|
TushunchasiJOURNAL OF INNOVATIONS IN SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL RESEARCHBekchanova Mushtariy Ilxom qiziJOURNAL OF INNOVATIONS IN SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL RESEARCH
VOLUME-2, ISSUE-15 (28-February)
51
Mezo omillar – etnik ko`rsatmalarni shakllantirish, shaxsning milliy hayot
va etnikaro munosabatlarning u yoki bu hollarini qabul qilishi, insonlarning o`z
xalqi
tarixi va hozirgi hayoti haqida qarashlari va fikrlari; bola yashaydigan va
Bolalar va
yoshlar ijtimoiy ta`minoti va himoyasi
rivojlanadigan mintaqaviy shart-sharoitlarning
ta`siri; yashaydigan joy turi (shahar,
tuman markazi, qishloq); ommaviy
kommunikatsiya vositalari va b.
Mikro omillar – yashash joyi va ijtimoiy muhitni tashkil qiladigan oila,
ta`lim muassasalari, tengdoshlar guruhi va b. Mana shu eng kichik muhitni, ya`ni
bola
o`sadigan muxitni
sotsium
yoki
mikrosotsium
deb ataladi.
Sotsium (kichik muhit) –
bola sotsiolizatsiyasi uchun muhim ahamiyatga
ega. Bu yaqin ijtimoiy muhitni bola
asta-sekin o`zlashtiradi. Boshida u (bola),
asosan, oilada rivojlanadi, so`ng yangi
muhitlarni o`zlashtiradi – maktabgacha
muassasalar, maktab, maktabdan tashqari
muassasalar, o`rtoqlar davrasi,
diskotekalar va h.k. Yoshi ulg`aygani sari bola
tomonidan o`zlashtirilgan ijtimoiy
muhit «hududi» tobora kengayib boradi.
Bolaning
sotsiumda rivojlanishiga ijtimoiy maqomning ta`siri juda kata
bo`ladi. Ijtimoiy maqom
tug‘ma, orttirilgan
bo`ladi.
Tarbiya tarixan vujudga kelgan ijtimoiy hodisa bo`lib,
xulqni boshqarish va
belgilash kabi bir-birini talab etadigan va belgilaydigan tarkibiy
qismlar axloqiy
ong, axloqiy faoliyat va axloqiy munosabatlarning murakkab
yig`indisidir.
Inson jamiyatda bir vaqtda bir qancha o`rinlarni egallashi mumkin. Masalan,
ayol
kishi o`qituvchi, rafiqa, ona, qiz bo`lishi mumkin. Xayotiy davrlarda
egallagan o`rni
insonga muayyan bir talablarni qo`yadi va shu bilan birga unga
qandaydir huquqlarni
beradi. Jamiyatda insonning o`zini tutishi muayyan bir
huquq va majburiyatlar bilan
tavsiflanadi, sotsiologiyada bu
ijtimoiy maqom
deb
ataladi.
Ba`zi bir maqomlar bizga
tug`ilishimizdan beriladi. Insonning ijtimoiy
maqomi jinsi, millati, tug`ilgan joyi, ism-
sharifi va boshqa omillardan kelib
chiqadi. Bunday maqomlar
Dostları ilə paylaş: |
|
|