Türk Dilinde Konuşan Ülkelerin politikasına Destek Fonu
Bu kitap Türk Dilinde Konuşan Ülkelerin politikasına Destek
Fonu tarafından tercüme edilmiş ve neşredilmiştir. Kitap ücretsizdir
Фонд поддержки политики тюркоязычных государств, г. Бишкек
Эта книга переведена и издана по заказу фонда поддержки
политики тюркоязычных государств. Книга распространяется бесплатно
Түрк тилдүү мамлекеттердин саясатын колдоо фонду, Бишкек ш.
Бул китеп Түрк тилдүү мамлекеттердин саясатын
колдоо Фондунун заказы менен которулуп басылды.
Китеп бекер таркатылат.
Türkdilli dövlətlərin siyasətinə dəstək fondu
Bu kitab Türkdilli dövlətlərin siyasətinə dəstək fondunun sifarişi ilə tərcümə
olunub nəşr edilmişdir. Kitab pulsuz yayılır.
Kanıbəy İmanəliyev
Qırğız Respublikasının
müstəqilliyinin 25 illiyinə
həsr olunur
QIRĞIZISTAN
(VƏTƏN HAQQINDA SÖZ)
1
“Qırğızlar” (Vətən haqqında Söz) kitabı Qırğız Respublikasının Müstəqilliyinin 25
illiyinə həsr olunur. Qırğız torpağının misilsiz gözəllikləri təbii sərvətləri, ehtişamlı
dağları, coğrafiyası ilə bahəm təsvir olunur. Kitabda qırğız xalqının tarixi genezisi və
çoxmillətli Qırğızıstanın digər xalqları ilə birgə təkamülündən bəhs olunur.
Qədim qırğızlar milli-mənəvi dəyərlərə, ənənələrə, atalar sözlərinə, zərbül-məsəllərə və
kəlamlara, adət-ənənələrə xüsusi əhəmiyyət verirdilər. Bu nəşrdə də bizim ənənələrimizə
diqqət yönəldilmişdir. Həmçinin təsviri və tətbiqi incəsənət də vurğulanmışdır.
Qırğız xaqanlığının yaradıcıları, tanınmış dövlət və ictimai xadimlər xalq arasında
xüsusi ehtirama malikdirlər və əsərdə onlara bütöv fəsil ayrılmışdır.
Kitabın illüstrasiyalarla zəngin tərtibatı oxucunun gözü qarşısında qırğız rəngkarlığının,
heyvanat
və nəbatat aləminin, landşaftının və yer təkinin mənzərələrini açır.
“Qırğızlar” (Vətən haqqında Söz) – qırğız xalqının tarixi, mədəniyyəti, ölkənin taleyi,
görkəmli övladları barəsində kitabdır.
Redaktor: Vəli Əkbər
Rəssam: R.A.İshaqov
Dizayner: M.Kadırov
Tərcüməçi:
Munisə Dadaş qızı
Redaktor:
Vəli Əkbər
2
XALQIN SEVİMLİ
XANƏNDƏSİ ARSTANBƏYİN
NƏSİHƏTLƏRİ:
Səni görüm, xalqın düşmənləri üçün tatarı olasan,
Səni görüm, quraqlıqda bircə damcı su olasan,
Səni görüm, lal-karın eşidən qulağı, danışan dili olasan,
Səni görüm, səhranın düzündə quyu olasan,
Səni görüm, qaçağan at belində bahadır olasan,
Səni görüm, zəiflərin ürəkli havadarı olasan,
Səni görüm, dul qalmışlara, yetimlərə pasiban durasan,
Səni görüm,
müstəbidlərə təhlükə olasan,
Səni görüm, yalançılara cəza kəsiləsən,
Səni görüm, oğruların qənimi düşəsən,
Səni görüm, rifaha alicənab minnətdarlıq göstərəsən,
Səni görüm, binəsiblərə ruzi verəsən,
Səni görüm, köməksizlərə qılınclı-qalxanlı yardımçı olasan,
Səni görüm, sözün qısasını deyəsən,
Səni görüm, aramla danışıb
millətə vacibini söyləyəsən,
Səni görüm, adil olub işini biləsən,
Səni görüm, tərif edənlərindən qaçasan,
Səni görüm, dəmirçinin çəkici olasan,
Səni görüm, layiqlilərin möhkəm arxası olasan,
Səni görüm, ürkəklərə təpər verəsən,
Səni görüm,
mütərəddidləri əmin edəsən,
Xalq quraqlığa düçar olsa,
Səni görüm, göydən yağış kimi töküləsən,
Səni görüm, ahıllara rəhmdil olasan,
Səni görüm, aca ayran süzəsən,
Səni görüm, qovğalıları barışdırasan,
Səni görüm, xalqın
üçün xəzinə olasan,
Səni görüm, bayraqdar şərəfi görəsən,
Səni görüm, çağa üçün beşik olasan,
Səni görüm, bəxtəvərlik üçün qapı olasan,
Səni görüm, torpaqsızlara sığınacaq olasan,
Səni görüm, sakit və xeyirxah olasan,
Səni görüm, şöhrətdən çaşmayasan,
Səni görüm, daim əliaçıq olasan,
Hərgah
heç nəyin yoxsa belə,
Səni görüm, şöhrətpərəstin ürəyincə olasan,
Səni görüm, tərəzinin daş-mizanı olasan,
Səni görüm, həqiqətlərin həqiqəti olasan.
Qoy mənəvi var-dövlətin tükənməsin,
Qoy sözlərin vəzndə ağır olsun,
Qoy şərəfin və ləyaqətin
Cəmi qırğız xalqına nümunə olsun!
3
VƏTƏN HAQQINDA SÖZ
Yeni əsrdə xalqımın tarixinin təzə dönəmi başladı. Biz, qədim
köçəri qırğızların nəsilləri, anadangəlmə səyyahlar daima yolumuzun
axtarışındayıq. Və qüdrətli xalq dastanını əsrlərdən keçirib tam, dolğun
həcmdə ərsəyə gətirmiş şəxs də, ilk yurtanı və üçsimli qomuzu yaradan
insan da, ilk dəfə ağ qırğız qalpağını fikirləşib taparaq tikən adam da, həm
öz dövrünün, həm bu günün dühasıdır. Müstəqillik qazandıqdan sonra
bizim üçün azad və bəxtiyar yaşamaq imkanını açan yeni zaman saatı
vurmağa başladı. Fəqət dərk edilmiş keçmişsiz xoşbəxt gələcək olmur.
Keçmişinin dərki – Vətənə sevgi etirafıdır. Həqiqi məhəbbət dağıtmır,
həmişə yaradır.
Qırğızıstan – ölçülərinə görə kiçik ölkədir, lakin xeyirxah ideallara
söykənən gözəl mənəvi dəyərləri ilə əzəmətlidir. Həmin ötüb keçməyən
dəyərləri dirçəltdikcə, ən yüksək mənəviyyat və ruh qüvvəsi ilə
silahlanaraq, xalqın qəlbini və inamını möhkəmlədərək, dinc, firavan və
çiçəklənən Qırğızıstan qura bilərik.
Elə zaman yetişmişdir ki, keçmişin həqiqi səsini eşitməyə borcluyuq.
Bu, gələcəyimiz naminə zəruridir. Əsil vətənpərvərlik, Vətənə məhəbbət
hissini izhar etmək, sadəcə gələcək haqqında düşünmək deyildir, öz
əllərimizlə qurub yaratmaq vaxtı gəlmişdir. Qırğızların həqiqi tarixi
barədə düzgün söz deməyin, xalq ənənələrinin dərin mənasını yenidən
açmağın vaxtı çatmışdır. Xalqın ənənələri və əxlaqi qaydaları gələcəyə
ibrət kimi xidmət etmirsə, tarix ölüdür. Hərgah tarix müasir həyatın
vəziyyəti və tələbatına
çevrilirsə, dirilir.
Kitabımda Vətənim, xalqım, doğma yurdum haqqında nəql etmək,
oxucular qarşısında məni həyəcanlandıran, batinimdə yaşayan, məni
insana və şəxsiyyətə çevirən barədə tövbə etmək, ən gizli düşüncələrimlə
bölüşmək niyyətindəyəm. Qədim xalqımın Asiyanın intəhasız
ənginliklərindəki böyük tarixi haqqında, əcdadlarımızın cəsurluğu və
qəhrəmanlığı, xalqımın mənəvi əzəməti və qüdrətli xeyirxahlığı barədə
söyləmək fikrindəyəm. Dağlıq ölkəmin təkrarolunmaz gözəlliyinin
təsvirini vermək və gələcəyinin barəsində arzularla bölüşmək istəyirəm.
Xalqım haqqında bütün gerçəkliyi danışmaq istəyirəm. Mənim tövbə-
essem məhz bundan bəhs edir.
4