Tasdik ve inkar bakimindan insanlar



Yüklə 359,64 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix16.11.2018
ölçüsü359,64 Kb.
#79939


 

 

103 



103 

TASDİK VE İNKAR BAKIMINDAN İNSANLAR

1

 

                                                                        

Yüce  Allah,  insanı  şekil,  karakter,  sorumluluk,  üstünlük  ve  kabiliyet  bakımından  diğer 

varlıklardan  farklı  biçimde    yaratmış  ve  yer  yüzünün  halifesi  yapmıştır.

2

  Göklerin,  dağların  ve 



yerin, üzerlerine  almaktan kaçındıkları  emanet (dini görevler) onun sorumluluğuna verilmiştir.

3

 



Yüklendiği  bu  emaneti  yerine  getirmesi  için  irade  ve  akıl  gibi  değerlerle  mücehhez  kılınmış, 

peygamber  ve  kitaplarla  ona  yol  göstermiştir.  Yüce  Allah  insanın  üstünlüğünü  Kur'ân'da  şöyle 

bildirmektedir:  

  

 ِر ْحَبْلاَو ِّرَبْلا يِف ْمُهاَنْلَمَحَو َمَدآ يِنَب اَنْمَّرَك ْدَقَلَو

 

 َنِم ْمُهاَنْقَزَرَو

 

 ِثَك ىَلَع ْمُهاَنْلَّضَفَو ِتاَبِّيَّطلا

 ٍليِضْفَت اَنْقَلَخ  ْنَّمِم ٍري

                                                                                                              

Andolsun, biz insanoğlunu şerefli kıldık.  Onları karada ve denizde taşıdık.  Kendilerini 

en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık. Ve onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.” 

(İsra; 17/70) 

 َقَل

 ْا اَنْقَل َخ ْد

 ِل

 ْن

 َا يِف  َناَس

 ٍميِوْقَت ِنَس ْح

  Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık.” 

(Tin; 95/4) 

           İnsanın  bu  üstünlüğü  yanında  bir  de  topraktan  yaratılan  beşerî  yönü  vardır.  Bu  iki 

yönlülük,  onun  itikadî  ve  ahlaki  bakımdan  çift  kutuplu  bir  varlık  olmasına  neden  olmuştur.  

Böylece Allah insana, fücurunu ve takvasını ilham etmiş yani ona iyilik ve kötülüğün kaynakları 

olan  kabiliyetleri  birlikte  vermiştir.  Dolayısıyla  nefsini  iman,  ibadet  ve  ahlak  ile  yücelten 

kurtuluşa ermiş, onu inkâr ve isyan ile alçaltan ziyana uğramış olur.

4

  Pek çok maddi ve manevi 



nimetlere  layık  görülen  insanın;  vefa,  sorumluluk  ve  şükür  bakımından  diğer  canlılardan  farklı  

olması    nedeniyle    karar,  irade  ve  tercihini  hayırdan  ve  iyilikten  yana    kullanması  akl-ı  selime 

daha  uygun olur.  

           



ًروُفَك اَّمِإَو اًرِكاَش اَّمِإ َليِبَّسلا ُهاَنْيَدَه اَّنِإ

ا

   

 “Şüphesiz  biz  ona  (doğru)  yolu  gösterdik.  Artık  ister  şükreder  (mümin  olur)  ister  

nankörlük eder (kâfir olur)” 

(İnsan; 76/3).

   


Görüldüğü  gibi    insana  sağlam  duyu  organlarının  verilmesi,  düşünce  yeteneğine  sahip 

kılınması,  Peygamber  gönderilmesi,  iyi  ve  kötünün  açıklanması    hayra    yönelmesi  açısından   

önemlidir.  Böylece insan bu kabiliyetlerle, hidayet ve dalaletten birini seçme hürriyetine sahip 

kılınmıştır. Bu anlamda insan, iyi işler yapmak  açısından  ömrünün  her anında bir sınavla karşı 

karşıyadır.

5

  Buna rağmen onların  bir kısmı  iman etmiş, bir kısmı inkara yönelmiş veya Allah’a 



ortak koşmuş, bir kısmı da iman ile küfür arasında bocalayıp durmuştur. Kur'ân'da insanlar, inanç 

bakımından  mümin,  kâfir,    münafık  ve  müşrik  olarak  dört  ayrı  grup  olarak  değerlendirilmiştir.  

Bazı  sûre  ve  âyetlerde;  “Ey  iman  edenler!”  veya  “Ey  kâfirler!”  şeklinde  hitap  edilerek  onların 

inançlarına  işaret  edilmiştir.  İnkâr,  şirk,  küfür  veya  nifakı  seçen  insanın  kendisidir.  Çünkü 

insanlar din konusunda zorlanmamış, iman edip etmemeleri kendi iradelerine bırakılmıştır. Yüce 

Allah, 

 

ق و

ل

 

لا

ح

م و نمؤيلف ءاش نمف مكبر نم ق

رفكيلف ءاش ن

   


                                                 

1

 Bu bölüm Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Fikret KARAMAN tarafından hazırlanmıştır. 



2

 Bakara, 2/30. 

3

 Ahzab, 33/72. 



4

 Şems, 91/7-8. 

5

 Mülk, 67/1-2. 




 

 

104 



104 

"(Ey  Peygamberim!)  De  ki:Hak  Rabbinizdendir.  Artık  dileyen  iman  etsin,  dileyen  inkâr 

etsin…" 

(Kehf,  18/29)

  buyurmuştur.  Bu  özgürlük  sonucu  insanların  kimi  mümin  kimi  de  kâfir 

olmuştur: 

 

نمف مكقلخ يذلا وه

مك

 

مؤم مكنم و رفاك

ن

   


"O, sizi yaratandır. Böyle iken kiminiz kâfir kiminiz mümindir…" 

(Teğâbün, 64/2).

 

Şimdi  mümin,  kâfir,  münafık  ve  müşrik    kelimelerini  ve  bu  kimselerin  özelliklerini 



açıklamaya çalışalım. 

İman ve Mümin 

"İman";  sözlükte  birini,  söylediği  sözde  tasdik  etmek,  kabul  etmek,  içten  benimsemek,   

birine  güven  vermek  ve  şüpheye  düşmeden  kalpten  tasdik  etmek  anlamlarına  gelir.

6

  Din 



ıstılahında ise iman; Hz. Peygamber (a.s.)'ın Allah’tan getirdiği dînî hükümleri, kesin olarak kalp 

ile  tasdik  etmek,  onun  haber  verdiği  şeyleri  tereddütsüz  kabul  etmek,  bunların  gerçek  ve  doğru 

olduğuna inanmak demektir.

7

 Bu kimseye mü’min denir. Mümin Allah'tan indirilene iman eder. 



Yüce Allah nelere iman edilmesi gerektiğini şu âyette özet olarak bildirmektedir: 

 ْنُأ اَمِب ُلوُسَّرلا  َنَمآ

 ِم ِهْيَلِإ َلِز

 ِهِلُسُرَو ِهِبُتُكَو ِهِتَكِئ َلَمَو ِ َّللَّاِب  َنَمآ ٌّلُك  َنوُنِمْؤُمْلاَو ِهِّبَر  ْن

 َل

 

 اوُلاَقَو ِهِلُسُر  ْنِم ٍدَحَأ  َنْيَب ُقِّرَفُن

 ُريِصَمْلا َكْيَلِإَو اَنَّبَر َكَناَرْفُغ اَنْعَطَأَو اَنْعِمَس 

Peygamber,  Rabbinden  kendisine  indirilene  iman  etti,  müminler  de  (iman  ettiler).  Her 

biri;  Allah’a,  meleklerine,  kitaplarına  ve  peygamberlerine  iman  ettiler  ve  şöyle  dediler:  Onun 

Peygamberlerinden  hiçbirini  (diğerinden)  ayırt  etmeyiz.  Şöyle  de  dediler:  “İşittik  ve  itaat  ettik. 

Ey Rabbimiz! Senden bağışlama dileriz. Sonunda dönüş yalnız sanadır” 

( Bakara; 2 / 285 )

  

Görüldüğü  gibi  mümin,  ayırım  yapmadan  Allah’tan  gelen  her  şeye  iman  eder..  Önceki 



peygamberlerin getirdiklerini de kabul ve tasdik eder. Çünkü “tevhit inancı” gelip geçmiş bütün 

peygamberlerin tebliğinde ortak paydadır.   



İman  Disiplin, Güven ve Moral kaynağıdır 

Mümin,  inanç  değerlerinden  aldığı  manevi  güç  ile  hem  kendini  daha  güvenli  hisseder, 

hem  de  çevresine  moral  ve  cesaret  verir.  Zira  iman;  sadece  kuru  bir  sözden  ibaret  değildir. 

Tersine  o  ruhu  derinden  etkileyen  bir  disiplin  ve  yaşama  biçimidir.  Nitekim  Yüce  Allah,  iman 

edenlerin  korku ve sıkıntıdan emin olacaklarını  müjdelemiştir: 

 ىِف ْمُهَّنَفِل ْخَتْسَيَل ِتا َحِلاَّصلا اوُلِمَعَو ْمُكْنِم اوُنَما  َنيذَّلا ُ هاللّ َدَعَو

 َلْا

اَمَك ِضْر

 

 ِذَّلا  َفَل ْخَتْسا

 ُمُهَنيد ْمُهَل  َّنَنِّكَمُيَلَو ْمِهِلْبَق  ْنِم  َني

 َك   ْنَمَو ا ًًْيَش ىب  َنوُكِرْشُي  َل ىنَنوُدُبْعَي اًنْمَا ْمِهِفْوَخ ِدْعَب  ْنِم ْمُهَّنَلِّدَبُيَلَو ْمُهَل ىضَتْرا ىِذَّلا

دْعَب َرَف

 

 َنوُقِساَفْلا ُمُه َكِئلوُاَف َكِلذ

 

 

Allah,  içinizden,  iman  edip  de  sâlih  ameller  işleyenlere,  kendilerinden  önce  geçenleri 

egemen kıldığı  gibi onları  da yeryüzünde  mutlaka egemen  kılacağına, onlar  için hoşnut  ve  razı 

olduğu  dinlerini  iyice  yerleştireceğine,  yaşadıkları  korkularının  ardından  kendilerini  mutlaka 

emniyete kavuşturacağına dair vaadde bulunmuştur...” 

( Nur; 24 / 55. bk Al-i İmran; 3/13, 139. )  

 

            Müminlerin Özellikleri



 

Kur'ân  ve  hadislerde  müminin  inanç,  ibadet  ve  davranış  biçimleri  açıklanmaktadır.  Bu 

durumda  o  öncelik sırasına göre; Allah’a, kendi şahsına, ailesine ve çevresine  karşı sorumludur. 

Nitekim şu âyet müminin görevlerini ve niteliklerini özet olarak bildirmektedir:  

                                                 

6

 İbn Manzur, I, 111. 



7

 Buhari,İman, 2. I,.8. 




 

 

105 



105 

 

 ِنَع ْمُه  َنيِذَّلاَو

 َنوُضِرْعُم ِوْغَّللا

 

 يِف ْمُه  َنيِذَّلا

 ْمِهِتَلَص

 

نوُعِشاَخ

   

  َحَلْفَأ ْدَق

 َنوُنِم ْؤُمْلا

 

  َنوُلِعاَف ِةاَكَّزلِل ْمُه  َنيِذَّلاَو

  َنوُظِفا َح ْمِهِجوُرُفِل ْمُه  َنيِذَّلاَو

 َّلِإ

 

  َنيِموُلَم ُرْيَغ ْمُهَّنِإَف ْمُهُناَمْيَأ  ْتَكَلَم اَم ْوأ ْمِهِجاَوْزَأ ىَلَع

 

 ِنَمَف

 

لوُأَف َكِلَذ َءاَرَو ىَغَتْبا

 ُمُه َكِئ

 

  َنوُداَعْلا

 َنيِذَّلاَو

 

 َنوُعاَر ْمِهِدْهَعَو ْمِهِتاَناَمَ ِلِ ْمُه

    

 “Müminler  gerçekten  kurtuluşa  ermişlerdir.  Onlar  ki,  namazlarında  derin  saygı 

içindedirler.  Onlar ki, faydasız işlerden ve boş sözlerden yüz çevirirler. Onlar ki, zekatı öderler. 

Onlar ki, ırzlarını korurlar. Ancak eşleri ve ellerinin altında bulunan cariyeleri bunun dışındadır. 

Onlar kınanmazlar. Kim bunun ötesine  geçmek isterse, işte onlar haddi aşanlardır. Yine onlar ki 

emanetlerine ve verdikleri sözlere riayet ederler 

(Mü’minun; 23 / 1-8)

.  

Şimdi konunun daha iyi anlaşılması için bu ayette belirtilen özellikleri maddeler halinde 



açmaya çalışalım:  

1.  Mümin  namazlarını  huşu  içinde  kılar.  Namaz  İslam’ın  beş  temel  esasından  biridir. 

Akıl baliğ olan her müminin günde beş vakit namaz kılması Allah'ın kesin emridir. Namaz kılan 

Allah ve Peygambere itaat etmiş ve büyük sevap kazanmış olur, kılmayan Allah'a isyan etmiş ve 

büyük günah işlemiş olur. 



2-  Mümin  boş  ve  faydasız  işlerden  uzak  durur,  yalan  söylemez,  gıybet  ve    dedikodu 

yapmaz, kırıcı ve haksız tartışmalara girmez. Peygamberimiz (a.s.) 



 ُنِم ْؤُمْلا  َسْيَل

 ب

 ِءىِذَبْلا َلَو ِشِحاَفْلا َلَو ِناَّعَّللا َلَو ِناَّعَّطلا

   

" Mümin ne kınayıcı ne lanet edici ne  kaba ve çirkin davranışta bulunan ne de kötü söz 

söyleyendir”

8

 buyurmuştur. 



3-  Mümin  malının  zekatını  verir.  Zekat  İslam'ın  beş  temel  esasından  biridir.  Dinen 

zengin  sayılan  müminler  her  yıl  mallarının  zekatlarını  vermek  zorundadırlar.  Zekat  sosyal  bir 

yardımlaşmadır.  Fert  ve  toplumun  birçok  problemi  bu  tür  yardımlaşmalarla  çözüme 

kavuşturulabilir.  Zekatlarını  veren  ve  mallarını  Allah  yolunda  infak  eden  müminlere  Allah 

katında büyük mükafat vardır.

9

 



4-  Mümin,  Irz  ve  namusunu  korur,  evlilik  dışı  ilişkilerden  sakınır,  asla  harama 

meyletmez, kimsenin ırzına ve namusuna zarar vermez. 



5-  Mümin,  emanetlere  ve  verdiği  sözlere  riayet  eder.  Hayatımız,  sağlığımız,  eşimiz, 

çocuklarımız,  işimiz,  namazımız,  imanımız,  orucumuz  ve  diğer  dini  görevlerimiz  bize  birer 

emanettir.  Bu  emanetleri  korumak  müminlerin  temel  görevidir.  Mümin,  Allah'a  ve  insanlara 

verdiği  sözleri  tutar,  yaptığı  sözleşmelere  aykırı  hareket  etmez,  ahde  vefa  gösterir. 

(Müminlerin 

özellikleri ile ilgili olarak bk. Enfal, 8/2-3; Tevbe, 9/71, 112,  Hucûrat, 49/10, 11, 12, 15, Meâric,  70/19-35). 

Müminin,  Allah'a,  Peygambere,  dinine,  kendisine,  ailesine,  milletine  ve  bütün  insanlara 

karşı görevleri vardır. Mümin İslâmî bilinç ve sorumluluk duygusu içinde olmak, Kur'ân ahlakına 

uygun davranmak, kısaca Kur'ân ve Sünnette yer alan emir ve yasaklara, helal ve haramlara, öğüt 

ve tavsiyelere uymakla yükümlüdür. Özellikle müminler, birbirleriyle ilişkilerinde dost ve kardeş 

olmak durumundadırlar. Çünkü Yüce Allah

  

َنوُم َح ْرُت ْمُكَّلَعَل َ َّاللّ اوُقَّتاَو ْمُكْيَوَخَأ  َنْيَب اوُحِل ْصَأَف ٌةَو ْخِإ  َنوُنِم ْؤُمْلا اَمَّنِإ  

                                                 

8

 Tirmizi, Birr, 48. IV, 350  



9

 Bakara; 2/274. 




 

 

106 



106 

Müminler  ancak  kardeştirler.  Öyleyse  kardeşlerinizin  arasını  düzeltin.  Allah’a  karşı 

gelmekten  sakının  ki  size  merhamet  edilsin” 

(Hucurat;  49/  10)

  buyurarak  müminlerin  birbirlerinin 

kardeşi  olduğunu  bildirmiştir.  Onun  için  müminler  birbirlerine  iyi  davranmak  ve  birbirlerinin 

haklarına uymak zorundadırlar. Peygamberimiz (a.s.) bu konuda şöyle buyurmuştur: 

 

 

 ُهَل ىَعاَدَت اًوْضُع ىَكَتْشا اَذِإ ِدَسَجْلا ِلَثَمَك ْمِهِفُطاَعَتَو ْمِهِّداَوَتَو ْمِهِمُحاَرَت ىِف  َنيِنِمْؤُمْلا ىَرَت

 

 َج ُرِئاَس

ىَّمُحْلاَو ِرَهَّسلاِب ِهِدَس

 

   

“Bütün müminleri birbirlerine merhamet, sevgi, lütuf ve yardımlaşma hususlarında sanki 

bir vücut misali görürsün! O, vücudun bir organı hastalanınca diğer kısımları birbirlerini hasta 

organın elemine- uykusuzlukla harekette- ortak olmaya çağırırlar.”

10

   


          

KÜFÜR VE K A F İ R 

 

"Küfür"  kelimesi  sözlükte,  örtmek,  perdelemek,  gizlemek,  uzak  durmak  ve  nimete 



nankörlük  etmek  demek  olup

11

  imanın  zıddıdır.  Bu  nedenle  kalbinde  bulunan  inancını  örten 



kişiye  kâfir  denmiştir.  Din  ıstılahında  ise  küfür;  Hz.  Peygamberi  ve  onun  Allah’tan  getirdiği 

kesinlikle sabit olan şeyleri yalanlamak, tevatür yoluyla bize ulaşmış bulunan dini hükümlerden 

birini  ya  da  birkaçını  inkar  etmektir.  Küfür  kelimesi  inkarın  her  çeşidini  ifade  eder.  İman 

esaslarını inkâr eden kimseye kâfir denir. Bir insanın kâfir olması için iman esaslarının tamamını 

inkâr etmesi şart değildir, Kur'ân âyetlerinden birini, bir helalı veya bir haramı, bir emir veya bir 

yasağı veya dînî bir hükmü inkâr etse veya beğenmeyip küçümsese kâfir olur.

12

 

Mümin,  dîni  görevleri  yapmazsa  sözgelimi  beş  vakit  namazı  kılmasa,  içki  içse,  kumar 



oynasa  yani  büyük  günah  işlese  yine  mümindir  ancak  isyankârdır,  günahkârdır.  Allah'a  tövbe 

etmesi gerekir. Şartlarına uygun tövbe ederse Allah'ın af ve mağfiretine mazhar olur.

13

  

Bir insan kâfir olarak ölürse ebedi olarak cehennemde kalır. Bu husus Kur'ân'da bir çok 



âyette açıkça ifade edilmiştir. Mesela Al-i İmrân Suresinin 91. âyetinde buyurulmaktadır: 

 

 ِإ



 ًبَهَذ ِضْرَ ْلِا ُءْلِم ْمِهِدَحَأ  ْنِم َلَبْقُي  ْنَلَف ٌراَّفُك ْمُهَو اوُتاَمَو اوُرَفَك  َنيِذَّلا  َّن

 ِوَلَو ا

 

  ْنِم ْمُهَل اَمَو ٌميِلَأ  ٌباَذَع ْمُهَل َكِئَلوُأ ِهِب ىَدَتْفا

 َنيِرِصاَن 

“Şüphesiz inkar edip kâfir olarak ölenler var ya, dünya dolusu altını fidye verseler bile bu, 

hiçbirisinden  asla  kabul  edilmeyecektir.Onlar  için  elem  dolu  bir  azap  vardır.  Onların  hiçbir 

yardımcıları da yoktur.” 

Günahlarına tövbe etmeden ölen kimsenin hali Allah'a kalmıştır. Allah bu kimseyi dilerse 

affeder, dilerse günahı nispetinde cezalandırır, sonra imanının mükâfatı olarak cennetine koyar. 

 

NİFAK VE MÜNAFIK 

                                                 

10

 Buhari, Edeb, 27. VII, 77. 



11

 İbn Manzur, "k-f-r" maddesi 

12

 Kehf, 18/102-106. 



13

 bk. Nisa, 4/17-18. 




 

 

107 



107 

 

"Nifak";  gizli  yola  girmek,  iki  yüzlülük  etmek,  dininde  olduğundan  başka  türlü 



görünmek,  içindekinin  zıddını  dışarıya  yansıtmak  demektir.  Böyle  davranışta  bulunan  kimseye 

münafık  denir.  Münafık,  kalbi  ile  iman  etmediği  halde  bir  takım  çıkarları  sebebiyle  mümin 

olduğunu söyleyen kimsedir. Her münafık kâfirdir. Yüce Allah, 

 

 

نينمؤمب مه ام و رخلا مويلاب و للَّاب انما لوقي نم سانلا نم    

"İnsanlardan  'Allah'a  ve    âhiret  gününe  iman  ettik'  diyenler  vardır,  ama  onlar  mümin 

değillerdir" 

(Bakara, 2/8)

 ve 

 

مث اونما مهناب كلذ

 

نوهقفي ل مهف مهبولق ىلع عبطف اورفك

  

"Bu  (münafıkların  yalancı  olmaları),  onların  önce  iman  edip  sonra  inkâr  etmeleri,  bu 



yüzden  de  kalplerine  mühür  vurulması  sebebiyledir,  artık  onlar,  anlamazlar" 

(Münafikun,  63/3)

 

anlamındaki âyetler ile münafıkların kâfir olduklarını bildirmiştir. 



Nifak olayı Medine döneminde ortaya çıkmıştır. Bazı çıkarcı insanlar menfaatleri gereği 

kimi zaman müslümanlarla kimi zaman da kâfirlerle birlikte hareket etmişlerdir. Böylece iman ve 

küfür gibi iki zıt inanç arasında gidip gelen insanlar ortaya çıkmıştır.  

 

MÜNAFIKLARIN ÖZELLİKLERİ 

 

Münafıklık,  kalpte  olup  biten  bir  şey  olduğu  için  zahiren  bilinemez.  Ancak  amel  ve 



davranışlarla  nifak  dışa  yansıyabilir.  Ayet  ve  hadislerde  münafıkların  bir  çok  özelliği 

bildirilmiştir. Bunlardan bir kısmını şöyle sıralayabiliriz: 



1.  Münafıklar  davranışlarında  iki  yüzcülülük,  riya  ve  fesat  ön  plandadır,  namaz 

kıldıkları zaman gösteriş yaparlar, Allah'ı çok anmazlar. Şu âyetler de bu hususu açıkça ifade 

etmektedir: 



 َنوُعِداَخُي  َنيِقِفاَنُمْلا  َّنِإ

 

 َلَّصلا ىَلِإ اوُماَق اَذِإَو ْمُهُعِداَخ َوُهَو َ َّاللّ

 َلاَسُك اوُماَق ِة

  َساَّنلا  َنوُءاَرُي ى

 َلَو

 

 َ َّاللّ  َنوُرُكْذَي

 ًليِلَق َّلِإ

 

 “Münafıklar  Allah’ı  aldatmaya  çalışırlar,  Allah’  da  onların  bu  çabalarını  başlarına 

geçirir.  Onlar  namaza  kalktıkları  zaman  tembel  tembel  kalkarlar,  insanlara  gösteriş  yaparlar  ve 

Allah’ı pek az anarlar

(Nisa; 4/142-143

)       

Münafık;  kendini  mümin  göstermek  suretiyle  sözde  imanlı  olduğunu  iddia  eden  fakat  

Allah’a, Peygamberine ve müminlere karşı düşmanlığını gizleyen kimsedir. Bu husus Kur'ân’da 

şöyle açıklanmaktadır:                                         



 ُلوُسَّرلا اَهُّيَأاَي

 َل

 

 ْمُهُبوُلُق  ْنِمْؤُت ْمَلَو ْمِهِهاَوْفَأِب اَّنَمآ اوُلاَق  َنيِذَّلا  ْنِم ِرْفُكْلا يِف  َنوُعِراَسُي  َنيِذَّلا َكْنُز ْحَي

 

 “Ey Peygamber! Kalpten inanmadıkları halde ağızlarıyla ‘inandık’ diyen (münafıklar) ile 

Yahudilerden küfürde yarışanlar seni üzmesin…” 

(Maide, 5/41)

                       

Münafıkların  gönüllerinde  küfür,  dillerinde  ise  güven  vermeyen  bir  tasdik  ve  görüntü 

vardır. Buna rağmen kendilerinin müslümanlardan olduklarını kabul ettirmek için sürekli bir telaş 

içindedirler. Kur'ân, onların bu psikolojik hallerini şöyle açıklamaktadır:  

 



 

 

108 



108 

 َو ْمُكْنِم ْمُه اَمَو ْمُكْنِمَل ْمُهَّنِإ ِ َّللَّاِب  َنوُفِل ْحَيَو

ل

 َرْفَي ٌمْوَق ْمُهَّنِك

 َنوُق

 

“Kesinlikle sizden olduklarına dair Allah’a yemin ederler. Oysa onlar sizden değillerdir. 

Fakat onlar korkudan ödleri patlayan bir topluluktur” 

(Tevbe; 9/56) 

2.  Münafıklar  konuştukları  zaman  yalan  konuşurlar,  verdikleri  sözde  durmazlar, 

emanete hainlik ederler. Bu karakterleri Kur'ân’ da şöyle açıklanmıştır:  

 ْشَي ُ َّاللَّو ُهُلوُسَرَل َكَّنِإ ُمَلْعَي ُ َّاللَّو ِ َّاللّ ُلوُسَرَل َكَّنِإ ُدَهْشَن اوُلاَق  َنوُقِفاَنُمْلا َكَءاَج اَذِإ

 َنوُبِذاَكَل  َنيِقِفاَنُمْلا  َّنِإ ُدَه

 

 “(Ey Muhammed!) Münafıklar sana  geldiklerinde ,  “Senin, elbette Allah’ın peygamberi 

olduğuna  şahitlik  ederiz”  derler.  Allah  senin,  elbette  kendisinin  peygamberi  olduğunu  biliyor. 

(Fakat)  Allah  o  münafıkların  hiç  şüphesiz  yalancılar  olduklarına  elbette  şahitlik  eder” 

(Münafikun,63/1)

 

Sevgili peygamberimiz (a.s.) ise bu konuda şöyle buyurmuşlardır: 



 

  «

  َنا َخ  َنِمُتْؤا  اَذِإَو  ،  َفَل ْخَأ  َدَعَو  اَذِإَو  ،  َبَذَك  َثَّدَح  اَذِإ  ٌثَلَث  ِقِفاَنُمْلا ُةَيآ

»

  “Münafığın  alameti  üçtür; 

konuştuğu  zaman  yalan  konuşur,  va’d  ettiği  vakit  sözünde  durmaz;  kendisine  bir  şey  emanet 

edildiği zaman hainlik  eder.” 

14

  



Şunu  da  hemen  belirtmemiz  gerekir  her  yalan  söyleyen,  sözünde  durmayan  ve  emanete 

hainlik eden her insan münafık değildir. Bir insanın münafık olması için kalbi ile iman esaslarını 

kabul etmemesi gerekir. Kalbiyle iman ettiği halde amelde kusuru olanlara münafık değil, fâsık, 

âsi ve günahkâr denir. Çünkü nifak küfürden daha kötüdür.  

Münafıkların yalan, hile ve ikiyüzlülüğe başvurmalarının dört nedeni vardır:  

a) Peygamber ve müminler tarafından iltifata mazhar olmak, b) İslamiyet yücelirse onun 

nimetlerinden yararlanmak,  



c) Müminlerin sırlarını öğrenerek, düşmana istihbarat servisini yapmak,  

d) Müslümanlarca kâfirlere  uygulanan dünyevi cezalardan, savaşlardan, diğer kısıtlayıcı 

hükümlerden korunmak ayrıca  Müslümanların ganimet başta olmak üzere sosyal amaçlı maddi 

ve manevi haklarından yararlanmaktır.   

3.  Münafıklar  gösteriş  yaparlar,  sürekli  bir  suçluluk  psikolojisi  içindedirler

Kendisini çevresindeki insanlara benimsetmek ve beğendirmek için itikat ve ibadet başta olmak 

üzere bütün davranışlarında gösterişi ön planda tutarlar. Yüce Allah, onların bu ayıplarını şöyle 

bildirmektedir:      



 َلَص  ْنَع ْمُه  َنيِذَّلا

  َنوُهاَس ْمِهِت

*

 

  َنوُءاَرُي ْمُه  َنيِذَّلا

*

 

  َنوُعاَمْلا  َنوُعَنْمَيَو

*

 

 َف

  َنيِّلَصُمْلِل ٌلْيَو

*

 

 “Yazıklar  olsun  o  namaz  kılanlara  ki,  onlar  namazlarını  ciddiye  almazlar.  Onlar 

(namazlarıyla) gösteriş yaparlar. Ufacık bir yardıma bile engel olurlar.” 

(Ma’un, 107/ 4-7). 

4.  Münafıklar  çıkarlarına  düşkün  olup  mal,  mülk  ve  makam  hırsı  yönünden  bir 

arayış içindedirler. Mal ve menfaat için bazen mümin, bazen da kâfirlerden yana tavır takınırlar: 

 ِفاَكْلِل  َناَك  ْنِإَو ْمُكَعَم  ْنُكَن ْمَلَأ اوُلاَق ِ َّاللّ  ْنِم ٌحْتَف ْمُكَل  َناَك  ْنِإَف ْمُكِب  َنوُصَّبَرَتَي  َنيِذَّلا

 َق  ٌبيِصَن  َنيِر

 ْذِو ْحَتْسَن ْمَلَأ اوُلا

 

 ْمُكْيَلَع

 َنِم ْمُكْعَنْمَنَو

 

 َنيِنِم ْؤُمْلا

  

                                                 

14

 Buharî,  İman, 24. I, 14. 




 

 

109 



109 

 Onlar sizi gözetleyip duran kimselerdir. Eğer Allah tarafından size bir fetih (zafer) nasip 

olursa “Biz sizinle beraber değil miydik?” derler. Şayet kâfirlerin (zaferden) bir payı olursa, size 

üstünlük sağlayıp sizi müminlerden korumadık mı? derler…” (

Nisa; 4/141)   

5. Münafıklar yer yüzünde bozgunculuk yaparlar.  

نوحلصم نحن امنا اولاق ضرلا يف اودسفت ل مهل ليق اذا و

 

نورعشي ل نكل و نودسفملا مه مهنا لا

 

  

"  (Münafıklara)  '  yer  yüzünde  fesat  çıkarmayın'  denildiği  zamana,  'biz  ancak  ıslah 



edicileriz  derler.  İyi  bilin  ki  onlar  bozguncuların  ta  kendileridir.  Fakat  farkında  değillerdir" 

(Bakara; 2/11-12)



6. Allah'ı ve müminleri aldatmaya çalışırlar. Bu husus Kur'ân'da şöyle bildirilmektedir: 

نورعشي ام و مهسفنا لا نوعدخي امو اونما نيذلا و اللّ نوعداخي  "(Münafıklar) Allah'ı ve müminleri 

aldatmaya çalışırlar. Halbuki sadece kendilerini aldatırlar da farkında değillerdir" 

(Bakara, 2/9).

 

7. Kalplerinde hastalık vardır. 



مهدازف ضرم مهبولق يف

 

نبوذكي اوناك امب ميلا باذع مهل و اضرم اللّ

  "Kalplerinde bir hastalık vardır. 

Allah’ta onların  hastalıklarını artırmıştır. Söyledikleri  yalana karşılık onlara elem  dolu  bir azap 

vardır" 

(Bakara,  2/10) 

anlamındaki  âyet  bu  gerçeği  beyan  etmektedir.  Ayette  sözü  edilen  hastalık 

manevi hastalıktır, şüphecilik, iki yüzlülük ve inkar hastalığıdır. 



8. İki yüzlüdürler, müminlerle alay ederler.  

 

وقل اذا و

ا 

نؤزهتسم نخن امنا مكعم انا اولاق مهنيطايش ىلا اولخ اذا و انما اولاق اونما نيذلا

  

 "İman  edenlerle  karşılaştıkları  zaman,  'iman  ettik'  derler.  Fakat  şeytanlarıyla  (münafık 



dostlarıyla)  yalnız  kaldıkları  zaman,  'şüphesiz,  biz  sizinle  beraberiz.  Biz  ancak  onlarla 

(müminlerle) alay ediyoruz' derler" 

(Bakara, 2/14)  

anlamındaki âyet bunu ifade etmektedir. 



9.  Yeminlerini  kendilerine  kalkan  edinirler,  insanları  Allah  yolundan  alıkoyarlar.  

Çok  yemin  ederler,  böylece  muhataplarını  kendilerini  inandırmak  isterler.  İnsanların  iman 

etmelerini  ve  dini  görevlerini  yapmalarını  istemezler,  çeşitli  hile  ve  desiselerle  onları  Allah 

yolundan alıkoymaya çalışırlar. Bu hususu Yüce Allah şöyle bildirmektedir: 



ودصف  ةنج  مهناميا  اوذختا

ا

 

نولمعي  اوناك  ام  ءاس  مهنا  اللّ  ليبس  نع

   

"(Münafıklar)  yeminlerini  kalkan

 

yaptılar 



da insanları Allah yolundan çevirdiler. Gerçekten onların yaptıkları şey ne kötüdür

" (Münâfikûn, 63/2). 



10.  Gösterişli  kimselerdir,  süslü  püslü  konuşurlar.  Bu  şekilde  davranışları, 

muhataplarını  kandırmaya  ve  çıkar  elde  etmeğe  yöneliktir.  Bu  hususu  yüce  Allah  şöyle 

bildirmektedir:  

ل عمست اولوقي نا و مهماسجا كبجعت مهتيار اذا و

ق

لو

 ودعلا مه مهيلع ةحيص لك نوبسحي ةدنسم بشخ مهناك مه

نوكفؤي ىنا اللّ مهلتاق مهرذحاف 

"Onları (münafıkları) gördüğün zaman bedenleri (görünüşleri) hoşuna gider. Konuştukları 

zaman  sözlerini  dinlersin  Onlar  sanki  elbise  giydirilmiş  kereste  gibidirler.  Her  gürültüyü 

aleyhlerine sanırlar. Onlar (müminlere) düşmandır, onlardan sakının. Allah onları kahretsin. Nasıl 

da (haktan) çevriliyorlar" 

(Münafikun, 63/4). 



11.  Münafıklar  kötülüğü  emreder,  iyiliği  men  ederler,  cimridirler,  Allah'ı  unuturlar,  hak 

yoldan  çıkmış  insanlardır.  Toplumda  kötü  söz,  fiil  ve  davranışların  yayılmasını  isterler,  bu 

onların genel karakteridir. Yüce Allah bu hususu şöyle bildirmektedir. 



 

 

110 



110 

 مهيسنف اللّ اوسن مهيديا نوضبقي و فورعملا نع نوهني و ركنملاب نورماي ضعب نم مهضعب تاقفانملاو نوقفانملا

فانملا نا

لا مه نيق

ف

نوقسا

 

"Münafık  erkek  ve  münafık  kadınlar  birbirlerindendir.  Kötülüğü  emredip  iyiliği 



yasaklarlar, ellerini de sıkı tutarlar. Onlar Allah'ı unutmuşlardır. Şüphesiz münafıklar fâsıkların ta 

kendileridir" 

(Tevbe, 9/67). 

12. Müminleri bırakıp kâfirleri dost edinirler, onlarla anlaşıp kaynaşırlar, itibar ve değeri 

onların yanında ararlar 

(Nisa, 4/137).  

Bu anlattıklarımız, Kur'ân'da zikredilen münafıkların niteliklerinin bir kısmıdır. 



ŞİRK VE MÜŞRİK 

"Şirk"; insanın imanında veya ibadetinde Allah'a başkalarını ortak  koşması, Allah'ın zat, 

isim  ve  sıfatlarında  eşi  ve  ortağı  olduğunu,  Allah'tan  başka  ilahlar  bulunduğunu  kabul  etmesı 

demektir.  Allah'a  şirk  koşan  kimseye  "müşrik"  denir.  Şirk,  küfrün  çeşitlerinden  biridir.  Her 

müşrik  kâfirdir,  ancak  her  kâfir  müşrik  değildir.  Çünkü  küfür,  iman  esaslarından  birini  inkâr 

etmekle ortaya çıkarken şirk'te inkâr olmayabilir.  

 

SONUÇ 

Allah'ı, Peygamberi, Kur'ân'ı ve Peygamberin haber verdiği kesin olarak sabit olan şeyleri 

şeksiz  şüphesiz  kalbiyle  kabul  eden  kimse  mümindir.  Mümin  Allah  ve  Peygamberin  emir  ve 

yasaklarına  uyar,  aymalıdır.  Uymazsa  günahkâr  olur,  ama  dinin  emir  ve  yasaklarını,  helal  ve 

haramlarını inkâr etmediği veya küçümsemediği, hafife almadığı sürece mümindir. Mümin olarak 

bu dünyadan ayrılabilirse Allah onu cennetine koyacaktır 

(Tevbe, 9/72)  

Müşrik, iman veya ibadetinde Allah'a ortak koşan, münafık kalbiyle iman etmediği halde 

diliyle iman ettiğini söylene,  kâfir ise iman esaslarından birini  veya tamamını  inkâr eden veya 

dini  hükümlerden  birini  beğenmeyen  ve  küçümseyen  kimseye  denir.  Şirk,  nifak  ve  küfür,  en 

büyük günahtır. Müşrik, münafık ve kâfir dünyada iman edip tövbe etmezse âhirette ebedî olarak 

cehennemde kalır. Allah onları affetmez 

(bk. Nisa;4/116; 169,  Tevbe, 9/80. Münâfikûn, 63/5-6).



  

 نا

عيمج منهج يف نيرفاكلا و نيقفانملا عماج اللّ

ا

  

"Şüphesiz Allah, münafıkların ve kâfirlerin hepsini cehennemde toplayacaktır" 



(Nisa, 4/140),

  

  اهيف نيدلاخ منهج ران رافكلا و تاقفانملا و نيقفانملا اللّ دعو



 

  

"Allah  erkek  münafıklara,  kadın  münafıklara  ve  kâfirlere  içinde  ebedî  kalmak  üzere 



cehennem ateşini vaat etmiştir

…" (Tevbe, 9/67)

,  

لا يف نيقفانملا نا

د

رانلا نم لفسلا كر

  

 "Münafıklar  cehennem  ateşinin  en  alt  tabakasındadırlar



"  (Nisa,  4/145)

  ânlamındaki  âyetler 



bu gerçeği ifade etmektedir. 

Yüklə 359,64 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə