A Z
R B A Y C A N
X Z R D N Z G M
L Y
И
ИЧИ И И
22 noyabr 2017-ci il № 81-84 (9175)
7
yarızarafat,
yarıgerçək
yavaş danışdığım üçün dediklərim çox
adama çatmır?
iki uzunqulağın arpasını bölə bil-
məyəndən ancaq və ancaq arpası çox
düşən razılıq edə bilər.
Bundan sonra ayağımın altını qazaca-
ğam. Bir vaxtlar ayağımın altını qazanla-
rın əksəriyyəti indi imkanlı adamlardır.
qadının göz yaşlarını tökməyə gücü
çatan kişinin gücü soğandan çox deyil.
insan kimi yaşamağın bir yolu var:dü-
rüst olmaq.
heç nə səhvlər qədər adamı kiçiltmir.
oynamadığım üçünmü mən heç vaxt
qazanmadım?
sənə inanana sayğı göstər, hər “sayğı”
göstərənə isə inanma.
Bəzi ideyaların başağrısından başqa,
nəticəsi olmur.
sizi satan dostlarınızdan inciməyin.
Dəyəriniz olmasaydı, sata bilməzdilər.
ömür elə tez keçir ki, gələcək haqqın-
da fikirləşməyə vaxt tapmırsan.
gözün toxluğu bütün qarınların toxlu-
ğundan üstündür.
mən çox şey itirmişəm. amma heç nəyi
nəyi isə qazanmaq xatirinə itirməmişəm.
söyüddən bar gözləmədiyim kimi, heç
kəsdən mərhəmət gözləmirəm.
Bu qədər günahla allah qarşısına necə
çıxacağıq?
mən zəngin və imkanlı adamların heç
kimiyəm. heç kimi olmayanların isə ki-
misəyəm.
nə qədər çox dərk etdimsə, o qədər çox
üzüldüm. nə qədər çox üzüldümsə, o qə-
dər də çox dərk etmək istədim.
Deyəsən, “tarix-nadir”i yarıyacan
oxuyanların yarısı özünü tarixçi sayır,
yarısı da ədəbiyyatçı.
əzrayıldan qorxmağa dəyməz. hələ
kimsə onu satın ala bilməyib.
onsuz da səni yolundan döndərmək
istəyən çox olacaq. sən də dönmək barə-
də fikirləşmə.
pulla çox şeyi satın almaq olur. ən pis
odur ki, pul adamın ağlını başından alsın.
şəriklik pis olduğu üçün heç kim heç
kimin dərdinə şərik olmur?
insanlıqdan nə qədər uzaqlaşmaq la-
zımdır ki, bir adamın başqasına yaxşılığı
adama möcüzə kimi görünsün?
adamları üzündən oxuyandan oxu-
maq həvəsim tamam ölüb.
hər günüm eyni sualla bitir:məni ba-
ğışlamaq olarmı?
səbrin və vaxtın nə qədər çox olsa da,
pis adamdan yaxşılıq gözləmə.
mən böyümək istəmirəm. onsuz da
adamlar gündən-günə cılızlaşırlar.
yaxşılıqdan başqa, əlimizdən gələn hər
şeyi etdik.
Döyüşə satqınlarla gedən ağ bayraq da
götürməlidir.
ekoloqların qadağasına baxmayaraq,
arabir şir ürəyi də yemək lazımdır.
Bəşəriyyətin bir xilas yolu var:insanlı-
ğa doğru getmək. qalan yollar onu məh-
və aparır.
yaltaqları həmişə dəyişmək olar.
görəsən, hər vəzifəli və ya imkanlıya
orta hesabla neçə yaltaq düşür?
yaltaqlar mənən şikəst adamlardır. və
bəlkə yeganə şikəstlərdir ki, mərhəmətə
yox, nifrətə layiqdirlər.
yaltaqlıq irsən keçir?
insanı həyata bağlayan... ölüm qorxu-
sudur.
kişilər ailə qurmazdan əvvəl gözlərini,
ailə qurandan sonra ciblərini geniş aç-
malıdırlar.
Böyük adamın kiçik xətası da kiçik
adamın böyük xətasından böyük olur.
hamını tanımaq vacib deyil. ətrafını
yaxşı tanı.
ən qısa və ən rahat yol cəhənnəmə
aparan yoldur.
Rasif TAHİROV
www.seanews.az
İndoneziyada dəniz hey-
vanlarının qeyri-adi xilasedil-
mə əməliyyatı həyata keçirilib.
Açex vilayətində xilasedicilər
və yerli sakinlər Uconq Karenq
çimərliyi ərazisində özlərini
sahilə atan 10 kaşalotu xilas
etməyə çalışıblar.
Interfax informasiya agentliyi
xəbər verir ki, hadisə nəticəsində 4
kaşalot ölüb, 6 kaşalotu isə dənizə
qaytarmaq mümkün olub. İnsanlar
onların tələf olmuş həmcinslərinin
yanına - sahilə qayıdacağından eh-
tiyatlanırlar.
Balinaların bu hərəkətinin sə-
bəbləri məlum deyil. Ola bilsin ki,
bu, hər hansı xəstəliklə bağlıdır.
Türkiyənin Van
gölünün dərinliyində
tarixi qala divarları aş-
karlanıb. Daş divarlar
böyük bir ərazini əhatə
edir.
Gölün dərinliyindəki
tədqiqat işləri Van Yü-
züncü Yıl Universiteti
tərəfindən aparılır. İlkin
ehtimala görə, təxminən
3000 il yaşı olan divarlar
Adilcevaz qalasına məxsusdur. Van
gölünün suyunun tərkibində çox
miqdarda soda olduğu üçün qala
divarlarının daşlarında çürümə mü-
şahidə edilməyib.
İsveçin buz otellər
tikintisi üzrə ixtisaslaşmış
“ICEHOTEL” şirkəti öz
müştərilərinə yeni layihə
təqdim edib.
billionnews.ru saytı bil-
dirir ki, otel ölkənin qütb da-
irəsinin 200 kilometrliyindəki
kəndlərdən birində yerləşir.
Binanın daxilində temperatur
mənfi 5-8 dərəcə arasında də-
yişir.
Buz çarpayıların üzərinə
maral dərisi salınır, gecə isə
müştərilərə termik yataq veri-
lir.
Xüsusi soyutma sistemləri
hesabına ilin heç bir fəslində
əriməyən oteldə buzdan ha-
zırlanmış kilsə, kokteyl zalı və
saunalar fəaliyyət göstərir.
BUz otel
Niderland arxitek-
torları “Bəsdir oturdun”
adlı unikal layihə təqdim
ediblər.
billionnews.ru saytı bil-
dirir ki, layihə müəlliflərinin
əsas məqsədi oturacaq yerləri
olmayan ofislərin yaradılma-
sıdır. Bununla da ofis işçilərini
oturaq həyat tərzindən ayır-
maq, fiziki hərəkətlərə vadar
etməkdir.
işçiləri ayaq üstə işləyən ofis
İsveçin “Easypark” İT
şirkəti ekspertlərinin araş-
dırmalarına görə, Kopen-
hagen dünyanın ən “ağıllı”
şəhəridir. Şirkətin dərc etdiyi
reytinqdə Danimarka pay-
taxtından sonra Sinqapur
və Stokholm şəhərləri gəlir.
Siyahını hazırlayanlar sürətli
internet, ekoloji cəhətdən
təmiz enerji ilə təchizat, əha-
linin yüksək fəallığı, sahib-
karlar üçün əlverişli şərait və
digər amilləri nəzərə alıblar.
Almaniya şəhərləri ara-
sında ən “ağıllı” Berlin hesab
edilib. Bu şəhər beynəlxalq
reytinq siyahısında 13-cü yer-
dədir. Siyahıda Hamburq 14,
Münxen 25, Düsseldorf 26,
Bayroyt 29, Hannover 30-cu
yeri tutub. Rusiya şəhərlərin-
dən Moskva 77, Sankt-Peter-
burq 88-ci yerdə olub.
“Easypark”
şirkətinin
açıqladığı siyahı urbanizasiya
və informasiya texnologiya-
larının inkişafı mövzularını
işıqlandıran 20 min jurnalis-
tin dəyərləndirməsinə əsasən
dünyanın 500 şəhəri haqqında
məlumata əsaslanıb.
Dünyanın ən “ağıllı” şəhəri
Mütəxəssislər ətraf
mühitin tədqiqi zama-
nı aşkar ediblər ki, çay
nəqliyyatı mühərriklərin-
dən atmosferə buraxılan
qazlar Avropanın paytaxt
şəhərlərində havanın
çirklənməsində mühüm
rol oynayır.
Son illər iri çay liman-
larının sərhədində Vlta-
va, Dunay, Reyn, Odra ilə
hərəkət daha intensiv oldu-
ğu üçün hökumət orqanları
zərərli tullantıların atmos-
ferə buraxılmasının azaldılması yolla-
rını vacib hesab edirlər.
Təkcə Praqanın Smixov şlüzün-
dən ildə 25 min kater və paroxod ke-
çir. Çexiyanın “Deník” nəşri xatırladır
ki, hazırda paytaxtda dəniz nəq-
liyyatı mühərriklərindən atmos-
ferə buraxılan tullantılar heç cür
tənzimlənmir. Heç bir gəminin
istismara nə vaxtdan buraxılma-
sının və onun vəziyyətinin qey-
diyyatı aparılmır. Hazırda şəhər
hakimiyyət orqanları su nəqliy-
yatının hərəkətin ümumi tən-
zimlənməsi sisteminə salınması
imkanını müzakirə edirlər ki,
bu, şəhərdə tüstü görünməsi re-
jimi elan ediləcəyi təqdirdə çay
gəmilərinin hərəkətinə qadağa
qoymağa imkan verəcək.
Pərvanə Qarayeva
sU nəqliyyatının hərəkətin ümUmi tənzimlənməsi
sisteminə salınması imkanı müzakirə eDilir
Çinin “Zhejiang Geely Holding
Group”u ABŞ-ın uçan avtomobillə-
rin istehsalı üzərində işləyən “Terra-
fugia Inc” şirkətini alır.
Çin şirkətinin rəsmiləri alqı-satqı
haqqında ətraflı məlumat yaymasa da,
sövdələşmənin ABŞ-ın bütün müvafiq
qurumları ilə razılaşdırıldığını bildirib.
“Geely” uçan avtomobil layihəsinin
reallaşması üçün “Terrafugia” şirkə-
tinə əlavə sərmayə yatırmağı söz verib.
Razılaşmaya əsasən, “Terrafugia”nın
baş ofisi ABŞ-da fəaliyyətini davam
etdirəcək.
Qeyd edək ki, 11 il əvvəl yaradılan
“Terrafugia” şirkəti 2019-cu ildə özü-
nün ilk uçan avtomobilini bazara çıxar-
mağı qarşıya məqsəd qoyub. Bundan
başqa, şaquli istiqamətdə enib-qalxan
ilk avtomobilin 2023-cü ilədək hazır
olacağı güman edilir.
Müxtəlif növ avtomobil və mo-
tosiklet istehsal edən Çin şirkəti ötən
il “Geely” və “Volvo” brendi ilə 1,6
milyon avtomobil, o cümlədən “Lon-
don Taxi” modeli satıb. Şirkət 2010-cu
ildən “Volvo”nu (100 faiz), 2012-ci
ildən “The London Taxi Company”ni
(100 faiz), cari ilin iyununda isə “Lo-
tus” idman avtomobili istehsalçısını
(49,9 faiz) alıb. Ümumi dövriyyəsi
23 milyard ABŞ dollarından çox olan
“Geely”nin 9-u xaricdə olmaqla 18 za-
vodu, 60 mindən çox işçisi var.
Şahin Cəfərov
Avstriya sakinləri alkoqol və
nikotin qəbuluna görə Avropada
arzuolunmaz öncül yerlərdən birini
tuturlar. İqtisadi Əməkdaşlıq və
İnkişaf Təşkilatının (İƏİT) yaydı-
ğı “Sağlamlığa baxış - 2017” adlı
hesabata əsasən, bu ölkədə əhalinin
24 faizi hər gün siqaret və ya digər
tütün məmulatlarından istifadə
edir. İƏİT məkanında bu
sahədə orta göstərici isə
18 faizdir. Təşkilata üzv
ölkələrdə əhali arasında
siqaret aludəçilərinin sayı
son 15 ildə orta hesabla 25
faizdən 18,4 faizə endiyi
halda, Avstriyada bu göstə-
rici dəyişməz olaraq qalıb.
Tütün məmulatlarına mey-
llilik şkalasında Avropada
Avstriyanı qabaqlayan
yeganə ölkə Yunanıstan
(27,3 faiz) olub.
Təşkilatın hesabatında, həmçinin
Avstriyada ictimai iaşə obyektlərində
siqaretin tamamilə qadağan olunması-
na dair 2018-ci ilin mayında qüvvəyə
minəcək qanun düzgün, lakin yetərin-
cə gecikmiş addım kimi dəyərləndiri-
lib.
Spirtli içkilərin istehlakında Avst-
riya Litva və Belçikadan sonra üçün-
cü yerdə qərarlaşıb. Bu ölkədə hər bir
şəxs illik orta hesabla 12,3 litr alkoqol
qəbul edir. Avropada ən az spirtli içki-
ni isə norveçlilər istehlak edir, bu ölkə-
də adambaşına spirtli içki istehlakı 6
litrə bərabərdir.
Əhalinin zərərli vərdişlərə mey-
lliliyinin orta statistikadan yüksək
olmasına baxmayaraq, Avstriya əhali
uzunömürlülüyü ilə diqqəti cəlb edib.
Ötən əsrin 70-ci illəri ilə müqayisədə
əhalinin orta ömür həddi 11 il uzana-
raq, 80,6 ilə çatıb. Buna əsas səbəb
kimi ölkədə təkmil səhiyyə sistemi
və tibbi təminatın olması göstərilib.
Uzunömürlülər siyahısında liderlik isə
87,1 yaşla Yaponiya əhalisinə məxsus-
dur.
Elgün Niftəli
alkoqol və nikotin qəBUlUna görə
arzUolUnmaz öncül yerlərDən Birini tUtUrlar
“geely” korporasiyası
Uçan avtomoBillər
istehsal eDən
şirkəti alır
Balinaların qeyri-aDi
xilaseDilmə əməliyyatı
gölün DiBinDə qəDim
qala Divarları tapılıB
Çinin Quancou şəhərində dünyanın
2 min tonluq ilk tam elektrik gəmisi suya
buraxılıb.
Quancou gəmiqayırma zavodunda inşa
edilmiş gəmi 2 saat enerji yığmaqla 80 kilo-
metr məsafə qət edə bilir. Uzunluğu 70,5 metr,
eni 13,9 metr olan gəminin enerji batareyaları-
nın tutumu 2400 kilovat/saatdır.
Zavodun mütəxəssisləri gələcəkdə daha da
təkmilləşdirilmiş modellər inşa etməyi planlaş-
dırırlar.
Müxtəlif mənbələrdən
alınan məlumatlara əsasən,
keçən əsrin əvvəlində Xəzər
suitilərinin sayı təqribən 1
milyona yaxın olub. Lakin
böyük britaniyalı alimlərin
apardıqları tədqiqat nəticə-
sində bu rəqəmin 110 minə
qədər azaldığı müəyyənləşib.
Rusiyanın Xəzər Balıqçılıq
Təsərrüfatı İnstitutu isə on-
ların sayının 380 min olduğu
barədə məlumat veriblər. Ha-
zırda Xəzər suitilərinin sayı
təhlükəli həddə düşüb. Buna
səbəb olan amillərdən biri də
qidalandığı kilkələrin sayının
on üç-on dörd il əvvələ nis-
bətən 10 dəfə azalmasıdır.
Bu barədə Ekologiya və
Təbii Sərvətlər Nazirliyinin
(ETSN) Elmi-Tədqiqat Balıq-
çılıq Təsərrüfatı İnstitutunun
direktoru Mehman Axundov
məlumat verib.
Direktor qeyd edib ki,
Xəzər suitilərinin adının
BMT-nin Vəhşi Heyvanların
Miqrasiya edən Növlərinin
Qorunması üzrə Konvensi-
yanın 1 saylı əlavəsinə daxil
edilməsi nəticəsində bütün
Xəzəryanı ölkələrdə onla-
rın ovuna qadağa qoyulacaq.
Azərbaycanda 1952-ci ildən
etibarən həmin dəniz canlı-
larının ovlanmadığını vurğu-
layan M.Axundov suitilərin
yalnız Rusiya tərəfindən ov-
landığını söyləyib. Belə ki,
şimal qonşularımız qış ayla-
rında yeni doğulmuş suiti ba-
lalarını ovlayırlar.
İnstitutun direktoru Xəzə-
rin Şah Dili burnunda Xəzər
suitiləri üçün dəniz qoruğu-
nun yaradıldığını və 200-ə qə-
dər fərdin mühafizə olunduğu
ərazilərə gəldiyini də bildirib.
xəzəryanı ölkələrDə sUitilərin
ovUna qaDağa qoyUlacaq
ilk elektrik gəmisi sUya BUraxılıB