Sənaye məhəllələri haqqında
Yüklə 91,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- May 2014 2 Sənaye məhəllələri
- Sənaye ərazisi və sənaye məhəlləsi
- ABŞ dolları*
- İstehsal sahəsi Payı
- Cədvəl 1. Türkiyənin sənaye məhəllələrində fəaliyyət göstərən KOM-ların sahəvi bölgüsü.
- Cədvəl 2. Rusiyanın sənaye məhəllələrində məhəllə idarəedici (operator) tərəfindən göstəriləcək xidmətlər
| Sənaye məhəllələri haqqında
May 2014 2
Sənaye məhəllələri
Sənaye məqsədləri ilə xüsusi ayrılmış bölgələrin qurulması 1960-cı illərdən başlayaraq müxtəlif formalarda baş verir. İlk nümunələr olaraq istehsal (sənaye) yönümlü Azad İqtisadi Zonaların qurulmasını qeyd etmək olar. Bu zonalar əsasən çox ucuz işçi qüvvəsinə malik ölkələrdə dəniz limanlarının ətrafında qurulurdu. Eyni zamanda, inkişaf etmiş ölkələrdə və hətta sosialist ölkələrində də (1967-ci ildə Yuqoslaviyanın Belqrad şəhərində) istehsal (sənaye) yönümlü bölgələrin qurulmasına başlanılmışdır. İstehsal yönümlü Azad İqtisadi Zonaların yaradılması irimiqyaslı istehsalın inkişafına və bununla da müvafiq texnologiya və biliklərin transferinə yardım edirdi. Bu tip sənaye əraziləri ilə yanaşı, bir qayda olaraq xüsusi iqtisadi imtiyazları (vergi və gömrük güzəştləri) olmayan sənaye bölgələri (“sənaye məhəllələri”) formalaşmağa başlamış və bu bölgələrə müxtəlif ölkələrdə fərqli adlar verilmişdir. “Sənaye məhəlləsi” xüsusi ərazi bölgüsü olaraq, əsasən kiçik və orta müəssisələrin inkişafı üzrə əlavə bir mexanizm kimi nəzərdə tutulur. Bu ərazilər kiçik və orta müəssisələrin inkişafı üçün nəzərdə tutulsalar da, onların ərazilərinin ölçüləri bəzi hallarda sənaye parklarının ərazilərinə yaxın ölçüdə (yüzlərlə hektar) olurlar. Lakin əksər hallarda sənaye məhəllələrin əraziləri 5-80 hektar arasında dəyişir. Qeyd etmək lazımdır ki, həm istehsal yönümlü Azad İqtisadi Zonaların (sənaye parkları), həm də sənaye məhəllələrinin ərazilərinin idarə olunması üçün xüsusi bir idarəedici təşkilat (operator) yaradılır.
Sənaye ərazisi və sənaye məhəlləsi fərqli anlayışlardır. Dünya praktikasında sənaye ərazisi daha çox ümumi sənaye inkişafı üçün şəhər və rayon planlaşdırılması zamanı ayrılan torpaq sahəsidir. Burada ilkin olaraq heç bir infrastruktur təminatı və idarəetmə xidmətləri təmin edilmir. Bəzi hallarda sənaye ərazilərinə gələcək sənaye müəssisələrini cəlb etmək üçün torpaqlar üzrə hazırlıq işləri həyata keçirilir və müəyyən dərəcədə infrastruktur hazırlığı aparılır. Lakin bu halda da sənaye ərazilərində hər hansı bir xüsusi idarəetmə qurumu olmur və həmçinin sənaye əraziləri daha çox iri sənaye müəssisələrinin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulur. 3
Sənaye məhəllələrinin klassifikasiyası
Bəzi ölkələrdə sənaye məhəllələri böyük ərazilərə malikdirlər. Məsələn, Hindistanda kiçik sənaye müəssisələrinin məskunlaşdığı sənaye məhəllələri eyni zamanda, əhalinin yaşayış yerləri olduğu üçün bu sənaye-yaşayış əraziləri yüzlərlə hektar yer tutur. Buna baxmayaraq, belə böyük sənaye məhəllələri istisna haldır. Sənaye məhəlləsi müəyyən bir həddən sonra böyüyəndə burada nəqliyyat, infrastruktur təminatı və digər problemlər yaranır. Digər tərəfdən çox kiçik sənaye məhəllələrinin qurulması iri sənaye məhəllələri ilə müqayisədə bir hektar üzrə daha böyük vəsait tələb edir. Dünyada fəaliyyət göstərən sənaye məhəllələrinin ərazilərinin çoxu 40-80 ha arasında olur. Ərazisi 50 hektara qədər olan sənaye məhəllələrinin qurulması zamanı kifayət qədər ciddi miqyas effekti əldə edilir (cədvəl 1).
10 ha 25 ha 50 ha Yollar, xidmətlər 550.000
800.000 1.400.000 Təmizləmə qurğuları 450.000
450.000 700.000
Müxtəlif xərclər 100.000
150.000 200.000
Cəmi 1.100.000 1.400.000 2.300.000 1 ha üzrə 110.000 56.000 46.000 *1998-ci ilin qiymətləri
Sənaye məhəllələri coğrafi yerləşməyə görə “şəhər”, “yarı-rayon” və “rayon” tipli olurlar. “Şəhər” tipli sənaye məhəllələri əhalisi 500 min nəfər olan şəhərlərin ətrafında və ya şəhərə yaxın məsafədə yerləşən məhəllələrdir. “Yarı-rayon” tipli sənaye məhəllələri əhalisi 50 min nəfər olan kiçik şəhərlərdə, “rayon” tipli məhəllələr isə əhalisi 25 min nəfərdən az olan rayon mərkəzlərində yerləşirlər. Təyinatına görə Dünya təcrübəsində sənaye məhəllələri təyinatına görə 3 qrupa bölünür:
1)
Qarışıq istehsal: istehsal prosesində bir-biri ilə əlaqəsi olmayan və bu səbəbdən əlavə əməkdaşlıq (kooperativ) effektlərini yaratmayan istehsal sahələrini əhatə edən kiçik sənaye müəssisələri. 2)
Yardımçı istehsal: hər hansı bir iri müəssisənin tələbatlarını ödəyən bir neçə yardımçı kiçik sənaye müəssisələri.
4
3)
Bir sahəli istehsal: hər hansı bir sənaye sahəsi üzrə eyni xidmət göstərən (mühərriklərin təmiri, ağac məhsulları təmiri və s.) və ya eyni tipli məhsulları istehsal edən əlaqəli kiçik müəssisələr.
Sənaye məhəllələri mülkiyyətə görə 3 qrupa bölünür:
1)
Dövlət: mərkəzi dövlət orqanı, yerli icra orqanı və ya bələdiyyələr tərəfindən yaradılması təklif edilən, qurulan və idarə olunan məhəllələr.
2)
Özəl: şirkət, kooperativ və ya sənayeçilər assosiasiyası tərəfindən yaradılan məhəllələr.
3)
Dövlət-özəl: dövlət tərəfindən yardım göstərilməklə şirkət, kooperativ və ya sənayeçilər assosiasiyası tərəfindən yaradılan məhəllələr.
1990-cı illərdən başlayaraq dünyada özəl sektor tərəfindən yaradılan və idarə olunan sənaye məhəllələrinin sayı artmaqdadır. Buna baxmayaraq, sənaye məhəlləsi üzrə böyük bir layihə hazırlandığı zaman bunun yalnız özəl sektorun hesabına yaradılması mümkün deyildir. Bir sıra məsələlərdə (torpaq üzərində mülkiyyət hüquqlarının müəyyən edilməsi, planlaşdırma, ətraf mühit məsələləri və s.) sənaye məhəllələrinin yaradılması dövlətin iştirakı olmadan çətinliklə həyata keçirilir.
Dünya təcrübəsində istehsalat təyinatlı obyektlərlə təminatına görə sənaye məhəllələri 5 qrupa bölünür:
1) Sifarişlə tikilən obyektlər – yerli sənaye müəssisələrin sifarişi ilə tikilən anqarlar;
2) Standart nümunəvi layihələrlə yanaşı, xüsusi sifarişlə tikilən anqarlar;
3)
Bir neçə ölçüdə tikilən anqarlar – bu tip sənaye məhəllələri adətən kiçik həcmli istehsalı təşviq etmək üçün qurulur və burada sənaye müəssisəsinə bir neçə tipik standart binadan seçim imkanı verilir;
4) Bir neçə standart anqar və yeni anqarların tikilməsi üçün hazır olan torpaq sahələri – bu tip sənaye məhəllələrində orta və böyük həcmli sənaye müəssisələrinin qurulması təşviq olunur.
5)
Yalnız yeni anqarların tikilməsi üçün hazır olan torpaq sahələri – bu tip sənaye məhəllələrində müvafiq məhəllə qaydalarına uyğun olaraq sənaye müəssisəsi öz bina və qurğularını tikir.
5
Sənaye məhəlləsində təqdim olunan stimullar Sənaye məhəllələrində bir sıra ölkələrdə infrastruktur (elektrik, qaz, kanalizasiya, bina və qurğular və s.) və idarəetmə xidmətlərindən əlavə olaraq digər stimullaşdırıcı üstünlüklər təqdim edilir. Bu üstünlüklərin sayı və tətbiq edilmə müddəti ölkədə aparılan ümumi iqtisadi və sənaye siyasətindən asılıdır və ölkədən ölkəyə fərqlənir. Bəzi ölkələrdə təklif olunan stimullaşdırıcı üstünlüklər aşağıdakı kimidir: -
Aşağı faizlə uzun və qısa müddətli kreditlər; -
Hazır və müasir bina (anqar) və qurğuların kirayəsi üzrə subsidiyalar; -
Su və elektrik enerjisi üzrə subsidiyalar; -
Rabitə xidmətləri üzrə subsidiyalar; -
Vergi güzəştləri; -
Məhəlləyə giriş üzrə bir pəncərə sistemi; -
İstehsal sahələrinin, avadanlığın və xidmətlərinin birgə istifadəsi; -
İşçilər üçün yaşayış binaları.
Qeyd olunduğu kimi, bu siyahıda göstərilən stimullaşdırıcı üstünlüklərin tətbiq edilməsinə dair qərarlar konkret layihədən və ölkənin ümumi iqtisadi siyasətindən asılı olaraq verilir və ölkədən ölkəyə fərqlidir.
Dünyada fəaliyyət göstərən və son zamanlarda artmaqda olan sənaye məhəllələri üzrə beynəlxalq təcrübə aşağıdakı ölkələrin misalında verilmişdir.
Türkiyə Respublikasında 500 minə yaxın insanın işlədiyi 456 sənaye məhəlləsi fəaliyyət göstərir. Bunlar 1965-ci ildən başlayaraq Elm, Sənaye və Texnologiyalar Nazirliyinin dəstəyi ilə sənaye müəssisələri kooperativləri tərəfindən qurulmuşlar. Sənaye məhəllələrinin qurulmasında əsas məqsədlər aşağıdakılardır: -
məhsuldarlığının artırılması; -
texnoloji inkişafın əldə olunması və kiçik müəssisələrin orta müəssisələrə çevrilməsi; -
çirklənməsinin qarşısının alınması; -
Təhsil Nazirliyi və Elm, Sənaye və Texnologiyalar Nazirliyinin birgə təşəbbüsü ilə peşə təhsilinin genişləndirilməsi (təqribən 100 sənaye məhəlləsində özəl peşə məktəbləri və 140 sənaye məhəlləsində təhsil mərkəzləri fəaliyyət göstərir). 6
Qeyd edilən sənaye məhəllələrindən ən böyüyü 86 hektar (binaların sahəsi 64 ha) ərazisi olan “Aykosan” sənaye məhəlləsi (“Aykosan Sanaye Sitesi”), ən kiçiyi isə 4,7 hektar (binaların sahəsi 5,8 ha) ərazisi olan “Bıksan (Bakırköy)” sənaye məhəlləsidir (“Bıksan (Bakırköy) Sanaye Sitesi”). Sənaye məhəllələrində kirayəyə verilən anqar sahəsi 60 m 2 -dən başlayır. Sənaye məhəlləsinin qurulması zamanı 2013- cü ilin normaları ilə binanın (anqarın) 1m 2 tikilməsi üçün 280 ABŞ dolları ayrılır. Sənaye məhəllələrində fəaliyyət göstərən kiçik və orta müəssisələrin sahəvi bölgüsü aşağıdakı cədvəldəki kimidir (2012-ci ilin məlumatlarına əsasən).
Avtomobil təmiri və ehtiyat hissələri atelyeləri 17,6% Tökmə, döymə, metal emalı (yonqarlı emal və dəmir lövhə emalı) 14,5% Plastik əşya, sanitar-texniki materiallar, soba, boru və s. istehsalı 11,0% Dülgər və taxta əşya istehsalı atelyeləri 10,2% Tekstil, hazır geyim, ayaqqabı və dəri sənayesi üçün xüsusi sifarişlə istehsal (outsourcing) 9,5%
Mis, latun, polad mətbəx əşyası və bənzər əşyalar istehsalı 9,3%
İnşaat materiallarının istehsalı 8,1%
Digər (gəmi, kimya, boya və s. istehsalı və ticarəti) 6,2%
Metal əşya və maşınqayırma istehsal sənayesi üçün ehtiyat hissələri 3,6%
Cədvəl 1. Türkiyənin sənaye məhəllələrində fəaliyyət göstərən KOM-ların sahəvi bölgüsü.
Elm, Sənaye və Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən sənaye məhəlləsinin qurulması xərclərinin 50%-dən 70%-ə kimi hissəsi azı 11 illik müddətə kredit şəklində təqdim edilir. Kredit təqdim edildikdən sonra ilk ildə kreditin qaytarılması üzrə heç bir ödənişlər həyata keçirilmir.
Böyük Britaniyada sənaye məhəllələri kifayət qədər inkişaf etmiş mexanizmdir. Belə ki, Britaniyanın Mançester şəhərində yerləşən “Trafford Park” sənaye məhəlləsi dünyanın birinci planlaşdırılmış sənaye ərazisi hesab edilir. Avropanın ən iri sənaye məhəlləsi olan “Trafford Park” sənaye məhəlləsi bir-birindən coğrafi olaraq ayrı-ayrı yerləşən 10 sənaye məhəlləsi və anbarlardan ibarətdir. Məhəllənin ümumi sahəsi 5.260.913 m 2 (526 ha) təşkil edir və burada 1400-ə yaxın müəssisə fəaliyyət göstərir və 35 min işçi çalışır. Məhəllədə kirayəyə verilən istehsal sahələri 200 m 2 -dən başlayaraq 30 min m 2 -ə (anbar sahələri) kimi artır. Ümumiyyətlə, Böyük Britaniyanın bir çox regionlarında, xüsusən də kiçik şəhərlərdə böyük sayda özəl sənaye məhəllələri fəaliyyət göstərir. Bu məhəllələrin təqribən 10-50 hektar arası əraziləri və 50-100 m 2 arası kirayə sahələri olur. 7
Belə ki, Londonun 100 km şimalında yerləşən Somersham kəndində “Somersham Road” sənaye məhəlləsi fəaliyyət göstərir ki, onun ərazisi 32 ha, kirayəyə verilən sahələrin ölçüləri 93-577 m 2 təşkil edir. Sənaye məhəlləsi əsas yol magistrallarından 3 və 13 km, Kembric şəhərindən 20 km, ən yaxın dəniz limanından isə (King's Lynn) 75 km uzaqlıqda yerləşir.
Qazaxıstan Respublikasında 2006-2010-cu illərdə bir sıra sənədlər qəbul edilmişdir ki, bunlar ölkədə sənaye zonaların (məhəllələrinin) inkişafına imkan yaratmışdır. Belə ki, 2006-cı ildə “Sənaye zonalarının yaradılması konsepsiyası”, 2007-ci ildə isə “Sənaye-innovasiya infrastrukturunun (xüsusi iqtisadi və sənaye zonaları, texnoparklar və biznes-inkubatorları) formalaşdırılması və inkişafı Konsepsiyası” qəbul edilmişdir. 2010-cu ildə “Biznesin yol xəritəsi – 2020” Proqramı qəbul edilmişdir ki, bu sənədin qəbulu ilə bu iki sənəd qüvvədən düşmüşdür. Bu proqramda sənaye zonalarının (məhəllələrin) əsasən kiçik və orta sənaye müəssisələrinin inkişafı üçün və 3 növ üzrə yaradılması nəzərdə tutulmuşdur: 1.
torpaq sahələri olan sənaye məhəlləsi; 2.
Kirayə və ya satış üçün hazır istehsal binaları, o cümlədən hazırda aşağı istehsal gücü ilə çalışan, konservə edilmiş və ya çalışmayan istehsal sahələri olan sənaye məhəlləsi; 3.
Həm torpaq sahələri, həm də hazır istehsal binaları olan kompleks sənaye məhəlləsi. Bu cür sənaye məhəllələrində iri sənaye müəssisələri də yerləşdirilə bilər, lakin bu halda onların tutduğu ərazi sənaye məhəlləsinin ərazisinin 20%-dən çoxunu təşkil edə bilməz. Hazırda Qazaxıstanda 15 sənaye məhəlləsinin yaradılması üzrə işlər aparılır.
Rusiya Federasiyasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən sənaye məhəllələrinin yaradılmasına dair metodoloji tövsiyələrin layihəsi hazırlanmışdır. Sənəd layihəsinə görə, sənaye məhəlləsi kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı məqsədilə Rusiya Federasiyasının subyektlərində yerli icra hakimiyyəti, bələdiyyə və ya özəl sektorun təşəbbüsü ilə yaradılır. Sənaye məhəlləsi yaradılarkən Rusiya subyektləri səviyyəsində irəli sürülən “sənaye məhəlləsi” layihələrinin qurulmasının dəstəklənməsi üçün federal icra hakimiyyəti səviyyəsində müsabiqələr keçirilir və bu müsabiqələrin nəticəsində
8
məhəllənin yaradılması üzrə müvafiq subsidiyalar və büdcə vəsaitləri ayrılır. Müsabiqədə iştirak üçün “sənaye məhəlləsi” layihələri üzrə kiçik və orta müəssisələri ilə müvafiq ilkin icarə razılaşmalarının surətləri təqdim edilməlidir (məhəllənin yaradılması təşəbbüskarı özəl sektor olduqda məhəllənin bina və anqarlarının 60%-nin icarəyə verilməsi müqavilələrin surəti, təşəbbüskar yerli icra hakimiyyət olduqda isə 20%-nin icarəyə verilməsi müqavilələrin surəti təqdim edilir). Rusiya Federasiyasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış “Sənaye parkının standartı” sənədinə əsasən, sənaye məhəlləsinin yaradılması zamanı məhəllə üçün ayrılan torpaq sahəsinin ən azı 8 ha, regional yollara məsafənin 1-2 km, federal magistrallara məsafənin 1-5 km, dəmir yolu xəttinə məsafənin 1-2 km və hava limanına məsafənin 5-15 km olması tövsiyə edilir. Bundan əlavə, 2 MVt gücünə malik elektrik şəbəkəyə qoşulma və ya hər bir hektar ərazi üzrə ən azı 0,2 MVt-lıq gücün təchiz edilməsi tövsiyə olunur. Sənaye ərazilərinə aid digər bir layihə sənədində park, məhəllə və zona üzrə idarəetmə şirkətinin (operatorun) təqdim edə biləcəyi xidmətlərin aşağıdakı siyahısı verilir:
1.
İstehsal binalarının satışı 2.
Torpaq sahələrinin icarəyə verilməsi 3.
İstehsal sahələrinin icarəyə verilməsi (satınalma hüququ ilə) 4.
İstehsal sahələrinin icarəyə verilməsi (icarə müddətinin uzadılma hüququ ilə) 5.
Sosial infrastrukturun icarəyə verilməsi (yaşayış binaları, mehmanxana, konfrans zalı, sərgi otağı və s.) 6. Tikinti, baş plan, baş podrat üzrə xidmətlər 7. Texniki nəzarət xidmətləri İstismar-mühəndis xidmətləri 8.
Kommunal xidmətlər: su 9.
Kommunal xidmətlər: istilik 10. Kommunal xidmətlər: kanalizasiya 11. Kommunal xidmətlər: qaz 12. Şəbəkələrin istifadəsi (baxılması) üzrə xidmətlər 13. İstehsalın təchizi üzrə xidmətlər (təzyiqli hava, azot, oksigen, hidrogen), su (içməli, texniki, duzsuz, buxar və s.) və soyuqlandırma maddələri (freon, ammiak) və s.) Ümumi təsərrüfat xidmətləri 14. Zibilin yığışdırılması, tullantıların utilizasiyası və s. 15. Mühafizə xidməti 16. Yanğınsöndürmə xidməti 17. Rabitə xidməti (vahid telefon və məlumat sistemləri, internet və s.)
18. Rezidentlərin mühasibatlığın aparılması 9
19. Rezidentlərə hüquqi və notarial xidmətlərin göstərilməsi 20.
Məsləhətçi xidmətlər (idarəetmə, marketinq, biznes planların hazırlanması, intellekturla mülkiyyətin müdafiəsi, patent üzrə xidmətlər və s.) 21. Katiblik, kuryer, klininq xidmətləri 22. Personalın axtarışı və treninqi 23. Reklam xidmətləri 24.
Rezidentlərə nəqliyyat-logistika xidmətləri (yük daşımaları, yükün və xammalın saxlanılması və s.) 25. Kredit brokerliyi 26. Gömrük brokerliyi 27. Lizinq xidmətləri 28. Texniki məsləhət, texniki audit, ekoloji audit Cədvəl 2. Rusiyanın sənaye məhəllələrində məhəllə idarəedici (operator) tərəfindən göstəriləcək xidmətlər
Hazırda Belarus Respublikasında sənaye məhəlləsinə dair vahid sənəd layihəsinin hazırlanması və razılaşdırılması üzrə işlər aparılır. Sənaye məhəlləsi kiçik və orta sahibkarlığın istehsal və ya elmi-tədqiqat fəaliyyətinin aparılmasına dəstək kimi nəzərdə tutulmuşdur. Məhəllənin yaradılmasında aparıcı fəaliyyət yerli icra hakimiyyəti orqanlarına ayrılır və məhəllə yaradılarkən yerli icra hakimiyyəti sahibkarlar assosiasiyalarını və ittifaqlarını işə yaxından cəlb etməlidir. Seçilmiş ərazi idarəedici təşkilata icarəyə verilir, onun sahəsi ən azı 10 hektar, magistral kommunikasiyalardan ən uzağı 20 km məsafədə olmalıdır. Ərazi müvafiq infrastrukturla (istilik və elektrik enerjisi, su təminatı, məişət və sənaye tullantıların utilizasiyası, yanğınsöndürmə xidməti, nəqliyyat kommunikasiyası, rabitə xidməti və s.) təmin edilməlidir. Sənaye məhəlləsinin yaradılması üzrə maliyyə vəsaitlərin ayrılması mərkəzi icra hakimiyyəti, yerli icra hakimiyyəti və idarəedici şirkətin hesabına aparıla bilər. Həmçinin, özəl-dövlət sxemi üzrə özəl sektorun maliyyə vəsaitləri cəlb edilə bilər. Malayziya Malayziyada 600-ə yaxın sənaye zonaları (azad zonalar, texnoparklar, elm parkları, sənaye məhəllələri və s.) fəaliyyət göstərir və bunlardan təqribən 200-ü sənaye məhəlləsidir. Sənaye zonalarının çoxu Dövlət İqtisadi İnkişaf Korporasiyaları, Regional İnkişaf Agentlikləri, dəniz limanları və yerli icra hakimiyyətləri tərəfindən qurulmuşdur. Bundan əlavə, ölkənin bəzi vilayətlərində sənaye məhəllələri özəl şirkətlər tərəfindən qurulur. Malayziyanın 9-cu planının (2006-2010-cu illər) icrası nəticəsində sənaye zonalarının saxlanılmasına və infrastrukturun yaxşılaşdırılmasına 500 milyon ABŞ dolları vəsait yatırılmışdır. Eyni zamanda, ölkədə sənaye məhəllələrinin qurulması inkişaf etməkdədir. Son layihələrdən birisi hazırda Johor vilayətində qurulan sənaye
10
parkı (i-City) və sənaye parkına bitişən KOM (kiçik və orta müəssisələr) şəhəridir (SME City). Johor vilayəti Sinqapura coğrafi olaraq yaxın olduğuna görə buraya Sinqapur şirkətlərinin cəlb edilməsi gözlənilir. Sənaye parkı ilə sənaye məhəlləsinin ümumi ərazisi 92,9 ha təşkil edir ki, bundan 17,12 hektarı sənaye məhəlləsinə ayrılmışdır. Layihənin ümumi dəyəri 186 milyon ABŞ dolları təşkil edəcəkdir və 2014-cü ilin sonuna kimi layihənin başa çatması gözlənilir. Layihə dövlət-özəl əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilir və bütün sərmayə özəl sektor tərəfindən yatırılır (özəl sektor “Axis” və “AME” şirkətlər qrupları tərəfindən təmsil olunur). Onu da qeyd etmək lazımdır ki, həm sənaye məhəlləsində (SME City), həm də sənaye parkında (i-City) hazır anqarların icarəyə verilməsi və ya satılması imkanları vardır. Belə ki, sənaye parkında 42 hektarda tikilmiş anqar və binalar artıq müxtəlif şirkətlərə satılmışdır. Ümumilikdə, KOM şəhərində (SME City) icarəyə veriləcək 85 binanın (anqarın) tikilməsi planlaşdırılıb. Bunlardan 36 bina hərəsi 4 istehsal sahəli, 34 bina 2 istehsal sahəli və 15 bina ayrıca istehsal sahəli binalar olacaqlar. Qeyd edilən istehsal sahələrinin ən kiçiyi 125 m 2 , ən böyüyü isə 1.350 m 2 təşkil edəcəkdir.
Şri Lankada 18 kiçik və orta sənaye məhəlləsi vardır və bunların hamısı Sənaye İnkişafı Şurası tərəfindən idarə edilir. “Gələcəyə baxış” (“The Mahinda Chinatana”) konsepsiyasında sənaye məhəllələrinin qurulması vasitəsilə sənayenin coğrafi strukturunun təkmilləşdirilməsi bununla da şəhər və rayon arasında sənayenin inkişafında qeyri-bərabərliyin aradan qaldırılması nəzərdə tutulur. Şri Lankada növbəti illərdə 5 yeni sənaye məhəlləsinin qurulması planlaşdırılır. Bəzi sənaye məhəllələrinin xarici ölkələrin maliyyə dəstəyi ilə qurulması planlaşdırılmışdır. Məsələn, Jaffna vilayətində “Atchchuveli” sənaye məhəlləsinin qurulması Hindistan hökumətinin dəstəyi ilə həyata keçirilir. Yeni sənaye məhəllələrinin qurulması ilə bərabər 2013-2015-ci illərdə mövcud 18 sənaye məhəlləsinin infrastrukturun gücləndirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Yüklə 91,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|