Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
1
Ümumi baxış
1. Ş
ə
h
ə
rin inkişafı üzr
ə
ə
sas prioritetl
ə
r haqqında baxışınız nec
ə
dir?
Seçki proqramımızda 7 əsas istiqamətimiz var: 1.Sağlam ətrafmühit; 2. Şəhərin planlaşdırılması və
tikintisi; 3. Tbilisinin idarəsi; 4. Nəqliyyat; 5. Təhsil; 6. Sağlamlıq və sosial müdafiə; 7. İqtisadiyyat,
biznes və işlə təmin. Prioritetli istiqamətlərdə müvafiq hərəkət planına uyğun olaraq bir çox tədbirin
keçirilməsi və bu proseslərə nəzarət edərək, qiymətləndirmə sistemini tətbiq etmək, paytaxtın sürətlə
və düzgün inkişafına səbəb olacaqdır.
İnkişaf və iqtisadiyyat
2. Xahiş edirik, ş
ə
h
ə
rin üzünmüdd
ə
tli iqtisadi inkişafının siz
ə
m
ə
xsus n
ə
z
ə
rini/planını (
ə
g
ə
r bel
ə
bir
şey varınızdırsa) qısaca t
ə
svir edin.
Müasir aləmdə, ÜDM-ın 80%-nin şəhərlərin üzərinə düşdüyü bir zamanda, iqtisadiyyatı hərəkətə
gətirən güc qlobal şəhərlərdir. Bu gün şəhərlər bir-biri ilə yaşayış şkeyfiyyətinin yüksək səviyyəsi ilə
yarışırlar. Qlobal reytinq şirkəti Mercer-in aradşrmasına görə, Tbilisi həyat keyfiyyəti indeksinə görə
231 böyük şəhər arasında yalnız 187-ci yeri tutur
.
Tbilisinin uzunmüddətli inkişafı yolu onun, müvafiq sosial-iqtisadi amilləri nəzərə alaraq, bir
polimərkəzli şəhər kimi inkişfından keçir. Bir halda ki Tbilisi ətrafdakı şəhərlər üçün ticari,
industrial, maliyyə və başqa baxımdan regional mərkəzdir, onun rolu aqlomerasiya platformasından
müzakirə olunmaqdadır. Biz Tbilisi üçün elə bir sosial-iqtisadi plan hazırlayacağıq ki, O ərazi-məkan
üzrə tikintinin baş planı ilə tamamilə inteqrə olacaqdır. Müvafiq araşdırmalarla və ictimaiyyətin
yüksək iştirakı ilə ayrıca iqtisadi klasterlər üzərə çıxacaqdır. Strategiyaya söykənərək konkret hərəkət
planı müddətlər üzrə yazılacaqdır. Onu Tbilisi sakrebulosu təsdiqləyəcək və O, büdcənin capital
sərmayələrin müvafiq maddələrində əks olacaqdır. Nəticədə, Tbilisinin inkişafı qarşısıalınmaz bir
prosesə çevriləcək və planla nəzərə alınmış layihələrin icrası hər bir yeni mer üçün icbari olacaqdır.
Bizim seçki dövrümüzün sonunda həyat keyfiyyətinin qlobal indeksi ilə Tbilisi bölgədə qabaqcıl yer
tutacaqdır.
Uzunmüddətli müddətdə isə Tbilisi qlobal səviyyədə rəqabətqabiliyyətli şəhər olacaq ki, burda
yaşamaq, işləmək, səfər etmək və sərmayə yatırtmaq hamı üçün cazibəli və cəlbedici olacaqdır.
3. Sizc
ə
, Ş
ə
h
ə
rinizin iqtisadi inkişafına mane olan
ə
sas probel
ə
ml
ə
r hansılardır?
Tbilisidə iqtisadi inkişafın kiçik və orta səviyyəli bizneslə birbaşa əlaqəli olduğu bir halda, xeyli qədər
maneşilik törədən amillər sadalaya bilərik, lakin ən əhəmiyyətli amillərdən biri şəhəri düzgün
planlaşdırmamaq
və
idarə
etməkdir.
Bu
ilk
növbədə
yetərsiz
iqtisadi
cazibə
nöqtələrinin/mərkəzlərinin mövcud olmasını nəzərdə tutur. Tbilisinin bir çox hissəsi bu cür
mərkəzlərdən yoxsuldur ki, nəticədə kommersial obeyktlər/iqtisadi agentlər də azlıq təşkil edirlər və
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
2
şəhərdə onların bölgüsü olduqca qeyri-mütənasibdir. Həmçinin biznesə dəstək vermək və
səramyələrin dəstəkləyici alətlərin azlığı, Tbilisi Meriyasındakı bələdiyyə bürokratik maneələri, milli
valyutanın qeyri-stabil mübadilə məzənnəsi və s.qeyd olunmalıdır.
4. Sizin fikrinizc
ə
, ş
ə
h
ə
rinizin iqtisadi v
ə
urbanik inkişafını
ə
ld
ə
etm
ə
k üçün istifad
ə
ed
ə
c
ə
yiniz
ə
sas
imkanlar/üstünlükl
ə
r n
ə
l
ə
rd
ə
n ibar
ə
tdir?
Tbilisinin azad, istifadə olunmayan ərazi qismində kifayət qədər böyük (təxminən 700ha) məkanı var.
Bu ərazi həm urbanik, həm də iqtisadi inkişafı təmin etmək üçün müzakirə olunmalıdır. Mövcud baş
planda prioritetli inkişaf ərazilərinin verildiyi sxematik xəritəsi verilmişdir. Verilmiş ərazilərə
şəhərdə mövcud olan istehsalatmılıq əraziləri və polimərkəzi sahələr aiddir. Torpaq əmlakının
privatizasiyasından alınan resurslar və biznesi dəstəkləyən müxtəlif amillərlə, Tbilisinin həmin
sahələrində iqtisadi və urbanik inkişaf stimullaşdırılacaqdır.
5. Sizin büdc
ə
üzr
ə
prioritetl
ə
riniz nec
ə
olacaqdır? Xahiş edirik, büdc
ə
üzr
ə
siyas
ə
tinizi qısaca izah edin.
Büdcə prioritetlərini hazırlayarkən, ilk növbədə, şəhərin inkişafının əsas baxışları nəzərə alınacaqdır.
Bunların haqqında sorğu kitabçasının əvvəlində xatırlatdım. Biz Tbilisi bələdiyyəsində Dünya Bankı
tərəfindən təklif olunan kapital sərmayələrin (idarə sistemini) CIP planını tətbiq edəcəyik. O, şəhərin
davamlı inkişafı üçün xüsusilə əhəmiyyətlidir, o uzunmüddətli infrastruktur xaraterli layihələrin
idarəsində istifadə olunur və strateji məqsədlərə çatnaqda yardım edir.
Tbilisinin büdcəsi real olaraq proqramlı və şəffaf olacaqdır. Daima yenilənən, açıq verilənlər bazası
yaradılacaq. Bunun vasitəsi ilə Tbilisililər planlaşdırılmıış işlərin ümumiyyətlə şəhərdə, konkret
küçədə və məhəllədə necə yerinə yetirildiyini aydın müşahidə edəcəklər.
Tbilisi, eləcə də bələdiyyə üçün, mərkəzi hakimiyyət qarşısında öz hüquqlarını qorumaq vacibdir.
Tbilisi büdcəsində daha ço maliyyə vəsaitlərinin qalması əhəmiyyətlidir. 2016-cı ildən “Quruculuq
hərəkatının” indiki üzvlərinin xidməti ilə, Tbilisi büdcəsində istehsalçı fiziki şəxslər tərəfindən
ödənilən gəlir vergisi tam şəkildə qalmaqdadır. Biz bu prosesi seçkilərdə qalib gəldikdən sonra da
davam etdirəcəyik və hər cür çalışacağıq ki, Tbilisi ərazisində muzdla işləyən tərəfindən ödənilən gəlir
vergisinin 30%-i Tbilisi büdcəsində qalsın.
6. Ş
ə
h
ə
rin biznes v
ə
kommersial infrastrukturunu islah, s
ə
rmay
ə
l
ə
ri c
ə
lb etm
ə
k üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
gör
ə
c
ə
ksiniz?
Tbilisidə mərkəz də, ətraf məhəllələr də eynicür inkişaf etməlidir. Biz özəl sektoru stimullaşdıran
tədbirlərin vahidliyini (paketini) tətbiq edəcəyik. Bu paket vasitəsi ilə hər bir məhəllədə bələdiyyə
servisləri yaradılacaq, biznes inkişaf etdiriləcək və işlə təmin məkanları düzəldiləcəkdir, habelə,
ticarət mərkəzləri, bank xidmət müəssisələri, idma, əyləncə və sağlamlıq ibyektləri açılacaqdır.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
3
Biz Tbilisi büdcəsindən biznesi stimullaşdırmaq üçün kiçik biznesin inkişafı fondunu təsis edəcəyik.
Fond xüsusi proqramlar vasitəsi ilə yeni iş yerlərinin yaradılmasına, sərmayələri həvəsləndirmək və
sərmayədarları dəstəkləməyə, kiçik və orta biznesin inkişafına sərf olacaqdır. Diqqət Tbilisinin
prioritetli ərazilərdə kommersial obyektlərin dəstəyinə verilir. Bu əhali üçün müxtəlif məhəllərdə
çoxfunksiyalı məkanlar yaradacaq və Tbilisinin polimərkəzli inkişafına kömək edəcəkdir. Biz artıq
paytaxtda kiçik biznesin inkişafı üzrə kompleksiv proqramı hazırlamışıq. Proqram bunları əhatə edir:
biznesin məsləhətçi-informasiya dəstəyini, kiçik biznes qabiliyyətlərinin qısamüddətli kursunu,
həmçinin kiçik biznesin kredit müəssisələri ilə zəmanət təmini və borc faizinin həmmaliyəsinin iri
proqramını. Kiçik biznes layihələri üçün monetar zəmanət üzrə təminat fondunda vəsaitlərin həcmi o
cür planlaşdırılacaq ki, ümdə 1,500 -2,000 layihəyə bank kreditini almaqda və faiz qisminin
azaldılmasında kömək olunsun. Bu proqram əsasında əlavə iş yerlərinin sayı, ən azı, 35-40 min
olacaqdır. Proqramımız Meriya, Bank müəssisələri və kiçik biznes nümayəndələrinin üçtərəfli, yaxşıca
qurulmuş əməkdaşlığına əsaslanacaqdır. Bununla birlikdə, əsas diqqət proqramın iştirakçılarınıın
yaxşıca məlumatlı olmalarına, hər bir prosedurdan asand keçmək qabiliyyətinə malik olmalarına,
subyektiv çinovnik qərarlarının ehtimallığını aradan qaldırılmasına və real nəticələrə çıxmağa
veriləcəkdir. Xüsusi vebsəhifədə proqrama qoşulanların kimliyi, onlara göstərilən yardım tipi
haqqında məlumat yerləşdiriləcək və bu proqram maksimum dərəcədə şəffaf olacaqdır. Maraqlanan
şəxslərin sual vermə imkanları olacaqdır, verilən sual isə ayda bir dəfə tam cavablandırılacaqdır.
Urbanik inkişaf / şəhəri planlaşdırmaq / mənzillərin tikintisi
7. V
ə
t
ə
ndaşlara daha yaxşı keyfiyy
ə
td
ə
olan m
ə
skunluq ş
ə
raitl
ə
rini yaratmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
gör
ə
c
ə
ksiniz?
Tbilisidə mərkəz də, ətraf məhəllələr də eynicür inkişaf etməlidir. Biz özəl sektoru stimullaşdıran
tədbirlərin vahidliyini (paketini) tətbiq edəcəyik. Bu paket vasitəsi ilə hər bir məhəllədə bələdiyyə
servisləri yaradılacaq, biznes inkişaf etdiriləcək və işlə təmin məkanları düzəldiləcəkdir, habelə,
ticarət mərkəzləri, bank xidmət müəssisələri, idma, əyləncə və sağlamlıq ibyektləri açılacaqdır.
Biz paytaxtın piyadalar, avtomobil sahibləri, yaşlılar və uşaqlar, fiziki qüsurlu şəxslər və hər bir Tbilisi
sakini üçün konfortlu edəcəyik.
Tbilisi meriyası tərəfindən torpaqdan faydalanmaq üzrə baş planın layihə materialları, tam proqramın
özü deyil, olduqca gecikdirilərək hazırlanmışdır.Özü də o cür ki, şəhərin sosial-iqtisadi inkişafını
təsdiqləyən strateji və hərəkət planları öyrənilməmişdir. Bİz parallel rejimdə şəhərin sosial-iqtisadi
inkişafı planını hazırlayıb-təsdiq edəcəyik və geniş müzakirələrlə və maraqlanan şəxlərin yüksək
iştirakı ilə torpaqdan faydalanmağın yeni baş planını təsdiqləyəcəyik. Baş planı təsdiqləyənə qədər
əhtrafmühiti qoruyan elspertiza keçiriləcəkdir. Tbilisi avropanın ən yaşıllaşdırılmış və ekoloji
cəhətdən təmiz şəhərlərindən biri olmalıdır.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
4
İlk növbədə qayəmiz effektli monitorinq və ictimai nəzarət mexanizmini hazırlayıb, tətbiq etməkdir.
Biz 6 ayda bir dəfə Tbilisililərə gördüyümüz işlər nə onların nəticələri barədə hesabat verəcəyik. Baş
plandan hər hansı şəkildə sapmaq qadağan olacaqdır, çünki paytaxtın əvvəlki və hazırkı
hakimiyyətlərinin buraxdıqları “istisnalar” şəhərin simasını dəhşətli şəkildə eybəcərləşdirmişdir və
Tbilisi əhalisinin yaşayışını çətinləşdirmişdir. Yalnız belə bir yanaşma ilə, Tbilisinin urbanik
həyatının real yaxşılaşdırılmasına və düzgün istiqamətdə inkişafına vaxtlı başlamalıdır.
Meriya tərəfindən Tbilisinin İnkişafı İnstitutu yaradılacaqdır. Bu institutda Tbilisinin tarixini
araşdıran, mədəniyyət irsiyyatını qoruyan, şəhərin sosial-iqtisadi inkişafını planlaşdıran məsələlərlə,
torpaqdan faydalanmağın baş planı, nəqliyyat, tikinti və şəhərin başqa məsələləri ilə bağlı stratejik və
planlaşdırıcı sənədlərin realizasiyanın analizi, qiymətləndiirlməsi, onlara düzəlişlər verilməsi və
əlavələr edilməsi üzrə məsləhət funksiyları cəm olunacaqdır.
8. Ş
ə
h
ə
rin küç
ə
l
ə
rinin t
ə
mizliyini daha da yaxşılaşdırmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
ə
ə
l atmağı
planlaşdırırsınız?
Şəhərin təmizliyi və sanitar normalarının möhkəm qorunmasına xüsusi prioritetlilik veririk. Şəhər
xidmətləri tərəfindən təmizlənməli public yerlərin sayı, küçələrin təmizlənmə prosesi yalnız
süpürməklə kifayətlənməməlidir, suvarma-yuma üzrə yeni texnologiyalar tətbiq olunacaq və ümumi
götürdükdə təmizlənmə keyfiyyəti yaxşılaşdırılacaqdır. Bu, öz nəvbəsində, şəhərin tozlanma
səviyyəsini azaldacaqdır.
Xüsusi diqqət yağmurluqlar sisteminin reabilitasiyasına və babat funksiya etməsinə veriləcəkdir.
Mövcud acınacaqlı vəziyəyti radikal şəkildə dəyişmək üçün konkret bir plan hazırlanacaqdır.
Yağıntılar və yağmurluqlar sisteminin ötürücülüyü arasında standartlar təyin olunacaqdır və
yağumurluqlar sistemləri yaxşı işləyəcəkdlər.
İnfrastruktur və nəqliyyat
9. İctimai n
ə
qliyyat sistemini islah etm
ə
k üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r keçirtm
ə
k ist
ə
yirsiniz?
-
İctimai nəqliyyatın (avtobus, metro, tramvay, mikroavtobus, kanat yolu) vahid nəqliyyat sxemi
hazırlanacaq və inkişaf etdiriləcəkdir. O maksimum dərəcədə əlçatan olacaqdır;
-
Mikroavtobusların sayı və onların hərəkət arealının optimizasiyası keçiriləcəkdir. Onları İctimai
nəqliyyatın başqa vahid sxemi əvəz edəcəkdir və hərəkət mahiyyət etibarı ilə islah olunacaqdır;
-
Hər bir avtobus müasir, komfortlu və ekoloji cəhətdən təmiz olacaqdır;
-
Delisi-Vake-Rustaveli-Ortaçala tramvay xətti istismara veriləcək, Didube-Pekini-Ortaçala xətti
tikiləcəkdir;
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
5
-
Üç nəqliyyat təyinatlı kanal yolu çəkiləcəkdir: Samqori-Vazisubani, Vaja-Pşavelə -Nutsubidze,
Axmeteli teatrı-Zğvisubani qəsəbəsi;
-
Hər növ ictimai nəqliyyat üçün vahib bilet və abonent sistemi təyin olunacaqdır. Bu yolçuluğun
qiymətini endirəcəkdir.
10. Ş
ə
h
ə
rd
ə
yol t
ə
hlük
ə
sizlik qaydalarını islah etm
ə
k üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r düşünmüsünüz?
Tbilisidə yol hərəkəti təhlükəsizliyini təmin etmək çox əhəmiyyətlidir, lakin o nəqliyyat məsələsinin
səhmana salınması ilə birbaşa əlaqədədir və beləliklə, ictimai nəqliyyat sisteminin islahı ilə bağlıdır.
Hər iki məsələ bir müstəvidə müzakirə olunmalıdır. Əvvəlki sualın cavabında gösətrilən vahid,
sistemli yanaşma ilə, Tbilisidə yol hərəkıtinin keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxılaşacaqdır; bədbəxt
hadisələrin sayı azalacaq və o, 2014-cü ilin göstəricisini keçən deyildir (395 xəsarət alan, 299 qəza, 12
ölən).
Diqqət sel sistemlərinin reabilitasiyasının süzgün işləməsinə veriəcəkdir. Sel sisteminin işləməməsi bir
çox hallarda Tbilisi küçələrini fəlç edir. Hazırda mövcud olan acınacaqlı vəziyyəti radikal şəkildə
dəyişmək üçün konkret plan hazırlanacaqdır. Yağıntılar və sel sistemlərinin ötürücülüyü arasındakı
standartlar müəyyən olunacaqdır. Bununla sel sistemlərinin babat işləməsi təmin olunacaqdır.
11. Fiziki c
ə
h
ə
td
ə
n qüsurlu olan ş
ə
xsl
ə
rin ş
ə
h
ə
rd
ə
h
ə
r
ə
k
ə
t etm
ə
k imkanlarını yaxşılaşdırmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r gör
ə
c
ə
ksiniz?
İlk növbədə, ictimai nəqliyyat dayanacaqları ucdan tutma fiziki qüsurlu şəxslərin nəqliyyat
vasitəsindən problemsiz şəkildə istifadə edə biləcəkləri şəkildə düzəldilməlidir. Meriyada işə
başlamağımızın əvvəlindəcə və sonradan, meriya və rayon qamqeobaları nümayəndələri mütəmadi
olaraq fiziki qüsurlu şəxslərin, piyadaların, uşaqların, yaşlıların nə kimi əngəllərlə qarşılaşdıqlarını
qeydə alır və qiymətləndirirlər. Bu məlumat vebsəhifədə yerlədiriləcək və vətəndaşlar öz
məlumatlarını da yükləyə biləcəklər, meriyanın müvafiq xidmətləri isə konkret problemin həlli
sxemini və onun həlli müddətlərini göstərəcəklər.
Mədəniyyət və təhsil
12. M
ə
d
ə
ni h
ə
yatı islah etm
ə
k üçün n
ə
kimi proqrmaları h
ə
yata keçir
ə
c
ə
ksiniz?
Tbilisi meriyasında üzə çıxan nöqsanlar müxtəlif mədəni tədbirlərin keçirilməsi və təşkilatçılıq
xərclərinin qarşılanması ilə əlaqədardır. Hər il, Tbilisobaya və yeni il şənliyinə, meriya birbaşa
satınalmaları tender elan etmədən gerçəkləşdirir və satınalmalar qanunundan yan keçir. Biz bu cür
zərərverici praktikadan imtina edəcəyik və oxşar bayramları qabaqcadan şəffaf bir büdcə ilə qeyd
edəcəyik.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
6
Həmçinin, bizim planla, Tbilisi meriyasının balansında olan kitabxanalarda yenidənqurma işləri
aparacaq və onları müasir mediatekalara çevirəcəyik. Orda cavanların kitab oxumaqla yanaşı müasir
texnologiyalardan istifadə edərək, hər bir gəncin həyatında mühüm rol oynayan mədəni və mənəvi
qida/məhsul (el.kitab, kino, musiqi və s) ala bilmək imkanların olacaqdır.
13. T
ə
hsilin
ə
lçatan olması üçün v
ə
t
ə
hsilin keyfiyy
ə
tini islah etm
ə
k üçün sizin s
ə
lahiyy
ə
tiniz
ş
ə
rşiv
ə
sind
ə
n
ə
l
ə
ri etm
ə
yi düşünürsünüz?
Biz məktəbəqədərki müəssisələrin əlçatan olmasını və bu proqramın keyfiyyətinin davamlı islah
etməsinin qeydinə qalacağıq. Bununla birlikdə, məktəbəqədərki təhsilin alternativ və inovasiyalı
modellərinin tətbiqinə, tərbiyə olunası uşaqların fərdi ehtiyaclarına yönəlmiş tədris materiallarına,
rəqəmsal və mətbu qaynaqlara dəstək veriləcəkdir; Fiziki qüsurlu uşaqların dəstəyi üçün kompleksiv
proqram hazırlayacağıq.
Hər il, ən azı, 10 yeni uşaq bağçası açılacaq, körpələr evinin vauçerləşdirilməsini və özəl sektoru
stimullaşdıracağıq ki, yeni yaşayış komplekslərdə uşaq bağçalarını düzəltmək mümkün olsun.
Körpələr evində uşaqların qeydiyyatı prosesini şəffaf və əlçatan edəcəyik.
Məktəbəqədərki təhsil resurmərkəzlərini yaradacağıq; pedaqoqların davamlı peşə üzrə inkişaf
proqramını həyata keçirəcəyik; valideynlərin, peşə dairələri və ictimaiyyətin müxtəlif maraq
qruplarının tədris-tərbiyə prosesinin yaxşılaşdırılmasına cəlb etməyi artıracağıq.
Məktəblərdə dəqiq və təbiətşünaslıq, humanitar və ictimai elmlərin gücləndirilmiş tədris proqramını
həyata keçirməyə dəstək verəcəyik və məktəblərə müvafiq profilli statusların verilməsinin geydinə
qalacağıq. Məktəblərin beynəlxalq dostlaşma prosesinə dəstək verəcəyik; “məktəb və bələdiyyə
kitabxanaları davamlı təhsil və stabil inkişaf naminə” proqramını həyata keçirəcəyik; stajorluq və
könüllülük mexanizmlərini işə salmaqla, Tbilisi meriyası və onun sisteminə daxil olan müəssisələri
şagirdlərin ixtisasi istiqaməti və karyera üzrə planlaşdırmanı proqramlaşdırmaq üçün əlçatan
edəcəyik.
İstənilən yaşda olan vətəndaşlar üçün təhsili əmək bazarında rəqabətqabiliyyətlilik və nailliyyət əldə
etmənin işlək alətinə/mexanizminə çevirəcəyik. Bələdiyyənin ehtiyaclarını nəzərə alaraq, peşə üzrə
təhsil ocaqlarını təsis edəcəyik (məs., metropoliten, şəhər nəqliyyatı) və defisitdə olan peşələrin tədrisi
və yenidən haırlama proqramlarını maliyyələşdirəcəyik. Sosial cəhətdən qorunmayan tələbələrin peşə
təhsili üzrə oxumalarını maliyyələşdirəcəyik.
Gələcək nəsillərin sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün, zərərverən adətlərə canatmalarını azaltmaq və
sağlam həyat tərzini tətbiq etmək üçün, uşaqlar və yeniyetmələr arasında fiziki tərbiyə səviyyəsinin
yüksəlməsinə və onları kütləvi şəkildə idmana cəlb etmək məsələsinə xüsusi diqqət veriləcəkdir. Bu
məsədlə, Tbilisi Meriyasının dəstəyi ilə, komandavari idman növlərində məktəb liqaları
formalaşdırılacaq və müntəzəm şəkildə məktəb çempionluqları keçiriləcəkdir.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
7
Təhlükəsizlik və Kriminal
14. S
ə
lahiyy
ə
tiniz daxilind
ə
cinay
ə
t
ə
qarşı mübariz
ə
nin, cinay
ə
tin prevensiyası üçün n
ə
kimi işl
ə
r
gör
ə
c
ə
ksiniz?
Bildiyiniz kimi qeyd olunan məsələ özünüidarəetməçiliyin səlahiyyətlərini aşır, lakin bizim əlimizdə
olan alətlərlə ictimai yerlərdə gözətləyən(videokameralar) cihazları quraşdıra bilərik və təhlükəsizlik
sisteminə qoşa bilərik. Həmçinin, küçə işıqlandırılması şəbəkəsini belə bir sisteminin olmadığı
yerlərdə genişləndirə bilərik. Bütün yuxarıda qeyd olunanlar cinayətin prevensiyası üçün atılmış
addımlardır.
Səhiyyə və sosial siyasət
15. Sosial siyas
ə
tiniz nec
ə
olacaq v
ə
ş
ə
h
ə
rd
ə
hansı sosial proqramları h
ə
yata keçirm
ə
yi planlaşdırırsınız?
Bələdiyyə səviyyəsində ictimai və ilkin səhiyyə istiqamətlərini gücləndirmək üçün Tbilisi
rayonlarında “səhiyyə mərkəzləri” (200,000 – 400,000 əhali üçün) quraşdırılacaqdır. Mətkəzin
fəaliyyəti hərəkət arealında xəstəliklər vaxtlı üzə çıxarmağı və prevensiya yönəlmiş olacaqdır, bu
məqsədlə onlar kuratorluğunu həyata keçirdikləri rayonda yaşayan əhalinin ailə həkimləri ilə sıx
əməkdaşlıq edəcəklər, epidemoloji parametrlərə görə lokal ehtiyacları, tələbatları və problemləri
eyniləşdirəcəklər. Bu vətəndaşlar səhiyyə ehtiyacları ilə bağlı məlumatlar alacaqlar və təfəkkürlərini
yüksəldəcəklər.
Hamılıqlı səhiyyənin qısaldılması, dərmanların və müayinələrin bahalaşması fonunda, əhalinin
xərclərini çox artırır. Bu problemi Tbilisidə real tibii sığortanı tətbiq etməklə aradan qaldıracağıq.
Tbilisililər üçün təklif olunan sığorta paketi dövlət tərəfindən yalnız qismən qarşılanan xidməti tam
dolduracaq, ambulatoriyada müayinələri və dərmanla müalicəni genişləndirəcəkdir ki, bu
Tbilisililərin cibindən ödənilən xərcləri kəskin şəkildə azaldacaqdır. Sığorta məhsulları hazırlanacaq
və onlarda bunlar əks olunacaqlar: 1. Hamılıqlı səhiyyə proqramı ilə maliyyələşən pasient tərəfindən
həmmaliyyələşdirməni ödəmək; 2. İlkin səhiyyənin genişləndirilmiş komponenti; 3.Dərmanlarla
müalicə komponenti. Meriya deferensiyalaşdırılmış yanaşma prinsipi ilə əsaəsn bu qrupa aid olan
vətəndaşları sığorta ilə təmin edəcəkdir: I kateqoriya –ailələri “sosial cəhətdən qorunmayan ailələrin
verilənlər bazasında” 70,000-100,000 xalla qeydiyyatda olan şəxslər; II kateqoriya - 6-dan 17 yaşı
olan şəxslər; III kateqoriya - illik 40,000 laridən az gəliri olan və aylıq 1000 lari və daha çox gəliri
olan şəxslər; IV kateqoriya – aylıq 1000 laridən az gəliri olan şəxslər.
Hazırda, Tbilisi Meriyası və qamqeobaları tərəfindən vətəndaşların fərdi tibbi və sosial ehtiyacları
qiymətinin tam ya qismən ödənməsi komissiya xarakterlidir, buna görə də bu proses nəsə bir
standartlaşmaqdan və sistemləşdirilməkdən məhrumdur. Fərdi tibbi və sosial yardımetmənin obyektiv
meyarları və requlyasiyaları hazırlanacaqdır. Bundan sonra yardım yalnız xüsusi və fövqəladə hallarda
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
8
ediləcəkdir, çünki səhiyyə ilə bağlı maliyyə xərcindən vətəndaşlar mahiyyət etibarı ilə tibbi sığorta
üzrə bələdiyyə proqramı vasitəsilə yayıncaqlar.
16. Ş
ə
h
ə
rinizd
ə
s
ə
hiyy
ə
nin ümumi indikatorlarını yaxşılaşdırmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
ə
ə
l
atacaqsınız?
Altına xətt çəkilərək qeyd olunmalıdır ki, bələdiyyə səhiyyəsinin paytaxta muxtariyyəti çatışmır,
çünki o praktiki olaraq hər bir komponentdə mərkəzdən asılı vəziyyətdədir. Buna müvafiq olaraq,
sağlamlıq və səhiyyə üzrə monitorinq və qiymətləndirmənin adekvat sistemi də mövcud deyildir.
Tərəfimizdən təklif olunan bələdiyyənin səhiyyə proqramının (yuxarıda bax) hərəkət planını həyata
keçirmək planını realizə etmək nəticəsində: bələdiyyənin səhiyyə sisteminin əsası qoyulacaqdır
(monitorinq və qiymətləndirmə sistemi hesaba alınmaqla), ilkin və ictimai səhiyyə istiqaməti hiss
olunacaq dərəcədə yaxşılaşdırılacaq, hamılıqlı səhiyyə proqramının xərcləri müəyyən dərəcədə
yaxşılaşdırılacaqdır, sığortalı tibb istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılacaqdır.
Hamılıqla qəbul olunan standartlara müvafiq olaraq ətrafmühiti qoruma və tibbi ekologiya sahəsində
araşdırmalar dəstəklənəcədkir.
Sağlam həyat tərzi və sağlam ətrafmühithaqqında əhalinin təfəkkürü səviyyəasini yüksəltmək məqsədi
ilə şagirdlər və ali məktəb tələbələri üçün müxtəlif tədris layihəsi hazırlanacaqdır.
Bütün bunlar isə paytaxt əhalisinin rifahına və sağlamlığına müsbət şəkildə əks olunacaqdır.
17. Ş
ə
h
ə
rd
ə
sığıncağı olmayanların sosial ş
ə
raitl
ə
rini yaxşılaşdırmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
gör
ə
c
ə
ksiniz?
Evləri olmayanlar sığıncağındakı benefisiyarların sayı bu gün təklif olunan yerlərdən azdır. Biz,
sığıncaqda müvəqqəti yaşayan insanlar üçün yaşayış şəraitlərini yaxşılaşdırmağı bir neçə komponenti
əlavə etməklə planlaşdırırıq. Həmçinin, onlar üçün işlə təminetmək məqsədi ilə bələdiyyə proqramı
hazırlayacağıq və o, onların maliyyə vəziyyətlərinə dəstək verəcəkdir.
Ekologiya, rekreasiya və idman
18. Ş
ə
h
ə
rin ekoloji c
ə
h
ə
td
ə
n v
ə
ziyy
ə
tini islah etm
ə
k üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
ə
ə
l atacaqsınz?
Tbilisi meriyasının dəstəyi və hər bir maraqlanan şəxsin: ictimaiyyətin, yerli və dövlət, hakimiyyət
orqanlarının, təhsilin, səhiyyənin, nəqliyyatın, polisin, ğzəl sektorun, həmçinin QHT-in və siyasi
partiyalar nümayəndələrinin, Dünya Səhiyyə Təşkilatının (WHO) məsləhətlərini nəzərə alaraq,
müvafiq hərəkət planına görə “Sağlam şəhər” proqramı tətbiq olunacaqdır.
Hər bir maraqlanan tərəfin həmiştirakı ilə Tbilisidə ətrafmühiti qoruyan, Avropa İttifaqı standartlara
müvafiq normativ aktlar tətbiq olunacaqdır. Şəhərin torpaqla faydalanmasının baş planı yalnız
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
9
yüksəkkvalifikasiyalı və şəffaf ətrafmühiti qoruyan ekspertizası keçirildikdən və onun açıq
müzakirəsindən sonra təsdiq olunacaqdır.
Tbilisi energetikasının davamlı inkişafının hərəkət planı (2011-ci ildə.) və Tbilisinin ətrafmühiti
qroumaq strategiyasına söykənərək (2015-2020-ci ilərdə) paytaxtın atmosfer havasının avtonəqliyyat
tüstüsü ilə çirklənmənin azaldılması strategiyası və hərəkət planı.
Atmosfer
havasının
keyfiyyətini
qiymətləndirən
nəzarət
şəbəkəsi
genişlənəcək
və
modernləşdiriləcəkdir (5 stansiya əlavə olunacaqdır); hava keyfiyyətinin monitorinqi və
qiymətləndirilməsinin kamil, müasir sistemi qüvvəyə minəcəkdir.
Qalıqların idarəetmək planı hazırlanacaq və onun nəzdində tikinti, o cümlədən, təhlükəli qalıqların,
yerləşdirilməsi və idarəsi məsələləri hazırlanacaqdır. Köhnə və işlək olan qalıqlar poliqonunda
mütəmadi olaraq torpaq, yeraltı sular və hava monitorinqi keçiriləcəkdir ki, onlar çirkləndikdə, bu
ərazilərin zibilliklərinə yaxın yaşayan əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün operativ tədbirlərə
əl atılsın.
Həm köhnə, həm də yeni tikilən yaşayış evlərində fərdi isitmə sistemləri quraşdırılmışdır. Hər bir
binanın enerjieffektliliyi ilə bağlı ciddi problemləri varıdır. Buna müvafiq olaraq enerji itkiləri və
isitməyə sərf olunan xərclər çox böyükdür. Bu ciddi problemi həll etmək məqsədi ilə, “Qurucular”
komandası enerji effektli proqramları həyata keçirməyi qarşıya məqsəd qoymuşuq. Proqrama görə,
hər biri tikilməkdə olan korpusa enerji effektlili ilə bağlı tələbatlar qoyulacaq. Bu binanın enerji
itkilərini əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmasını, istilik və isti sunun mərkəzləşmiş sisteminə keçməyi
nəzərdə tutur. Artıq mövcud olan binaların bina mülkədarları ittifaqları ilə əməkdaşlıqla və qarşılıqlı
məfəət razılaşması əsasında binalar isitiliklə örtüləcək, enerji itkiləri azaldılacaq və fərdi isitmə
sistemləri mərkəzi isitmə və isti su təminatı sistemləri ilə əvəz olunacaqdır.
19. Ş
ə
h
ə
rd
ə
rekreasiv zonaların, parkların genişl
ə
nm
ə
si v
ə
inkişafı üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
ri
planlaşdırırınız?
Tbilisinin 33 məhəlləsindən yalnız 9 nisbətən adekvatlı rekreasiya məkanı ilə təmin olunmuşdur.
Rəsmi məlumatla, şəhərin hər bir sakinin üzərinə yaşıllaşdırmanın ortalama həcmi (4 kv.m-rdə)
avropa şəhərlərinin eyni gpstricisindən on dəfə azdır. Bu cəhətdən şəhərin tikintilər aparılan
hissəsində vəziyyət daha da faciəvidi (1,5 kv.m). Bütün bunlar, paytaxtın, havanın çirklənməsinin
yüksək dərəcəsi oyana qalsı, oksigen cəhətdən korluq çəkdiyini göstərir. Şəhər üçün həyati məna kəsb
edən yaşıllığı genişləndirmək üçün, hər bir maraqlanan tərəfin aktiv iştirakı ilə bələdiyyə proqramı və
onun hərəkət planı hazırlanacaqdır, binalar üçün yeni standartlar təyin olunacaqdır. Rekreasiv
zonanın genişlənməsinə imkan olmayan yerlərdə isə adam başı mövcud olan 4-7 m² yaşıl sahə,
minimum 10 m²-ə qədər artırılacaqdır, şəərin mərkəzində - 1,5 m², 3-5 m²-ə qədər artacaqdır; hər
yeni korpus sakininə - 10 m² yaşıl sahə düşəcəkdir; hər 5 bina üçün minimum bir 100-500 m² park
salınacaqdır; bütün yeni tikilən parkların sahəsi 100-500 m² olacaqdır; Tbilisi miqyasında 10 müasir
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
10
park salınacaqdır, hər bir parkın sahəsi - 2-4 ha olacaqdır. Dünya şəhərlərində yaşıllıq üzrə uğurla
tətbiq olunan innovasiyalı formalardan istifadə oluancaqdır.
Tikinti şirkətlərini öhdələndirən requlyasilar tətbiq olunacaq ki, ətrafmühitin qaydalarına və
yaşıllaşdırmaq normalarına riayət etsinlər.
20. İdman v
ə
sağlam h
ə
yat qaydasını inkişaf etdirm
ə
k üçün v
ə
idman-rekreasiv infrastrukturun
yaxşılaşdırılması üçün n
ə
l
ə
ri etm
ə
yi planlaşdırırsınız?
Gələcək nəsillərin sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün, zərərverən adətlərə canatmalarını azaltmaq və
sağlam həyat tərzini tətbiq etmək üçün, uşaqlar və yeniyetmələr arasında fiziki tərbiyə səviyyəsinin
yüksəlməsinə və onları kütləvi şəkildə idmana cəlb etmək məsələsinə xüsusi diqqət veriləcəkdir. Bu
məsədlə, Tbilisi Meriyasının dəstəyi ilə, komandavari idman növlərində məktəb liqaları
formalaşdırılacaq və müntəzəm şəkildə məktəb çempionluqları keçiriləcəkdir.
İctimai səhiyyə proqramı hazırlanacaq. Bu proqramda həm şəhərin, həm də onun rayonları
səviyyəsində sağlam mühit və sağlamlığı təmin etmək məsələlərinə lazımlı yer veriləcəkdir.
Tbilisi
1. Ş
ə
h
ə
rd
ə
piyadaların t
ə
hlük
ə
sizliyi v
ə
komfortunu yaxşılaşdırmaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r etm
ə
yi
düşünürsünüz?
Bizim hamıya: piyadaya, velosipedlə, maşınla, ictimai nəqliyyatlar yol gedənlərə komfortlu mühit
yaratmalıyıq. Bununla belə, nəqliyyat mühiti müasir şəhərin dinamik tələbatlarına eyni zamanda və
eynicür cavab verməlidir. Vətəndaşlar və şəhərə gələn qonaqlar üçün mobillik və təhlükəsiz hərəkət
imkanını verməlidir. İctimai nəqliyyat sahəsində kardinal dəyişikliklərə ehtiyac var, o cümlədən,
fiziki qüsurlu şəxslər, uşaqlar və yaşlılara yəhlükəsiz və komfortlu hərəkət etmək imkanı verilməlidir.
Meriyada işə başlamağımızın əvvəlindəcə və sonradan, meriya və rayon qamqeobaları nümayəndələri
mütəmadi olaraq fiziki qüsurlu şəxslərin, piyadaların, uşaqların, yaşlıların nə kimi əngəllərlə
qarşılaşdıqlarını qeydə alır və qiymətləndirirlər. Bu məlumat vebsəhifədə yerlədiriləcək və vətəndaşlar
öz məlumatlarını da yükləyə biləcəklər, meriyanın müvafiq xidmətləri isə konkret problemin həlli
sxemini və onun həlli müddətlərini göstərəcəklər.
2. Ş
ə
h
ə
rd
ə
avtomobil h
ə
r
ə
k
ə
t qaydalarını s
ə
hmana salmaq v
ə
tıxacları azaltmq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
ə
ə
l atmağı düşünürsünüz?
Tbilisidə nəqliyyat problemi komplekssiv xarakter daşıyır. Onu yalnız nə yol infrastrukturunu
yaxşılaşdırmaqla, nədə “sitiparkla” müqaviləyə xitam verməklə həll etmək olar. Daha betəri də budur
ki nəqliyyat problemləri yalnız avtomobil sahiblərinə aid deyildir. İctimai nəqliyyat sahəsində
kardinal dəyişikliklərə ehtiyac var və bu piyadaların, o cümlədən, fiziki qüsurlu şəxslərin, uşaqların və
yaşlıların təhlükəsiz və komfortlu hərəkəti üçün əlverişli şəraitlər yaratmaq üçündür.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
11
Nəqliyyat problemini həll etmək üçün əhəmiyyətli addımlar atılacaqdır. Bu addımlar yol
infrastrukturunun modernləşdirilməsini və nəqliyyat nöqtələrini optimallaşdırılmasını, o cümlədən,
yeni yol obyektlərini yaratmağı nəzərdə tutur. Bu cəhətdən hazırlanmış planda qabaqcıl avropa
şəhərlərinin təcrübəsi nəzərə alınacaqdır.
Parketmə üzrə tamamilə yeni model tətbiq olunacaqdır. Yeni zonalaşdrımaq mexanizmi qüvvəyə
minəcəkdir, yəni park etmə qiyməti yerinə, vaxtına və avtomobilin növünə görə fərqlənəcəkdir.bu
cür yanaşma yerində tələbatı, həmçinin azad və tutulmuş yerlərin müqayisəsini tənzimləyəcəkdir.
İntensiv parkinq yerlərində “küçədən kənar” yerüstü və yeraltı yerlər düzəldiləcəkdir. “Sitipark” ya
budur ki Meriyanın yeni nəqliyyat siyasətinə qoşulacaq, yaxud da, onunla müqaviləyə xitam
veriləcəkdir.
Taksilər üçün qeydiyyat-sayğaclanma requlyasiyaları tətbiq ediləcəkdir. İş cədvəllərinin
sinxronlaşması eyni anda işləyən taksilərin sayını azaldacaqdır. Taksilər dayanacağı düzəldiləcək və
onları çağırmaq sistemi inkişaf etdiriləcəkdir. Bu istifadəçinin axtarışında azad maşınların çoxluğunu
minimuma endirəcəkdir. 10,000-ə qədər taksini mərhələvi şəkildə hibrid maşınlarla əvəz edəcəyik.
3. Sahibsiz heyvanlar problemini h
ə
ll etm
ə
k üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r düşünmüsünüz?
Sahibsiz heyvanlarla əlaqədar: bu istiqamətdə işləyən qeyri-hökumət təşkilatları ilə sıx əməkdaşlıq
edəcəyik və onlarla birgə elə təbirlər keçirəcəyik ki, vətəndaşların sağlamlığı üçün qorxulu riskləri
minimuma endiriləcəkdir. Tbilisidə itlərin və pişiklərin saxlanılması və onların populasiyasının
idarəsi qaydaları, onların qorunmasına sərt nəzarət təyin ediləcəkdir.
4. Tamamlanmamış, q
ə
za v
ə
ziyy
ə
tind
ə
olan binaları problemini h
ə
ll etm
ə
k üçün n
ə
kimi işl
ə
r görm
ə
yi
planlaşdırırsınız?
Özəl sektorla sıx əməkdaşlıqla və vətəndaşlarla bilavasitə əlaqə əsasında, biz qəzalı evlərdə yaşayanlar
üçün xüsusi proqram təşkil edəcəyik. Proqramın məqsədi elə bir effektli prosesi təşkil etmək istəyir ki,
o qəzalı binaları yeni yaşayış binaları ilə əvəz etməyi nəzərdə tutur. əvəz etmə minimal və effektli
sərfiyyat, düzgün memari inşaat və əhali ilə ədalətli münasibəti saxlamaq şərti ilə. Hazırda qəzalı evdə
yaşayan vətəndaş, ən azı, ödənişsiz eyni ölçüdə olan keyfiyyətli evə keçə bilər. ən acınacaqlı
vəziyyətdə olan binalardan başlayacağıq və 4 il ərzində Tbilisidə qəzalı və dözülməz şəraitdə
yaşayanların problemlərinin həllində əhəmiyyətli dəyişmələr edəcəyik.
5. Ş
ə
h
ə
rin tarixi simasını qorumaq üçün n
ə
kimi t
ə
dbirl
ə
r
ə
ə
l atacaqsınız?
Bütün məhəllələr reabilitasiya olunacaqdır. Mədəniyyət irsiyyatı kimi qəbul olunan evlər məsələsində
vətəndaşlarla və sərmayədarla bilavasitə əməkdaşlıqla bir proqram hazırlanacaqdır. Bu proqram
mədəniyyət irsiyyatını vətəndaşlar və Tbilisi üçün gəlir mənbəyi edəcəkdir.
Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı
www.partiebi.ge
12
6. Tbilisinin k
ə
narından keç
ə
n d
ə
miryolunun salınması m
ə
s
ə
l
ə
sin
ə
nec
ə
yanaşırsınız?
Tbilisinin kənarından keçən dəmiryolu layihəsi “Milli hərəkat” dövründə başladı və ona ümumi
dəyərinin 65% -213 milyon ABŞ dolları sərf olundu. Layihənin tamalanması geridə qalan 137 miln
ABŞ dolları tələb edir. Qeyd olunasıdır ki, layihə qabaqcadan hesablamalar aparmadan, texniki-
iqtisadi məqsədəuyğunluğu əsaslandırılmadan həyata keçməyə başladı. 2013-cü ildən sonra aparılan
araşdırmalar isə bu kimi mənfi amilləri üzərə çıxartmışdır: Dəmiryolunun ötürücülük qabiliyyəti
24%-lə azalır; cəmi xərclənmələr, istər əməliyyat xarakterli, istər saxlanılması ilə bağlı olanlar, 57%-lə
artır; növbəti 11 il ərzində bütün xərci 126 mln dollardan 197 mln dollara imi artacaqdır; reslərin
ümumi uzunluğu 48 km-ya kimi artır və buna stansiyalar gedən reslər də əlavə olunur – 22 km; yük
qatarının gündəlik hərəkəti 50%-lə artır; lokomotivlər parkını 26%-lə artırmağa da ehtiyac olur.
Həmçinin qeyd olunmalıdır ki, illik qulluq göstərmək və əməliyyat xarakterli xərclər bu dəmiryolu
üçün 12.2 mln dollara qədər artacaqdır (mövcud olanla müqayisədə +51%); Qatarın əməliyyat xərci
35%-lə artır; İnfrastrukturun əməliyyat xərci 31%-lə artır; İnfrastruktura qulluq etmək xərci 73% -lə
artır.
SC „Gürcüstan Dəmiryolu” həmin dəmiryolun tamamlanması mərhələsində Ernst and Young auditor
şirkətinə layihə nəticəsində azad olmuş ərazilərin bazar qiymətinin müəyyənləşdirilməsini sifriş etdi.
Şirkət bunun 30 mln dollar olduğunu müəyyənləşdirdi, bu rəqəm layihənin sərmayə dəyərindən 12
dəfə azdır.
Bütün bu qeyd olunanlardan və Tbilisinin ehtiyaclarından irəli gələrək hesab edirik ki, şəhərin yük
daşımaları üçün ayrıca yolu olmalıdır, sərnişin daşımaları üçün isə olduğu kimi yerində qalmalıdır. Bu
cür yanaşma ilə biz, bir tərəfdən, Tbilisini həddindən ziyadə yük axınlarından azad edəcəyik, ikinci
tərəfdən isə, şəhərin köhnə çevikliyini, tranzit rolunu saxlayacağıq və şəhər əlavə ləngimələr olmadan
sərnişinlərə xidmət edəcəkdir.
Lakin hesab edirik ki, qeyd olunan sahədə qatarların kamil hərəkəti üçün tikinti nəticəsində üzə
çıxmış ekoloji risklər üzərində əlavə araşdırmalar aparılmalıdır ki, təhlükələri minimum dərəcəyə
endirilə bilsin.
Dostları ilə paylaş: |