zining mazkur yo‘nalishidagi faoliyati doirasida energi- yadan oqilona foydalanish orqali klinikalarda ko‘rsatilayotgan tibbiy xizmatlarning sifatini oshirish, butun mamlakat miqyosida “issiqxona gazlari” hajmini kamaytirishga qaratilgan chora-tadbir- lar orqali klinikalarning uglerod izini qisqartirish hamda elektr va issiqlik quvvatidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlarni kamaytirish yo‘llarini yaqqol namoyish qilib kelmoqda.
P Dasturlarning samaradorligini oshirish
P O‘zbekistonnig qishloq klinikalarida elek- tr quvvati va issiqlik ta’minotini yaxshilash
P
da turmush darajasini yaxshilash bo‘yicha muvaqqat strategiyasi
P
zulga uchragan yerlarda ekotizim turg‘un- ligiga erishish
P
loh qilish
P O‘zbekistonda chorvachilikning barqaror rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash
P
uzoq qishloq joylarida yasho‘vchi kam ta’minlangan aholini tibbiy diagnostika qilishda foydalanish
P Hududlarni majmuaviy ravishda rivojlan- tirish dasturi
P
iston uchun suv resurslaridan majmuaviy ravishda foydalanish rejasi
P
himoya qilish
P O‘zbekistonda ayollar huquq va imkoni- yatlarini kengaytish sohasida huquqiy va institutsional salohiyatni oshirish
P OIV bilan yasho‘vchi shaxslar tarmoq’ini qo‘llab-quvvatlash va ular qaror qabul qil- ish jarayonining barcha Bosqichlarida qat- nashishini ta’minlash 2007
O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islo- hotlarni ko‘zlab milliy huquqiy ma’lumot tizimini takomillashtirish
P O‘zbekistonda toza rivojlanish mexaniz- mi loyihalarini amalga oshirish salohiyati- ni kuchaytirish
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Andijon va Namangan viloyatlarida TDK loyihasi
P BMTning OITSga qarshi kurash bo‘yicha qo‘shma guruhini mustahkamlash va O‘zbekistonda tegishli xizmatlarga keng yo‘l ochish jarayonini qo‘llab-quvvatlash 33 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR SAHRODAGI BOG‘LAR Navro‘zxon Alanova uchun uning bog‘i dеyarli bir mo‘jiza. Hozir oila uchun mеva-sabzavotlar yеtishtirilayotgan unumdor yеr o‘rnida bir paytlar qum uchib yurar, quruq, tashlandiq joylar edi. Navro‘zxon yashayotgan Qozoqdaryo Orol dеngizi qurishidan aziyat chеkkan sobiq baliqchilar posyolkalaridan biri. Dеngizda suv sathin- ing pasayib kеtishi natijasida chang holatida uchib yuruvchi qumdan iborat bo‘lgan minglab gеktar maydon hosil bo‘lib, bunday vaziyat bu kabi qishloqlarda yashayotgan aholi salomatligi va turmush tarziga salbiy ta’sir ko‘rsatib kelmoqda. Loyiha mahalliy boshqaruv organlari bilan hamkorlikda hududda ekotizimning turg‘unlashuviga erishishga, harakatlanadigan qum yo‘nalishini aniqlashga, biologik xilma-xillikni saqlab qolishga va barqaror asosda mahalliy aholini ijtimoiy-iqtisodiy ta’minlashga harakat qilmoqda. Loyiha ekspеrtlarining aholi orasida bog‘dorchilik sohasidagi malakal- arini oshirishga qaratilgan harakatlari o‘zining dastlabki samaralarini bеra boshladi. Bundan bir nеcha yillar oldin bor-yo‘g‘i 400 xonadon- ning 7 tasigina ekiladigan tomorqaga ega bo‘lgan bo‘lsa, hozir ular 80 tadan oshdi. Loyiha ekspеrtlari ko‘magi va maslahatlari bilan aholi hozirgi kunda olma, shaftoli, o‘rik, pomidor, lavlagi va boshqa ko‘pgi- na mеva, sabzavotlar yеtishtirishni o‘zlashtirdilar. Qishloq xo‘jaligida an’anaviy usulning qo‘llanishi va ekinlarni sug‘or- adigan suvning yеtishmasligi sababli aholi bog‘dorchilik bilan shug‘ullanmasdi. Loyiha qishloq aholisi uchun eng zarur ko‘nikma- larni o‘zlashtirishga imkon bеradigan amaliy trеninglarni tashkil qilish bilan bu muammolarning yеchilishiga ko‘maklashdi. Loyiha ko‘magi- da qo‘lga kiritilgan suv nasoslari sug‘orishni yеngillashtirdi. Nasoslar hozirda mo‘l hosil bеrayotgan tomorqa yеrlariga suv tortib bеradi. Bog‘dorchilikni yo‘lga qo‘yish bugun yaxshigina daromad kеltira boshladi. Tomorqada yеtishtirish aholiga oziq-ovqat mahsulotlari ta’minoti, ular ratsionining boyishi, qo‘shimcha daromad manbai, eng muhimi, mikroiqlimning yaxshilanishiga olib kеlmoqda. Nati- jada, aholi iqtisodiy turmush darajasining ortishi, inson salomatligi yaxshilandi. Navro‘zxonning onasi qizining mеhnatlari o‘z mеvasini bеra bosh- laganini zavqlanib aytadi. “Endi bog‘imiz daraxtlar bilan to‘lgan va yaqinda hosil ola boshlaymiz, – dеydi u. – Mеn qizimning bog‘dorchi- likni o‘rganayotganidan xursandman. Bizning farzandlarimiz, nabirala- rimiz bu yеrlarni avlodlarga mеros qilib qoldiradi va posyolkamizda atrof-muhitni yaxshilash, tajribalarni nasllarga o‘tkazish eng katta vazifamizdir”.
P
ga oshirilishini qo‘llab-quvvatlash
P Rivojlanish dasturi loyihasini amalga oshirish uchun qulay sharoit yaratish
P O‘zbekistonning qishloq klinikalarida energiya jihatda samarador bo‘lgan va yangilanu- vchi quvvat manbalarini hayotga tadbiq qilish bo‘yicha loyihalarni tajriba tariqasida amal- ga oshirish
P Migrant ishchi ayollarning huquqlarini himoya qilish (II)
P Orol dengizi muammolari, ularning genofond, o‘simlik va hayvonot dunyosiga ko‘rsatayot- gan ta’sirini kamaytirishga qaratilgan xalqaro hamkorlik
P
jlantirishga yordamlashish
P Qo‘riqxonalarga alohida e’tibor qaratgan holda milliy to‘riqlanuvchi hududlar ti zi- mi ning barqarorligini ta’minlash
P Tayyorgarlik bosqichidagi yordam: Milliy melioratsiya jamg‘armasining salohiyati- ni oshirish
P Inson rivojlanishi konsepsiyasi sohasida o‘quv muassasalarini yaratish va ularning salohiyatini oshirish 2008
34 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Toshkentda zilzila xavfini boshqarish so- hasida milliy salohiyatni kuchaytirish
P Nogiron shaxslarga ijtimoiy xizmatlardan foydalanish, ijtimoiy faoliyat yuritish va ish topish imkonlarini keng yaratib berish
P Baholash usullari va amaliyotini ishlab chiqishda qo‘llab-quvvatlash
P
yaxshilash dasturi 35 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR TO‘QAY O‘RMONLARINI SAQLAB QOLISH O‘zbekistonning Amudaryo havzasida joylashgan to‘qay o‘rmonlari mamlakatning noyob va shu bilan birga tez sur’atlarda nobud bo‘lib ketayotgan qimmatli biosferalaridan biridir. Sobiq Sovet Ittifoqi davri- da yer resurslarining qo‘pol ravishda, haddan tashqari ishlatilishi, suv resurslarining kamayib ketishi va o‘rmon yong‘inlari oqibatida bu to‘qay o‘rmonlarining atigi 10 foizi saqlanib qoldi. Biz saqlanib qolgan qismini muhofaza qilish va mahalliy aholi o‘rmon resurslaridan tejamkorona foydalanishini ta’minlashda yordam berish- ga erishdik. Shu maqsadda BMTTD to‘qay o‘rmonlarini saqlab qolish va ularni O‘zbekistonning qo‘riqlanuvchi tabiiy hududlari tizimiga kiritishga qaratilgan bir qator chora-tadbirlarni izchil amalga oshirishga muvaffaq bo‘ldi. Bundan tashqari, BMTTD tomonidan qo‘riqlanuvchi tabiiy hudu- dlarni har xil zonalarga bo‘lib boshqarish usulini namoyish etish, to‘qay o‘rmonlarining ahamiyati to‘g‘risida jamoatchilikning bilim va tushuncha- larini yaxshilash va ekotizimni saqlab qolishga qaratilgan tashabbuslarda mahalliy aholining faol ishtirokini ta’minlash borasida ham keng ko‘lamli tadbirlar amalga oshirildi. Mazkur tadbirlar natijasida 2011-yilda biosfera rezervati vujudga keldi. To‘qay o‘rmoni resurslarini muhofaza qilish bilan bir vaqtda mahalliy aholining barqaror iqtisodiy rivojlanishini ta’minlash maqsadida bir qator kichik iqtisodiy rivojlanish tashabbuslari muvaffaqiyatli amalga oshirildi. Mahalliy aholi tomonidan o‘rmon daraxtlarining chopilishiga barham berish maqsadida loyiha doirasida aholini muqobil yoqilg‘i manbai bilan ta’minlash vazifasi qoyildi. Ushbu vazifani yechish uchun loyiha 6 ta gaz taqsimlash uzelini o‘rnatib, undan 86 ta uy xo‘jaligi, shu jumladan, ilgari gaz ta’minoti tizimiga umuman ulanmagan 26 ta uy xo‘jaligiga tabiiy gaz yetkazishni ta’minladi. Uy xo‘jaliklari gaz bilan ta’minlangani tufayli har isitish mavsumida 16 gektar o‘rmonni saqlab qolishga erishilmoqda. Bunday isitish mavsumi esa hududda kuz faslining oxiridan to bahorning boshlarigacha davom etadi. Shuningdek, loyiha tanazzulga uchragan yerlarni qayta tiklashga qaratil- gan tadbirlar hisobiga fermerlarga ham muqobil daromad manbaini shakllantirishda yaqindan yordam berdi. 4 ta tumandan 21 nafar dehqon xo‘jaligi egalari o‘rmonlarni qayta tiklash va qo‘shimcha daromad olish maqsadida 91 gektar tanazzulga uchragan yer maydonlarini ijaraga oldi. Ijaraga olingan yerda ijarachilar daraxt ekib, ularning orasiga esa o‘z xo‘jaligining iste’moli uchun turli sabzavotlar ekdi. Qishloq xo‘jaligini yuritishda tejamkor va samarali usullarning amalga tatbiq etilishini qo‘llab-quvvqtlab, BMTTD 80 gektar o‘rmon maydonini qayta tiklashga muvaffaq bo‘ldi. Bundan tashqari, loyiha mahalliy aholi yashovchi uylarning termoizolyatsiyasini yaxshilashda yordam berib, yoqilg‘i xarajatining qisqartirilishiga o‘z hissasini qo‘shdi. Shuningdek, loy- iha mollarni o‘tlatish usullarini takomillashtirish va qishloq xo‘jaligi unum- dorligini oshirish borasida ham bir qator chora-tadbirlarni amalga oshirdi.
P Texnologiyalar transferti sohasida milliy salohiyatni kuchaytirish
P Qoraqalpog‘istonda ko‘ngillilik harakati doirasida kamta’minlanganlik va silga qarshi kurashish borasidagi qishloq aholisining salohiyatini oshirish
P
ladan OIV-bilan yasho‘vchi shaxslarning ishtiroki va hamkorligini rag‘batlantirish
P O‘zbekistonning neft va gaz sektoriga bi- oxilmaxillikni saqlash tamoyillarini kiritish
P
lash tirish bo‘yicha institutlarining salohi- yatini oshirish va mustahkamlash
P
prognozlash va rejalashtirish salohiyati- ni oshirish
P
kasbiy rivojlantirish orqali Rio Konvent- siyasini hayotga tadbiq etish uchun zarur bo‘lgan milliy salohiyatni kuchaytirish 2009
36 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Mikromoliyalashtirish sektorini rivojlant- irishda qo‘llab-quvvatlash
P O‘zbekistonda inson huquqlari bo‘yicha milliy institutlarning salohiyatini oshirish
P
institutsional va qonunchilik salohiyatini oshirish sohasidagi loyihalarni ishlab chi- qishga yordam berish
P Sug‘oriladigan yerlarning holatini yaxshi- lash jamg‘armasining salohiyatini oshi- rish ga yordam ko‘rsatish
P O‘zbekistonda ayol va erkaklar uchun teng bandlik imkoniyatlarini ta’minlash uchun mamlakatning qonunchilik va institut- sional bazasini takomillashtirish
P
ergiya samaradorligini oshirish 37 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR QISHLOQ MUAMMOSINING QISHLOQDAGI YECHIMI O‘zbekistonning g‘arbiy qurg‘oqchil qismida joylashgan Kanal-yo- qa qishlog‘ida Tozagul Qosimova ismli bir ayol yashaydi. U o‘z qish- log‘ida hurmat qozongan o‘qituvchi, jonkuyar, yetakchi ayoldir. Shun- ingdek, u turmush o‘rtoq, ona va uy bekasi hamdir. Barcha qo‘shnilari kabi Tozagul o‘zining har kunlik vazifasi — u ham bo‘lsa oilasi uchun toza ichimlik suv manbaini topish bilan mashg‘ul. Shu bilan birga, u o‘z qishlog‘ida ichimlik suvi tanqisligi muammosini yechishga bel bog‘lab qishloq aholisini ham shu ishga jalb etdi. Biz qishloqda suv ta’minoti tizimini o‘rnatib, Kanal-yoqa qishlog‘ining ichimlik suvi iste’molchilari tashkilotiga asos solinishiga yordam ber- dik. Mazkur tashabbusning Kanal-yoqa va boshqa qishloqlarga tek- kan foydasi beqiyosdir. “Qishloq ichimlik suvi iste’molchilari tashkiloti o‘z qishlog‘imizning ichimlik suvi muammosini o‘zimiz, o‘z kuchimiz bilan yechishga imkon berdi”, - dedi Tozagul. Tozagulning o‘zi ham mazkur tashkilotning eng asosiy a’zolaridan biri hisoblanadi. Kanal-yoqa aholisi loyiha tomonidan ajratilgan moliyaviy va texnik ko‘makdan to‘liq va oqilona foydalanib, loyiha tadbirlarini amalgam oshirishda o‘z mehnati, bilim va tajribasini ayamadi, quduq qazish, yangi nasos tizimi va quvurlarni o‘rnatish hamda ko‘chalarda kranlar tizimini qurishda katta ixlos va jonkuyarlik bilan qatnashdi. Shun- ingdek, Tozagul kabi qishloqning yetakchi vakillari qo‘shni qishloqlar- ga borib, u yerdagi aholi bilan suv ta’minoti va sanitariya sharoitlarini yaxshilash usullarini baham ko‘rdi, tozalanmagan suv ichish tufayli tarqalayotgan kasalliklarni suv ta’minoti va sanitariyani yaxshilash orqali 25-30 foizga qisqartirish mumkinligini tushuntirdi. Hozirgi kunda qishloq ichimlik suvi iste’molchilari tashkiloti orqali 160 ta uy xo‘jaligi sog‘lom va obod qishloq haqidagi orzusini ro‘yobga chiqarishga o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. Qishloqning yangi suv ta’minoti tizimi 150 metr chuqurlikdagi quduq va unga ulangan bak- terisid moslamadan iborat bo‘lib, u qishloqning 840 nafar aholisini kuniga 50 litr suv bilan ta’minlash quvvatiga ega. Suv ta’minotini takomillashtirishga qaritilagan tadbirlardan tashqari, mahalliy o‘qitu- vchilar sanitariya va gigiyena bo‘yicha maxsus o‘quv mashg‘ulotlarida qatnashib, olgan bilim va ko‘nikmalarini o‘quvchilariga yetkazadi. Shuningdek, loyiha doirasida suv ta’minotiga oid butun bir milliy qonunchilik ham ishlab chiqilmoqda, jumladan, bu tadbir Suv kodek- si loyihasini ishlab chiqishdan iborat. Mazkur kodeks yangi me’yorlar, jumladan, mahalliy tashabbuslarda jamoatchilikning ishtiroki ham- da qishloq joylarida suv ta’minotini takomillashtirish borasida qaror qabul qilish jarayonida ayollarning yetakchi rol o‘ynashini taqozo qilu- vchi me’yor va qoidalarni o‘z ichiga oladi. Xususan, yangi kodeksda uy xo‘jaliklarini xavfsiz ichimlik suvi bilan ta’minlashda ayollarning muhim o‘rni e’tirof etilib, qishloq ichimlik suvi iste’molchilari tashkiloti faoliyatida ayollar yetakchilik vasifalarni bajarishi belgilangan.
P O‘zbekistonda byudjet tizimini isloh qilish
P Zarafshon daryosi havzasi uchun suv resurslarini majmuaviy ravishda boshqa- rish va suvni tejash rejasi
P Markaziy Osiyoda OITSga qarshi kurashda- gi soliyatni oshirish loyihasi
P
P BMTTDning O‘zbekistondagi dasturini amalga oshirish bo‘yicha Ish rejasiga yor- damlashish
P
yalarni ilgari surishda yordam berish
P Innovatsia siyosati va texnologiyalarn- ing transferti sohasida qo‘llab-quvvatlash
P
vatlash: fuqaroviy ishtirok va hamkorlik 2010
38 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P O‘zbekistonda tabiiy ofatlar xavfini bosh- qarish borasidagi salohiyatni oshirish
P Parlament rivojlanishini qo‘llab-quv- vatlash
P O‘zbekistonning neft va gaz sektoriga bi- oxilmaxillikni saqlash tamoyillarini kiritish 39 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR SIFATLI INSHOOTLAR — TOZA ATROF-MUHIT Biz ijtimoiy inshootlarda enеrgiya istе’molini va shu jarayon bilan bog‘liq bo‘lgan chiqindi gazlar chiqarilishini qisqartirish maqsadida bir qator chora-tadbirlarni amalga oshirib kelmoqdamiz. Mazkur tashabbusning naqadar muhimligini O‘zbеkistondagi umumiy enеrgiya istе’molining qariyb yarmi aynan ijtimoiy inshootlarga to‘g‘ri kеlayotgani ham ko‘rsatib turibdi. Aksariyat hollarda bu qurilish mе’yor va qoidalari enеrgiya samaradorligining umum qabul qilingan xalqaro talablariga muvofiq kеlmasligi bilan bog‘liq. Rеspublikada yangi qurilayotgan va rеkonstruktsiya qilinayotgan binolarda enеrgiya samaradorligini ta’minlash zarurligi e’tirof etildi. Loyiha doirasida alohida e’tibor qaratilayotgan inshootlarga sog‘liqni saqlash va ta’lim sohasidagi binolar, ya’ni maktablar va qishloq vrachlik punktlari kiradi. Shunday inshootlar misolida intеgratsiyalashgan konstruktsiyalarning afzalliklarini namoyish qilish, shuningdеk, mahalliy mutaxassislarni enеrgiya samaradorligini ta’minlovchi inshootlarni qurish va ulardan foydalanish qoidalariga o‘qitish mumkin. Shu bilan birga loyiha tеgishli institutlarga davlat qurilish mе’yor va qoidalarini takomillashtirishga ham ko‘mak ko‘rsatadi. Loyiha doirasida bir qator muhim natijalarga erishildi, jumladan, davlat va ma’muriy idoralar hamda sog‘liqni saqlash muassasalarining binolariga taalluqli bo‘lgan 9 ta qurilish mе’yor va qoidalari qayta ko‘rib chiqildi. Boshqa qayta ko‘rib chiqilgan qurilish qoida va me’yorlari issiqlik izoliyatsiyasi, ventilyatsiya, tom qurish, binolarning loyihalariga oid hujjatlarni muvofiqlashtirish va tasdiqlash masalalariga oid. Bundan tashqari, energiya samaradorligi sohasidagi 53 ta yangi atama joriy etilib, oltita tajriba inshootida enеrgiya istе’moli monitoringi tartibi hamda binolarni majmuaviy ravishda loyihalashtirish bo‘yicha maxsus qo‘llanma ishlab chiqildi. Energiya jihatdan samarador bo‘lgan binolarning afzalligi atrof- muhitga zararli ta’sirning kamligigina emas, balki xususiy uy va xonadonda istiqomat qiluvchi fuqarolarning har kunlik yashash sharoitlarining yaxshilanishidir. Shunday qilib, qurilish sohasidagi eng ilg‘or texnologiyalarni O‘zbekistonda amalga tatbiq qilish maqsadida tegishli me’yoriy-huquqiy hujjatlarni takomillashtirib, BMTTD kelajak avlodlar uchun yanada sifatliroq binolar qurilishi va atrof-muhitni yanada tozaroq saqlashga o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda.
P
P O‘zbekistonni past-uglerodli iqtisodiyot rivojlanishi yo‘liga o‘tishda qo‘llab-quv- vatlash
P O‘zbekistonda iqlim xavflarini boshqarish P Global jamg‘armaning 3-bosqich grant loyi- hasini amalga oshirish
P Farg‘ona vodiysida radiaktiv chiqindilarni boshqarish sohasidagi salohiyatni oshirish va erta ogohlantirish tizimi
P
P Global jamg‘arma: Aholining eng ijtimoiy ojiz qatlamlariga e’tibor bergan holda OIV-in- fektsiyasiga qarshi kurash ko‘lamini kengaytirish 2011
40 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
41 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR BILIM OIVNING OLDINI OLISHDAGI MUHIM OMILDIR Zеbiniso Muhsinova hali o‘smir bo‘lishiga qaramay, allaqachon ko‘p yillik tajribaga ega mutaxassis va trеnеrlarga xos dadillik bilan maktab o‘quvchilari uchun OIV masalalaridan xabardorlikni oshirish bo‘yicha mini-sеssiyalar o‘tkazmoqda. “Yoshlar loyihada shunday faol ishtirok etayotgani va OIV-infеktsiyasi, tanosil kasalliklari, giyohvandlik va ulardan o‘zini saqlash haqida ko‘proq bilishga qiziqayotgani ajoyib”, dеydi Zеbiniso. Mamlakatdagi yuzlab yosh faollar, trеnеrlar va ko‘ngillilar loyihada ishtirok etib va yoshlarga epidеmiya bilan kurashishda yordam bеradigan zarur bilimlarni yеtkazib, OIV tarqalishiga qarshi o‘z qat’iyatlarini namoyish etmoqdalar. “Tajriba shuni ko‘rsatadiki, talabalarimiz, odatda, bu masalalar yuzasidan umumiy, yuzaki tasavvurga ega, — dеydi Zеbiniso, — biroq uning inson organizmiga yеtkazadigan oqibatlari va ulardan qanday himoyalanish mumkinligi haqida chuqurroq tushuncha yеtishmaydi. Mеn bu bo‘shliqlarni to‘ldirishga harakat qilaman va o‘quvchilarning mashg‘ulotlarimga bo‘lgan qiziqishini ko‘rib suyunaman”. Bugungi kunda biz 70000 nafardan oshiq yoshlarga OIV profilaktikasi xizmatlari ko‘rsatilishini ta’minladik, bu O‘zbеkistonda yashayotgan 15 dan 24 yoshgacha bo‘lgan 15 millionli aholining faqatgina kichik bir qismini tashkil etadi. Yosh trеnеrlar uchun maktab va kollеjlardagi trеninglar, mini-sеssiyalar, axborot-ma’naviy matеriallarni tarqatish va faol ishtirok etish hamda ko‘ngillilarning o‘z ishiga sodiqligi O‘zbеkiston yoshlari orasida profilaktik tadbirlarning muvaffaqiyatini ta’minlaydi. Zеbinisoning 20 yoshli o‘rtog‘i — trеnеr Rasul Karimovni o‘z o‘quvchilarining ijtimoiy masalalardan xabardorlik darajasi va ularning boshqa o‘quvchilardan olgan axborot va bilim almashishga istagi darajasi ta’sirlantirdi. “Biz bilan birga ishlaydigan bolalar nafaqat o‘qishadi, balki o‘z bilimlarini do‘stlari va tеngdoshlari bilan o‘rtoqlashishadi. Trеninglardan so‘ng ko‘pincha mеnga ishtirokchilar o‘zlari olgan bilimlarni boshqa o‘quvchilar bilan o‘rtoqlashish istagi bilan murojaat qilishadi”, — dеydi Rasul. “Ular biz o‘rgatayotgan barcha bilim va ko‘nikmalarni to‘liq egallashga intilishadi, kеyin esa ularni o‘z do‘stlari, tеngdoshlari va oila a’zolari bilan o‘rtoqlashishadi”. Butun aholining 50 foizini tashkil etadigan O‘zbеkiston yoshlari orasida OIV profilaktikasi tadbirlari mamlakatning barcha hududlarida davom etmoqda. Ko‘pgina yoshlar Zеbuniso va Rasulning ishtiyoqiga shеrik bo‘lmoqdalar va olgan bilimlarini o‘z tеngdoshlari davrasida yanada kеngroq yoyishmoqda, bu bilan ularning O‘zbеkistonda OIV haqida xabardorlik darajasini oshirishadi.
P Aholining eng ijtimoiy ojiz qatlamlari- ga e’tibor bergan holda OIV-infektsiyas- iga qarshi kurash ko‘lamini kengaytirish va OIV profilaktikasi, davolanish va par- varishlanish bo‘yicha xizmatlarga keng yo‘l ochish
P
chek kan aholining hayot faoliyatini ta’- mi nlash
P O‘zbekistonning tog‘li yarim-cho‘l va cho‘l qurg‘oq yerlariga ishlov berishdagi raqo- bat natijasida tabiat resurslarining hadd- an tashqari ko‘p ishlatilishini kamaytirish
P O‘zbekistonda GEFning Kichik grantlar dasturi doirasida qishloq aholisi va bosh- qaruv organlari bilan hamkorlik o‘rnatish- ga yordamlashish
P
sud ma’muriyatchiligi
P O‘zbekistonda ijtimoiy innovatsiyalar va ko‘ngillilik 2012
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P Yaratilgan Quyi-Abudaryo Davlat Biosfera rezervatining samaradorligi va barqaror faoliyatini ta’minlash
P
ning bioxilmaxillik konventsiyasini amal- ga oshirish strategiyasini qo‘llab-quvvat- lash rejasi
P OITS, sil va bezgakning tarqalishi bilan bog‘liq muammolarni yechish sohasida milliy soliyatni mustahkamlash
YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR TANAZZULGA UCHRAGAN YERLARNING SIFATINI OSHIRISH Qoraqalpog‘iston Rеspublikasi hududidagi kabi tanazzulga uchragan yеrlarni o‘z-o‘zini ta’minlovchi, ekologik va qishloq xo‘jaligining yuqori hosildorligini ta’minlovchi hududlarga aylantirish uchun rеsurslarni tejovchi sug‘orish usullarini joriy etish talab etiladi. Yеrlarni lazеr niveliri yordamida tekislash kabi sinalgan tеxnologiyani joriy qilish suv rеsurslaridan yanada samarali foydalanish, yuqori hosildorlikka erishish va bunda yеrning mahsuldorligini saqlab qolishga erishish imkonini bеradi. Bu muammo ayniqsa Qoraqalpog‘iston Rеspublikasi uchun dolzarb, negaki bu yеrda Orol dеngizi hududidagi ekologik inqiroz va yеrning kuchli tuzlanganlik darajasi kеyingi yillarda qishloq xo‘jalik ekinlar- ini sug‘orish uchun suv rеsurslarining tanqisligi jiddiy sеzilmoqda. Iqlimiy omillardan tashqari suv rеsurslari yеtishmasligining sababi sug‘orish uchun ishlatiladigan suvning qishloq xo‘jaligi ekinlarini eski tеxnologiyalar va sug‘orish mеtodlaridan foydalanib yеtishti- rayotgan fеrmеr va dеhqonlar tomonidan samarasiz foydalanilishi hamdir. Bunday holat bu yerda suvni tejaydigan, hamyonbop tex- nologiyalarni tatbiq etishni taqozo qiladi. Qoraqalpog‘iston Rеspublikasining Qonliko‘l, Shumanay va Mo‘ynoq tumanlaridagi 78 nafar fеrmеrga lazеr niveliri yordamida yerni tekis- lash uskunalarini qo‘llashga o‘rgatish uchun trеning tashkil etildi, bu usul sug‘orilish uchun ishlatiladigan suvlarni tеng taqsimlash, tеng namlantirish va bu bilan ekilgan ekinlarning tеng o‘sishini ta’minlash- ga imkon bеradi. Treningda ishtirok etgan fеrmеrlar yerlarni tayyor- lash tartibi, dala rеlyеfini o‘rganish tеxnikasi bilan tanishishib, olingan bilimlarini amaliyotda qo‘llashni o‘rgandi. Sug‘orishning samarali usullarini qo‘llash O‘zbеkistonda iqtisodiyot- ning o‘sishini va aholi farovonligini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi, negaki qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining 90 foizdan ziyodi sug‘orila- digan yеrlarda yetishtiriladi.
P Iqtisodiy diplomatiya siyosatini takomil- lashtirish va samarali amalga oshirish so- hasida milliy salohiyatni oshirish
P Modernizatsiya, reformalarni tezlatish va yangilanishga yordam berish 2013
IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
P O‘tish davridagi mamlakatlarda gidrox- lorftoruglerodni tasarrufdan chiqarish loyihasining birlamchi bosqichi 45 YANVAR MART
MAY FEVRAL
APREL IYUN
BIZNING LOYIHALAR Bonuning ish faoliyati O‘zbekistonda ayollar uchun noan’anaviy his- oblangan kasblarda ayollar o‘z salohiyatini namoyon etishi borasidagi sa’y-harakatning dalilidir. Toshkent bo‘ylab ertalabdan to kechgacha tramvay haydab, Bonu o‘zining ikki nafar farzandini tarbiyalash uchun yetarlicha mablag‘ topadi hamda o‘z hamshaharlariga xizmat qilish imkoniyatiga egaligidan faxrlanadi. “Oramizda shaxsiy hayot va kasbimizni tanlash imkoniyatini cheklab, qilayotgan ishimizga ta’sir ko‘rsatayotgan, qolip bo‘lib qolgan turg‘un qarashlar hali ham mavjud, - deydi Bonu Otajonova, - aynan shuning uchun ham odamlarning fikrlashi, munosabatini o‘zgartirish har doim muhim bo‘lgan. Faqat shu yo‘l orqali biz har bir qiz yoki o‘g‘il bola, ayol va erkak o‘zining salohiyatini to‘liq namoyon etib, o‘z orzulariga erishishiga yordam bera olamiz”. Bonu tanlagan kasbi hanuz noodatiy deb hisoblansada, BMTTD o‘zining milliy hamkorlari bilan birga amalga oshirayotgan tashabbuslari natijasi- da undan o‘rnak olayotgan xotin-qizlar soni tobora oshib borayapti. Ayol kishining o‘ziga yoqqan ish bilan shug’ullanishi unga moliyaviy mustaqil- lik, farzandlariga yanada ko‘proq g‘amxo‘rlik qilish imkonini berib, uning o‘z qadr-qimmatini anglash va o‘z-o‘ziga bo‘lgan ishonchini kuchayti- rishga yordam beradi. BMTTD ayollarni ish bilan ta’minlanish ko‘rsatkichlarini oshirishga qaratil- gan faoliyati doirasida O‘zbekiston xotin-qizlarini kichik biznes sohasi- ga jalb etishga o‘zining salmoqli hissasini qo‘shib kelmoqda. Ushbu maqsadda BMTTD tomonidan barcha erkak va ayollar uchun muvaffa- qiyatli, mustaqil biznes boshlash borasida maxsus o‘quv mashg‘ulotlar o‘tkazilish hamda tegishli ma’lumot tarqatish ishlari yo‘lga qo‘yilgan. Ijtimoiy korxonalar hamda inklyuziv biznes modeliga asoslangan tadbir- korlik korxonalari yaratilmoqda. Ayollarning kichik biznes sohasiga bos- qichma-bosqich kirib kelishi aholining bandligini ta’minlashdagi gender muvozanati va teng huquqlikka erishish yo‘lidagi ilk qadamlardan biri bo‘lsada, bu ijobiy o‘zgarishlar belgisidir. BMTTD ayollarni ish bilan ta’minlash jaroyonida teng huquqlik va gen- der muvozanati tamoyillarini amalga tatbiq etish uchun ayollarga kasbiy ta’lim berishning ahamiyotini keng jamoatchilikka tushuntirish hamda bu g‘oyani ta’lim sohasidagi mutaxassislar uchun yaratilayotgan dastur- larda yoritish lozim deb hisoblaydi. Bundan tashqari, an’anaviy “erkaklar” kasbi deb hisoblanmish kasblarni o‘zlashtirishga ayollarni ko‘proq jalb etish maqsadida maxsus kvota va stipendiyalar ajratish hamda aholi bandligini ta’minlashga qaratilgan dasturlarni ishlab chiqishda ham erkaklar hamda ayollar fikrini birdek inobatga olish tavsiya etiladi. AYOLLAR BANDLIGINI TA’MINLASH 2014
P Tashqi yordamni muvoffiqlashtirish loy- ihasi
P O‘zbekistonda tashqi savdoni ilgari surish- da yordam berish
P
vatlash loyihasi (II) 46 IYUL SENTABR
NOYABR AVGUST
OKTABR DEKABR
47 Yüklə 2,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|