Qədim dövr və orta əsrlər
5
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
FƏRİDƏ ƏLİYEVA
Bakı Dövlət Universiteti
Qədim dünya və orta əsrlər tarixi kafedrasının dosenti
E-mail: aliyevafa@gmail.com
ALBANİYANIN ELLİN DÜNYA İLƏ İQTİSADİ ƏLAQƏLƏRİ
Açar sözlər: Ellin dünya, iqtisadi əlaqələr, Albaniya, yazılı mənbə, antik müəlliflər
Ключевые слова: эллинистический мир, экономические отношения, Албания, письмен-
ные источники, античные авторы
Key words:theHellenisticworld, economicrelations, Albania, a writtensource,
theancientauthors
Azərbaycanın ərazisi əlverişli coğrafi mövqeyə və təbii zənginliklərə malik olduğun-
dan, burada qədim cəmiyyətin təşəkkül tapıb inkişaf etməsi üçün real imkanlar mövcud ol-
muşdur. Cəmiyyətin inkişaf tarixinin öyrənilməsində ayrı-ayrı təsərrüfat sahələrinin arxeoloji
material və yazılı məlumat əsasında təhlili başlıca məsələlərdən biridir. Arxeoloji qazıntılar
nəticəsində aşkar olunmuş maddi mədəniyyət qalıqları Azərbaycan əhalisinin təsərrüfat və
ticarət həyatını öyrənmək üçün müəyyən qədər imkan yaradır. Azərbaycanın qədim dövlətlə-
rindən olanAlbaniyanın e.ə.IVəsr - e.III əsrlərində ticarət münasibətlərinə dair materialların
azlığına baxmayaraq, antik müəlliflərin məlumatları, müxtəlif sikkə nümunələri, Cənubi Qaf-
qaz və dünya tranzit ticarətində mühüm rol oynayan Xəzər dənizi və Kür çayı kimi su
yollarının olması onun bir çox ölkələrlə əlaqələrini aydınlaşdırmağa imkan yaradır. Ticarət an-
tik dövr Albaniya şəhərlərinin iqtisadi həyatında böyük rol oynayırdı (1, s.152). Ticarət isteh-
salı ilə əlaqədar olan əkinçiliyin və sənətkarlığın inkişafı öz növbəsində ticarətin inkişafına
şərait yaradırdı.
Albanların təsərrüfatında əkinçilik, maldarlıq və sənətkarlıq əsas yer tutmuşdur. Bun-
larla əlaqədar olaraq, yardımçı təsərrüfat sahələri - bağçılıq, bostançılıq, balıqçılıq damövcud
olmuşdur (2, s.102). Antik müəlliflərin məlumatları kənd təsərrüfatının kifayət qədər dəqiq
mənzərəsini verir(3,s.80).
Y.İ.Krupnov “Şimali Qafqazın qədimtarixi” adlı əsərində etnoqrafik dəlillərə və Stra-
bonun Albaniyada xışdan istifadə haqqındakı məlumatına əsaslanaraq Qafqazda qədimdə ko-
bud ağır xışdan istifadə edilməsi fikrini irəli sürür (4, s.313).
Strabon qeyd edir ki, albanlar və iberlər “münbit torpağa malikdirlər və təsərrüfatı
yaxşı inkişaf etdirə bilirlər”(XI,2,19). Biz Strabonda əkinçilik üçün yararsız ərazi haqqında da
məlumata rast gəlirik. Məsələn, o, yazır ki, İberiyadan Albaniyaya gedən yol “Kambisenadan
– suyu qıt olan dərə-təpəlik ərazidən keçir” (XI,4,5).
Azərbaycanda həm bərk, həm də yumşaq buğda növü əkilirdi. Bərk buğda dəninin və
ununun Mingəçevirdə aşkar edilmiş qalıqları həmin vaxtlara aiddir(3,s.82). Bağçılığın alban-
ların təsərrüfatındaxüsusi rol oynadığını göstərən yazılı mənbələr arxeoloji tapıntılarla təsdiq
edilir (2,s.106). Strabon Albaniyanın üzümlüklərindən, habelə üzüm tənəklərinin bol üzüm
gətirməsindən danışır. Məlum olduğu kimi, üzümdən müxtəlif məhsullar hazırlanması təsərrü-
fat həyatında böyük əhəmiyyətə malik idi.
Əhalinin iqtisadi həyatında maldarlıq nəzərə çarpacaq yer tuturdu. Yazılı qaynaqlarda
Kaspi torpağında dəvələr olması haqqında da məlumatlar qalmışdır. Dəvələrdən digər ölkələrə
6
Qədim dövr və orta əsrlər
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
mal daşımaq üçünistifadə olunurdu. Ticarət məqsədilə həyata keçirilən səyahətlərdə istifadə
olunan minik və yük heyvanları maldarlıqda da xüsusi yer tuturdu. Bunlardan atı xüsusilə
qeyd etmək lazımdır. Deməli, hərbi işlərdə geniş istifadə olunmalarından əlavə, Albaniyada
dəvə və atlardan ticarətdə minik və yük daşımaq məqsədilə də istifadə olunurdu. Arxeoloji ta-
pıntılardan və mənbələrin verdiyi məlumatdan göründüyü kimi, Albaniyanın iqtisadi həyatın-
da heyvandarlıq böyük əhəmiyyət kəsb edirdi.
Bir çox mənbələr qədim Azərbaycan əhalisininbalıqçılıqla da məşğul olduğunu göstə-
rir. Təbii ki, balıqçılıq Xəzər dənizi, Kür və Araz kimi iri çayların yaxınlığında yaşayan tayfa-
ların həyatında mühüm rol oynaya bilərdi. Buna baxmayaraq, dağ çaylarında olan farelbalıq-
larından, eləcə də ölkə daxilində mübadilə yolu ilə Kür və Araz çaylarında və Xəzər dənizində
ovlanmış balıqlardan istifadə olunmuşdur. Yəqin ki, Albaniyanın digər ölkələrlə iqtisadi-tica-
rət əlaqələrində balıq və balıq məhsulları özünəməxsus yer tuturmuş. Klavdi Elian yazır ki,
Kaspi torpağında nəhəng bir göl var və bu göldə itiburun adlanan nəhəng balıqlar üzür. Kaspi-
lər onları tutur, duzlayır və ya qurudurdular. Sonra isə dəvələrə yükləyib Ekbatanaya aparırlar.
Bu məlumat həm Albaniyaya, həm də Atropatenaya aiddir.Yəni, həm ölkə daxili, həm də öl-
kəxaricitcarətdə balıqdan istifadə edirdilər. Bu balıqların piyindən məlhəm hazırlayırdılar.
Bundan başqa, çox əlverişli olan yapışqan düzəldirdilər. Yəqin ki, ticarətdə bu yapışqandan
istifadə olununrdu. Həm də xaricdən gətirilən fil dişindən əşyalar hazırlayan ustalar da bu ya-
pışqandan işlədirdilər. Balıqlara vurmaq üçün lazım olan çoxlu duz Atropatena duz mədən-
lərindən gətirilirdi.
Albaniyanın iqtisadiyyatında əkinçilik və maldarlıqla bərabər, müxtəlif sənətkarlıq sa-
hələri də başlıca yerlərdən birini tutmuşdur. Tədqiq olunan sahələrdən biri dulusçuluqdur və
metalişləməyə aid, qismən də şüşə istehsalı ilə əlaqədar olan sənətkarlıq haqqında bir qədər
ətraflı məlumat əldə edilmişdir.
Albaniyada şüşə məmulatı istehsalı kimi nisbətən incə və mürəkkəb sənət sahəsinin
mövcud olması haqqında arxeoloji materialların təhlili mülahizələrə imkan verir. Qazıntılar
zamanı gətirilmə şüşə qablarla yanaşı, yerli istehsal nümunələrinin də varlığı müəyyənləşdiril-
mişdir (2,s.114). Şüşə qablarAlbaniyaya həm ticarət əlaqələri vasitəsi ilə xaricdən gətirilmiş,
həm də yerli sənətkarlar tərəfindən istehsal edilmişdir. Bəzi şüşə qabların ətraflı tədqiqi nəti-
cəsində aydın olmuşdur ki, onlar yerli istehsalın məhsuludur (5,s.113-122). Lakin şüşə qablar
istehsalında yerli formaların tətbiqi ilə yanaşı Yaxın Şərq şüşə istehsalı elementlərinin də
varlığı məlum olur. Albaniyada şüşə istehsalı yerli gil qabistehsalının bəzi xüsusiyyətlərinin
tətbiqi vasitəsilə, eyni zamanda mədəni əlaqələr nəticəsində mənimsənilmiş forma və üsullarla
da təkmilləşdirilmişdir (2,s.97). Məişətdə şüşədəndüzəldilən qab-qacaqdan istifadə edilirdi,
dəfn mərasimində lazım olan ətirlər və ətirli yağlar da şüşə qablarda saxlanılırdı (3,s.99).
K.V.Treverin fikrincə, Albaniya ərazisində üzə çıxarılmış bəzi şüşə məmulatların yerli, yaxud
Suriya, Kiçik Asiya vilayətlərindən gətirilmə olduğunu demək hələlik çətindir (6,s.81).
Məlum olduğu kimi, toxuculuq hələ ən qədim zamanlardan insanların həyatında müəy-
yən yer tutmuşdur. II-III əsrlərdə yaşamış KlavdiElianın verdiyi məlumatdan Albaniyada is-
tehsal olunan yunun xarici ölkələrdə satıldığı aydın olur. O yazır ki, burada dəvələr olduqca
çoxdur və onlar yumşaq yunla örtülmüşdür. Onların yunu çox zərifdir, belə ki, öz yumşaqlığı-
na görə, Milet yunundan geri qalmır. Toxuculuğun inkişafı bir sıra xırda peşələrin də meydana
çıxmasınıvə onunla əlaqəli şəkildə inkişaf etməsini şərtləndirmişdi. Bunlardan biri boyaçılıq-
dır.İstehsal olunmuş parçanı, lifi, ipi, yaxud da paltarın özünü bir çox bitkilərin kök, gövdə,
qabıq və çiçəyindən, habelə başqa materiallardan müxtəlif üsullarla alınan cürbəcür rənglə
boyamışlar. Yuxarıda deyilənlərdən belə nəticəyə gəlmək mümkündür ki, Albaniya toxucuları
Qədim dövr və orta əsrlər
7
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
müxtəlif xammalla təmin olunmuşdular.Yerli boyalar olan- marena və koşenil haqqında da
danışmağa əsas vardır (6,s.82) .
Arxeoloji tapıntılar gön və dəridən müxtəlif geyimlər tikilməsini söyləməyə imkan ve-
rir. Təbii ki, bunlar hamısı ticarət münasibətlərinin inkişafında mühüm rol oynayırdı. Toxucu-
luğun, eləcə də başqa sənət növlərinin inkişafı öz növbəsində iqtisadiyyatın digər sahələrinin -
mübadilə və ticarətin inkişafına da təsir göstərə bilmişdi.
Arxeoloqlar müxtəlif rəngli və ölçülü asma bəzək əşyaları da üzə çıxarmışlar. Heyvan
heykəlcikləri, sxematik göz şəkilli muncuqlar, skarabeuslar (Misir və Suriya mənşəli, üzərində
ornamenti olan daş və saxsı böcəklər) və başqa əşyalar bu qəbildəndir (3,s.73). Torpaqvə ka-
takomba məzarlarından aypara şəkilli qızıl sırqalar üzə çıxarılmışdır. A.A.Qaraəhmədovanın
fikrincə, bunlar Roma dövləti ilə ticarətin məhsulu olub, bu bölgəyə oradan idxal edilirdi.
T.İ.Qolubkinaya görə, bu dövr üçün yunan-roma dünyasından gəlmiş və ya yerli istehsala
məxsus gemmalı üzüklər əhəmiyyət kəsb edir. Roma gemmalarınınyayılmasındaPompeyin və
Antoninin yürüşləri mühüm rol oynamış, gəlmə gemmalar çox olduğundan onları yerli mə-
mulatlardan ayırmaq mümkün deyildir. Tədqiqat göstərir ki, gemma qaynağı Qərb dünyası
əraziləri olmaqla bərabər şərq ölkələrində, o cümlədən Azərbaycanda ortaya çıxması romalıla-
rın şərqə doğru yürüşləri ilə bağlıdır. Gemmaların bir qismi isə Yunanıstan və Roma mədəniy-
yətinin təsiri altında olan yerli oymaçı ustaların əlinin məhsuludur.
Beləliklə, Azərbaycanın ellin dövlətlərlə iqtisadi-ticarət əlaqələrinin inkişafında ölkələ-
rin əlverişli coğrafi mövqeyi, bu dövrdə onların iqtisadi inkişafı, zəngin təbii şəraiti, bu re-
gionların qədim şərq mədəniyyət mərkəzlərinə yaxınlığı və s. mühüm rol oynayırdı. Deməli,
buna həm də Atropatena və Albaniya ərazilərindən keçən və bu iki ölkəni ellin dövlətlərlə bir-
ləşdirən tranzit ticarət yolları da təkan verirdi. Bu barədə həm antik müəlliflərin yazılı məlu-
matları, həm də arxeoloji və numizmatik materiallar məlumat verir. Ə.Rəcəbli özünün “Azər-
baycanın numizmatikası”adlı kitabında yazır ki, ”Albaniyanın mühüm xarici əlaqələri cənub
istiqamətində-Atropatena vasitəsilə, oradan isə nəhəng ellin dünyası ilə mövcud olmuş və in-
kişaf etmişdir”(7, s.12).
Parfiyanın iqtisadi həyatına qoşulmuş yerli tacirlər ticarətdə fəal rol oynamışdırlar. On-
lar bir-birindən uzaq ölkələri birləşdirən böyük bir magistralı əllərində saxlayırdılar. Bütün
bunlar göstərir ki, bir tərəfdən Avropadan, digər tərəfdən Çindən, Hinditandan, Orta Asiyadan
uzanan ticarət magistralları Parfiya ərazisində kəsişir, gətirilən mallar isə ya yerli tacirlər
tərəfindən başqa yerlərə ötürülür, ya da iri şəhərlərdə qalaraq böyük yolların qolları ilə tədri-
cən hər tərəfə yayılırdı. Atropatena və Albaniya bu ticarətdə müəyyən yer tuturdular: ixrac
edilən mallar Ekbatanaya daşınır, buradan da başqa yerlərə aparılırdı. Antik Atropatena və Al-
baniya üçün nəzərdə tutulan idxal malları da Ekbatanaya bu əsas ticarət yolları ilə gətirilirdi.
Yuxarıda deyildiyi kimi, ticarət antik dövrdə Albaniyanın şəhərlərinin iqtisadi həyatın-
da əhəmiyyətli rol oynayırdı. İstehsalçı ilə istehlakçı arasında vasitəçi rolunu da çox zaman
fəaliyyət çevrəsini ticarət təşkil edən tacirlər oynayırdılar (1,s.152).
Ellinizm dövründə pul dövriyyəsi yüksək səviyyəyə çatmışdır və pul dövriyyəsi üçün
uyğun iqtisadi bazası olan bir çox ölkələrə yayılmışdır.Yəni pul zərbi yunan dunyasından ya-
vaş-yavaş pul dövriyəsinin yaranması və inkişafı üçün uyğun ictimai-iqtisadi bazası olan ölkə-
lərə yayılmağa başladı. Bu məsələdə Albaniya da istisna təşkil etmirdi. Əhəməni İranında da
pul zərbi mövcud idi. Güman edilir ki, Əhəmənilərin dövründə Albaniyada ticarət mübadilə
vasitəsilə həyata keçirilirdi. Pul dövriyyəsinin yaranmasıüçün şərait Albaniyada ellinizm döv-
ründə yarandı. Bu dövrdə ümumdünya ticarətinə yeni-yeni ölkələr cəlb olunurdu. Albaniya da
belə ölkələrdən idi. Albaniyada artıq bir sıra yaşayış məskənləri şəhərlərə çevrilir və sənətkar-
8
Qədim dövr və orta əsrlər
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
lıq və ticarət durmadan inkişaf edirdi. Bütün bunlar pul dövriyyəsinin yaranib inkişaf etməsi
üçün içtimai-iqtisadi bazanın formalaşmağına gətirib çıxarırıdı. Qafqazın numizmatik mate-
riallarının davamlı tədqiqi Y.A.Paxomova belə qənaətə gəlməyə imkan vermişdi ki, Azərbay-
can ərazisində pul dövriyyəsi e.ə.III əsrdən meydana gəlmişdir. Numizmatik tapıntılar əsasın-
da Albaniyanın pul dövriyyəsini iki əsas böyük dövrə bölmək mümkündür: e.ə.VI əsrdən-e.ə.I
əsrin ortalarınadək olan birinci dövr və e.ə.I əsrin ortalarından eramızın III əsrinədək olan
ikinci dövr. Bu dövrlərin özlərini də Albaniyanın pul dövriyyəsində müəyyən dəyişiliklər baş
verən bir neçə mərhələyə ayırmaq mümkündür (1,s.155).
Albaniyanın ellinizm dövründə pul dövriyyəsini işıqlandırmaq üçün mühüm material
tapılmış ayrı-ayrı sikkə və böyük pul dəfinələridir. Dəfinələr arasında pulların sayına və tərki-
binə görə ən əhəmiyyətlisi 1966-ci ildə antik dövr Qəbələ yaxınlığında tapılmış dəfinədir.
E.ə.II əsrin 20-ci illərinə aid bu dəfinənin ümumi qiyməti ondadır ki, burada 500-dən artıq
alban zərbli pul tapılmışdır.Yalnız bu dəfinə Albaniyaya məxsus pul kəsilmə təkamülünü
izləməyə imkan verir.Yerli zərbə aid pullar olan digər dəfinələr əsasında bu təkamülü izləmək
mümkün deyil. Qəbələ dəfinəsi sayəsində dəqiq müəyyənləşdirmək mümkün oldu ki, ellinizm
dövrünə aid yerli alban pulları Böyük İsgəndərin pullarının təqlidi idi. Zaman keçdikcə yerli
pullar tənəzzülə uğradılar, İsgəndərin sikkələri ilə genetik əlaqəli olmalarına baxmayaraq,
pulların növləri də dəyişdi. Tədqiqatçılar belə nəticəyə gəlmişlər ki, Albaniyada İsgəndərin
pullarına bənzətmə artıq e.ə.III əsrdən başlamışdır. Belə sikkələr Makedoniyalı İsgəndərin
sikkələrinin şərq ölkələri bazarlarında geniş yayıldığı dövrlərdə kəsilirdi. Məhz elə buna görə
də bu pullar QafqazAlbaniyasının ilk pullarının zərbində etalon rolunu oynamışlar (8,s.48).
İ.Babayevin fikrinə görə, Albaniyada Makedoniyalı İsgəndərin draxma və tetradraxma-
larına oxşar pulların zərbinə e.ə.III əsrin birinci yarısında, hətta ola bilər ki, e.ə.IV əsrin sonu -
III əsrin əvvəllərində başlamışlar. Albaniya Makedonyalı İsgəndərin Şərq yürüşü sayəsində
əhəmənilərin zülmündən azad olub müstəqil dövlət olmuşdur. İlkin olaraq Albaniyaya çox
sayda İsgəndərin pulları daxil olmuşdur və bununla da Albaniya ellinist dünyası ilə ticarətə
cəlb olunmuşdur. Əhalinin artan tələbatını təkcə gətirilmə pullar ödəmədiyi üçün ölkədaxili
ticarət də yüksək səviyəyə çatmışdı. Buna görə də Albaniya hökmdarları özləri pul zərb etmə-
yə məcbur oldular. Əvvəlcə bu pullar orijinala daha yaxın idi, lakin vaxt keçdikcə öz görünüş-
lərini dəyişirlər(1,s.49). Güman etmək olar ki, Makedonyalı İsgəndər və selevkilərin pullarının
bir hissəsi Albaniyaya e.ə.IV əsrin sonlarında daxil olmuş və e.ə.III-II əsrlərdə burada əsas
ödəmə vahidi rolunu oynamaqda davam edirmiş. Bunu, bir tərəfdən, məlum bir fakt sübut edir
ki, ölümündən sonra Makedonyalı İsgəndərin pulları Şərqdə olduğu kimi,Yunanıstanda da
uzun müddət zərb olunurdu.Onlar əvvəlki kimi beynəlxalq valyuta vəzifəsini yerinə yetirirdi-
lər. Digər tərəfdən, bu, sözü gedən pulların selevki, roma və parfiya pulları ilə birgə dəfinələr-
də üzə çıxarılmasını təsdiqləyir (9,s.93-94).
Ellin dünyası ilə Albaniyanın əlaqələri haqqında Mingəçevir, Şamaxıdan tapılmış mö-
hürlər xəbər verir. Albaniya ərazisində tapılmış Suriya mənşəli şüşə muncuqlar da Albaniya-
nın Yaxın Şərq ilə ticarət münasibətləri haqqında məlumat verir. Dövlətin yaranması, şəhər
mədəniyyətinin təşəkkülü beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsinə zəmin yaradırdı. Beləliklə,
Atropatenada olduğu kimi, Albaniyada da bu dövrdə şəhər mədəniyyəti, sinfi cəmiyyət inkişaf
edirdi, yerli əhalinin qədim Şərq ölkələri, antik dünya ilə siyasi, iqtisadi, mədəni, ticarət əlaqə-
ləri genişlənirdi.
Yuxarıda deyilənlərdənbelə nəticəyə gəlmək mümkündür ki, Azərbaycan öyrənilən
dövrdə, bir tərəfdən müstəqilliyini qorumağa çalışaraq, bir sıra yaxın, uzaq ölkələrlə mübarizə
Qədim dövr və orta əsrlər
9
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
aparmış, digər tərəfdən isə kənd təsərrüfütını, ayrı-ayrı sənət sahələrini, dini baxışlarını, mədə-
niyyətinin müxtəlif sahələrini yüksək inkişaf səviyyəsinə çatdırmışdır.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat:
1.Бабаев И.А. ГородаКавказскойАлбании в IV в. дон.э.- III в.н.э. Баку, 1990, 234 с.
2.Osmanov F.L. Qafqaz Albaniyasının maddi mədəniyyəti. Bakı, 1982, 158 s.
3.Əliyev K.H., Əliyeva F.K. Azərbaycan antik dövrdə. Bakı, 1997, 119 s.
4.Крупнов Е.И. Древняяисториясев. Кавказа. Москва, 1960, 370 с.
5.Nuriyev A.B. B.Azərbaycan ərazisində aşkar edilmiş oymalı şüşə piyalələr haqqında.
Az.SSR EA Tarix institutu aspir. I elmi konf.-nın mat.-rı. Bakı, 1965, s.11-12.
6.Тревер К.В. Очеркипоистории и культуреКавказскойАлбании. М.-Л., 1959, 391с.
7.Раджабли А.М. Нумизматика Азербайджана. Баку, 1997, 232 с.
8.Левиатов В.Н.Азербайджан с V в. до н э.- IIIв.н.э. Изв. АН Азерб. ССР, 1950, № 1.
с.48-95.
9.Расулова М.М. Торгово-экономические икультурныесвязиКавказской Албании с ан-
тичным и эллинистическим миром: IV в.до н. э.- III в. н.э. Баку, 2008, 216 с.
.
ФАРИДА АЛИЕВА
Кафедра история древнего мира и средних веков
Бакинского Государственного Университета
ЭКОНОМИЧЕСКИЕ СВЯЗИ АЛБАНИИ С ЭЛЛИНИСТИЧЕСКИМ МИРОМ
Письменные источники и материалы археологических раскопок дают возмож-
ность изучать
экономическую
жизнь населения Азербайджана в античное время.
В начале статьи говорится
о сущности эллинизма,
о роли торговли в экономичес-
кой жизни албанских городов. Античные авторы сообщают, что кроме сухопутных, в
Азербайджане существовали и морские и речные пути.
Земледелие и скотоводство составляли основу экономической жизни населения
Албании
в античное время. В статье говорится также о производстве и о развитии про-
изводства изделий из стекла и керамики.
В статье также подчѐркивается местные преимущества географического положе-
ния страны в торговых отношениях Атропатены и Албании изучаемого времени.
FARIDA ALIEVA
BakuStateUniversity
theDepartment of theAncient and MiddleAgeshistory
ECONOMIC RELATIONS OF ALBANIA WITH HELLENISTIC WORLD
Written sources and materials of unique excavation give an opportunity to research
economical life of Azerbaijan’s population in the ancient period.
At the beginning of article saying about point of the Hellinisim and about role of trade
in economical life of the Albanian’s cities.
10
Qədim dövr və orta əsrlər
Tarix və onun problemləri,
№3 2013
Ancient authors inform that in the Azerbaijan except overland route there were river
way and seaway.
Agriculture and cattle raising were base of economical life Albania in the ancient pe-
riod.
Brown ware, ceramics, glass were also developed in that epoch.
And of course, Azerbaijan was in the comfortable geographical location for develop-
ment of trade relations.
Rəyçilər: t.ü.f.d.E.Kərimova,t.e.d.Q.S.İsmayılov
Bakı Dövlət Universiteti, Qədim dünya və orta əsrlər tarixi kafedrasının 26 aprel
2013-cü il tarixli iclasının qərarı ilə çapa məsləhət görülmüşdür (pr.№08).
Dostları ilə paylaş: |