T : 33 24. 12. 1337 c : YÜz otuz üÇÜNCÜ İNİkas

---

t : 133 24 . 12 . 1337 C : 3 

YÜZ OTUZ ÜÇÜNCÜ İNİKAS 

24 Kânunuevvel 1337 Cumartesi 

ÜÇÜNCÜ CELSE 

REİS : İkinci Reisvekili Adnan Beyefendi 

KÂTİPLER : 

REİS — Efendim; Celse kuşat olundu. 

1. — ZAPTI SABIK HÜLÂSASI (1) 

2. — İZTİZÂH 

/. — Veliaht Abdülmecit Efendinin Meclis Riya­

setine gönderdiği mektup ve Müdafaai Milliye Ve­

kilinden istizah. 

REİS — Efendim; Müdafaai Milliye Vekili Pa­

şadan bir istizah var. Bittabi celsei hafiyede olması 

matluptur. 

Şehzade Abdülmecit Efendi Hazretlerinin mektu­

bunun okunması ve üzerinde yapılacak müzakeratm 

celsei hafiyede cereyanını reylerinize arz ediyorum. 

Kabul edenler. Etmiyenler... Kabul edilmiştir. 

Şimdi mektup okunacaktır. 

(Şahzade Abdülmecit Efendinin mektubu okun­

du) 

REİS — Söz Başkumandan Mustafa Kemal Pa­

şa Hazretlerinin. Buyurun efendim. 

MUSTAFA KEMAL PAŞA (Ankara) — Arka­

daşlar, Şehzade Abdülmecid Efendi Hazretleri bun­

dan evvel de bir iki mektup göndermiştir. Fakat bu 

mektuplar doğrudan doğruya hendenizin şahsıma ait 

idi ve muhteviyatı sarih ve katî olmaktan ziyade meç­

hul siğalan ile malî idi. Ben kendisine bilvasıta gön­

derdiğim haberde; benim şahsımın hiç ehemmiyeti 

yoktur ve beni şahsımla münasebet hiç bir fayda ver­

mez. Zatı necabetpenahileri, milletimizin mümessili 

olan Meclisi tanımalısınız ve ancak Meclisle alâka­

dar olmalısınız, dedim. Bugün gelmiş olan mektup 

doğrudan doğruya Büyük Millet Meclisi Riyasetine-

dir ve muhteviyatında da, mesmuu alileri olduğu 

üzere Meclisimiz, «Meclisi Kebiri Milli» tabiri kul­

lanmak suretiyle ifade olunmuştur. (Alkışlar) 

(/) 20 Kânunuevvel 1337 tarihlî 131 nci inikata 

ait zabıt mevcut olmadığından, buna ait zantı sabık 

hülâsası tanzim ve yerine konmasına imkân olmamış 

tır. Mustafa Nuri Ünver 

(Not : Bu celsedeki kâtipler adları belirleneme­

miştir.) M. Nuri Ünver 

Buna karşı yapılacak muameleyi celsei hafiyede 

görüşmek muvafık olur zannındayım. 

İLYAS SAMİ EFENDİ (Muş) — Şehzade Abdül­

mecit Efendi... vazifei lâzımeyi ifa etti. Yalınız ben­

deniz diyorum ki heyeti aliyenizin; Süleyman Şahın 

kalbi millette medfun olan hissi hürmeti... (Gürültü­

ler) 

Bir hafidi Osmani olduğunu ispat için kendisi­

nin... şimdiye kadar mümkün olan ve bu ruhu taşı­

yan Şehzadelerin... şu mevcudiyet içerisinde bulun­

masını Meclisi Âliniz namına teklif eylerim. 

HÜSREV BEY (Trabzon) — Efendim, bu vesika 

hakikaten pek tarihî ve pek mübeccel bir vesikadır. 

Buna karşı Meclisin millet namına... ibraz etmesi şüp­

hesiz ki lâzımdır. Yalınız bu pek nazik bir meseledir. 

İlyas Sami Efendi kendisinin Heyeti Milliyemiz ara­

sına gelmesini tasvip buyurdular. Bu, tatbikatta pek 

muzır ve pek fena bir şeydir ve gayri mümkindir. 

Hallolunacak meselemiz, şu veya bu şahıs değil, ma­

kamı Hilâfettir... Masuniyetini ahdi millimize sok-

muşuzdur. Bugünlerde bunu karıştırmak doğru de­

ğildir. Ezcümle, Heyeti Vekilenin vazife ve mesuli­

yetine dair müzakerat neticesinde Paşa, Hazretlerinin 

irad buyurdukları o büyük nutuk dahi, ne kadar fe­

na tefsirlere uğrayacaktır. Onun için bu nıkatı gayet 

dakik ve hissiyattan ârî olarak düşünmenizi rica ede­

rim. 

İLYAS SAMİ SFENDİ (Muş) — Usulü müzake­

reye dair maruzatta bulunacağım. Meclisçe, beya­

natımın sui teferrüm istidadında olduğunu anladım.... 

Şahısların kitlei milliyeye şeref verecek... Binaenaleyh 

rica ederim fikrimi tashih edeyim. Milletlerin vaz et­

tiği... (Gürültüler)... hizmet etmekle müşerref olur­

lar. İşte maksudum budur. (Gürültüler) 

BESİM ATALAY BEY (Kütahya) — Arkadaşlar, 

daima dünyayı düzeltecek bir Mehdi geleceğini itimat 

- 522 —