TariXİ MƏlumatlar



Yüklə 331,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/8
tarix09.03.2018
ölçüsü331,01 Kb.
#31022
  1   2   3   4   5   6   7   8


 

3

 



 

Azərbaycan dövlətçiliyi 

Müqavilələr 

Üsyanlar 

Döyüşlər 

Azərbaycan tarixində ilk dəfə baş vermiş hadisələr 

 

 

Torpaq mülkiyyət formaları 

 

vergi sistemi

 Memarlıq abidələri 

pul vahidləri 

 

Anar İsayev  Ramil Rəhimov 

 

Abituriyentlər üçün vəsait 

 

 

TARİXİ 

MƏLUMATLAR 

Azərbaycan tarixi

 


 

4

 



 

 

 

 

 

 

 

Azərbaycan dövlətçiliyi 

 

e.ə III-II minillik 

Azərbaycanın cənubunda Aratta, Kuti və  Lullubi dövlət qurumlarının yaranması. 



e.ə XXII əsr 

Kutilərin Mesopotomiyada 100 illik hakimiyyəti. 



e.ə IX əsr - e.ə 590  

Manna dövlətinin mövcud olması. 



e.ə 321 – 227 

Atropatena dövlətinin mövcud olması. 



e.ə IV əsr – e. 705  

Albaniya dövlətinin mövcud olması. 



e.ə II əsr– e. I əsri  

Albaniyada yerli mənşəli Aranilər sülaləsinin hakimiyyəti. 



I–V əsrlər 

Albaniyada türk mənşəli Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti. 



629–705 

Albaniyada sabir mənşəli Mehranilər sülaləsinin hakimiyyəti. 



629–705 

Girdiman knyazlığının mövcud olması. 



IX–XI əsrlər  

Azərbaycanda siyasi intibah dövrü, ilk feodal dövlətlərin yaranması.  



951 

Şəddadilər tərəfindən Dəbil əmirliyinin yaranması. 



861–1538 

Şirvanşahlar dövlətinin mövcud olması. 



879–941 

Sacilər dövlətinin mövcud olması. 



941–981 

Salarilər dövlətinin mövcud olması. 



981–1054  

Rəvvadilər dövlətinin mövcud olması. 



971–1088 

Şəddadilər dövlətinin mövcud olması. 



VIII əsr – 1551 

Müstəqil Şəki hakimliyinin mövcud olması. 



1108–1227 

Marağada Ağsunqurilər sülaləsinin hakimiyyəti. 



1136–1225 

Atabəylər dövlətinin mövcud olması. 



1225-1231 

Azərbaycanda Xarəzmşah Cəlaləddinin dövlətinin qurulması. 



1235–1256 

Azərbaycanın Ali Monqol xanının canişinləri tərəfindən idarə olunması. 



1256–1357 

Hülakülər (Elxanilər) dövlətinin Azərbaycanda hakimiyyəti. 



1357-1410 

Azərbaycanın Calairilər dövləti (1340–1410) tərəfindən fasilələrlə idarə edilməsi. 



1386-1408 

Azərbaycanın Teymurilər dövləti tərəfindən fasilələrlə idarə edilməsi. 



1410–1468 

Qaraqoyunlu dövlətinin mövcud olması. 



1468–1501/1503 

Ağqoyunlu dövlətinin mövcud olması. 



XIII əsr – 1501  

Səfəvilərin Ərdəbil hakimliyi dövrü. 



1501–1736 

Səfəvilər dövlətinin mövcud olması. 



1736-1747 

Nadir şah Əfşar imperiyasının mövcud olması. 



XVIII əsrin II yarısı  

Azərbaycanda xanlıqlar dövrü. Ölkənin xanlıqlara, sultanlıq və məlikliklərə parçalanması. 



1726–1806 

Quba xanlığının mövcud olması. 



1743-1819 

Şəki xanlığının mövcud olması. 



1747–1804 

Gəncə xanlığının mövcud olması.  



1747–1806 

Bakı xanlığının mövcud olması.  



1747–1806 

Dərbənd xanlığının mövcud olması. 



1747–1813 

Qaradağ xanlığının mövcud olması. 



1747–1828 

İrəvan xanlığının mövcud olması. 



1747–1826 

Lənkəran (Talış) xanlığının mövcud olması. 



1747–1826 

Marağa xanlığının mövcud olması. 



1747–1827 

Naxçıvan xanlığının mövcud olması. 



1747–1928 

Sərab xanlığının mövcud olması. 



1747-1820 

Şamaxı xanlığının mövcud olması. 



1747–1797 

Urmiya  xanlığının mövcud olması. 



1747–1820 

Ərdəbil xanlığının mövcud olması. 



1748–1822 

Qarabağ xanlığının mövcud olması. 




 

5

 



1748–1828 

Xoy xanlığının mövcud olması. 



1748–1780 

Təbriz xanlığının mövcud olması. 



1747–1922 

Maku xanlığının mövcud olması 



1928-1918 

Şimali Azərbaycanda Rusiya idarəçiliyi dövrü. 



1918. 25 aprel–31 iyul  

Bakı XKS-in mövcud olması. 



1918 28.V-1920 28.IV  

Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin mövcud olması. 



1918 1.VIII-15.IX 

Bakıda “Sentrokaspi” diktaturasının mövcud olması. 



1918.XI- 1919.III 

Naxçıvanda “Türk Araz Respublikası”nın mövcud olması. 



1920-1991 

Azərbaycan SSRİ-nin mövcud olması. 



1991  18 oktyabr  

Müstəqil Azərbaycan Respublikasının qurulması. 

 

 

Döyüşlər 



 

Qədim dövr. Albaniya və Atropatena tarixinə aid döyüşlər 

e.ə 714 

Mannanın  Uişdiş  vilayəti  yaxınlığında  döyüş.  Döyüşdə  I  Rusa  və  onun  köməyinə  gəlmiş  Manna 

canişinləri məğlub oldu, I Rusa isə Urartuya qaçdı. 

e.ə 653 

İskitlərlə  Midiya  hökmdarı  Kaştariti  arasında  döyüş.  Döyüş  nəticəsində  Kaştariki  həlak  oldu  və 

Midiya İskitlərin hakimiyyəti altına düşdü, Midiyada 28 illik İskit ağalığı dövrü (e.ə 653-625) başladı. 

e.ə 650 

Assuriya  hökmdarı  Aşşurbanipal  ilə    Manna  hökmdarı  Ahşeri  arasında  döyüş.  Döyüşdə  Aşheri 

məğlub oldu, Mannanın bir sıra şəhərləri o cümlədən İzurtu tutulub dağıdıldı. 

e.ə 530 

Araz  çayı  yaxınlığında  döyüş.  II  Kirin  Tomrisin  başçılığ  etdiyi  massaget  tayfaları  ilə  döyüşdə 

məğlub edilərək öldürülməsi. 

e.ə 331   

 

Qavqamela döyüşü.  III Daranın İsgəndərə məğlub olması. 



e.ə 190 

Maqneziya  döyüşü.  Roma  dövlətinin  Selevik  hökmdarı  III  Antioxu  məğlub  etməsi  və 

Atropatenanın yenidən müstəqil olması. 

e.ə 66 

Kür sahili döyüşü. Pompeyin başçılığı ilə Roma qoşunlarının Albanları məğlub etməsi. 



e.ə 65 

Qanıx çayı döyüşü. Roma ordusunun hiylə ilə albanları məğlub etməsi. 



e.ə 38 

Fraaspa döyüşü. Roma sərkərdəsi Antoninin atropatenalılara məğlub olaraq geri çəkilməsi. 



e.ə 34 

Albanlarla Parfiya arasında döyüş. Alanların albanlara köməyə gəlməsi. 



338 

Sanatürklə    ermənilər  arasında  döyüş.  Döyüşdə  albanların  məğlub  olması  və  Sanatürkün  həlak 

olması. 

359 

Amid  döyüşü.  Albanların  köməyi  ilə  sasanilərin  Roma  və  erməni  qoşunlarını    məğlub  edərək 

Albaniyanın Arsax, Naxçıvan və Kaspiana vilayətlərini geri qaytarması. 

371 

Dizirav döyüşü. Roma və erməni qüvvələrinin Sasani və albanları məğlub edərək Albaniyanın Uti, 

Şakaşen, Girdiman və Kolt vilayətlərini işğal etməsi. 

662 

Kür çayı yaxınlığında döyüş. Albaniyaya hücum edən xəzərlərin Cavanşir  tətəfindən məğlubiyyətə 

uğradılması. 

665 

Araz çayı yaxınlığında döyüş. Döyüşdə  xəzərlərin  üstünlüyü ələ alaraq  albanlardan xeyli əsir və 

qənimət ələ keçirməsi. 

Sasanilər ilə ərəblər arasında baş vermiş döyüşlər 

636 

 Kadisiyyə döyüşü. Alban sərkərdəsi Cavanşirin sasanilər tərəfindən vuruşması. Ərəblərin sasanilər 

üzərində qələbə qazanması.  

638 

Ktesifon (Mədain)  döyüşü. Ərəblərin  sasani ordusunu məğlub etməsi. 



640 

Nahəvənd döyüşü. Ərəblərin  sasani ordusunu məğlub etməsi. 



642 

Həmədan  döyüşü.  Ərəblərin    sasani  ordusunu  məğlub  etməsi.  Döyüşdən  sonra  ərəblər  Qum  və  

Kaşanı tutdular və  xilafət ordusu Azərbaycana  daxil oldu. 

644 

Ərdəbil  yaxınlığında  döyüş.  Cənubi  Azərbaycan  mərzbanı  İsfəndiyar  ibn  Fərruxzadın    ərəb 

ordusuna məğlub olaraq əsir alınması. 

Ərəblərlə xəzərlərlər arasında baş vermiş döyüşlər 

643 

I Bələncər döyüşü. Xəzərlərin ərəb ordusu üzərində qalib gəlməsi. 



653 

II Bələncər döyüşü. Xəzərlərin ərəb ordusu üzərində yenidən qalib gəlməsi. 



730-cu illər 

Savalan döyüşü. Xəzərlərin ərəb ordusu üzərində parlaq qələbə çaldı. 



VIII 30-cu illəri 

Hilat döyüşü. Ərəblərin xəzərlərin hücumunu  çətinliklə dayandıra bilməsi. 




Yüklə 331,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə