TariX-İ qezelbaşAN
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Pornak tayfası
- Şeyxavənd tayfası
- Çəpni tayfası
vivo TARİX-İ QEZELBAŞAN
14
Sultan Səlim (Yavuz) 64 I Şah İsmayılla vuruşmağa gələndə (Sultan Murad) onunla idi və qayıdarkən Diyarbəkri tutmaq ona tapşırıldı. Urfədə 65
qorçibaşı 66
Durmuş bəy Şamlu ilə döyüşdə öldürüldü, onun başını 924-cü il şəvval ayının 12-də (17.X.1518) Təbrizə I Şah İsmayılın hüzuruna gətirdilər. (Sultan Murad) 895-ci il ramazan ayının 13-də şənbə gecəsi (31.VII.1490) anadan olmuşdu.
Barik (bəy Pornak) xandqarın 67 xidmətində idi. Axırda cismən zəifləyib Məkkədə mücavir oldu və orada vəfat etdi.
Sultan Muradın ölümü ilə Ağqoyunlu xanədanı tamamilə dağıldı 68 .
Həsən bəyin nəslindən olan bu üç uşağın çəkişdiyi vaxtlarda məmləkətdə hərc-mərclik bərqərar oldu, Allahın məxluqatına cürbəcür bəlalar üz verdi: taun, vəba fəlakətinə, qıtlıq və bahalıq müsibətinə düçar oldular.
Fəsil: Həsən padşahdan (əvvəl) dörd nəfər bu ardıcıllıqla Diyarbəkrdə sultanlıq etmişdir: Qara Osman, Sultan Həmzə, Əli bəy, Cahangir Mirza 69 . Bayanduri (tayfası)
Bu tayfanın böyük əmiri Bayandur bəy ibn Rüstəm bəy ibn Murad bəy ibn Qara Osmandır. Yaqub padşahın vaxtında əmir əlüməra idi və Diyarbəkrdə Misir padşahı Sultan Qansuhun qoşununu məğlub etdi və Baş bəyi qətlə yetirdi. Axırda Savə yaxınlığında Yaqub padşahla vuruşdu və Sultan (Sufi) Xəlil Mosullu tərəfin- dən öldürüldü.
Başqa birisi Eybə Sultandır 70 ki, Əhməd paşanı öldürdü və Əzizkəndində 71 Məhəmmədi Mirza ilə vuruşub həlak oldu. Bu tayfanın daha bir böyük əmiri Əbülfəth bəydir ki, bir il Farsda hakim- lik edib axırda dağdan yıxılıb öldü.
Və biri də Murad bəydir ki, uzun müddət Yaqub padşahın adından Yəzd hakimi idi və Sultan Muradın ölümündən sonra Xorasana gedib illərlə Sultan Əbu Səidin xidmətində oldu. Mosullu tayfası
Onların böyük əmiri (Bək) Taş bəyin oğlu Əmir bəydir ki, Həsən padşahın əmir əl-ümərası idi. Sultan Əbu Səidin əmirləri ilə mühüm döyüşlər etmiş, Tokatı yandırmışdı və onun oğlu Gülabi bəy də böyük əmir idi. vivo TARİX-İ QEZELBAŞAN
15
Başqa biri Əmir bəyin qohumu Sufi Xəlildir. Yaqub padşahın vaxtında böyük əmir idi. Padşahın vəfatından sonra əksər bayanduri şahzadələrini öldürdü və axırda Van qalası ətrafında Süleyman bəy Bijən tərəfindən qətlə yetirildi.
Bu tayfanın böyük əmirlərindən biri də Əmir xandır. Şah Təhmasibin adından Bağdad valisi idi və Zülfüqar bəy onu öldürdü.
Başqa birisi Zülfüqar bəy ibn Noxud Sultandır ki, Əmir xandan sonra Bağdad valisi oldu, Şah Təhmasibin əleyhinə çıxdı və axırda öz mülazimi Əli bəy tərəfindən öldürüldü 72 .
Başqa biri Əmir xan ibn Məhəmmədi bəy ibn Gülabi bəy ibn Əmir bəy ibn Bəktaş bəydir ki, Təbrizin əmir əl-ümərası idi.
Bu tayfanın böyük əmirlərindən biri Məhəmməd xandır ki, Kaşan hakim- liyi ona tapşırılmışdı və oğlu Dəlican xan da bacarıqlı əmir idi.
Və bu tayfanın böyük əmirlərindən biri Heydər Sultandır ki, uzun illər Qum hakimi idi. Oğlanları İbrahim xan və Ədhəm Sultan da o çiçəklənən şəhərin hakimi olmaqla şərəflənmişdilər. Şah Təhmasib İbrahim xanı Ruma səfir göndərdi.
Əmirlərdən biri də Sultan Məsum xandır ki, Savə əyaləti ona mənsub idi. Pornak tayfası
Bu tayfanın böyük əmiri Şahəli bəy olub. O, Həsən padşahın vaxtında böyük qüdrətə malik idi. Sufi Xəlil Mosullu ilə vuruşda öldürüldü 73 . Başqa biri Mənsur bəydir ki, Yaqub padşah vaxtında Şiraz əmirliyi ona mənsub idi.
Digəri Qasım bəydir ki, Mənsur bəydən sonra Şiraz hakimi oldu. Bu tayfanın böyük əmirlərindən biri Mürtəzaqulu xandır ki, Məşhədin əmir əl-ümərası idi. O, Mənsur bəyin oğludur.
Və əmirlərdən biri Bağdad hakimi Barik bəy olub ki, I Şah İsmayılın zühuru zamanı İraqi-Ərəbin hökmdarı idi.
Başqa birisi Həsən bəy Şəkəroğludur ki, Rüstəm padşah vaxtında Muğan və Qaracadağın əmir əl-ümərası idi. Əlvənd zamanında başqa əmirlərə başçılıq edərək Gərmazərdə 74
qaçıb canını qurtardı 75 . Onun oğlu İsfahan Sultan I Şah İsmayıl dövründə Mərv hakimi idi və Əmir Nəcmlə 76
döyüşdə öldürüldü.
Digər əmirlər Mürtəzaqulu xanın qardaşları Kazım xan və Fərrux xandır ki, Damğan və Hezarcəribin 77
hakimliyi onların əllərində idi. vivo TARİX-İ QEZELBAŞAN
16
(Əmirlərdən biri də) Mürtəzaqulu xanın oğlu Məhəmmədqulu xandır ki, Şəbankarə 78
əyalətinin idarəsi ona tapşırılmışdı.
Və başqa biri Pirbudaq xandır ki, hazırda Təbriz hakimidir. Şeyxavənd tayfası
Onlar Həzrət Sultan Şeyx Səfi əl-həqq və-d-dinin nəslindəndirlər 79 . Onla-
rın böyük əmiri Məsum bəy Səfəvidir. (O), Şah Təhmasibin hakimiyyətinin əvvəllərində qorçi 80
vəqflərinin mütəvəllisi oldu, daha sonra isə Şah Təhmasibin vəkili oldu və 976-cı ildə (26.VI.1568 – 15.VI.1569) Həccə gedərkən yolda Sultan Səlimin göstərişi ilə öldürüldü 81 . Başqa birisi Zeynalabdin bəydir ki, I Şah İsmayıl vaxtında böyük əmir idi və 918-ci ildə (19.III.1512 – 8.III.1513) Nəcm-i Sani ilə birlikdə Qicduvan şəhə- rində həlak oldu 82 . Çəpni tayfası
Bu tayfa Trabzon ətrafındakı Yuxarı Canik və Aşağı Canikdəndir (Canik-i ə'la və Canik-i süfla) 83.
Onlar Oğuz xanın oğlu Gün xanın nəslindəndirlər 84 . Bu
tayfadan böyük əmir az çıxmışdır.
(Bu tayfadan olan) Şahəli Sultan əvvəlcə Süleyman Sultan Rumlunun mülazimi idi, axırda Van qalasının hakimi oldu. 955-ci ildə (11.II.1548 – 29.I.1549) Sultan Süleyman Alkas Mirza ilə birlikdə İrana gələndə 85
(o), Van qalasını Sultan Süleymana təslim etdi. Buna görə Şah Təhmasib onu inək dərisinə çəkdirdi (və o), dünyadan köçdü və (Şah) onun qoşununu Süleyman bəy Çəpniyə tapşırdı.
Və bu tayfanın başqa bir əmiri Məhəmməd bəy Cəlaloğludur ki, Gürcü- stan padşahı Ləvasanı 86
qətlə yetirdi və axırda Şirvanda özünü öldürdü. Bayat və Bozçalu tayfası
«Bayat» – yəni «dövlətli» və «nemətli». Bu tayfa Oğuz xanın oğlu Gün xanın övladlarındandır. Bu tayfada böyük əmirlər az olmuşdur.
(Onlardan) Süleyman bəy Şah Təhmasibin yanında böyük nüfuza malik idi, axırda o həzrətin əmri ilə kor edildi. Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|