SİZİN SEVİMLİ YAZIÇILARINIZ
Mirzə İbrahimov- 90
Əziz balalar, Mirzə İbrahimov Azərbaycanın görkəmli söz
ustadlarındandır. Siz böyüyəndə onun "Gələcək gün", "Böyük
dayaq", "Pərvanə" romanlarını, saysız-hesabsız hekayələrini,
dram əsəriərini oxuyacaqsınız. Mirzə müəllim həm də görkəmli bir
ədəbiyyatşünas idi. Onun elmi məqalələri, monoqrafiyaları indi də
öz dəyərini itirməmişdir.
Mirzə İbrahimov uşaqları çox sevir, arabir onlar üçün də
hekayələr, nağıllar yazıb "Göyərçin" jurnalında çap etdirirdi.
Anadan olmasının 90 illiyi münasibətilə Mirzə müəllimin işıqlı
xatirəsini anır, onun "Pələng və insan" adlı nağılını
oxucularımıza təqdim ediri
PƏLƏNG VƏ İNSAN
Mirzə İbrahimov
Nəzər kişinin sarı rəngli bir pişiyi vardı. O qədər sarı idi ki, görən deyərdi
ki, dərisinə çəkiblər. Özü də yaman tüklü pişik idi. ının tükü iki il
qırxılmamış qoyun yunu pırpızlaşmışdı. Qaşlarının da üstünü tük örtmüşdü.
Bu tüklərin arasından göy gözləri zorla seçilirdi. Amma özü ayıq toİ, һөq
şeyi görürdü. Yaman da ağır pişikdi. Yemək görəndə heç vaxt tələsməz, ora-
bura atılmazdı. Ağır-ağır gəlib götürər, ağır-ağır yeyərdi. Uzun, sarı bığları
onu qorxulu göstərirdi. Nəzər kişidən başqa heç kəsin qucağında oturmazdı.
Heç kəsi qoymazdı başını sığallasın. Evdə pələng kimi yeriyərdi, pəncəsinin
birini götürüb o birini qoyardı, amma həyətdəki tut ağacının budağında sərçə
görəndə, ya anbarda gözünə siçan dəyəndə göz açmağa qoymazdı, birdən
sıçrayıb yapışardı.
Pişik deyil, pələngdir! – deyib Nəzər kişi iftixarla ona baxardı.
Bir dəfə sarı pişik meşəyə quş ovuna getmişdi. Onlar budaqdan-budağa
sıçrayıb civildəşirdilər. Sarı pişiyin ağzı sulandı. Quşlardan birini tutub
yemək istədi. Palıda yaxınlaşdı ki, yavaşca yuxarı dırmaşsın. Elə bu zaman
qəribə bir hənirti duyub ayaq saxladı. Sıx tikanlı ağacların arasından böyük
bir pələng sıçrayıb pişiyin qabağında durdu. Qorxudan sarı pişiyin canırıa
üşütmə düşdü. Tüklərini bir az da pırpızladıb müdafiəyə hazırlaşdı. Lakin
pələng опа baxıb dayandı, təəc- cüblə soruşdu:
- Deyəsən sən də bizdənsən, pələngə oxşayırsan? Bəs niyə bu günə
düşmüsən, niyə belə balacalanmısan?!
Sarı pişik bir az özünə gəldi, ürəklənib cavab verdi:
- Çünki insan əlinə düşmüşəm. Pələngin acığı tutdu:
- О insan dediyin necə şeydir ki, səni bu hala salıb? Onu mənə göstər, gör
sənin acığını necə çıxaram!
Elə bu zaman Nəzər kişi çuvalı çiyninə salıb meşəyə çıxmışdı, fındıqdan,
qozdan yığmaq fikrində idi. Sarı pişik onu pələngə göstərib:
- Bax, insan odur, gəlir, - dedi, - tez ağaca dırmaşdı, yuxarıdan pələnglə
Nəzər kişinin davasına tamaşa etmək istədi.
Acığından gözü qızmış pələng Nəzər kişiyə yaxınlaşdı:
- Ey insan, dayan, səninlə davam var! - dedi və sarı pişiyi göstərdi, - niyə
bizim həmcinsimizi bu hala salmısan!
Nəzər kişi məsələnin nə yerdə olduğunu о saat başa düşdü. Özünü
itirmədi, fənd işlətməyi qərara aldı.
- Neylək, davan var, gəl dava eləyək. Ancaq evdən xəbərsiz çıxmışam.
Birdən mənə qalib gələrsən, meyidimi də götürən olmaz. Qarım yazıqdır,
nigaran qalar. Qoy gedim xəbər verim gəlim vuruşaq.
çasan. Zəhmətim hədər gedə...
Nəzər kişinin bu sözü pələngin kefinə toxundu:
-
Boş-boş danışma! Hələ pələngin meydandan qaçdığırıı görən olmayıb.
-
Acığın tutmasın pələng qardaş. Mən işimi ehtiyatlı görən adamam.
Özüm də kasıb kişiyəm, nə vaxtımı, nə də qüvvəmi boş yerə sərf eləyə
bilmərəm. Sənin qoyub qaçmayacağına arxayın olmaq üçün gəl zəhmət çək
gir bu çuvala, gözlə. Mən gedim qarıma xəbər verim, qayıdım, çuvaldan
çıx, davamızı edək.
Pələng razı olub çuvala girdi. Nəzər kişi səliqə ilə çuvalın ağzını bağladı,
çomağını götürüb düşdü pələngin üstünə, vur ki, vurasan. Nəzər kişi vurur,
pələng çığırırdı. Onun nəriltisinə bütün heyvanlar qaçıb mağarasına girdi,
bütün quşlar yuvalarında gizləndi.
Nəzər kişi о qədər döydü ki, özü də yoruldu. Pələng də candan düşdü.
Çuvalı açıb onu buraxdı.
- İndi get, bir də mənim yolumu kəsmə! - dedi və çuvalını çiyninə atıb
işinə getdi.
Sarı pişik ağacdan düşüb zarıldayan pələngin yaralarına baxıb soruşdu:
- Hə, indi bildin ki, insan necə şeydir?
-
Bildim qardaş, bildim! Şükür elə ki, sən onun əlindən bu cür
qurtarmısan! - dedi və axsaya-axsaya sürünüb meşənin içində gizləndi.
Sarı pişik evə qayıtdı. Səbirsizliklə Nəzər kişinin meşədən gəlməsini
gözlədi. indi Nəzər kişi onun gözündə bir az da böyümüşdü və çox istəyirdi
ki, gəlib başını sığallasın.