Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü



Yüklə 490,85 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix12.10.2018
ölçüsü490,85 Kb.
#73608


İneklerde Sütçülük özellikleri 

Prof. Dr. Serap GÖNCÜ 

Çukurova Üniversitesi 

Ziraat Fakültesi 

Zootekni Bölümü 

01330 Adana 

 

     Herhangi  bir  sığırın  verimliliğini  belirleyen  ekonomik  ömür  süresini  etkileyebilme 



yeteneğine sahip ve kalıtım yolu ile generasyonlara belirli ölçülerde aktarılabilen dış görünüş 

özelliklerinin 

populasyonlar 

içerisinde 

varyasyon 

gösteren 

normlar 

çerçevesinde 

tanımlanması ve değerlendirilmesi işlemidir.  

 

İneğin kulak numarası ve son buzağılama tarihi kaydedilmelidir. 



 

Dış  yapı  özellikleri  tespit  edilecek  ineğin  düzgün  bir  zeminde  ve  düzgün  duruş 

pozisyonunda olmasına dikkat edilmellidir. 

 

Değerlendirme 1. Laktasyonunda olan ineklerde laktasyonun 30-150. günleri arasında 



olanlarda yapılmalıdır. 

 

Kullanılan aletlerin arızalı bozuk olmamasına dikkat edilmelidir. 



 

Bu sistemde, her hayvan her bir özellik için bir puan alır ve genel durum için iyi veya 

kötü diye sınıflandırılmaz. İneğin değer tespiti, genel görünüşe göre değerlendirmede 

yapılabilir. 

 

Dış yapı özellikleri tek tek puanlandıktan sonra genel görünüşe göre sınıflamaya geçip 



genel değerlendirme de yapılabilir. 

 

Sağlıklı  bir  meme  sağımdan  önce  gergin,  canlı,  damarlı  bir  görünüme  sahip  olup 



sağım sonrası canlılığını kaybetmeyip etli ve kaba bir görünüme sahip olmamalıdır. 

 

Meme yapısının 2. laktasyon en geç 3. laktasyonda parametreler bakımından dengeye 



ulaşması beklenir. 

     Meme  ile  ilgili  değerlendirmelerde  memenin  ödemli  olmamasına,  kuruda  olmamasına, 

arka meme başlarından herhangi birinin körelmiş olmamasına dikkat edilmeli böyle bir meme 

kesinlikle değerlendirmeye alınmamalıdır. 



Süt  karakteri:  Cidagonun  yanlara  doğru  yaptığı  açı  olup  hayvanın  arkasından  bakılarak 

belirlenir.  Açı  değerlendirilirken  cidagonun  tam  arka  noktasından  aşağı  yanlara  doğru 

keskinlik ve kaslılık dikkate alınmalıdır. 

 

Beden  derinliği:  Son  kaburga  kemiği  hizasından  dikey  olarak  bedenin  derinliği 

ölçülmektedir. 



 

Sağrı  yüksekliği:  Sağrı  kemiği  hizasından  zemine  kadar  olan  yükseklik  olup,  cm  olarak 

ölçülmelidir.  Sağrı  yüksekliği  ölçüsü  alınırken  hayvanın  her  iki  yanından  da  ölçümler 

yapılmalıdır. Seviyesi düşük olan tarafın ölçüsü esas alınmalıdır. 

 

Sağrı genişliği: İki oturak (arka sağrı) yumrusu arasındaki genişliktir. 

 

Sağrı  eğimi:  Ön  sağrı  ile  arka  sağrı  (oturak  yumrusu)  arasındaki  eğimdir.  Sağrı  eğimi 

hayvanın her iki yanından da değerlendirilir ve zayıf olan tarafın puanı esas alınır. 

 

Göğüs genişliği: Hayvanın iki ön dizi arasındaki mesafe ölçülerek tespit edilir. 

 

Arka  bacak  açısı:  Arka  ayakların  diz  bölgesinin  ön  iç  kısmına  konsantre  olunarak  açının 

durumu belirlenir. Arka bacakların her ikisinde de tespit yapılır ve açısı ekstrem olan tarafın 

puanı esas alınır. 

 

Tırnak  taban  yüksekliği:İki  tırnağın  topuk  yüksekliği  hayvanın  arka  tarafından  bakılarak 

değerlendirilir. Zayıf olan tırnağın puanı dikkate alınır. 




 

Arka  diz  yapısı:  Arka  diz  yapısı  hayvanın  arka  tarafından  her  iki  diz  bölgesinin  iç  ve  dış 

kısımlarında kuruluk, etlilik durumu  bakımından  değerlendirme  yapılır.  Arka dizlerde etlilik 

arttıkça puan düşmekte, kuruluk arttıkça puan yükselmektedir. 

 

Arka bacak duruşu: Hayvanın her iki tarafından her ki ayağın duruş pozisyonu dışa yaptığı 

açıya  ve  bacakların  birbirine  göre  paralellik  durumu  değerlendirmede  dikkate  alınır.  Bu 

değerlendirmede  her  iki  tırnağın  oluşturduğu  eksenler  arasındaki  açıya  bakılır.  Dönüklüğü 

nedeniyle bir açı yapıyor ise, 4 ve 5; eğer X bacaklılık varsa 1 puan verilmektedir. 

 

Ön  meme  bağlantısı:  Hayvanın  sağ  ve  sol  tarafından  bakılarak  memenin  karın  bölgesine 

doğru  yaptığı  bağlantının  açısıdır.  En  zayıf  olan  tarafın  puanı  dikkate  alınmaktadır.  Karnı 

güçlü bir bağlantı ile birleşen meme tam puanı almaktadır. 

 

Arka meme yüksekliği: Hayvanın arka tarafından oturak yumrusu ile arka bacak diz seviyesi 

arasında kalan mesafenin orta noktasına yukarı doğru olmak üzere 2.5 cm eklenerek ortalama 

puana  eşitlenen  nokta  bulunur.  Meme  dokusu  başlangıcı  bu  bölgede  ise,  memenin  arka 

yüksekliğinin ortalama bir puana sahip olduğu söylenir. Meme dokusu orta noktanın üzerine 

çıktıkça puan artmakta, altına düştükçe puan düşmektedir. 

 

Meme  merkez  bağı:  Meme  dokusunun  arka  tarafında  yer  alan  ve  arka  meme  bölmelerini 

birbirinden  ayıran  oluk  olup  hayvanın  arkasından  bakılarak  puanlama  yapılır. 

Değerlendirmede  oyuğun  uzunluğu,  derinliği  ve  arka  meme  bölmeleri  arasında  yarattığı 

açının durumu dikkate alınmaktadır. 



 

 Meme  taban  yüksekliği:  Hayvanın  her  iki  tarafından  da  meme  ön  bölme  tabanlarının  diz 

seviyesinden  olan  yüksekliği  değerlendirilir.  Diz  eklemi  seviyesine  yakın  olan  tarafın  puanı 

esas  alınmalıdır.  Arka  diz  eklemine  dik  olarak  herhangi  düz  bir  alet  tutularak  seviye  tespiti 

yapılabilir ve bu nokta 2 puan olarak kabul edilir.  

 

Ön  meme  başı  yerleşimi:  Hayvanın  arka  ayakları  arasından  sağ  ve  sol  ön  meme  başlarının 

bağlı bulunduğu meme bölmesine göre yerleşimi dikkate alınarak puanlama yapılır. Ön meme 

başları  arka  meme  başlarına  ve  bağlı  bulunduğu  meme  bölmesine  göre  dışa  saptıkça  puan 

düşmekte, içe döndükçe puan artmaktadır 

 

Meme  başı  uzunluğu:  Hayvanın  sağ  ve  sol  yanından  ön  meme  başlarının  uzunluğunun 

durumuna bakılarak puanlama yapılır. Meme başı uzadıkça puan yükselmekte tersi durumda 

puan düşmektedir. Hangi taraf ekstrem ise o tarafın puanı esas alınmaktadır. 

 

Arka  meme  başı  yerleşimi:  Arka  meme  başları  oyuğa  (meme  merkez  askı  bağlarına)  çok 

yakın  olması,  dolu  ve  boşken  birbirlerine  çok  yakın  olması  durumları  dikkate  alınarak 

değerlendirme yapılır. Arka meme başları meme bölmelerinin orta ekseninde yerleşmiş ise, 5 

puan  (ortalama  değer)  almaktadır.  Arka  meme  başları  birbirine  yaklaştıkça  puan 

yükselmektedir.  Eğer  birbiri  üzerine  binmiş  veya  bitişmiş  ise,  9  puan  verilmektedir.  Orta 

eksenden dışa doğru saptıkça puan düşmektedir. 

 

 



 


Değerlendirmede not edilmesi gereken kusurlar: 

1.  ön bacak duruş bozukluğu                        

2.  ayak eklemlerinde yumuşaklık 

3.  arka bacak duruş bozukluğu 

4.  yumuşak sırt 

5.  yüksek ve düşük kuyruk sokumu 

6.  gevşek omuzluluk 

7.  ek meme başı 

8.  tırnak bozuklukları 

9.  meme hastalığı 

10. basamaklı meme 

11. X bacaklılık 

12. O bacaklılık 

13. Kasılma 

14. Ayrı tırnak 

15. Dar göğüslülük 

16. Dizde şişlik 

17. felç 



 

Yüklə 490,85 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə