Uml unified Modeling Language Wykład 4 Przypadki użycia

UML

• Unified Modeling Language

• Wykład 4

• Przypadki użycia

Use Case Diagram

• Diagram przypadków użycia to przedstawienie użytkowników systemu (aktorów), funkcji wykonywanych przez system (przypadków użycia) i związków między nimi.

• Diagram PU ma ogromne znaczenie i jest początkiem modelowania.

• Cocburn: Jak pisać efektywne przypadki użycia, WNT IO

• Schneider, Winters: Stosowanie przypadków użycia, WNT IO

Elementy diagramu PU

• System – to co mamy zrobić (granice)

• Aktor – spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników PU w czasie interakcji z tym PU

• PU – to opisany ciąg akcji i ich wariantów, które system musi wykonać

• Związek Aktor - PU

Aktor

• To spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym systemem.

• Aktor ma zachowanie (czyli może wykonać instrukcję: jeżeli).

• Aktor osobowy – nieosobowy (inny system komp. urządzenie, czas)

• Jeden aktor – wiele osób.

• Jedna osoba – wiele ról.

• Aktor GŁÓWNY:

• Uczestnik, który prosi system o realizację własnego celu. Zwykle rozpoczyna interakcję z systemem. Może działać przez pośrednika.

• Aktor POMOCNICZY (drugorzędny):

• Uczestnik, względem którego analizowany system ma cel. Sam nie inicjuje interakcji, ale wymienia komunikaty z systemem (np.. drukarka, istniejąca baza danych).

• UCZESTNIK poza systemem: ma interesy ochraniane przez system.

Aktor:

• to informacja o jego profilu: typ, przeszłość, pozycja, umiejętności, doświadczenie, szkolenia itp...

• Aktorzy na diagramie PU to jedynie ich lista. Definicja aktora znajduje się w specyfikacji.

• Aktor jest zawsze poza systemem.

Gdzie szukać aktorów

• Kto korzysta z systemu?

• Kto instaluje system?

• Kto uruchamia system?

• Kto pielęgnuje system?

• Jakie inne systemy korzystają z tego s.?

• Kto pobiera informacje?

• Kto dostarcza informacje?

• Czy coś dzieje się automatycznie?

• Aktor ma interes w stos. do systemu !

• Lista: AKTOR -> CEL

Diagram kontekstowy

• Identyfikuje aktorów

• Definiuje aktorów

• Określa (częściowo) granice systemu

PU

• Def: Przypadek użycia to specyfikacja ciągu akcji ich wariantów, które system może wykonać poprzez interakcje z aktorami tego systemu

Przypadek użycia:

• To opis działania systemu

• To umowa na zachowanie systemu

• To czynności, które aktor chce by system wykonał

• Jest zawsze uruchamiany przez aktora

• To zakres funkcjonalny usług systemu

Opis PU

Opis nieformalny

• W małym dobrze współpracującym zespole

• Np..: Gdy przedstawiciel handlowy otrzymuje prośbę o anulowanie zamówienia, wyszukuje zamówienie w systemie i zaznacza je jako anulowane. Następnie do systemu księgowego wysyłane jest zlecenie zwrotu pieniędzy na konto klienta.

Opis formalny PU

• Numer i nazwa

• Opis – definicja

• Twórca opisu

• Aktorzy: główny, drugorzędny

• Warunki wstępne

• Główny scenariusz zdarzeń

• Alternatywne scenariusze

• Specjalne wymagania

• Warunki końcowe

• Uwagi

PU - CRUD

• C – create

• R – read

• U – update

• D – delete

• Można połączyć w jednym opisie

Obrazowanie PU

• Diagram czynności (koncentracja na czynnościach)

• Diagramy interakcji (koncentracja na komunikatach) - diagram sekwencji

• Diagram maszyny stanowej (koncentracja na zmianie stanu obiektów)

Jak pisać PU

• Forma czynna zdania

• Pisz z punktu widzenia wykonującego aktor robi, system robi, obiekt robi

• Właściwa szczegółowość opisu

• Z opisu coś wynika (błąd: system sprawdza – lepiej system potwierdza

Przykład

• Uczestnik aukcji wskazuje aukcję w której chce uczestniczyć

• System wyświetla formularz do wpisania oferty

• Uczestnik wpisuje ofertę a następnie wybiera licytuj

• System rejestruje ofertę i informuje o tym uczestnika

• Jeżeli aukcja w systemie holenderskim to następuje rozszerzenie: Finalizuj transakcje.

• 4a. Jeśli w kroku 3 uczestnik wpisał kwotę niezgodna z regulaminem, system informuje o tym i przechodzi do kroku 2

• 4b. Jeśli z powodu awarii technicznej lub zakończenia aukcji system nie może zarejestrować ofert, informuje o tym i następuje zakończenie PU

System

• Granice systemu: aktorzy i PU LISTA: W – POZA

• Podsystem, nadsystem: system informatyczny jest zwykle częścią systemu biznesowego i współpracuje z innymi lub nadrzędnymi systemami informatycznymi

• Problem: to może się nam przydać,czy musimy to mieć? – trudne decyzje

Związki

• Asocjacja (może mieć kierunek)

• Zawieranie <>

• Rozszerzenie <>

• Uogólnienie (dziedziczenie)

• Realizacja <>

• Intrfejs: z opisu PU wprost wynika specyfikacja interfejsów (nie twórz grafiki)

• Testy: PU są gotowym planem testów systemu

• DFD: aktor – terminator PU – proces związek – przepływ (różnice) ? – skład danych

Diagram Przypadków Użycia

• Perspektywa PU – zachowanie systemu

• Perspektywa projektowa – klasy, interfejsy, kooperacje

• Perspektywa procesowa – wątki, procesy, współbieżność, synchronizacja

• Perspektywa implementacyjna – komponenty i pliki

• Perspektywa wdrożeniowa - węzły