Ümumdünya Mətbuat Azadlığı Günü münasibətilə Prezidentin çıxışı
Ruzvelt otağı
Bir çoxlarınızın bildiyi kimi bazar günü Ümumdünya Mətbuat Azadlığı Günüdür, bu gündə biz,
mətbuatın demokratiyanın bərqərar olmasında və bir çox çətinliklərin, amansızlıqların
işıqlandırılmasında oynadığı əhəmiyyətli rolu və dünyanın müxtəlif ölkələrində mövcud olan
ümidverici hadisələri bir daha qeyd edirik.
Jurnalistlər bizə bir vətəndaş olaraq öz ölkəmiz, özümüz və hökumətimiz barəsində həqiqəti
öyrənmək imkanını təmin edirlər. Bu bizi daha da təkmilləşdirir. Gücləndirir. Bu, öz fikrini ifadə
edə bilməyənlərə səs verir, ədalətsizliyi ifşa edir və mənim kimi ölkə rəhbərlərini daha da
cavabdeh olmağa məcbur edir.
Təəssüf ki, dünyanın bir çox yerlərində azad mətbuat, həqiqəti gizlətmək istəyən və yaxud
vətəndaşların müstəqil qərarlarına etibar etməyən hökumətlər tərəfindən hücumlara məruz qalır.
Jurnalistlər təqib olunur, bəzən hətta qətlə yetirilirlər. Müstəqil kütləvi informasiya vasitələri
bağlanılır. Fikir ayrılığı susdurulur. Sərbəst ifadə azadlığı boğulur.
Bu baxımdan çox çətin şəraitdə inanılmaz dərəcədə cəsarət göstərmiş üç jurnalist haqqında
məlumat almaq imkanını yüksək qiymətləndirirəm və dəyər verirəm. Onların hər üçü mətbuat
azadlığını kəskin şəkildə məhdudlaşdırmış ölkələri təmsil edirlər. Onların hər üçü əvvəllər həbs
edilmiş və yaxud təqiblərə məruz qalmışlar. Hazırda onların hər üçü burada, Birləşmiş Ştatlarda
sığınacaq tapmışlar. Biz, onların qarşısında duran əhəmiyyətli vəzifələrini davam etdirə bilmələri
üçün onları qəbul etmişik.
Mən onların haqqında qısaca qeyd etmək istəyirəm. Onlardan biri Rusiyadan olan Fatima
Tlisovadır. O, Şimali Qafqaz bölgəsində baş verən hərbi əməliyyatlar, eləcə də insanların yoxa
çıxması və korrupsiya barəsində məlumatlar yaymışdır. Onun özü hücuma məruz qalmış,
qaçırılmış və ona işgəncə vermişlər. Hal-hazırda o, Amerikanın Səsi radiosunda çalışır və bu
yaxınlarda Boston şəhərində baş vermiş partlayışla bağlı keçirilən məhkəmə prosesi haqqında
məlumat vermişdir. Biz, Fatimanın burada olmasını yüksək qiymətləndiririk.
Digəri Vyetnamdan olan bloqqer Diyeu Kaydır, bu onun ədəbi təxəllüsüdür, o, insan haqları, o
cümlədən dini etiqad azadlığı haqqında yazılar yazmış, Vyetnamda mətbuat azadlığının təmin
olunması istiqamətində böyük mübarizə aparmışdır. O, altı il həbsdə yatmışdır və oktyabr ayında
azadlığa buraxılmışdır.
Nəhayət, onlardan üçüncüsü Efiopiyadan olan Lili Menqeşadır. O, erkən yaşlarda uşaqların zorla
ərə verilməsi problemini işıqlandırmışdır. Mətbuat azadlığının müdafiəsinə qalxdıqdan sonra o,
təqiblərə məruz qalmış və həbs edilmişdir. Bu gün o, Milli Demokratiya Fondunda çalışır.
Beləliklə, onların hər biri ilə bağlı yaxından məlumat almışam və bizim hər birimiz, o cümlədən
Birləşmiş Ştatlar hökuməti üçün mətbuat azadlığının əhəmiyyətini müdafiə etmək böyük
əhəmiyyət kəsb edir. Mən onlarla olan söhbətimdə qeyd etdiyim kimi, onların təmsil etdikləri
ölkələrlə biz əməkdaşlıq edirik və bir sıra işgüzar əlaqələrimiz mövcuddur, biz düşünürük ki,
bizim iştirakımız və diplomatiya, Birləşmiş Ştatların milli maraqları baxımından son dərəcə
həlledici əhəmiyyət kəsb edir. Bununla bərabər bizim Konstitusiyamızda və ona edilmiş
hüquqlar haqqında ilk on düzəlişdə təsbit edilmiş dəyərləri müdafiə etməyimiz də vacibdir, çünki
biz hesab edirik ki, bu dəyərlər yalnız Amerika dəyərləri deyil, hər hansı bir təhlükə olmadan
özünü ifadə etmək və vicdanının səsini dinləmək kimi başlıca dəyərlər insan hüququdur,
ümumbəşəri hüquqdur və son nəticədə fərdlərin öz vicdanlarını sərbəst ifadə etməsi və mətbuat
azadlığının bərqərar olması dünyanı daha da nəcibləşdirir və gücləndirir.
Bu gün biz eyni zamanda həbsxanalarda əziyyət çəkən, təqiblərə məruz qalan, təhlükədə olan və
əlbəttə ki, öz həyatlarını itirmiş jurnalistləri də yad etməliyik və onların xatirəsini əziz
tutmalıyıq. Bu jurnalistlər arasında “Çarli Hebdo” jurnalında çalışmış və Parisdə qətlə yetirilmiş
Stiven Sotlof, Ceyms Foley, Lyuk Somers də vardır. Biz, haqsız yerə həbs edilmiş jurnalistlərin,
o cümlədən hazırda İranda saxlanılan “The Washington Post” qəzetinin müxbiri Ceson
Rezaianın azadlığa çıxması üçün öz fəaliyyətimizi davam etdirəcəyik.
Bu gün burada iştirak edən və insanların üzləşdikləri çətinlikləri aydın və qəti şəkildə mənimlə
paylaşan bu üç jurnalistə bir daha təşəkkür etmək istəyirəm. Mən istəyirəm ki, hər bir kəs bilsin
ki, bu, bizim xarici siyasətimizdə Birləşmiş Ştatlar üçün prioritet məsələ olmaqda davam
edəcəkdir, yalnız sadəcə ona görə yox ki, bu doğru addımdır, eyni zamanda həm də ona görə ki,
son nəticədə bu, Birləşmiş Ştatların milli maraqlarına cavab verən bir məsələdir.
###