63
mənə məktub yazsan, öz adresini versən, inan ki, hər gün məktub yazaram sənə. Mən
sənin kimi deyiləm. Xahiş edirəm, Natiq, mənə tez-tez məktub yaz, məni məktubsuz
qoyma. Mən o biri məktubumda yazmışdım ki, mənə şəklini göndər. Ürəyə bax ki, sən
o məktubu almamısan, ancaq şəklini göndərmisən. Amma doğrudan insafsızsan. O nə
sözlərdi yazmısan? «Əgər məndən yana darıxsan, şəklimə baxarsan, darıxmasan, o
sənin öz işindir» nə bilim nə. Özün bir fikirləş. Yol gözləyən qız gözlədiyi adamdan
yana darıxmazmı? Natiq, mənə bir dənə də şəklini göndər, ancaq gözündə açki
olmasın. Qəşəng düşmüsən, ancaq, gözlərin görsənmir. Yaman arıqlamısan. Fikir
eləmə, hər şey yaxşı olacaq, inşallah. Natiq məhləmizdə toy evi tikirlər, inşallah sən
gəlib hazırını görərsən.
Səlvər dayının qzı İlhaməni apardılar. Cəfər dayının qızı İlhaməni nişanlayblar
xalası oğluna. Vüqarın bacısı İlahəni nişanladılar Azalı bir oğlana.
II binadakı Rəşidin qızı qoşulub qaçdı. Eldənizin bacısını Habilə verdilər.
Deyəsən Habili də əsgər aparacaqlar, ona görə tez qızın sözünü alıblar. Məhləmizdə
olan təzə xəbərlər bu qədər.
Natiq, səndən bir xahişim var. Özünü qoru, ehtiyatlı ol. Bilirəm ki, Sahib də, sən
də heç özünüzü fikirləşmirsiniz. Natiq, heç olmasa mənim xatirimə özünü qoru. Bir də
ki, arxayın ol, bil ki, yolunu gözləyəcəm. Və sənin bir barmağına belə tikan batmasını
istəmirəm. Bu günlə düz 208 gündür ki, hər axşam dal balkona çıxıb Allaha dua
edirəm.
Natiq, məni məktubsuz qoyma. Dözə bilmirəm. İnanırsan ki, az qalıram gedim
vayenkomata, Deyim ki, məni yollasınlar sən olduğun yerə. Döyüşə bilməsəm də
sənin yanında olaram. Bu mənə bəsdir. Görəsən götürərlər məni? Kaş bir quş olardım,
uçub gəlib səni görüb qayıdardım. Eh, Natiq sözüm çoxdur. Yazdıqca yazmaq
istəyirəm. Ancaq bəsdir. Sənə yazdığım məktubları bilmirəm necə göndərim. Sənin də
məktub yazmağını istəyirəm. Amma o məktubun da mənə necə gəlib çatacaq
bilmirəm. Mənə məktub göndərsən Zülfiyə xalaya yazarsan ki, elə eləsin heç kim
bilməsin. Xahiş edirəm. Əgər bir adam bilsə inan ki mən ölmüşəm. Qonuşlarımızı ki,
tanıyırsan.
Mamamın da acığına gələr. Danışdığımızı mamama demişəm. Bir az hirsləndi ki,
atan bilsə öldürər. Dedim neyləyim mama əsgər gedirdi. Allah qoysa, gələndən sonra
danışmağa getməyəcəm. Elə dedim ki, dinməsin... Nə edim. Əlimdən səni
gözləməkdən başqa bir iş gəlmir. Ancaq gözləmək.
Sağ ol. Bir xahişim var səndən. Elə elə ki, bu məktubum ələ düşməsin, cır at.
Özündən müğayat ol.
Özünü qoru.
4.09.1993
(Cır at xahiş edirəm)
***
Əziz və hörmətli Şükür qardaşım, necəsən, keyfin necədi. Qaqa helə mən də
səninçün darıxıram. Qaqa bir də sən haçan evə gəlirsən. Qaqa sən gələndə mənə
remen gətirərsən. Qaqa bir də sənin 22 mart ad günüvü təbrik edirəm. Sənə 100 il
ömür arzu edirəm. Qaqa day nə yazım. Birdəfəlik evimizə qayıtmağuvu gözliyirəm.
64
day qaqa yazmağa bir sözüm yoxdu. Sağ ol və sağ salamat qal. Sağ ol qaqa. Səni
çoxlu-çoxlu öpürəm.
25.3.94
İmza: Şükürün qardaşı vəli
Sağ ol.
cavab gözləyirəm
Corcinin evi
Corci qadın idi. Qara dərili, suyuşirin, deyib-gülən bir qadın… Əlifbasını
bilmədiyimiz ingilis dilində elə şirin danışırdı ki, qoca arvadlar belə nəfəsini qısıb
qulaq verirdilər. Guya nəsə anlayacaqdılar. Guya Corci nəinki azəri dilində, hətta
kürd dilinin Qarakeş, Şeylanlı ləhcəsində danışır. O da özünü elə aparırdı ki, guya
bizim dili başa düşür, gah gülümsəyir, gah qara sifətinə daha qatı rəng verirdi. Bəs
necə? Ola bilərdimi, millətin bu boyda faciəsi ona təsir eləməsin? Axı vətəndaşı
olduğu ölkə onu bu insanlara yardım etmək, ev tikmək, tibb məntəqəsi açmaq,
məktəb yaratmaq üçün göndərmişdi. Üstəlik gözüaçıq, biləndər adam idi! “Cip”
markalı maşınından düşüb, qırmızı, dikdaban ayaqqabılarını tozlu düzəngahlara
basan gündən anlamışdı ki, bütün gəvil kolları, qarağanlar, təzəklərlə birgə qızmar
yay günəşi bu adamların özünə inamını da yandırıb kösövə döndərib. Kiminsə əlinə
baxmağa, ən azı gözlərinin işartısını xoş bir şeyə yozmağa adət ediblər. Corci
Allahından dönüb desəydi ki, bu yaz sizi Qarabağa qaytaracağıq, hamı inanardı.
Bu yerlərə bircə yol gəlirdi və həmin bircə yol bu yerlərin qeydsiz, şərtsiz
hakimi, yoldaş Cabreyilovun asfalt yoldan azacıq aşağı, jandarm idarəsi qarşısında
qoyduğu şlaqbaumun altından keçirdi. Şlaqbaum təkcə öz işini yerinə yetirmir, həm
də bir təslimiyyət missiyası həyata keçirirdi. Ətraf rayonlardan, paytaxtın özündən
gələn adamlar dini-imanı, vicdanı şlaqbaumun bəri üzündə, jandarm idarəsinin
qarşısında qoyur, sonra baş əyib o biri üzə keçirdilər. Düzünə qalsa, yaxından-
uzaqdan təşrif buyuran nabələd yoldaşların tanışlıq üçün zəhmət çəkib şlaqbaumun o
üzünə, o ilan mələyən, əqrəb kişnəyən çöl-biyabana getmələrinə əşhədü ehtiyac yox
idi. Bu, yoldaş Cabreyilovun fikri idi. İstər şlaqbaumun o üzündə, istərsə də bu
üzündə daldalanacaq tapanlar yaxşı bilirdilər ki, yoldaş Cabreyilov heç kimdən
qorxmur və lazım gəlsə vəziyyəti olduğu kimi etiraf etməyə hazırdır: su yoxdu, otlaq
yoxdu, məktəblər işləmir, işıqlar yanmır və s. Bircə səsə-küyə salan olmaya. Dəvə
gördün, heç qığını da görmədim! Yoldaş Cabreyilovun bu yazılmamış qanunu
xüsusən kənardan gələn qonaqlara aid idi. Yerli sakinlərə qalsa, heç vaxt
istəməzdilər ki, elnən toy-bayram libasında gələn bəlalardan ötrü yoldaş
Cabreyilovun başı ağrısın, orda-burda kişinin üzünə söz gəlsin. Axı neyləsin bu kişi?
Allah erməninin bəlasını versin! Bəyəm yoldaş Cabreyilov deyirdi, o boyda
torpaqları alıb milləti zəlil günə qoysunlar?
Adama elə gəlirdi ki, Corci yoldaş Cabreyilovun şlaqbaumundan bir balaca
din-iman, bir balaca vicdan keçirə bilmişdi. Yəqin amerikalı olduğundan yaxşı