Q. Y. Abbasova Sosial proseslərin modelləri. Dərslik. Rus dilindən tərcümə. B.: 2016



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/81
tarix01.11.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#8108
növüDərs
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   81


 
 
 
 
 
Sosial proseslərin  
modelləri  
 
Dərslik 
 
 
 


 
 
 
 
 
 
 
 
 
УДК 316.31.4 ББК 60.56 П39 
 
 
 
Kitab Плотинский Ю.М.Модели социальных процессов: Учебное  пособие для 
высших учебных заведений.  - Изд. 2-е, перераб. и доп.  - M.: Логос, 2001.-296 с.: 
ил. ISBN 5-94010-045-7nəşrindən tərcümə edilmişdir. 
 
 
 
Tərcüməçi: B.Y.Cəfərova 
 
Elmi redaktor: Q.Y.Abbasova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sosial proseslərin modelləri. Dərslik. Rus dilindən tərcümə. B.: 2016 
 
 
Bu  dərslikdə  sosial  proseslərin  modelləşdirilməsi  barədəmüasir  təsəvvürlər 
açıqlanır.Sistem təhlil və koqnitologiya elminin yeni konsepsiyalarının geniş icmalı verilir. 
Dalğavari, təkamül, böhran və inqilabi proseslərin  modellərinə  aidmetodlar və  modellərin 
nümunələriizah  edilir.  Ayrı-ayrı  fəsillərinsanın  həyati  mərhələlərinə  və  innovasiyalar 
diffuziyasının  tətbiqi  modellərinə  həsr  olunub.  Xüsusi  diqqət  ictimai  proseslərin  təhlili  və 
proqnozlaşdırılması  işində  kompüter  texnologiyaların  istifadəsinəyetirilir.  Burada  əsas 
diqqət  sosial  proseslərin  yaranmasına  və  sosial  mexanizmlərin  burada  rolunun 
təhlilinəverilir. 
Sosiologiya,  politologiya,  digər  sosial  və  humanitar  elmlər  sahəsində  tədqiqatlar 
aparan tələbələr, doktorantlar və mütəxəssislər üçün nəzərdə tutulub. Iqtisadçılar, idarəetmə 
və marketinq üzrə ekspertlər üçün də müəyyən maraq kəsb edir. 
 
 


 
@Q.Y.Abbasova 
MÜNDƏRİCAT 
 
MÜNDƏRİCAT 
 
I Bölmə. Modelləşdirmə metodologiyasının sistem və koqnitiv aspektləri 
 
Fəsil 1. Sistem analizin əsas prinsipləri 
1.1. Sistem nəzəriyyəsinin təşəkkülü..........................5 
1.2. Sistem analizinin əsas anlayışları.........................6 
1.3. Sosiologiya və biologiyada sistem yanaşması.......12 
 
Fəsil II. Tətbiqi sistem analizinin əsas istiqamətləri 
2.1. Metodoloji yanaşmaların təsnifatı............................23 
2.2. ―Yumşaq‖ sistemlərin tədqiqinin prinsipləri..............26 
2.3. P.Çeklendin ―yumşaq‖ sistemlər metodologiyası......29 
2.4. V.Ulrixin tənqidi sistemlər metodologiyası................34 
2.5. Sistem analizinin nəticələrinin tətbiqi problemləri.....39 
 
Fəsil 3. Koqnitiv yanaşmanın əsas prinsipləri 
3.1. Koqnitiv yanaşmanın inkişaf tarixi.........................44 
3.2. Koqnitiv xəritələr..................................................49 
3.3. Koqnitiv üslub......................................................57 
3.4.
 
Metaforaların istifadə olunmasının koqnitiv 
 aspektləri...............................................................61 
3.5.
 
Sosial tədqiqatlarda koqnitiv yanaşma....................64 
 
Fəsil 4. Sosiologiyada modelləşdirmənin rolu 
4.1.Nəzəriyyələr və modellər.......................................73 
4.2. Modellərin tipologiyası və onların qarşılıqlı 
əlaqəsinin sxemi...........................................................75 
4.3.Vizuallaşdırma və modelləşdirmənin keyfiyyət  
Metodları....................................................................82 
4.4. Modellər və sistemlər................................................87 
 
Bölmə 2. Sosial dinamikanın məzmunlu modelləri 
 
Fəsil 5. Sosial dəyişikliklər nəzəriyyəsinin əsas anlayışları 
5.1. Sosial dəyişikliklərin tipologiyası..............................93 
5.2. Sosial proseslərin əsas formaları.................................96 
5.3. Təkamül prosesləri...................................................101 
5.4. Sosial proseslərin izah edilməsi.................................103 
 
Fəsil 6. Həyat dövrləri modelləri 
6.1. Dövrü təsəvvürlərin inkişafı.........................................106 
6.2. Həyat dövrü modellərinə nümunələr..........................109 
 
Fəsil 7. Dalğalı dinamika modelləri 
7.1. Dövriliyin təbiəti.......................................................119 
7.2. İqtisadi dinamikanın dalğaları......................................124 
7.3. Kondratyevin dalğaları................................................127 
7.4. Dünya liderliyi uğrunda mübarizə dövrləri...................130 
7.5. Siyasi sahədə dalğa prosesləri..................... 
 


Fəsil 8. Sosial – mədəni dinamikanın dalğaları 
8.1. P.A. Sorokinin təkamül nəzəriyyəsinin  
əsasları.......................................................................................140 
8.2. Sosial – mədəni təkamüldə yarıməsrlik  
dövrlər................................................................................144 
 
Fəsil 9. İnnovasiya prosesləri 
9.1. İnnovatikanın əsas anlayışları…………………………154 
9. 2. İnnovasiyaların diffuziyası və logistik artım modelləri…..159 
 
FƏSİL 10. Sosial sistemlərdə keçid prosesləri 
10.1. Sosial sistemdə böhranlar…………………………….166 
10.2. Sosial sistemlərdə islahatlar…………………………167 
10.3. İnqilab modelləri……………………………………..172 
 
FƏSİL 11. Struktur dinamikasının müasir nəzəriyyələri 
11.1. Katastroflar nəzəriyyəsinin modelləri………………177 
11.2. Sinergetika və xaos nəzəriyyəsi……………………182 
11.3. İ.Poriqojinin dissipativ strukturları………………185 
 
BÖLMƏ 3. SOSİAL PROSESLƏRİN FORMAL MODELLƏRİ 
 
FƏSİL 12. Sistemlərin dinamikasının analizi 
12.1. İkonoloji modelləşdirmə.................................... 192 
12.2.  Fərqli tənliklər nəzəriyyəsinin səfərbərlik modellərinə 
tətbiqi.........................................................................198 
12.3. Differensial tənliklər nəzəriyyəsinin əsas anlayışları.........202 
12.4. Riçardsonun qızğın silahlanma modeli.............................206 
12.5. Əməkdaşlıq və yaşamaq uğrunda mübarizə  
modelləri...................................................................................211 
12.6. Forresterin sistem dinamikası.....................................213 
 
FƏSİL 13. Xaos və katastrofa modelləri 
13.1. ―Quraşdırma‖ katastrofasının riyazi modeli........................217 
13.2. Xaosun portreti.....................................................................220 
 
Fəsil XIV. Xana (dama) modelləşdirilməsi 
14.1.Özünütəşkiletmə proseslərin modelləri.............................224 
14.2. XanaavtomatlarımodellərininEHM-da 
reallaşdırılması............................................................................228 
14.3. Xanamodellərinəəlavələr........................................... 230 
 
Fəsil 15. Qərarların qəbulu modelləri 
15.1. Konfliktli situasiyaların nəzəri-oyun modelləri..........230 
15. 2. Kooperasiyanıntəkamülümodeli...........................237 
Virtualsonsöz........................................................................241 
I Bölmə. Modelləşdirmə metodologiyasının sistem və koqnitiv aspektləri 
 
Fəsil 1. Sistem analizin əsas prinsipləri 
 
1.1. Sistem nəzəriyyəsinin təşəkkülü 
 
 
Bir-biriləri ilə strukturlu qarşılıqlı əlaqədə olan və müəyyən tamlıq, vəhdət yaradan 
elementlərin  cəmi  kimi  sistem  haqqında  ilk  təsəvvürlər  antik  fəlsəfədə  (Platon,  Aristotel) 
yaranmışdır. Antik dövrdən mənimsənilmiş sistemlilik prinsipləri daha sonra Kuzanskinin, 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə