«İran faciəsi»
«İran fenomeni»
«İran sindromu»
«İran təcrübəsi»
«İran xəstəliyi»
53. Aşağıdakı cəhətlər neftə əsaslanan hansı inkişaf modeline aiddir? 1. bu model mənsub olduğu
ölkənin iqtisadiyyatında 1960-1970-ci illərdə baş veren neqativ proseslərin ifadəsidir. 2. neft
gəlirləri şəraitində iqtisadiyyatın digər önəmli sahələrinin inkişafının unudulması 3. Əhalinin
sosial problemlərin əsasən ilkin neft gəlirlərinin hesabına həll edilməsi 4. neft gəlirlərinin təbii
səbəblər üzündən azalmasına görə sosial sahəyə ayrılan xərclərin də azalması 5. bu modelin
mənsub olduğu ölkə adi inkişaf göstəricilərinə görə ilk yerlərdə gedən 10-15 ölkə sırasındadır
«Holland xəstəliyi (sindromu)»
«Nigeriya faciəsi»
«Niderland fenomeni»
«Holland təcrübəsi»
«Küveyt çiçəklənməsi»
54. AR-in «neft və qaz siyasəti»nin başlıca ilkin nəticələrinə aid əsas dəyərləndirmələr sırasına daxil
deyil?
ölkəmizin neft tarixində yeni-üçüncü mərhələnin başlanması
«Əsrin müqaviləsi», habelə digər çoxlu neft və qaz sazişlərinin bağlanması
azərbaycanın karbohidrogen ehtiyyatlarının çoxşaxəli nəqli və əsas ixrac neft kəmərinin (BTC-
nin) isə salınması
neft və qazın nəqlinin diversifikasiyası əsasında böyük dövlətlər və regional güclər arasında
tarazlı, balanslaşdırılmış siyasət yürüdülməsinə çalışması
neft və qazla bağlı həyata keçirilən siyasət nəticəsində AR-ın İran və Rusiya ilə münasibətlərində
vəziyyətin həddindən artıq kəskinləşməsi.
55. Aşağıdakı cəhətlər neftə əsaslanan hansı inkişaf modelinə aiddir? 1. karbohidrogen ehtiyatlarına
malik ölkələr sırasında ən ağır , acınacaqlı vəziyyətdə olanıdır. 2. bu ölkədə neft gəlirləri yalnız
hakim elitanın ixtiyarındadır və tamamilə ona sərf olunur. 3. neft gəlirlərinə nəzarət uğrunda
şiddətli mübarizə bir sıra hallarda vətəndaş müharibəsi - «petrol savaşları ilə nəticələnmişdir. 4.
neft gəlirlərinin hakim elitanın ixtiyarında olması onların zənginləşməsinə, əhalinin isə dəhşətli
yoxsulluqda olmasına gətirib çıxarır. 5. ixrac həcmi son vaxtlarda ildə 150 mln. ton təşkiledir.
«Küveyt faciəsi»
«İran təcrübəsi»
«Nigeriya faciəsi»
«Norveç fenomeni»
«Azərbaycan faciəsi»
56. Aşağıdakı xüsusiyyətlər neftə əsaslanan hansı inkişaf modelini xarakterizə edir? 1. böyuk həcmdə
neft ehtiyatlarına malikolma 2. mövcud ehtiyatlar 13,3 mlrd. tondan ibarətdir 3. gəlirlərin xeyli
hisəsi sülaləyə çatır 4. neftdən gələn gəlirlər qeyri-neft sektoruna (ən çoxuda turizm) da qoyulur
5. sosial xərclərə sanballı vəsait ayırma
«Norveç fenomeni»
«Küveyt çiçəklənməsi»
«İran təcrübəsi»
«Holland təcrübəsi»
«Nigeriya çiçəklənməsi»
57. 1993-cü ildə «Azəri» yatağındakı neft ehtiyatlarının həcmini az göstərmək cəhdində ittiham
edilən xarici neft şirkəti hansıdır?
Remko
Ekson
Şevron
Mak Dermott
Amoko
58. Qazaxıstan tərəfindən neft və qaz ehtiyatlarının nəqli ilə bağlı nəzərdən keçirilən marşrutlar
sırasına daxil deyil?
İran vasitəsilə nəql: ABŞ-ın siyasəti üzündən hələ ki, mümkünsüzdür
Çin marşrutu
Tranxəzər» və «Nabucco» ya qoşulma
«Bakı- Tbilisi-Ərzurum» marşrutuna qoşulma
Xəzər hövzəsi qazının Rusiyanın «Cənub axını» kəməri vasitəsilə ixracına qatılma
59. «Nabucco» ya dair Türkiyə, Azərbaycan, Türkmənistan prezidentlərinin iştirakı ilə 2008-ci ildə
türkmənbaşı-keçmiş Krasnovodsk şəhərində keçirilən toplantının nəticəsi sıralarına daxil deyil?
Avropanın enerji mənbələrinin aparıcı yeri bir daha isbatlandı
«Nabucco» nun gerçəkləşməsinin türkmənistandan daha çoxasılılğı təsdiqləndi
«Nabucco» kəmərinin yalnız Azərbaycan qazının hesabına doldurulmasının mümkünsüzlüyü
növbəti dəfə təsdiqləndi
Azərbaycanın qismən, Türkmənistanınsa əsasən Xəzərin enerji ehtiyat¬larının ixracında Rusiya
ilə Qərb arasındakı seçimlərinin hələ də qətiləşməməsini təkrarən göstərdi
qazın nəqlinin kommersiya qiymətləri ilə bağlı Azərbaycan və Türkmənistan tərəflərinin
rahatlıqlarını, razılıqlarını yenidən ortaya qoydu.
60. Türkmənistanın «qaz diplomatiyası»nın azsəmərəli olmasına ciddi təsir edən amillər sırasına
daxildir? 1. özünü «neytral» elan edən Türkmənistanın xəzərin statusu məsələsində bir müddət
Rusiya ilə İranın «kondominium prinsipi» ni dəstəkləməsi 2. rəsmi aşqabadın iranla müqaviləyə
(1995) əsasən ilkin təbii qazı məhdud ötürmə güclü (ildə 2 mlrd. m3 ) kəmərlə oraya ixrac etməsi
3. Xəzərin statusu məsələsində Rusiya ilə ziddiyyətin olması 4. Türkmənistanın da çox maraqlı
olduğu, Qazaxıstan, Çin, Əfqanıstan-Pakistan, İran-Türkiyə istiqamətlərində qaz kəmərinin
çəkilməsinə dair layihənin reallaşmaması 5. Xəzərin statusu məsələsində İran ilə
ziddiyyətinolması
1,2,4
3,4,5
1,4
2,4,5
1,2
61. XX əsrin axırlarına doğru (1977) Türkmənistanda qaz istehsalının aşağı düşməsinə təsir edən
amillər sırasına daxildir 1. istehsalda istifadə olunan texnologiyanın yararsızlığı 2. istismar olunan
yataqlarda qaz ehtiyatının azalması 3. yeni qaz yataqlarının kəşf olunmaması 4. türkmənistan
qazının daimi alıcılarından sayılan bəzi postsovet respublikalarının onun əvəzini ödəyə bilməməsi
5. rusiyanın inhisçarçılığı, qəbul edilməz şərtlərinin olması